Θά ἀναφέρω ὁρισμένα κύρια σημεῖα ἀπό τή ζωή τῆς ἁγίας Παρασκευῆς πού εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρα, πάντοτε διδακτικά καί πάντοτε ἀποτελοῦν ἕνα πρότυπο, ἕνα παράδειγμα γιά μᾶς τούς χριστιανούς, ἰδιαίτερα σήμερα στόν 21ο αἰώνα, πού βλέπουμε ὅτι ὅσο περνοῦν τά χρόνια καί οἱ αἰῶνες, τόσο ξεφτίζει ἡ πίστη μας, ἀμβλύνεται ἡ εὐσέβεια, ταλακώνεται ἡ πνευματικότητά μας. Εἶναι ἀνάγκη νά μελετοῦμε τούς βίους τῶν ἁγίων γιά νά ἀναπτερώνουμε τό φρόνημα, γιά νά παίρνουμε παραδείγματα ἀπό τήν ἡρωική καί μαρτυρική ζωή τους, παραδείγματα πού μᾶς ἐμπνέουν καί μᾶς δυναμώνουν. Στόν αἰώνα μας, πού φουντώνει ἡ ἁμαρτία, ἡ ἀποστασία, ἡ ἀθεΐα καί ἡ διαφθορά καί ἀρχίζει νά ψυχραίνεται ἡ ἀγάπη καί τῶν ἐκλεκτῶν ἀκόμη, πρέπει αὐτή τήν ἀγάπη νά τή θερμάνουμε. Καί ἕνας τρόπος πού θερμαίνεται ἡ ἀγάπη μας εἶναι νά μελετοῦμε τά λαμπρά παλληκάρια τῆς πίστεώς μας, τούς προφῆτες, τούς ἀποστόλους, τούς μάρτυρες, πατέρες καί διδασκάλους, τούς ἁγίους, τίς ἅγιες γυναῖκες πού ἔδειξαν ἡρωικό φρόνημα καί ἀγωνίσθηκαν γιά νά κρατήσουν τήν ὀρθόδοξη πίστη ἀκεραία καί τήν ἁγία ζωή ἀμόλυντη.
  ῾Η ἁγία Παρασκευή γεννήθηκε στή Ρώμη μέ θαυμαστό τρόπο λίγο πρίν ἀπό τά μέσα τοῦ 2ου αἰῶνος. Δηλαδή πολύ κοντά στή ζωή τῶν μεταποστολικῶν πατέρων, στήν ἐποχή πού ἔζησαν ὁ ἅγ. ᾿Ιγνάτιος, ὁ ἅγ. Πολύκαρπος καί ἄλλοι ἅγιοι καί μάρτυρες. Γεννήθηκε μάλιστα στήν πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας, στή Ρώμη.
  Γνωρίζουμε τά ὀνόματα τῶν γονιῶν της. ῾Ο πατέρας της ὀνομαζόταν ᾿Αγάθων κι ἦταν ὄνομα καί πρᾶγμα ἀγαθός, εὐλογημένος ἄνθρωπος, πιστός. Καί ἡ μητέρα της ὀνομαζόταν Πολιτεία. Πολύ ὡραῖο ὄνομα, διότι καί αὐτή, ὅπως ὁ ἄνδρας της ὁ ἀγαθός, ἦταν ζωντανό μέλος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, τῆς ἁγίας πολιτείας -διότι ἡ οὐράνια βασιλεία ἔγινε ἐπίγεια πραγματικότητα μέ τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ μας, μέ τήν ἐνανθρώπησή του, τόν θάνατο καί τήν ἀνάσταση καί τήν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας.
