Λίγο πρίν τήν ἑβδόμη πρωινή ὥρα, διέσχιζα τήν κεντρική ὁδό μεγαλοχωρίου. Αἴφνης ἀντίκρισα ὁμάδα ἐφήβων, περί τούς τριάντα, πού στέκονταν ἔξω ἀπό καφετερία. Θά θεωροῦσα ὅτι ἀναμένουν τό λεωφορεῖο γιά τήν πραγματοποίηση ἐκδρομῆς, ἄν ἔφεραν μαζί τους κάποιες ἀποσκευές. Ὅμως αὐτοί στέκονταν ἐκεῖ, μετά ἀπό ὁλονύκτια «διασκέδαση», μή ἀποφασίζοντας νά ἐπανέλθουν στίς πατρικές τους οἰκίες! Αὐτά βλέπουν οἱ τῆς γενιᾶς μου, μεσήλικες πλέον ἤ μᾶλλον τό τελευταῖο τέταρτο τοῦ βίου διανύοντες, καί ἐλεεινολογοῦν τή νεολαία. Οἱ θύτες ἐλεεινολογοῦν τά θύματά τους!
Περάσαμε ἀρκετά δύσκολα παιδικά χρόνια, ὅμως μᾶς φύλαξε ὁ Θεός ἀπό τή φρίκη τοῦ πολέμου πού γεύτηκαν οἱ γονεῖς μας μαζί μέ ἀνείπωτες ἄλλες δυσκολίες. Σχη- ματίσαμε ὅμως ψευδῆ εἰκόνα τῶν περί τόν βίο. Ἐκεῖνοι μέ κόπους καί θυσίες κατόρθωσαν νά ξαναστηθοῦν στά πόδια τους καί νά χύσουν ἱδρώτα καί αἷμα γιά τήν ἀνόρθωση τῆς πατρίδας. Ἐμεῖς ἐντούτοις πιστέψαμε ὅτι ὅλα αὐτά πού μᾶς κληροδότησαν ἔγιναν χωρίς κόπο καί μόχθο. Τώρα ἦταν ἀρκετά ὄχι μόνο γιά μᾶς, ἀλλά καί γιά τά παιδιά μας! Κυρίαρχο σύνθημά μας στίς δεκαετίες 1960 καί 1970: Τά παιδιά μας νά μήν περάσουν αὐτά πού περάσαμε ἐμεῖς. Καί τί εἴχαμε περάσει μή ἔχοντας τήν ἐμπειρία τοῦ πολέμου καί ἰδίως τοῦ ἐμφυλίου πολέμου; Περάσαμε τή φτώχια, πού μᾶς βοήθησε νά παλέψουμε στή ζωή, νά δημιουργήσουμε, νά ἀποκατασταθοῦμε. Αὐτή τή φτώχια, τήν εὐλογημένη ὥς ἕνα βαθμό, καταφρονήσαμε ὅσο τίποτε ἄλλο. Ἄλλωστε ἰδεολογίες καί πολιτικά συστήματα ἀναλώθηκαν στό νά καλλιεργήσουν στόν λαό μας τό δυτικό πρότυπο τοῦ ἀτομικοῦ συμφέροντος καί τοῦ καταναλωτισμοῦ.
Ὁρμήσαμε πρός τήν κατάκτηση τοῦ βίου ἀποθέτοντας τίς φρόνιμες συμβουλές τῶν ἀγραμμάτων ἐν πολλοῖς γονέων μας, καθώς ἐμεῖς, γραμματισμένοι ὡς ἐπί τό πλεῖστον καί μάλιστα ἀρκετοί μέ πανεπιστημιακά πτυχία, μάθαμε πολλά πού αὐτοί κατά τρόπο θλιβερό ἀγνοοῦσαν. Μάθαμε πρῶτα καί καλύτερα ὅτι εἶναι εὔκολο νά ζοῦμε καλά χωρίς πολλή ἐργασία. Τό τραγικότερο εἶναι ὅτι δέν διδάξαμε στά παιδιά μας τήν εὐλογημένη ἐργασία! Αὐτά δέν ἔπρεπε νά κουραστοῦν διόλου. Ἀρχίσαμε νά σπαταλοῦμε, καθώς τά πάντα συνέβαλλαν στήν ἐπίπλαστη εὐμάρεια, καί διδάξαμε στά παιδιά μας τή σπατάλη. Ὕστερα ἦρθε βοηθός στή διαφθορά ἡ Ἐκπαίδευση.
