Ἦταν μόλις ἕντεκα χρονῶν! Σήμερα, δέν στεκόμαστε μπρός του μέ παιδικά τραγούδια ἀλλά μέ ὕμνους καί προσευχές, δέν τοῦ προσφέρου­με παιχνίδια, ἀλ­λά τιμή. Ἦταν ἕντεκα χρονῶν! Ἦταν δέν ἦταν ἕνα μέτρο μπόι, μά ψήλωσε ὅσο μπορεῖ νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος. Ὁ ἑντεκάχρονος Ἰω­άννης ὁ Τουρκολέκας, τόν Ὀκτώβρη τοῦ 1816, γίνεται ὁμολογητής καί μάρτυρας. Μπρός του βάζουν οἱ τοῦρκοι κατακτητές τή ζωή ἤ τόν θάνατο. Κι αὐ­τός διαλέγει τή ζω­ή, γι’ αὐτό θανα­τώνεται. Τοῦ προτείνουν τά πλούτη ἤ τόν ἀποκεφαλισμό. Διαλέγει τά πλούτη, γι’ αὐτό ἀποκεφαλίζεται. Ὥριμος, σο­βα­ρός καί ἱλαρός κά­νει τήν ἐπιλογή πού ἔχει διάσταση αἰωνιότητος. Τό μικρό Ἑλληνόπουλο τοῦ 19ου αἰώνα συντονίζει τούς χτύπους τῆς καρδιᾶς του μέ τούς συνομήλικους μάρτυρες ἀδελφούς του, τόν Κήρυκο, τόν Ταρ­σί­ζιο, τόν Μά­μαν­τα... Εἶναι μικρός μά ξέρει νά ἀ­ξιο­λο­γεῖ τά μεγάλα.
   Τά φύτευσε τά μεγάλα ἰδανικά βαθιά του ἡ εὐσεβέστατη μητέρα του Σοφία, ἀδελφή τῆς συζύγου τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ὁ πατέρας του Σταματέλος Σταματελόπουλος-Τουρκολέκας, ὀνομαστός ἀγωνιστής τῆς περιοχῆς, τοῦ ἐμφύσησε τήν ἀν­δρεία καί τήν περηφάνεια τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς. Ἀδελφός του ὁ Νικήτας Σταματελόπουλος, ὁ ξακουστός Νικηταρᾶς, ἥρωας τοῦ 1821.
   Μαζί μέ τόν πατέρα του καί τόν Ἀναγνώστη, γιό τοῦ καπε­τάν Ζαχαριᾶ, τούς συνέλαβαν μέ δόλο οἱ Τοῦρκοι κα­θώς ταξίδευ­αν ἀπό τό χωριό τους Τουρ­κο­λέ­κα Ἀρκαδίας πρός τά Κύθη­ρα. Τούς φυ­λακίσαν κάτω ἀπό ἄθλιες συνθῆκες στό κάστρο τῆς Μονεμβασιᾶς. Ὁ Βο­­εβόδας τοῦ Μυ­στρᾶ, γνωρίζοντας τήν ἐθνική δράση ὅλης τῆς ἡρωικῆς οἰκογένειας τῶν Σταματέληδων καί τήν ἐπίδρα­σή της στήν ἀντίσταση τῶν ραγιάδων, ἀπαιτεῖ νά ἀποκεφαλιστοῦν καί οἱ τρεῖς φυλακι­σμένοι.
   Μέ ἀγριότητα ἀποκεφαλίστηκαν ἔξω ἀπό τόν ἱερό ναό τοῦ «Ἑλκομένου Χριστοῦ» στή Μονεμβασιά ὁ Ἀ­ναγνώστης καί ὁ Σταματέλος Σταμα­τελόπουλος-Τουρκολέκας, σφραγί­ζον­τας μέ τή θυσία τοῦ αἵματος τήν ἀγάπη τους στήν πατρίδα καί τήν ἀ­φο­σί­ωσή τους στήν ὀρθόδοξη πίστη.
   Οἱ Ἀγαρηνοί πίστεψαν ὅτι μετά τόν θάνατο τῶν δύο προστατῶν του θά εἶχαν εὔκολο λάφυρο τό μικρό ἀ­γόρι, πού τά μάτια του γέμισαν φρί­κη ἀπό τίς ἀγριότητες καί τίς βαναυσότητες πού ἀντίκρισαν στίς φοβερές φυλακές.
   Μά τοῦτο τό μικρό παιδί κρύβει στό στῆθος μιά μεγάλη καρδιά. Γιά τήν ὁμο­λο­γία, τό μαρτυρικό τέλος καί τό θαυμαστό σημεῖο πού ἔδωσε ὁ Θεός μετά τόν ἀποκεφαλισμό τοῦ παιδομάρτυρα, γράφει σχετικά ὁ ἀ­δελφός τοῦ Ἁγίου, ὁ Νικηταρᾶς: «Στόν ἀδελφό μου πρότειναν ν’ ἀλ­λάξει τήν πίστη του. Τοῦ δείχνουν τόν σκοτωμένο πατέρα του καί τοῦ λέγουν “κάθισε νά σέ κάνουμε Τοῦρ­κο”. Τό­τε τό παιδί κάνει τόν σταυρό του καί τούς ἀπαντᾶ: “Θά πάω κι ἐγώ ἐκεῖ πού πάει ὁ πατέρας μου”. Τοῦ ξαναλέγουν “γίνε Τοῦρκος”. Τό παιδί ὅ­μως ξανακάνει τόν σταυρό του. Ἔ­­γινε ἀπό τό αἷμα του σταυρός. Πῆραν τά κεφάλια τους στήν Τριπολιτσά».
   Οἱ κεφαλές τοῦ νεομάρτυρα Ἰω­άννη, τοῦ πατέρα του καί τοῦ Ἀ­ναγνώστου στάλθηκαν στόν πασά τῆς Τριπόλεως. Τά σώματά τους ποτίστηκαν μέ εὐλαβικά δάκρυα καί τάφηκαν στή Μονεμβασιά σέ σημεῖο πού μέχρι σήμερα παραμένει ἄγνωστο.
   Στίς 16 Ὀκτωβρίου, ἡμέρα τῆς μνήμης του, ἀντικρίζουμε μέ θαυμασμό τόν νεομάρτυρα Ἰωάννη τόν Τουρκολέκα, καί εὐχόμαστε τό παιδικό του χέρι πού κρατᾶ φοίνικα, σύμβολο νίκης καί δόξας, νά ἐνισχύει καί τό δικό μας χέρι σέ μία ἱερή σκυταλοδρομία κραταιᾶς πίστεως καί γενναίας ὁμολογίας.

Ἰχνηλάτης

"Ἀπολύτρωσις", Ὀκτ. 2018