Στίς 31 Ἰουλίου τοῦ 1829 ἡ Δ´ Ἐθνοσυνέλευση κατέγραψε στό Η´ ψήφισμά της τό λεγόμενο «Τάμα τοῦ Ἔθνους».
Δηλώνεται σ’ αὐτό ὅτι μόλις τό ἐπιτρέψουν οἱ συνθῆκες θά ἀνεγερθεῖ ἱερός ναός «ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Σωτῆρος τιμώμενος» σέ ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης γιά τή θεία βοήθεια κατά τή διάρκεια τῆς ἐπανάστασης. Ἦταν τότε κυβερνήτης ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας. Τόν λαμπρό ἐκεῖνον ἄνδρα, τόν κορυφαῖο τῆς εὐρωπαϊκῆς διπλωματίας καί προσηλωμένο στήν πατροπαράδοτη πίστη, δολοφόνησαν δύο ἔτη ἀργότερα οἱ ὑπηρέτες ξένων συμφερόντων, ἐκτελεστές καί ἠθικοί αὐτουργοί!
Ποιός ἀπ’ ὅλους ὅσοι ἄσκησαν τήν ἐξουσία μετά τόν Καποδίστρια διέθετε τό πνευματικό ἀνάστημα, ὥστε νά στοχαστεῖ τήν ὀφειλή τοῦ ἔθνους νά ἀνεγείρει τόν ναό, πού ἦταν πόθος τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ᾽21; Ὑποταγμένοι ἅπαντες στίς ὑλιστικές ἰδεολογίες πού εἰσήγαγαν οἱ «διαφωτισμένοι» ὁμογενεῖς, ὄχι μόνο δέν διέθεταν τή διάθεση νά ἐκπληρώσουν τό τάμα, ἀλλά, ἀπεναντίας, κατέβαλαν ἐργώδεις προσπάθειες ὥστε νά κάμψουν τίς ἀντιστάσεις τοῦ λαοῦ καί νά τόν σύρουν μακριά ἀπό τήν πατροπαράδοτη πίστη, βάλλοντες εὐκαίρως ἀκαίρως κατά τῆς Ἐκκλησίας!
Τίθεται βέβαια καί τό ἐρώτημα: Ἐπέτρεψαν κάποια ἐποχή οἱ συνθῆκες τήν ἐκπλήρωση τοῦ τάματος; Πότε ἔλειψαν οἱ ἀναστατώσεις, ἐξωτερικές (πόλεμοι) καί ἐσωτερικές (πτωχεύσεις), ὥστε νά καταστεῖ δυνατή ἡ ἐκτέλεση τοῦ ἔργου; Τό ἐρώτημα εἶναι ἄκρως ὑποκριτικό καί παραπλανητικό. Ἡ λαϊκή εὐσέβεια συνετέλεσε στήν ἀνέγερση πληθώρας ναῶν. Μεγάλες δωρεές καί τό δίλεπτο τῆς χήρας συνετέλεσαν, ὥστε νά ἔχουν ὅλες οἱ πόλεις μας περικαλλεῖς ναούς, ἀρκετοί ἀπό τούς ὁποίους ἀντικατέστησαν παλαιωμένους ἤ κατεστραμμένους ἀπό τή βαρβαρότητα τῶν κατακτητῶν. Βέβαια αὐτοί δέν ἀνοικοδομήθηκαν σέ σύντομο χρονικό διάστημα. Κάποιων μάλιστα ἡ ἀνέγερση κράτησε καί περισσότερο ἀπό μία γενιά. Ἡ μεγάλη εὐθύνη τῆς Πολιτείας, πρωτίστως, καί τῆς Ἱεραρχίας, δευτερευόντως, εἶναι ὅτι δέν κατέστη ἀκόμη δυνατή οὔτε ἡ τοποθέτηση θεμελίου λίθου γιά τόν ναό τοῦ Σωτῆρος! Ἄν αὐτός εἶχε τεθεῖ, ὁ περικαλλής ναός θά εἶχε ἐγκαινιαστεῖ πρίν ἀπό πολλές δεκαετίες.
Ἀναφέρεται ὅτι κατά καιρούς ἔγιναν κάποιες κινήσεις πρός ἐκπλήρωση τοῦ τάματος. Μία ἐξ αὐτῶν κατά τήν ἑκατονταετία ἀπό τήν ἔναρξη τῆς ἐπανάστασης. Ὅμως τότε ἡ χώρα μας δοκιμαζόταν λόγῳ τοῦ θλιβεροῦ διχασμοῦ καί τῆς ἐκστρατείας στή Μικρά Ἀσία πρός ἐξυπηρέτηση τῶν συμφερόντων τῶν «συμμάχων» μας. Ἀκολούθησε μέ πολλές τυμπανοκρουσίες ἡ διακήρυξη τῆς θέλησης γιά πραγμάτωση τοῦ ἐγχειρήματος ἀπό τή δικτατορική κυβέρνηση τῆς ἑπταετίας, ἀλλά ἄνευ ἀποτελέσματος.