  Εὐλαβεῖς, λοιπόν, οἱ γονεῖς τῆς Παρασκευῆς. Δόξαζαν τόν Θεό ἀλλά εἶχαν ἕναν πόνο, μιά πικρία· δέν εἶχαν παιδί. Μέ ἐμπιστοσύνη στόν Κύριο προσευχήθηκαν ἔχοντας ὡς παραδείγματα τούς ἀνθρώπους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού ὁ Θεός τούς εὐλόγησε, ὥστε ἐνῶ ἦταν στεῖροι ἤ σέ μεγάλη ἡλικία ἔφεραν παιδιά στόν κόσμο. ῾Ο ᾿Αβραάμ καί ἡ Σάρρα γέννησαν τόν ᾿Ισαάκ. ῾Ο ᾿Ελκανά καί ἡ ῎Αννα τόν Σαμουήλ. ᾿Επίσης ὁ μεγάλος κριτής Σαμψών ἔτσι γεννήθηκε καί ἀργότερα καί ὁ ᾿Ιωάννης ὁ Βαπτιστής ἀπό τόν Ζαχαρία καί τήν ᾿Ελισάβετ καί ἀκόμη ἡ γλυκυτάτη μητέρα ὅλων μας, ἡ Παναγία, πού κι αὐτή γεννήθηκε μέ θαυμαστό τρόπο ἀπό τόν ᾿Ιωακείμ καί τήν ῎Αννα. ῎Εχοντας, λοιπόν, τά παραδείγματα αὐτά ὁ ᾿Αγάθων καί ἡ Πολιτεία προσευχήθηκαν στόν Θεό νά τούς χαρίσει ἕνα παιδί. Καί μετά ἀπό χρόνια προσευχή, ἀγρυπνία, νηστεία ὁ Θεός τούς χάρισε ἕνα ἐκλεκτό πλάσμα, πού ἐπειδή γεννήθηκε τήν Παρασκευή ἡμέρα τῆς ἔδωσαν τό ὄνομα Παρασκευή.
  Χαριτωμένο παιδί ἡ Παρασκευή, θεόσταλτο δῶρο. Ἦταν ἀπό μικρή, πανέμορφη, γλυκυτάτη σάν ἀγγελούδι. Οἱ γονεῖς εὐχαρίστησαν τόν Θεό, ἀλλά ἔνιωσαν καί τό μεγάλο χρέος τους νά ἀναθρέψουν τή θυγατέρα τους ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου. Πράγματι, τή βάφτισαν καί ἔγινε χριστιανή μέ τό ὄνομα Παρασκευή καί μετά τήν ἀνέθρεψαν πνευματικά, τή γαλούχησαν μέ τό ἄδολο γάλα τῆς εὐσεβείας καί τή συνέδεσαν μέ τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία, μέ τή θερμή πίστη, πού καλλιέργησαν στά σπλάγχνα της καί μέ τήν ἁγία ζωή πού ἀπό μικρή καλλιέργησε ἡ κόρη τους, ἡ Παρασκευή.
  ῞Ολα τά πράγματα πήγαιναν καλά. Εὐτυχισμένοι οἱ γονεῖς, εὐτυχισμένη καί χαρούμενη ἡ Παρασκευή μέ τή σκιά καί τήν ἀσφάλεια καί τήν καθοδήγηση τῶν γονιῶν της προέκοπτε σοφίᾳ καί ἡλικίᾳ. Μεγάλωνε σωματικά καί διανοητικά, καί πνευματικά πρόκοπτε. ᾿Αλλά σέ ἡλικία 20 ἐτῶν, μέσα σέ σύντομο χρονικό διάστημα, ἔχασε καί τούς δυό γονεῖς της. Συγκινητική εἶναι ἡ στιγμή πού φεύγοντας οἱ γονεῖς τῆς δίνουν τίς τελευταῖες συμβουλές: νά μείνει πιστή, ἁγνή, ἀφοσιωμένη στόν Χριστό καί στήν Ἐκκλησία.
