Ἀπόσπασμα ἀπό τό Ἡμερολόγιον Ἐκστρατείας,
τοῦ Β. Κανελλοπούλου, δημοδιδασκάλου

   «Κατά τό τέλος τοῦ Φεβρουαρίου 1918 ὑπηρέτουν ὁ ὑποφαινόμενος ὡς δημοδιδάσκαλος εἰς τό ἐν Στεφανίῳ Κλεωνῶν Κορινθίας πλῆρες Δημοτικόν Σχο­λεῖον, ὅτε ἦλθεν ἡ ἀγγελία τῆς ὑπό τά ὅπλα προσκλήσεώς μου ὡς ἐφέδρου ἀξιωματικοῦ τοῦ πυροβολικοῦ. Νέοι πατριωτικοί παλμοί τῆς καρδιᾶς μου διηγέρ­θη- σαν καί παλαιαί ἀναμνήσεις τῶν ἀγώνων τῶν πο­λέμων 1912-1913 ἀνεπολήθησαν εἰς τήν φαν­τασίαν μου, ὠ­θοῦντες με πρός νέας ὑπηρεσίας πολλῷ ἐπιτακτικωτέρας τῆς τοῦ διδασκάλου πρός τήν δεινοπαθοῦσαν πατρίδα.
   Εὐθύς ἀμέσως πᾶσα νοερά διδασκαλική ἐργασία ἀπεβλήθη ὅλως αὐτομάτως καί αἱ στρατιωτικαί πλέον σκέψεις κατέ­λα­βον τήν παραχωρηθεῖσαν αὐταῖς τιμητικήν θέσιν. Πάραυτα προέβην εἰς τήν τα­κτοποί­ησιν τῶν ἀποσκευῶν μου, βοη­θού­μενος καί ὑπό τοῦ λίαν ἐπιστηθίου μου καί πλέ­ον ἀ­δελφικοῦ μου φίλου κ. Π. Μαλαχάτου, ἐπειγόμενος νά ἀναχωρήσω διά τήν ἰδιαιτέραν μου πατρίδα Χελιδορέαν, ἵνα παραλαμβάνων τάς στρατιωτικάς μου ἀ­ποσκευάς καί ἀποχαιρετῶν ἴ­σως δι᾽ ὑστάτην φοράν τούς οἰκείους μου, παρευρεθῶ εἰ δυνατόν, τό συντομώτερον εἰς τάς τάξεις μου. Ἐν τῷ μεταξύ ὅμως καί κατά τό σύνηθες αὐτῶν, ἦλθον οἱ μαθηταί μου καί αἱ μαθήτριαι εἰς τό Σχολεῖον διά τήν διδασκαλίαν. Μόλις εἶδον αὐτούς, νέα ρίγη συγκινήσεως διέδραμον εὐθύς τό σῶμα ὡς ἠλεκτρική συστοιχία καί ἄπειροι προβληματικοί διαλογισμοί δι­ῆλθον ἀπό τόν νοῦν μου!!!

