Ἰησοῦς τοῦ Ναυή, ὁ διάδοχος τοῦ Μωυσῆ

  Μετά τήν Πεντάτευχο -ὡς συνέχεια τοῦ Δευτερονομίου- ἀκολουθεῖ τό ἕκτο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού πῆρε τό ὄνομά του ἀπό τόν διάδοχο τοῦ Μωυσῆ, τόν Ἰησοῦ τόν γιό τοῦ Ναυή. Ὁ συγγραφέας του παραμένει ἄγνωστος. Πολλοί ὑποστηρίζουν ὅτι τό μεγαλύτερο μέρος συνέγραψε ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυή. Εἶναι, ὡστόσο, πιθανό νά γράφτηκε ὁλόκληρο ἀργότερα, ἀπό τόν προφήτη Σαμουήλ.

  Τό βιβλίο διαιρεῖται σέ δύο μέρη: α) κατάκτηση τῆς Χαναάν (κεφ. 1-12), β) διανομή τῆς γῆς στίς δώδεκα φυλές τοῦ Ἰσραήλ (κεφ. 13-22). Κλείνει μέ δύο ἀποχαιρετιστήριους λόγους τοῦ Ἰησοῦ πρός τούς Ἰσραηλῖτες καί μέ τήν ἀναφορά στόν θάνατό του (κεφ. 23-24).

  Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυή εἶναι μία ἀπό τίς μεγαλύτερες φυσιογνωμίες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, «ὁ παρεστηκὼς Μωυσῇ, ὁ ἐκλεκτός» (Ἀρ 11,28). Τόν βλέπουμε δίπλα στόν Μωυσῆ νά ἀνεβαίνουν μαζί τό ὄρος Σινά γιά νά πάρουν τίς πλάκες τοῦ Νόμου (βλ. Ἔξ 24,13), στόν πόλεμο κατά τῶν Ἀμαληκιτῶν νά εἶναι ὁ ἀρχιστράτηγος (βλ. Ἔξ 17,9-13), νά ὁρίζεται αὐτός ὡς ἐκπρόσωπος τῆς φυλῆς του γιά τήν ἐξερεύνηση τῆς γῆς Χαναάν (βλ. Ἀρ 13,9), νά ἐνθαρρύνει μαζί μέ τόν Χάλεβ τόν λαό τήν στιγμή πού ὅλοι οἱ ἄλλοι κατάσκοποι πανικόβλητοι τόν ἀποθάρρυναν (βλ. Ἀρ 14,6-9). Ἀπό τούς ἐνήλικες Ἰσραηλῖτες πού βγῆκαν ἀπό τήν Αἴγυπτο, αὐτός μόνο καί ὁ Χάλεβ ἀξιώθηκαν νά μποῦν στήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Τέλος, ὁ Θεός αὐτόν ὑπέδειξε στόν Μωυσῆ γιά διάδοχό του (βλ. Ἀρ 27,18).

  Ὁ νέος ἡγέτης ἔδειξε σταθερή καί ἀκλόνητη πίστη στόν Θεό. Δέν φοβήθηκε, ἄν καί μέ ἀνθρώπινα κριτήρια ἦταν τελείως ἀνίσχυρος. Πολέμησε μέ τούς πιό σκληρούς ἀντιπάλους, ἔχοντας ἀκράδαντη τήν πεποίθηση ὅτι ὁ Θεός, ἀφοῦ τοῦ ἀνέθεσε τήν ἀποστολή, θά τήν φέρει σέ αἴσιο τέλος. Κι ὅταν τελείωσε τό ἔργο του, δέν ζήτησε νά βασιλεύσει στόν Ἰσραήλ, ἀλλά ἀποσύρθηκε στό κτῆμα του μέ βαθειά ταπεινοφροσύνη.

  Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυή εἶναι ἕνας τύπος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Προφητικά πῆρε τό ὄνομα «Ἰησοῦς» πού σημαίνει «ὁ Θεός σώζει», διότι ὁ Θεός θά τόν χρησιμοποιοῦσε γιά τήν σωτηρία τοῦ λαοῦ του. Ἑρμηνεύοντας μετά ἀπό αἰῶνες τό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὁ ἄγγελος Γαβριήλ εἶπε· «αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαόν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν» (Μθ 1,21). Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός πού προσφέρει τήν σωτηρία. Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυή ὁδήγησε τόν λαό τοῦ Ἰσραήλ στήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἰσάγει τόν νέο Ἰσραήλ, ὅλους τούς πιστούς, στήν οὐράνια βασιλεία. Ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυή δέν συνθηκολόγησε ποτέ μέ κανέναν ἐχθρό καί δέν φαίνεται πουθενά στό ἱερό κείμενο νά παραβαίνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Γίνεται ἔτσι τύπος τοῦ ἀναμάρτητου Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού δέν συνθηκολόγησε ποτέ μέ τήν ἁμαρτία. Ἡ ἄκαμπτη κρίση καί αὐστηρότητα τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυή, τέλος, προτυπώνει τήν ἀδέκαστη κρίση τοῦ Χριστοῦ κατά τήν Δευτέρα του Παρουσία.