  ῾Η Παρασκευή ἔμεινε μόνη στόν κόσμο αὐτό. ᾿Αλλά οἱ γονεῖς ἐκτός ἀπό τήν καλλιέργεια καί τήν ἁγία παράδοση πού τῆς ἔδωσαν, τῆς ἄφησαν καί μιά μεγάλη κληρονομιά, περιουσία ὁλόκληρη. Ἡ περιουσία, ἡ ὀμορφιά καί ἡ σοφία της ἦταν ἡ αἰτία νά παρουσιάζονται πολλοί γαμπροί, μνηστῆρες, καί νά τή ζητοῦν. ᾿Αλλά ἡ Παρασκευή ἔκανε τάμα νά μείνει ἀφοσιωμένη στόν Νυμφίο πού διάλεξε, τόν ὡραῖο Νυμφίο, τόν γλυκύτατο ᾿Ιησοῦ Χριστό. ῾Ο Κύριος βοήθησε τούς γονεῖς της νά γεννηθεῖ μέ θαυμαστό τρόπο καί αὐτή δίδει τή ζωή της, τά νιάτα της, τήν περιουσία της, τά πάντα στόν Χριστό. Μάλιστα, γιά νά μήν εἶναι πειρασμός ἡ περιουσία καί τήν ἐποφθαλμιοῦν διάφοροι μνηστῆρες καί ὑποψήφιοι γαμπροί, ἀλλά καί γιά νά εἶναι καί ἡ ἴδια ἀδέσμευτη, μοίρασε τήν περιουσία της στούς φτωχούς, στά ἱδρύματα καί στά ἔργα τῆς Ἐκκλησίας. Κράτησε μόνο τά ἀπαραίτητα καί ἀφιερώθηκε στήν ἱεραποστολή.
  ῏Ηταν τόσο θαυμαστή καί τόσο γλυκειά στή συναναστροφή καί στήν ὁμιλία της, ὥστε πάρα πολλές γυναῖκες καί κοπέλες ἐπιζητοῦσαν τή φιλία της καί τή γνωριμία της. Καί χρησιμοποίησε αὐτές τίς σχέσεις ἡ Παρασκευή γιά νά διδάξει τόν Χριστό. Ἔτσι ἔγινε ἱεραπόστολος ἀνάμεσα στόν γυναικεῖο κόσμο τῆς Ρώμης καί τῶν γύρω πόλεων. Καί εἶχε μεγάλες ἐπιτυχίες στό ἱεραποστολικό της ἔργο. Πολλούς ὁδήγησε στόν Χριστό καί στήν πίστη. Ἀναφέρεται αὐτό ἀπό τούς βιογράφους καί τούς συναξαριστές ὡς ἕνα μεγάλο ἐπίτευγμα τῆς Παρασκευῆς, πού ὀφείλεται καί στά λόγια της, ἀλλά πρό πάντων στή ζωή της πού ἔλαμπε καί μοσχοβολοῦσε· ἡ λάμψη προσείλκυε καί τό ἄρωμά της ηὔφρανε καί προετοίμαζε ἀνθρώπους γιά τήν πίστη. Πολλούς, λοιπόν, εἰδωλολάτρες, πολλές εἰδωλολάτρισσες ὁδήγησε ἡ Παρασκευή στήν ἐν Χριστῷ πίστη.