Ἡ ἀρχή τῆς ἥσσονος προσπαθείας εἶναι πλέον κυρίαρχο δόγμα τῆς ἀντιαυταρχικῆς λεγομένης ἐκπαίδευσης. Σχεδόν ὅλοι ἔγιναν ἄριστοι καί διαγκωνίζονται γιά τή θέση τοῦ σημαιοφόρου. Ἐλάχιστοι βαθμολογοῦνται κάτω ἀπό τή βάση, ἀκόμη καί ὅταν παραδίδουν στό διαγώνισμα «λευκή κόλλα»! Ὅλοι ἔχουν τό δικαίωμα νά προχωρήσουν σέ ἀνώτατες σπουδές, ἀκόμη καί ἄν ἡ εἰκόνα τῶν γραπτῶν τους στίς εἰσαγωγικές ἐξετάσεις εἶναι ἀποκαρδιωτική! Ἡ Πολιτεία ἵδρυσε πλῆθος ἱδρυμάτων, τά ὁποῖα παρέχουν στούς γονεῖς τήν ψευδαίσθηση τῆς κοινωνικῆς καταξίωσης ἐκ τῆς ἐπιτυχίας τῶν τέκνων τους καί στά τέκνα τίτλο χωρίς ἀντίκρισμα στήν ἀγορά ἐργασίας, ἡ ὁποία ξεπερνᾶ στήν ἀγριότητα τή ζούγκλα! Στά ἀνώτατα ἱδρύματα οἱ φοιτητές δέν δέχονται οὐδεμία πίεση καί ἐκ τούτου βρίσκουν ἄκρως ἐπωφελές νά παρατείνουν τή διάρκεια τῶν σπουδῶν τους «τοῖς κείνων (γονέων) χρήμασιν τρεφόμενοι» καί διδασκόμενοι τά δικαιώματά τους καί μόνο, ποτέ τά καθήκοντα, ἐνῶ κηρύσσεται στή διαπασῶν ἀπό τίς σειρῆνες τῶν δημαγωγῶν ἡ πρώιμη ὡριμότητα τῶν νέων!
Ἀνακάλυψη τῶν νέων κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες εἶναι ἡ νυχτερινή ζωή! Συνάντησα κάποτε πρωινή ὥρα πονεμένο ἀγρότη στό κτῆμα του. Μόλις εἶχε χαιρετήσει τά «μορφωμένα» τέκνα του πού ἐπέστρεφαν ἀπό τήν ὁλονύκτια «διασκέδαση». Θά τά ξανασυναντοῦσε ἐπιστρέφοντας ἀπό τό χωρά- φι, «σενιαρισμένα» καί μέ ἁπλωμένο τό χέρι γιά τή λήψη χρημάτων ὄχι γιά τόν ἐπιούσιο ἄρτο, ἀλλά γιά τό ὁλονύκτιο ποτό, συνήθως εἰσαγωγῆς. Ποιός εὐθύνεται περισσότερο; Ὁ ἀναισχύντως ἀπαιτητικός γιός ἤ ὁ ἐνδοτικός πατέρας;
Τό ὅραμα τῆς γενιᾶς μας ἦταν νά ἀποσπαστοῦν πλήρως τά τέκνα μας ἀπό τήν πρωτογενῆ παραγωγή καί νά στραφοῦν πρός τή δευτερογενῆ ἤ, ἀκόμη καλύτερα, πρός τήν τριτογενῆ, νά γίνει ἡ χώρα μας χώρα παροχῆς ὑπηρεσιῶν! Τό ἐργασιακό σύστημα κατά βάσιν ἔχει ἀνάγκη ἀπό μικρό ποσοστό τῶν ἐχόντων πανεπιστημιακό τίτλο. Οἱ λοιποί εἶναι καταδικασμένοι. Οἱ τολμηροί ἐξέρχονται πρός ἀναζήτηση ἐργασίας ἀνάλογης τῶν προσόντων τους ἐκτός χώρας. Εἶναι αὐτοί πού σήμερα ἐξαναγκάζουν, μέ τίς ἱκανότητές τους, πολίτες ἄλλων χωρῶν νά μιλοῦν μέ σεβασμό γιά τή χώρα μας καί τούς κατοίκους της!
Οἱ νέοι διαπαιδαγωγήθηκαν νά καταναλώνουν πρίν ἀκόμη παράξουν τό ὁτιδήποτε. Πρόβατα δέν βόσκησαν, κτήματα δέν τσάπισαν, στό ἐμπορικό κατάστημα δέν κουβάλησαν τό ἐλάχιστο φορτίο. Καί τώρα ἔχουν τήν ἀνάγκη στηρίγματος γιά νά διεκπεραιώσουν ἁπλή ἐργασία φορολογικῆς ἤ ἀσφαλιστικῆς φύσεως! Τό πλέον θλιβερό ὅμως εἶναι ὅτι δέν ἔχουν πλέον ὅραμα. Αἰσθάνονται, καί δικαίως, ὅτι οἱ πάντες τούς ἔχουν προδώσει. Ὄχι μόνο οἱ δημαγωγοί πολιτικοί, οἱ ὁποῖοι μάταια ἐπιχειροῦν νά καθυποτάξουν τό τέρας τῆς ἀνεργίας μέ γελοῖα προγράμματα δῆθεν ἀπασχόλησης μικρῆς διάρκειας. Τούς πρόδωσαν ἀκόμη καί οἱ γονεῖς τους, ἐπειδή μέ τήν πλήρη ἐγωισμοῦ «ἀγάπη» τους τούς ἐμπόδισαν νά μάθουν τή ζωή. Καί φαντάζουν ὅλοι αὐτοί οἱ νέοι εὐνοημένοι ἔναντι τῶν ἄλλων -κατά πολύ περισσοτέρων-, πού θά ἦταν συνηλικιῶτες τους, ἄν οἱ γονεῖς τους τούς ἐπέτρεπαν νά δοῦν τό φῶς τῆς ἡμέρας. Γιά ποιόν παιδοκτόνο νά θρηνήσουμε περισσότερο; Γιά κεῖνον πού φονεύει τό σῶμα ἤ τόν ἄλλο πού στραγγαλίζει τήν ψυχή;
Ἀπόστολος Παπαδημητρίου
"Ἀπολύτρωσις", Δεκ. 2019