  Ἀκολουθοῦν οἱ πρῶτοι στίχοι ἀπό τόν πρόλογο τοῦ βιβλίου. Ὁ Θεός ἐνισχύει τόν Ἰησοῦ στήν ἀνάληψη τοῦ δύσκολου ἔργου του ἐπαναλαμβάνοντας τή φράση «ἴσχυε καὶ ἀνδρίζου», καί τόν προτρέπει θερμά νά ἐφαρμόζει πιστά τόν Νόμο του.

Ἰη 1,1-2.6-9

Κείμενο

1. Καὶ ἐγένετο μετὰ τὴν τελευτὴν Μωυσῆ, εἶπε Κύριος τῷ Ἰησοῖ υἱῷ Ναυὴ τῷ ὑπουργῷ Μωυσῇ λέγων.

2. Μωυσῆς ὁ θεράπων μου τετελεύτηκε· νῦν οὖν ἀναστὰς διάβηθι τὸν Ἰορδάνην, σὺ καὶ πᾶς ὁ λαὸς οὗτος εἰς τὴν γῆν, ἣν ἐγὼ δίδωμι αὐτοῖς.

………………………………………………………
6. Ἴσχυε καὶ ἀνδρίζου, σὺ γὰρ ἀποδιελεῖς τῷ λαῷ τούτῳ τὴν γῆν, ἣν ὥμοσα τοῖς πατράσιν ὑμῶν δοῦναι αὐτοῖς.

7. Ἴσχυε οὖν καὶ ἀνδρίζου, φυλάσσεσθαι καὶ ποιεῖν καθότι ἐνετείλατό σοι Μωυσῆς ὁ παῖς μου, καὶ οὐκ ἐκκλινεῖς ἀπ᾿ αὐτῶν εἰς δεξιὰ οὐδὲ εἰς ἀριστερά, ἵνα συνῇς ἐν πᾶσιν οἷς ἐὰν πράσσῃς.

8. Καὶ οὐκ ἀποστήσεται ἡ βίβλος τοῦ νόμου τούτου ἐκ τοῦ στόματός σου, καὶ μελετήσεις ἐν αὐτῷ ἡμέρας καὶ νυκτός, ἵνα εἰδῇς ποιεῖν πάντα τὰ γεγραμμένα· τότε εὐοδωθήσῃ, καὶ εὐοδώσεις τὰς ὁδούς σου καὶ τότε συνήσεις.

9. Ἰδοὺ ἐντέταλμαί σοι· ἴσχυε καὶ ἀνδρίζου, μὴ δειλιάσῃς, μηδὲ φοβηθῇς, ὅτι μετά σοῦ Κύριος ὁ Θεός σου εἰς πάντα, οὗ ἐὰν πορεύῃ.

Μετάφραση

1. Μετά τόν θάνατο τοῦ Μωυσῆ συνέβη τό ἑξῆς: Εἶπε ὁ Κύριος στόν Ἰησοῦ, γιό τοῦ Ναυή, τόν βοηθό τοῦ Μωυσῆ, τά λόγια αὐτά:

2. «Ὁ δοῦλος μου Μωυσῆς ἔχει πεθάνει. Τώρα, λοιπόν, σήκω καί πέρνα τόν Ἰορδάνη ἐσύ καί ὅλος αὐτός ὁ λαός, γιά νά πᾶτε στήν χώρα πού ἐγώ τούς δίνω.
………………………………………………………
6. Ἔχε δύναμη καί ἀνδρεία, διότι ἐσύ θά μοιράσεις σ᾿ αὐτόν τόν λαό τήν χώρα πού ὁρκίσθηκα στούς πατέρες σας νά τούς δώσω.

7. Νά ἔχεις, λοιπόν, δύναμη καί ἀνδρεία. Νά διαφυλάττεις καί νά ἐκτελεῖς ὅλα ὅσα σέ διέταξε ὁ Μωυσῆς ὁ δοῦλος μου. Δέν θά παρεκκλίνεις ἀπ᾿ αὐτά οὔτε πρός τά δεξιά οὔτε πρός τά ἀριστερά, γιά νά ἐνεργεῖς πάντοτε μέ σύνεση.

8. Δέν θά ἀπομακρυνθεῖ ποτέ τό βιβλίο τοῦ νόμου αὐτοῦ ἀπό τό στόμα σου, καί θά τό μελετᾶς μέρα καί νύχτα, γιά νά μάθεις νά ἐκτελεῖς ὅλα ὅσα εἶναι γραμμένα. Τότε θά προκόψεις καί θά πετύχεις στήν πορεία σου καί τότε θά εἶσαι συνετός.

9. Νά, σοῦ ἐπαναλαμβάνω τήν ἐντολή μου: Νά ἔχεις δύναμη καί ἀνδρεία! Μή δειλιάσεις, μήτε νά φοβηθεῖς, διότι ὁ Κύριος ὁ Θεός σου θά εἶναι μαζί σου σέ ὅλα, ὅπου κι ἄν πορευθεῖς!».