  Τό πρᾶγμα αὐτό ἔγινε γνωστό στούς ἐχθρούς τῆς πίστεως. ῎Ηδη οἱ μνηστῆρες, τούς ὁποίους ἀρνήθηκε νά τούς κάνει συζύγους, τήν κατήγγειλαν, τήν κατηγόρησαν ὅτι εἶναι χριστιανή -ὄχι ἁπλῶς χριστιανή, ἀλλά χριστιανή μέ δραστηριότητα. Καί τότε στοίχιζε πολύ ἀκριβά τό νά εἶσαι ἀπόστολος καί ἱεραπόστολος. Οἱ ἀπόστολοι καί ἱεραπόστολοι εἶχαν μαρτυρικό τέλος. Ἡ Παρασκευή ὁδηγεῖται στόν ἴδιο τόν αὐτοκράτορα. Ἀπό αὐτό φαίνεται ὅτι ἦταν καί ἡ οἰκογένειά της ἀριστοκρατική, γνωστή οἰκογένεια στή Ρώμη, ἀλλά καί ἡ δραστηριότητά της καί ἡ φήμη της ἦταν τόσο μεγάλη πού θέλησε ὁ ἴδιος ὁ αὐτοκράτορας, ὁ ᾿Αντωνῖνος Πῖος, ὁ εὐσεβής, νά τή γνωρίσει. Θαύμασε ὁ αὐτοκράτορας καί τό κάλλος της καί τή σοφία της καί προσπάθησε μέ ὑποσχέσεις, μέ δελεάσματα καί κολακεῖες καί ἐγκώμια νά τήν πάρει μέ τό μέρος του. ᾿Αλλά ἡ Παρασκευή ἔμεινε σταθερή, ὁμολόγησε μέ σταθερότητα τήν πίστη της. ᾿Αφοῦ δέν κατόρθωσαν τίποτε οἱ κολακεῖες καί οἱ ὑποσχέσεις, ὁ αὐτοκράτορας ἄρχισε τίς ἀπειλές. Οὔτε καί οἱ ἀπειλές τήν τρόμαξαν. Δέν τήν μετακίνησαν ἀπό τήν πίστη της. ῎Εμεινε σταθερή. Ταπεινώθηκε ὁ αὐτοκράτορας καί τήν παρέδωσε στούς δημίους νά τή βασανίσουν μέ πολυώδυνα βάσανα. Ματωμένη καί πληγωμένη ἡ ἁγία κλείσθηκε στή φυλακή.
  Ἔκανε δεύτερη καί τρίτη καί τέταρτη, πολλές ἀπόπειρες ὁ αὐτοκράτορας, ἀλλά ἀδύνατον νά ἐπηρεάσει τήν Παρασκευή∙ κάθε φορά ἀποδεικνυόταν καί πιό δυνατή. Μάλιστα, ἀναφέρει ὁ συναξαριστής καί ἕνα καταπληκτικό θαῦμα. Τήν ἔβαλε μέσα σέ ἀναμμένη πίσσα νά τήν κάψει. Καί ἡ πίσσα δέν τήν ἄγγιξε, ἔμεινε ἀπυρόβλητη, σέ σημεῖο πού νόμισε ὁ αὐτοκράτορας ὅτι ἡ πίσσα δέν καίει καί πῆγε νά πλησιάσει καί ἔχασε τά μάτια του, τό φῶς του. ᾿Αλλά ἡ Παρασκευή θαυματουργικά, μέ προσευχή τόν θεράπευσε, ὁπότε τήν ἄφησε ἐλεύθερη.
  ῾Ο αὐτοκράτορας ᾿Αντωνῖνος Πῖος, ὅπως ἀναφέρει ἡ ἱστορία, ἦταν στόν θρόνο κατά τό 138-161 μ.Χ. Μετά ἀπ᾿ αὐτόν ἀνέλαβε ἄλλος αὐτοκράτορας, ὁ Μᾶρκος Αὐρήλιος, καί ἐπειδή ἡ ἁγ. Παρασκευή συνέχιζε τό ἔργο της, ἐκεῖνος διέταξε νά τήν ἀποκεφαλίσουν καί ἔτσι παρέδωσε τό πνεῦμά της.
  Δέν λέγω βέβαια ὅλα τά στοιχεῖα τοῦ μαρτυρίου της. Νά σημειώσω μόνον ὅτι οἱ δήμιοι πού τή βασάνιζαν βλέποντας τήν καρτερία της συγκλονίστηκαν καί πολλοί ἀπ᾿ αὐτούς πίστεψαν∙ ὄχι ἁπλῶς ἔγιναν χριστιανοί, ἀλλά μαρτύρησαν καί ἀποκεφαλίσθηκαν οἱ ἴδιοι.