   “Ἀγαπημένα μου παιδιά, θά ἀξι­ωθῶ­μεν ἄραγε νά σᾶς ἐπανίδωμεν καί νά συν­ε­χίσωμεν πάλιν τήν ἐπίμοχθον διδα­σκα­λι­­κήν ἐρ­γασίαν μας, τήν διακοπεῖσαν πολ­λά­κις μέχρι σήμερον ὑπό ἐπιτακτικωτέρων ἀναγκῶν τῆς φιλτάτης μας πατρίδος, προκληθεισῶν ὑπό τῶν προαιωνίων αὐτῆς ἐ­χθρῶν τῶν μισούντων λυσσωδῶς, ἐσαεί, τό ἔκπαγλον μεγαλεῖον καί τήν ἀ­παράμιλλον δόξαν αὐ­τῆς; Ἄς ἀφήσωμεν ἑαυτούς μέ τήν βοήθει­αν τοῦ Θεοῦ εἰς τήν διάθεσιν τῆς πα­τρίδος! Ἡ τύχη προώρισεν ἡμᾶς ἵνα πάντα τόν βί­ον ἡμῶν ἔχωμεν ἀφιερωμένον εἰς τάς ἀνάγκας τῆς πα­τρίδος μας, ἐν τῷ κοινωνικῷ βίῳ, εἰς τήν διάπλασιν τοῦ ἤ­θους τῶν ἑλληνοπαίδων τόσον ἀπό χρι­στια­νικῆς ἀπόψεως ὅ­σον καί σπουδαι­ότερον ἀπό ἐθνικῆς ἀ­πόψεως καί εἰς τήν ἀνάδειξιν αὐτῶν ὡς χρηστῶν χαρακτήρων καί γενναίων ὑπερασπιστῶν τοῦ μέλλοντος τῆς πατρίδος• ἐν δέ τῷ στρατιωτικῷ βίῳ εἰς τήν καθοδήγησιν τῶν ἀνδρωθέντων πλέον ἑλληνοπαίδων ἐκεῖ ὅπου τό καθῆ­κον ἡμῶν καί ἡ τιμή τῆς πατρίδος τό ἀπαιτεῖ”.
   Ἡ στιγμή αὐτή τῆς τελευταίας συναναστροφῆς μου μέ τούς μαθητάς μου, πληροφορηθέντας τά τῆς ἐπιστρατεύσεώς μου, ἦτο λίαν ψυχολογική δι᾽ αὐ­τούς, ὤφειλον δ᾽ ἐκ καθήκοντος ἐπωφελούμενος τῆς πε­ρι­στάσεως ταύτης νά ἐπενεργήσω ἐπί τῆς εὐ­πλάστου αὐ­τῶν ψυχῆς, νά δημιουργήσω εἰς αὐτούς πατριωτικά συν­αισθήματα ἐν συνδυασμῷ πρός τά θρησκευτικά τοι­αῦ­τα, νά θέ­σω τόν ἑαυτό μου ὡς ἄμεσον παράδειγμα τῶν καθηκόντων παντός πολίτου πρός τήν πατρίδα διά τό παρόν, ἵνα διαμορφωθῶσι διά τῆς ἀπομιμήσεως καί οὖ­τοι παρόμοιοι διά τό μέλλον. Ἄκρα σιγή ἐβασίλευε κατά τήν στιγμήν ἐκείνην, ἡ προϋπάρχουσα καί ἐν τῷ προσώ­πῳ μου πρός στιγμήν ζωγραφηθεῖσα συγκίνησις ἀπεβλή­θη καί διά τό­νου ζωηροῦ ὑπέμνησα τά οἷα ὤφειλον κα­θήκοντα πάντων, ἀφοῦ δέ ὑπέκαυσα τόν ζῆλον αὐτῶν πρός τό μαθη­τι­κόν των ἔργον τοῦ παρόντος, ηὐχήθην νά ἴδωμεν τήν πατρίδα ἡμῶν ὑπέρποτε ἄλλοτε δοξασμένην, εὐχηθείς δέ κατόπιν καλήν συνάντησιν πάντων ὑπό τό αὐτό περιβάλλον διά τήν ἐξακο­λούθησιν τοῦ ἔργου ἡμῶν, ἀποχαιρέτησα τού­τους.
   Τήν στιγμήν ταύτην τῇ ἀληθείᾳ μόλις συνεκρατούμην κατεχόμενος ὑπό ἀκρατήτου καί κυματοειδοῦς ρίγους τῆς συγκινήσεως. Ὑπεκαίετο δέ τοῦτο ἔτι περισσό­τε­ρον βλέπων παριστάμενον κατά τήν ἀποχαιρετιστήριον ταύτην στιγμήν καί τόν ἕτερον θερμόν φίλον κ. Ἀγαθάγγελον Μπλά­τσον, ἱερομόναχον τῆς παρακειμένης μονῆς «Ἅγιος Δημήτριος» καί ἐφημέριον τῆς Κοινότητος, διακρινόμενον ἐπί ἄκρᾳ εὐσεβείᾳ, παραδειγματικῇ ἀγαθότητι, χρηστότητι βί­ου καί θερμῇ φιλοπατρίᾳ, ὅστις εἰς τήν ἀνάπτυξιν τοῦ πατριωτικοῦ μου θέματος πρός τούς μαθητάς εὑρίσκετο πάντοτε μέ τούς ὀφθαλμούς πλήρεις δακρύων. Δέν ἐδάκρυε ὁ ἀλησμόνητος οὗτος καί λίαν φι­λόξενος φίλος μου διά τόν ἀποχωρισμόν μας, ὅστις πι­θανόν νά ἦτο προσωρινός, πιθανόν καί διαρκής, ἀλλ᾽ ἐδάκρυε ἀναλογιζόμενος καί οὗτος τήν κινδυνώδη καί πλήρη περιπετειῶν ἐξέλιξιν τῶν ἐθνικῶν μας ζητημάτων».
   Αὐτοί ἦταν οἱ διδάσκαλοί μας. Γεμάτοι ὑψηλά ἰδανικά. Τέτοιοι λάτρεις τῆς πατρίδος μας σήμερα θά χαρακτηρίζονταν «φασίστες» καί «φασισταριά» ἤ «ἐθνικιστές» καί «ἐθνίκια». Ἄραγε ποιοί εἶναι οἱ πατριῶτες;

Ἐπιμέλεια Μ.Π.Γ.

"Ἀπολύτρωσις", Ἀπρ. 2019