Ἀναφορά στήν πολύχρονη ζωή τοῦ περιοδικοῦ
Ἀπό τό 1943 ἡ ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ σελίδα-σελίδα γράφει τήν ἱστορία της. Μιά ἱστορία ἀφανοῦς κόπου, ἀκούραστης προσπάθειας, ζωντανῆς μαρτυρίας.
Τίς γενικές γραμμές τῆς ἱστορίας αὐτῆς μᾶς διηγήθηκε ἕνας ἄνθρωπος πού τήν ἔζησε ὁ ἴδιος χρόνο τό χρόνο, μέρα τή μέρα ζυμωμένος μ᾿ αὐτό τό περιοδικό. Εἶναι αὐτός πού ἐπί σειρά ἐτῶν σήκωνε τό βάρος ὡς ὑπεύθυνος ὕλης, διορθωτής, ἐπιμελητής τῆς ἐκδόσεως, διεκπεραιωτής καί ὅ,τι ἄλλο οἱ περιστάσεις ἀπαιτοῦσαν: ῾Ο μακαριστός τώρα κ. Γεώργιος ᾿Ιντζέπελης, ἄνθρωπος ἁπλός, μά θαυμαστά ἐργατικός. Δέν διέθετε πτυχία καί τίτλους ἐπιστημονικούς, δέν ὁλοκλήρωσε κἄν τίς ἐγκύκλιες σπουδές. Τόν προίκισε ὅμως ὁ Θεός μέ δυνατή μνήμη καί μέ ἀξιοθαύμαστη φιλομάθεια. Μ᾿ αὐτά τά χαρίσματα, πού τόν κατέστησαν πολυμαθῆ, ἀλλά καί μέ τήν ἀκάματη ἐργατικότητα καί τόν φλογερό ζῆλο του γιά τή διάδοση τοῦ θείου λόγου, ὑπῆρξε ὁ στυλοβάτης τοῦ περιοδικοῦ σχεδόν ὁλόκληρη πεντηκονταετία. Τό ἀγάπησε εἰλικρινά καί τό διακόνησε πιστά, ἐξαντλώντας κάθε ἀπόθεμα δυνάμεως σ᾿ αὐτή τήν ἱερή διακονία. Ὁ κ. Ἰντζέπελης, κι ὅταν γέροντας πιά δέν μποροῦσε νά ἐργάζεται στό ἀγαπημένο του «Γραφεῖο τοῦ περιοδικοῦ», μελετοῦσε μέ ἐνδιαφέρον τό κάθε φύλλο κι ἔκανε πάντοτε πολύτιμες παρατηρήσεις γιά τό κάθε τι. ῾Ο λευκασμένος γέροντας τό 1996 μᾶς κατέθεσε:
«Ξεκινώντας τήν ἔκδοσιν τοῦ περιοδικοῦ χάρις εἰς τήν ὤθησιν τοῦ σεβαστοῦ π. Αὐγουστίνου Καντιώτου, ἱεροκήρυκος κατά τήν ἐποχήν ἐκείνην καί σήμερον Μητροπολίτου Φλωρίνης, οὔτε στοιχειώδη πεῖραν εἴχαμε οὔτε τούς ἀπαραιτήτους πρός τοῦτο τακτικούς συνεργάτας οὔτε τά οἰκονομικά μέσα, ἀλλά μόνον πίστιν καί ἐλπίδα εἰς τόν Θεόν καί ἡ ἐλπίς αὐτή δέν μᾶς κατήσχυνε. Καί τήν μέν πεῖραν θά τήν ἀποκτούσαμε μέ τήν πρόοδον τῆς ἐργασίας, καί τά οἰκονομικά μέσα μέ τούς συνδρομητάς πού θά ἐνεγράφαμε. Τακτικούς ὅμως συνεργάτας, καί μάλιστα ἀνιδιοτελεῖς, πῶς θά ἐξασφαλίζαμε; ᾿Εδῶ ἦτο τό κυρίως πρόβλημα.
῾Ο κύριος ἱδρυτής τῆς ἀδελφότητός μας Εὐστάθιος Στουγιαννάκης, φιλόλογος -διδάκτωρ μάλιστα-, ἄρχισε νά διδάσκη εἰς τήν Ἀδελφότητα μέ τό πρωτοποριακό σύνθημα, καταχωρημένο καί στό καταστατικό τῆς Ἀδελφότητος ὡς ὅρο ἀπαράβατο· "δωρεάν ἐργασία". Τό σύνθημα αὐτό τό ἐφαρμόσαμε καί στό περιοδικό. ᾿Απευθυνθήκαμε σέ ὡρισμένους θεολόγους τῆς Θεσσαλονίκης, πού πρόθυμα ἀνταπεκρίθησαν. ᾿Ιδιαίτερα πρέπει νά τονισθῆ ἡ προθυμία τοῦ Θεοδώρου Ν. Καστανᾶ, καθηγητοῦ εἰς τό Πειραματικόν Σχολεῖον Θεσσαλονίκης, καθ᾿ ὅλον τό διάστημα τῆς πρώτης πενταετίας τοῦ περιοδικοῦ. ῞Ενα ἄλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ μακαρίτη Καστανᾶ εἶναι ὅτι ἀσχολοῦνταν κυρίως μέ πατερικά κείμενα, πού μετέφραζε, σέ ἐποχή κατά τήν ὁποία παραθεωροῦνταν ἀκόμη αὐτά, ἔγραφε ὅμως καί δικά του κείμενα, πού καταχωροῦνταν κυρίως ὡς κύρια ἄρθρα.
