Γιά τήν πίστη καί τήν πατρίδα ἀγωνίστηκαν οἱ πρόγονοί μας καί αὐτό ἀποτυπώνεται περίτρανα στήν ἡ­μερομηνία πού διάλεξαν γιά τήν ἔναρξη τῆς ἐπανάστασης. Ἡ 25η Μαρτίου τό 1838 μέ βασιλικό διάταγμα τοῦ Ὄθωνα ὁρίστηκε ὡς ἐθνι­κή ἐπέτειος, ἐνῶ ὡς ἐ­θνι­κή γιορ­τή καθιερώθηκε στά τέλη τοῦ 19ου αἰ­ώ­να, μέ βασιλικό διάταγμα τοῦ Γεωργίου Α´. Τό 1838 ζοῦσαν πολλοί ἀ­πό τούς ἀγωνιστές τοῦ 1821, καθώς καί πολλά μέλη τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας, οἱ ὁποῖοι θά μποροῦ­σαν νά ἀμφισβητήσουν τή συγκεκριμένη ἡμερομηνία, ἄν δέν τούς ἔβρισκε σύμφωνους. Ἀποφάσισαν τόν ὁρισμό τῆς 25ης Μαρτίου, διότι ὅλα τά ἐπιμέρους γεγονότα συνοψίζονται σέ αὐτήν τήν ἡ­μερομηνία, ἡ ὁποία τιμώντας τόν Εὐ­αγ­γελι­σμό τῆς Θεοτόκου μηνᾶ τόν εὐαγγελισμό τοῦ ἔθνους μας.
  Ὡστόσο, τέτοιες ἡμέρες ἱστορικές κάνουν τήν ἐμφάνισή τους καί ὅλοι ἐ­κεῖνοι πού προσπαθοῦν νά «ἀποκατα­στή­σουν» τήν ἱστορία. Κι αὐτό ἐπιχει­­ρεῖ­­ται μέ κάθε τρόπο, ἰδιαίτερα σήμε­ρα, μέσα ἀπό ἱστοσελίδες πού φιλοξενοῦν «γνώμη χωρίς γνώση».
  Οἱ θιασῶτες τῆς ἀποδόμησης τῆς ἱστορίας, ἀνάμεσα σέ ὅλα τά ἄλλα, ὑποστηρίζουν ὅτι στίς 25 Μαρτίου 1821 δέν ἔχουμε κανένα ἱστορικό γεγονός. Κι ὅ­μως! Στίς 25 Μαρτίου 1821 ὑλοποιή­θη­­­κε τό διπλωματικό καί πολιτικό σκέλος τῆς Ἐπαναστασης τοῦ 1821. Στίς 25 Μαρτίου τοῦ 1821 συγκροτήθηκε στήν Καλαμάτα ἡ Μεσσηνιακή Γερουσία ἀπό τοπικούς προ­κρίτους καί ὑπό τόν Πέτρο Μαυρομιχάλη. Παράλληλα, στίς 25 καί 26 Μαρτίου 1821, στήν Πάτρα, ἱδρύ­θηκε τό Ἀχαϊκόν Διευθυντήριον ἀπό πρόκριτους καί ἱερωμένους τῆς βορειοδυτικῆς Πελοποννήσου. Τότε στά Προ­ξενεῖα τῶν χριστιανικῶν εὐρωπαϊκῶν δυνάμεων πού βρίσκονταν στήν Καλαμάτα καί τήν Πά­τρα κοινοποιήθηκαν οἱ προκηρύξεις τῆς Ἐπανάστασης, μέ πε­ρισ­σότερο σημαντική αὐ­τή πού κοινοποιήθηκε στόν Πρόξενο τῆς Ἀγγλίας Green, ὅπου ξεκάθαρα ἀ­ποσαφηνίζεται ὁ ἐθνικός χαρακτήρας της (self determination = αὐτοδιάθεση).
  Μία ἐξ αὐτῶν μάλιστα δημοσιεύτηκε καί στή γαλλική ἐφημερίδα Le Costitutionnel τήν 6η Ἰουνίου 1821. Ἀ­ξιοση­μείωτο εἶναι ὅτι ἡ προκήρυξη ξεκινάει μέ τή φράση «Ἡμεῖς, τό ἑλ­ληνικόν ἔ­θνος τῶν χριστιανῶν...» καί συνεχίζει «... βλέποντες ὅτι μᾶς καταφρονεῖ τό ὀθωμανικόν γένος, καί σκο­πεύει τόν ὄλεθρον ἐναντίον μας πότε μ’ ἕνα, πότε μ’ ἄλλον τρόπον, ἀπεφασίσαμεν σταθε­ρῶς ἤ ν’ ἀποθάνωμεν ὅλοι ἤ νά ἐλευ­θερωθῶ­μεν…». Τήν ὑ­πογράφουν μετα­ξύ ἄλλων ὁ Ζαΐμης, ὁ Λόντος καί ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός. Οὐσιαστικά ἐνημερώνουν τούς προξένους ὅτι ξεκινάει ἡ Ἐπα­νάσταση τοῦ ἑλληνικοῦ ἔ­θνους, μία πρά­ξη βα­θιά πολιτική, ἀφοῦ διεθνοποιεῖ τόν ἀγώνα.
