Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Γεώργιος Δρομοκαΐτης ἕνας πονεμένος εὐεργέτης

dromokaitis c Λίγο πρίν τά Χριστούγεννα, στίς 20 Δεκεμβρίου τοῦ 1880, ἔκλεισε τά μά­τια του ἕνας μεγάλος ἐθνικός εὐ­ερ­γέτης πού ἡ ζωή του ὑπῆρξε πλε­γμένη μέ τήν περιπέτεια καί τόν πό­νο.
 Μία βυζαντινή ἀρχοντική οἰκο­­­γένεια ἐμφανίζεται τόν 10ο αἰώνα στήν Κωνσταντινούπολη. Τό ὄνομά της -Δερ­μικαΐτη- παραπέμπει πιθα­νότατα στήν ἐπαγγελματική ἐνασχόληση τῶν μελῶν μέ τήν ἐπεξεργασία δερμάτων. Ἀπό τή γενιά τῶν Δρο­μο­καϊ­τῶν προ­ῆλθαν σύμφωνα μέ ἱστο­ρικά ἀρχεῖα ἐπιφανεῖς ἱεράρχες, πνευ­ματικοί ἄν­δρες, στρατιωτικοί, πολιτικοί καί διοικητικοί ἀξιωματοῦ­χοι. Στά χρόνια τῆς Ἅλωσης κάποιος ἀπόγονος φαίνεται πώς μετοίκησε στή Χίο. Ἐκεῖ, λοιπόν, στή συνοικία Ἐγ­κρεμός τοῦ Κάμπου γεννιέται γύ­ρω στά 1805 ὁ Ζωρζής.
 Στά ἐφηβικά του χρόνια ζεῖ τόν ἀναβρασμό τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821. Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1822 ὁ πατέρας του Ἰάκωβος ἀπαγχονίζεται μαζί μέ ἄλλους χιῶτες προύχοντες. Εἶναι ἕνας ἀπό τούς χιλιάδες Ἕλληνες πού σφαγιάστηκαν στό νησί ἀπό τούς Ὀ­θωμανούς. Ἐννοεῖται πώς οἱ ἐπιδρομεῖς ἅρπαξαν τή μεγάλη του περιουσία, ἐνῶ ὁ νεαρός Ζωρζής αἰχμαλω­τί­ζεται καί μεταφέρεται στήν Κωνσταντινούπολη γιά νά πουληθεῖ στά σκλαβοπάζαρα. Πλήρης ἀνατροπή τῆς ἀν­ει­μένης δίαιτας γιά τό καλομαθημένο ἀρχοντόπουλο, βιώματα ζοφε­ρά, παν­τοῦ ὁ ἐπικείμενος φόβος τοῦ βασανισμοῦ καί τοῦ θανάτου. Κι ὅ­μως μέσα στή σκληρή δοκιμασία ἔρ­χεται ἀνέλπιστα ἡ σωτηρία. Τό σχέ­διο τοῦ Θεοῦ εἶναι μοναδικό γιά τόν κάθε ἄν­θρωπο. Τόν ἐντοπίζει στήν Πόλη ὁ θεῖος του Μιχαήλ Ἀγέλαστος, τόν ἐξαγοράζει καί τόν παίρνει ὑπό τήν προστασία του.
 Ὁ Γεώργιος μαζεύει τά κομμάτια του κι ἀγωνίζεται νά ξαναχτίσει τή ζωή του ἀπό τήν ἀρχή. Ξεκινᾶ ὡς παραγιός σέ διάφορα καταστήματα. Ζεῖ μέ λιτότητα καί θαυμαστή ἐγκράτεια, μέ αἱματηρές οἰκονομίες. Ἐργατικότατος καί ἱκανότατος δέν ἀργεῖ νά ξεχωρίσει. Σιγά - σιγά προχωρᾶ, δημι­ουρ­γεῖ ἕνα μικρό κεφάλαιο καί φεύ­γει στό ἐξωτερικό. Πλέον ἀρχίζει μέ μεγάλη ἐπιτυχία τίς δικές του ἐμπορικές δραστηριότητες στή Συ­ρία, τήν Αἴγυπτο καί τή Γαλλία. Δέν ἄργησε νά ἀναδειχθεῖ σέ σημαίνοντα ἐμπορι­κό παράγοντα τῆς Μέσης Ἀνατο­λῆς.