  ᾿Από τά Ἀπόστιχα τοῦ Ἑσπερινοῦ διαλέγω 2-3, γιά νά ἀκούσουμε τί λένε γιά τήν ἁγία Παρασκευή.
  «Πολυώδυνα βάσανα ὑποστῆναι, Πανένδοξε, ἀνδρικῷ φρονήματι ηὐτομόλησας, καί τῶν ῾Ελλήνων σεβάσματα, ὡς κόνιν ἐλέπτυνας· τῷ γάρ σθένει τοῦ Σταυροῦ, τόν ἀντίπαλον ἔκτεινας, τόν καυχώμενον ὑπεράνωθεν ἄστρων θρόνον θεῖναι· πρό ποδῶν σου γάρ ἐρράγη ὥσπερ στρουθίον παιζόμενος».
  Παρασκευή, ὑπέστης βάσανα πολύ ὀδυνηρά ἀλλά τά ὑπέμεινες ὅλα μέ ἀνδρικό φρόνημα. Νά ἡ ἀνδρεία γυναίκα! Δέν εἶναι ἀνδρεία ἡ γυναίκα, ὅταν βάζει παντελόνι καί καπνίζει καί χρησιμοποιεῖ καί ναρκωτικά καί κάνει τόν ἀντρούκλα. Αὐτό εἶναι διαφθορά τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. ᾿Ανδρεία γυναίκα εἶναι ἡ ἁγία Παρασκευή, ἀνδρεία γυναίκα εἶναι αὐτή πού περιγράφει ἡ Παλαιά Διαθήκη. Στό βιβλίο μου «Τό ἀληθινό πρόσωπο τῆς γυναίκας» παρουσιάζεται ποιό εἶναι τό ὡραῖο πρόσωπο τῆς γυναίκας καί σᾶς συνιστῶ νά τό διαβάσετε.
  Μέ ἀνδρικό, λοιπόν, φρόνημα ὑπέμεινε πολυώδυνα βάσανα ἡ Πανένδοξος. «Καί τῶν ῾Ελλήνων σεβάσματα», καί τά εἴδωλα τῶν ἐθνικῶν, «ὡς κόνιν ἐλέπτυνας», τά ἔκανες σκόνη. Πῶς; «Τῷ γάρ σθένει τοῦ Σταυροῦ». Καί «τόν ἀντίπαλον», τόν διάβολο, αὐτόν πού καυχήθηκε, ὅπως διαβάζουμε στήν Π. Δ., «ὑπεράνωθεν ἄστρων θρόνον θεῖναι», ὅτι θά βάλει τόν θρόνο του πάνω ἀπό τά ἄστρα, τόν ἔβαλε κάτω ἀπό τά πόδια της καί σάν πουλάκι τόν συνέτριψε, τόν περιέπαιξε.
  Στό δεύτερο Ἀπόστιχο διαβάζουμε:
«Τῆς πλακός τήν βαρύτητα καί πυρός τήν κατάκαυσιν, θεϊκῇ προνοίᾳ ἄγγελος τάχιστα τήν μέν ὡς φύλλον ἀνέδειξε, τήν δέ αὔραν ἔνδροσον, οἷα πάλαι τοῖς Παισί, τοῦ τετάρτου ἡ ὅρασις, μεθ᾿ ὧν ἔκραζες· Σοῦ τό ἔλεος μέγα Πανοικτίρμον· ὅθεν σέβω γηθομένη σοῦ τό πανύμνητον ὄνομα».