Στήν πρώτη πενταετία ἔγραφαν κυρίως ὁ π. Τιμόθεος Παπαμιχαήλ, ἐκ τῶν ἱδρυτῶν τῆς Ἀδελφότητος, τήν σελίδα τοῦ «πνευματικοῦ» καί μερικοί φίλοι του, ὅπως ὁ ἀρχιμανδρίτης Παντελεήμων Μπαρδᾶκος (ἐκοιμήθη πρό μηνῶν ὡς Μητροπολίτης Σάμου καί ᾿Ικαρίας) καί οἱ κ.κ. Κων/νος Φράγκος, Εὐάγγελος Θεοδώρου, καθηγηταί Πανεπιστημίου σήμερα, καί ὁ ἀείμνηστος Βασίλειος Μουστάκης. Τό 1952 ἀπευθυνθήκαμε καί πάλι στόν π. Αὐγουστῖνο, ἱεροκήρυκα τότε στήν ᾿Αρχιεπισκοπή ᾿Αθηνῶν, καί σέ ἄλλους νεαρούς θεολόγους πού ἀνταπεκρίθησαν στήν ἔκκλησί μας. Καί παρετηρήθη τό ἀκόλουθο θαυμαστό φαινόμενο· ὅταν γιά τόν α ἤ β λόγο ἀποχωροῦσε κάποιος συνεργάτης, παρουσιάζονταν ἄλλοι, πού συνέχιζαν τήν προσπάθεια πάντοτε ἀνιδιοτελῶς.
῎Ετσι παρήλασαν ἀπό τίς στῆλες τοῦ περιοδικοῦ μας: Οἱ μακαριστοί τώρα ἐπίσκοποι· ᾿Εδέσσης Διονύσιος καί ῾Ιεραπόλεως Γερμανός Πολυζωΐδης. Ὁ ἀρχιμανδρίτης Χρ. Καλύβας. Οἱ καθηγηταί πανεπιστημίου· Β. ᾿Ιωαννίδης, Δ. Κουϊμουτσόπουλος καί Π. Χρήστου. Οἱ θεολόγοι· ᾿Αγ. ᾿Αγαθαγγελίδης, ᾿Αθ. Γιομπλιάκης, Μ. Εὐθυμίου, Εὐστ. Σταθόπουλος, Χαρ. Καραδιάκος. Ὁ φιλόλογος-ἱστορικός Βασ. Μανάδης. ῎Εγραψαν ἀκόμη· ὁ ἀρχιμανδρίτης Σπυρίδων Τραντέλης, τώρα ἐπίσκοπος Λαγκαδᾶ, Κων. Γαζῆς, τώρα ἀρχιμανδρίτης, ὁ ὁποῖος μάλιστα διετέλεσε καί πρόεδρος τῆς συντακτικῆς ἐπιτροπῆς τοῦ περιοδικοῦ, καθώς καί οἱ ἐπίσης ἀρχιμανδρῖτες τώρα· π. Θεόφιλος Ζησόπουλος καί π. Γερβάσιος Ραπτόπουλος. ᾿Ακόμα οἱ· Λ. Χατζηαβραμίδης, ᾿Αντ. Παπαδάκης, Τσιρόπουλος, Βασ. Στεργιούλης, Γ. Παπαζέτης, Δ. Χαρίσης, Σ. Ξανθόπουλος, Π. Παναγιωτίδης, ᾿Απ. Φράγκος, Π. Κουτλεμάνης, Δ. Ματσκίδης καί πολλοί ἄλλοι.
῞Ολους ὅμως τούς ὑπερέβαλε σέ πλῆθος συνεργασιῶν ὁ διδάσκαλος τῆς Ἀδελφότητος κ. Στέργιος Σάκκος, πού συχνά ὑπέγραφε μέ διάφορα ψευδώνυμα.
Μέ ψευδώνυμα ἤ μέ τά ἀρχικά τοῦ ὀνόματός των γράφουν ἐπίσης τά τελευταῖα χρόνια ἕνας σοβαρός ἀριθμός νέων συνεργατῶν, πού ἀποτελοῦν τή χρυσῆ ἐλπίδα τοῦ περιοδικοῦ.
῎Ας χαρίζη ὁ Κύριος πλούσια τά ἐλέη του καί τίς εὐλογίες του, σέ ὅλους, πού σύμφωνα μέ τήν προθυμία τους ὑπηρέτησαν καί ὑπηρετοῦν στή διάδοσι τοῦ γραπτοῦ θείου λόγου».
Ἀπολύτρωσις 51 (1996) 15-16
ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ
Ὡς βασικοί σταθμοί στήν ἱστορία τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἀδελφότητος διακρίνονται:
Ἰούνιος τοῦ 1943: Ἐκδίδεται τό πρῶτο τετρασέλιδο φύλλο μέ τίτλο «Ἀπολύτρωσις». Ἱδρυτής καί πρῶτος συντάκτης του ἦταν ὁ τότε ἀρχιμανδρίτης καί κατόπιν ἐπίσκοπος Φλωρίνης Αὐγουστῖνος Καντιώτης, στόν ὁποῖο ὀφείλεται καί ὁ τίτλος τοῦ φυλλαδίου.
Ἰανουάριος τοῦ 1946: Τό φυλλάδιο ἀντικαθίσταται ἀπό τό ὁμώνυμο μηνιαῖο ὀκτασέλιδο περιοδικό.
1994: Ἐκδίδεται πλέον μέ καλλιτεχνική ἐμφάνιση καί μέ εἰκοσιτέσσερις σελίδες.