 Στή Βηρυττό συνεργάζεται στενά μέ ἕναν ἄλλο μεγαλέμπορο, τόν Σταμάτιο Φραγκόπουλο, καί νυμφεύεται τήν ἀδερφή του Ταρσή. Ἐπεκτείνει τίς ἐπιχειρήσεις του μέχρι καί τή Μαγαδασκάρη! Στά 1859 ἔχοντας πλέον τεράστια περιουσία παύει νά ἐργάζεται ἐνεργά κι ἐγκαθίσταται γιά 12 χρόνια στή Μασσαλία. Δυστυχῶς ὅ­μως λόγῳ τῆς κλονισμένης ὑγείας τῆς συζύγου ἐπιστρέφουν στή Χίο, ὅ­που τελικά ἡ Ταρσή ἀπεβίωσε, μᾶλ­λον ἀπό ἀνίατη ψυχασθένεια.
 Ὁ Γεώργιος μένει μόνος, χωρίς παιδιά. Ἄν καί ἤδη εἶχε κινηθεῖ φιλάνθρωπα μέ ποικίλες δωρεές, τώρα ἀποφασίζει νά ἀφιερώσει ἐξολοκλήρου τή ζωή του σέ ἀγαθοεργίες. Αὐ­τή ἐξάλλου ἦταν ἡ ἐπιθυμία καί τῆς Ταρσῆς, ὅπως φαίνεται στήν κοινή τους διαθήκη. Χιλιάδες δραχμές προσφέρει ὁ Δρομοκαΐτης στό γυ­μνά­σιο τῆς Χίου καί σέ ἄλλα κοινωφελῆ ἱδρύματα, ὅ­πως τό Λεπρο­κο­­- μεῖο, τό νοσοκομεῖο τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί τό Ἀμαλίειο Ὀρφανοτροφεῖο. Ἡ μεγαλύτερη ὡσ­τόσο ἔγνοια του, προφανῶς ὕστερα καί ἀπό τόν θάνατο τῆς συζύγου του, ἦταν νά ἀ­ποκτήσει ἡ Ἑλλάδα κάτι πού τῆς ἔ­λειπε: ἕνα δημόσιο ψυχιατρικό θερα­- πευτήριο. Ἀφήνει λοιπόν ἕνα με­γάλο κληροδότημα 800.000 δραχ­μῶν στό ἑλληνικό προξενεῖο τῆς Χίου, καθώς ἡ Χίος βρίσκεται ἀκόμη ὑπό τουρκικό ζυγό. Μάλιστα τό συνοδεύει μία πολύ συγκινητική ἐπιστολή στήν ὁποία ἐ­κτός ἀπό τόν πόνο τοῦ ἀνθρώπου διαφαίνεται καί ἡ πίστη ἀλλά καί ἡ ταπείνωσή του, παρά τόν πλοῦτο πού διέθετε. Γράφει, λοιπόν, τόν Νο­έμ­βριο τοῦ 1879: «…Ἐπιθυμῶ διά τῶν ὀλίγων χρημάτων, ἅτινα μοι ἔδωκεν ὁ Θεός, νά κάμω κατά τό παρόν δύο ἔργα, τά ὁποῖα ὑποθέτω χρήσιμα διά τούς ὁμογενεῖς μου καί ἀναγκαῖα εἰς τήν Πατρίδα ἡμῶν. Ἐπιθυμῶ νά συστήσω ἕν ἰδιωτικόν Φρενοκομεῖον εἰς τάς Ἀθήνας καί νά προικίσω τό Γυμνάσιον τῆς πατρίδος μου Χίου μέ ἕν χρηματικό ποσόν, ἵνα βοηθήσω εἰς τήν διατήρησίν του…».