Ἡ μεταπολίτευση θά μείνει στήν ἱστορία ὡς ἡ περίοδος τοῦ ἐκχυδαϊσμοῦ τοῦ δημοσίου καί οἰκογενειακοῦ βίου. Μέ περισσό πάθος ὅλες οἱ «ἐκσυγχρονιστικές» δυνάμεις στράφηκαν ὄχι μόνο κατά τῶν ἱεραρχῶν, πού δέν στάθηκαν στό ὕψος τοῦ λειτουργήματός τους καί ἔπλεξαν τό ἐγκώμιο τῶν «ἐθνοσωτήρων», ἀλλά καί κατά τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἠθικές ἀξίες σαρώθηκαν, ἡ οἰκογένεια βάλλεται μέχρι ἀφανισμοῦ, ἡ ἀποϊεροποίηση καλπάζει καί ἡ χώρα καταρρέει ὑπό τό βάρος τῶν κριμάτων ἐξουσίας καί λαοῦ, πού χειροκρότησε καί ἐξακολουθεῖ νά χειροκροτεῖ τήν ἀποδόμηση ἀπό τούς κρατοῦντες κάθε ὑγιοῦς στοιχείου τῆς παραδοσιακῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας.
Τό 2012 ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας μας ἔλαβε τήν ἀπόφαση νά ἀνεγείρει μεγαλοπρεπῆ καθεδρικό ναό, ἀφοῦ στάθμισε τίς πνευματικές ἀνάγκες τοῦ ὀρθόδοξου ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τό γεγονός ὅτι «ὅλες οἱ ὀρθόδοξες ἐκκλησίες, κατά τήν παρελθοῦσα δεκαετία καί ἐν μέσῳ δυσμενεστάτων οἰκονομικῶν καί κοινωνικῶν προϋποθέσεων καί ὅρων, ἔχουν ἀνεγείρει ὑπό τή μορφή τάματος περικαλλεῖς καθεδρικούς ναούς μέ ἐντυπωσιακές οἰκοδομικές ἐγκαταστάσεις». Ἀσφαλῶς αὐτό δέν συνιστᾶ ἐκπλήρωση τοῦ τάματος τοῦ ἔθνους, ἄν καί δέν εἴδαμε ἔκτοτε κάποια κίνηση πρός πραγμάτωση τοῦ σκοποῦ. Τό χρέος παραμένει τῆς Πολιτείας. Τό θλιβερό εἶναι ὅτι κατά τίς πρόσφατες δεκαετίες, ὅταν ἔρρευσε πακτωλός χρημάτων στή χώρα μας, διαμορφώθηκαν ὁπωσδήποτε οἱ συνθῆκες γιά τήν ἐκπλήρωση τοῦ τάματος. Ὅμως οἱ κυβερνήσεις ὑπῆρξαν ἐχθρικές πρός τήν πίστη τοῦ λαοῦ μας καί οἱ φωνές τῶν ἀπογόνων τῶν πρωταγωνιστῶν τῆς ἐθνεγερσίας εἶναι ἀσθενικές. Ἔτσι κατήντησε ἡ Πολιτεία ἀντί τοῦ ναοῦ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ νά χρηματοδοτήσει, μέ διευρυμένη πλειοψηφία τῆς Βουλῆς, τήν ἀνέγερση μουσουλμανικοῦ τεμένους στήν πρωτεύουσά μας! Μάλιστα «σοβαρές» ἐφημερίδες τόνισαν τό ἄκαιρο τῆς πρόσφατης ἐρώτησης σχετικά μέ τό ἀνεκπλήρωτο τάμα βουλευτῶν, ἀφοῦ ἡ Ἀθήνα ἀσφυκτιᾶ ἀπό τήν ἔλλειψη πρασίνου καί ὁ λαός μας δοκιμάζεται ἀπό τήν ἀνέχεια.
Καθώς οἱ ἀσκοῦντες τήν ἐξουσία ἐξακολουθοῦν, μέ τή στήριξη τῆς διανόησης καί τῶν μέσων ἐνημέρωσης, νά πολεμοῦν τήν Ἐκκλησία, μέ τήν ἀνοχή τῆς Ἱεραρχίας της, τό δημόσιο χρέος θά διογκώνεται καί ὁ λαός θά ὁδηγεῖται πιό βαθιά στή φτώχια καί στήν ἐξαθλίωση. Θά συνέλθουμε καί θά συνειδητοποιήσουμε ὅτι εἴμαστε ἐμπαῖχτες τοῦ Θεοῦ; Ἄν ὄχι, ἄς ἀναμείνουμε νά μᾶς βροῦν καί ἄλλα δεινά.
Ἀπ. Παπαδημητρίου
"Ἀπολύτρωσις", Ἰούνιος-Ἰούλιος 2017