  Δύο ἀπό τά μαρτύρια τῆς ἁγίας ἦταν αὐτά: ῎Εβαλαν πάνω της βάρος γιά νά τή συντρίψουν, νά τή λειώσουν, καί ἄναψαν φωτιά γιά νά τήν κάψουν. ᾿Αλλά ἡ μέν πλάκα ἡ βαρειά ἔγινε σάν φύλλο, πού μέ τήν ἀνάσα της τό τίναξε πέρα ἡ ἁγία, διότι πῆγε ὁ ἄγγελος καί βοήθησε, τήν δέ φωτιά τήν ἔκανε δροσερή, ὅπως συνέβη καί στούς τρεῖς παῖδες στήν κάμινο. ᾿Ενῶ ὁ Ναβουχοδονόσορ ἔβαλε τρεῖς παῖδες μέσα στό καμίνι, εἶδε τέσσερις· «οἷα πάλαι τοῖς παισί, τοῦ τετάρτου ἡ ὅρασις». Ποιός εἶναι αὐτός ὁ τέταρτος; ῏Ηταν ὁ ἄγγελος Κυρίου. ῎Ετσι κι ἐδῶ, ἄγγελος Κυρίου ἦλθε καί ἔκανε τή βαρειά πλάκα φύλλο καί τή φωτιά τήν ἔκανε δροσιά.
  Στό τρίτο Ἀπόστιχο διαβάζουμε:
  «Καθαρότητα σώματος καί ψυχῆς τήν λαμπρότητα, κτησαμένη πάντοτε ὤφθης ἄμωμος· σύ γάρ νυμφίον ποθήσασα, κατ᾿ ἴχνος ἐβάδισας, νοητοῦ μύρου, σεμνή Παρασκευή ἀοίδιμε· καί νῦν πρέσβευε τόν Σωτῆρα τῶν ὅλων λύσιν δοῦναι ὀφλημάτων τοῖς ἐν πίστει ἐπιτελοῦσι τήν μνήμην σου».
  Κράτησες τήν ἁγνότητα καί καθαρότητα τοῦ σώματος ἀλλά καί τήν λαμπρότητα τῆς ψυχῆς καί εἶσαι ἄμωμος, Παρασκευή, χωρίς μῶμο, χωρίς ψεγάδι. ῞Οπως ὁ Παῦλος λέει γιά τή νύμφη Ἐκκλησία ὅτι ὁ Χριστός τήν κάνει τελεία, ἄμωμο, μή ἔχουσα μῶμον, σπῖλον ἤ κηλίδα. Καί ἔτσι, ἔγινες ἄξια νύμφη τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ, τόν ὁποῖο πόθησες καί βάδισες μέ σεμνότητα πάνω στά ἴχνη του καί μοσχοβολᾶς μέ τό πνευματικό μύρο, Παρασκευή ἀοίδιμε. «Καί νῦν πρέσβευε» στόν Σωτῆρα νά μᾶς λυτρώσει, νά δώσει τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτημάτων καί νά δώσει καί σέ μᾶς, πού τελοῦμε τή μνήμη σου, πίστη -κι ἔχουμε τόση ἀνάγκη ἀπό πίστη!

* * *

  Τελειώνοντας, θά ἤθελα νά πῶ λίγα λόγια γιά τό Ἀπολυτίκιο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Εἶναι ἀπό τά δυσκολώτατα Ἀπολυτίκια. Πάρα πολλοί θεολόγοι, καί παλαιότεροι (ὅπως ὁ μεγάλος διδάσκαλος τοῦ Γένους, ὁ ᾿Αθανάσιος ὁ Πάριος) καί νεώτεροι, προσπάθησαν νά ἑρμηνεύσουν τό Ἀπολυτίκιο αὐτό καί ὁμολογοῦν ὅτι βρίσκουν δυσκολίες.
  Πρῶτα-πρῶτα τό τροπάριο αὐτό εἶναι πανάρχαιο. Εἶναι ἀπό τόν αἰώνα πού ἔζησε καί μαρτύρησε ἡ ἁγ. Παρασκευή καί εἶναι πάρα πολύ βιβλικό καί σύντομο:
  «Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον ἐργασαμένη, φερώνυμε, τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα καί πρεσβεύεις ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν».