 Ἑπτά χρόνια μετά τόν θάνατό του ἀνεγείρεται στό Δαφνί τῆς Ἀττικῆς τό «Φρενοκομεῖον Ζωρζῆ καί Ταρσῆς Δρομοκαΐτου», γνωστότερο ὡς Δρομοκαΐτειο νοσηλευτικό ἵδρυμα. Ξεκι­νᾶ μέ 4 κτήρια καί 110 κλίνες, ἀλλά ἀπέκτησε σύντομα τόσο καλή φήμη πού πολλοί εὔποροι Ἕλληνες παρα­κι­νοῦν­ται νά συνεισφέρουν γιά τήν ἐ­πέκταση τοῦ θεραπευτηρίου.
 Ὁ Γεώργιος Δρομοκαΐτης ἀποδείχθηκε ἕνας ἄνθρωπος μεγαλόψυχος καί γενναιόδωρος μέ εὐγενῆ συναισθήματα. Μία προσωπικότητα πού μεγάλωσε μέσα στούς καπνούς τῆς Ἐπανάστασης, πού ἔζησε ἀπό κον­τά τή φρίκη τῆς σφαγῆς, πού βί­ωσε στό πετσί του τήν αἰ­χμαλωσία καί τό σκλαβοπάζαρο, πού ἔχασε τόν πατέρα του κι ὅλη τήν περιουσία, βρῆκε τή δύναμη νά ἀναστηθεῖ ἀπό τή στάχτη, νά βά­λει τά δυνατά του καί νά μεγαλουργήσει. Ἀλλά καί πάλι δέν λησμόνησε πώς τά χρήματα πού συσσωρεύτηκαν στά χέρια του δέν τοῦ ἀνήκουν. Ὑπῆρξε συνετός διαχειριστής τοῦ πλούτου πού ὁ Θεός τοῦ χάρισε καί φρόντισε ἁ­πλόχερα νά μοιράσει τήν περιουσία του μέ ἰδιαίτερη εὐαισθησία στόν τομέα τῆς ὑγεί­ας, ἀλ­λά καί τῆς παιδείας. Ἕνας ἄνθρωπος πού βίω­σε στήν προσωπική του ζωή τόν πόνο καί ἔζη­σε ἀπό κον­τά τήν πολύχρονη ταλαιπωρία τῆς ἀσθε­- νικῆς ψυχῆς τῆς συζύγου του ἔδωσε τό μεγαλύτερο κομμάτι τῆς περιουσίας του γιά νά συνδράμει.
 Κι ἀκόμη εἶχε στήν ἔγνοια του πο­λύ ἔν­τονα καί τή μόρφωση τῆς νέας γενιᾶς, για­τί γνώριζε πολύ καλά πώς γιά τήν ἀπε­- λευθέρωση τῆς Ἑλ­λάδας ἄλλοι ἀγωνίστηκαν μέ καριοφίλι κι ἄλλοι μέ τό κοντύλι. Ὁ ἴδιος ἀγωνίστηκε ἀπό τό δικό του μετερίζι προσφέροντας πρῶτα τήν ἴδια τήν περι­πε­τειώδη ζωή του ὡς ὑπόδειγμα δυναμικοῦ ἀγώνα στά σκλη­ρά χτυπήματα τῆς ζωῆς ἀλλά καί ὡς παράδειγμα εὐλαβοῦς πατρι­ώτη πού μέ φόβο Θεοῦ πρόσφερε τεράστια πο­σά γιά νά ὠφεληθοῦν οἱ συμπα­τρι- ῶτες του. Μακάρι καί σήμερα ὅσοι καί ὅσο δύνανται νά δείχνουν ἔμπρακτα τή φιλοπατρία τους!

Ἀγγελική Τσιραμπίδου