  Γιατί ὅμως τό κάνουν αὐτό; Στίς 24 Φεβρουαρίου 1821 στό Ἰάσιο τῆς Μολδοβλαχίας ἔγινε ἡ κήρυξη τῆς Ἐπανάστασης ἀπό τόν Ὑψηλάντη, τήν ὥρα πού ἡ Ἱερά Συμμαχία στό Συνέδριο τοῦ Λάιμπαχ ἀποφάσιζε νά καταπνίξει μέ τά στρατεύματά της κάθε ἑστία ἐξέγερσης. Ἄν τότε καταδίκαζαν καί τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση ὡς ταξική, θά τήν ἔπνιγαν στό αἷμα, ὅπως ἔγινε μέ τίς ἐξεγέρσεις στήν Ἰταλία καί στήν Ἰσπανία. Ὁ Κα­πο­δίστριας καθησύχασε τούς συμμάχους καί κατόρθωσε στή διακήρυξη τῶν συνέδρων -στίς 12 Μαΐου 1821-, στήν ὁ­ποία καταδικάζονταν ὅλα τά ἐπανα­στα­τικά κινήματα, νά μή συμπεριληφθεῖ ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση. Ἦταν μία ἀπό τίς μεγαλύτερες διπλωματικές ἐπιτυχίες τοῦ Καπο­δίστρια, μέγιστη προσφορά του στό ἔθνος μας καί ὄχι βέβαια ἡ μοναδική.
  Τό πιό συγκινητικό ὅμως εἶναι ὅτι οἱ Ἕλ­ληνες, ἀπό κάθε μεριά τῆς Ἑλ­λάδας, παρόλο πού δέν ἦταν δυνατή ἡ ἐπικοινωνία μεταξύ τους, τήν ὥρα πού ἀνάβει καί θεριεύει ἡ ἐπαναστατική φωτιά, μιλοῦν μέ τήν ἴδια ὑπέροχη γλώσ­σα γιά τήν πίστη, τήν πατρίδα καί τό ἔν­δοξο παρελθόν της. Φανερώνουν τίς ἴδιες ἀ­ξίες καί τά ἰδανικά τῆς Φυ­λῆς, τά ὁποῖα καί εἶναι ἕτοιμοι νά ὑπογράψουν καί μέ τό ἴδιο τους τό αἷ­μα.
  Οἱ προκηρύξεις αὐτές εἶναι πολυάριθμες καί ἀποτυπώνουν τήν ἁγνή ἰδεολογία τοῦ 1821. Ἀναφέρουμε τήν προ­κήρυξη τοῦ Πετρόμπεη στή Μεσσηνία, τό «Προκήρυγμα ἐ­θνικόν» τῶν νήσων Ὕδρας, Σπετσῶν καί Ψα­ρῶν, τήν προκήρυξη τῆς «Δυτικῆς Χέρσου Ἑλ­λάδος». Ὁ Κολοκοτρώνης καί ὁ Παπα­φλέσ­σας ἐκδίδουν ἐπαναστατική προκήρυξη ἀπό τήν Ἀρκαδία: «Ἀδελφοί κάτοικοι Ἀρκαδίας. Ἡ ὥρα ἔφθασε, τό στάδιον τῆς δόξης καί τῆς ἐλευθερίας ἠνοίχθη, τά πάντα ἰδικά μας καί ὁ Θεός τοῦ παντός μεθ’ ἡμῶν ἔσεται· μή πτο­ηθῆτε εἰς τό παραμικρόν… Ἐν Σκάλᾳ τήν 23η Μαρτίου 1821, 1ον ἔτος τῆς Ἐλευθε­ρίας. Θ. Κολοκοτρώνης, Γρ. Δικαῖος». Καί οἱ Κρῆτες δίνουν τό δικό τους «παρών»: «Ἐν ὀ­νόματι τῆς τρισυποστάτου Θεότητος οἱ κάτοικοι τῆς νή­σου Κρήτης, πλήρεις ἀπό ὑψηλόν καί εὐγενές τῆς ἐλευθερίας αἴσ­θημα, ἔλαβον κατά τῆς ὀθωμανικῆς τυραννίας τά ὅπλα περί τήν 14ην τοῦ μη­νός Ἰουνίου ἐν ἔτει 1821... Ἐν Ἀρ­μένοις, τῇ 20ῇ Μαΐου 1822, Β´ ἔτος ἀνεξαρ­τη­σίας».
  Γεμάτες ἀπό ἁγνό πατριωτισμό καί πίστη στόν Θεό, οἱ προκηρύξεις τοῦ Ἀ­γώ­να δέν ἦταν ξερές λέξεις. Δονοῦσαν τήν ψυχή κάθε Ἕλληνα, τίς ἀποστήθιζαν καί τίς ἀπήγγελλαν τά παλληκάρια, ἀποστέλλονταν στήν Εὐρώπη, ἐκδί­δον­ταν καί μεταφράζονταν σέ διά­φορες γλῶσ­σες, γίνονταν ἀντικείμενο θαυ­μασμοῦ καί πυροδοτοῦ­σαν τόν φιλελληνισμό, ἐνῶ τήν ἴδια ὥρα συμπύκνωναν ἡρωικά τό ὑπέροχο σύνθημα τῆς προκήρυξης τοῦ Ὑψη­λάν­τη: «Μά­χου ὑπὲρ Πί­στε­ως καὶ Πατρίδος»!
  Σέ πεῖσμα ὅσων ἐμμένουν στήν ἀλλοίωση τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας ἐ­μεῖς ὑψώνουμε τή σημαία τῆς δι­πλῆς μας λευτεριᾶς κάθε χρόνο στίς 25 Μαρ­τίου. Καί εὐχόμαστε ὁ Θεός νά χαρίζει πρωτίστως στό ἔ­θνος μας τήν «ὄντως ἐλευθερία», τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τήν αἰχμαλωσία τῆς ἁμαρτίας. Τό σύνθημα τοῦ 1821 ἠχεῖ ἐπίκαιρα καί σήμε­ρα: «Ἕλληνες, καλή λευτεριά!»  

Μ. Δανιήλ