  Τό Ἀπολυτίκιο μιλάει γιά δύο πράγματα· γιά τή σπουδή καί γιά τήν κλήση. Αὐτές οἱ λέξεις ἀπαντοῦν συχνά στήν Καινή Διαθήκη. Νά, μιά μαρτυρία: ῾Η Β´ Πε 1,10 λέγει· «Διό μᾶλλον, ἀδελφοί, σπουδάσατε βεβαίαν ὑμῶν τήν κλῆσιν καί ἐκλογήν ποιεῖσθαι». ᾿Αλλοῦ λέγει νά πολιτευόμαστε «ἀξίως τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθημεν»· «ἀξίως τῆς κλήσεως», ἀξίως τοῦ εὐαγγελίου, ἀξίως τοῦ Θεοῦ. ῞Ενας πού πολιτεύεται καί ζῆ ὅπως ἀξίζει στόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, τοῦ εὐαγγελίου, τοῦ Χριστοῦ, αὐτός ζῆ «ἀξίως τῆς κλήσεως».
  ῾Η κλήση εἶναι τοῦ Θεοῦ, ἡ σπουδή εἶναι δική μας. ῾Ο Θεός κάνει τό πᾶν γιά νά μᾶς σώσει, ἀλλά θέλει κι ἐμεῖς νά συνεργασθοῦμε μαζί του, διότι ἄν δέν συνεργασθοῦμε εἶναι σάν νά μᾶς σώζει μέ διαταγή, ὁπότε καταστρατηγεῖται ἡ ἐλευθερία μας, χάνουμε τήν ἀνθρωπιά μας. Δέν μᾶς σώζει ἀναγκαστικά. Κάνει ὅ,τι χρειάζεται νά κάνει γιά τή σωτηρία μας καί μᾶς λέει: ἐλᾶτε! ᾿Ενῶ πνιγόμαστε, μᾶς δίνει τό χέρι του. Δέν μᾶς ἁρπάζει. Θέλει νά πιάσουμε τό χέρι του. ῎Αν δέν τό πιάσουμε, δέν μᾶς ἁρπάζει μέ τό ζόρι νά μᾶς βγάλει ἀπό τόν πνιγμό.
  Θά τό καταλάβουμε αὐτό καλύτερα μέ ἕνα παράδειγμα: ῾Η κλήση εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, εἶναι τό στημόνι πού ὁ Θεός ἀπό τόν οὐρανό ἀπό τόν θρόνο του ρίχνει κάτω. Σέ μᾶς ἀφήνεται πάνω στό στημόνι νά ὑφάνουμε τό ὑφάδι. Καί ὑφαίνοντας τό ὑφάδι νά ἀνεβαίνουμε ψηλά, ψηλότερα νά φθάσουμε στόν οὐρανό, ἐκεῖ ἀπό ὅπου ξεκίνησε τό στημόνι. Καί ὅταν φθάσουμε ἐκεῖ, μέ τό στημόνι τοῦ Θεοῦ καί μέ τό ὑφάδι τῆς δικῆς μας ἐργασίας καί ἐνεργείας, σπουδῆς, θά ἔχουμε ὑφάνει τό πέπλο γιά τούς γάμους μας μέ τό ᾿Αρνίον, μέ τόν Νυμφίο Χριστό!
  ῎Ετσι ἡ ἁγ. Παρασκευή πάνω στό στημόνι τῆς θείας κλήσεως, πού ὁ Θεός ἀπηύθυνε σ᾿ αὐτήν, μέ τή σαΐτα τῆς πίστεως, τῆς ἀγάπης της, τῆς ἐλπίδος, μέ τή δική της σπουδή, ἐνέργεια καί προσπάθεια ὕφανε τό πέπλο τῆς σωτηρίας, τό νυμφικό της. Αὐτό λέγει τό τροπάριο καί αὐτό λέγει καί ὁ ἀπ. Πέτρος ὅταν λέγει·  «σπουδάσατε βεβαίαν ὑμῶν τήν κλῆσιν καί ἐκλογήν ποιεῖσθαι». ῾Ο Θεός σᾶς διάλεξε καί σᾶς κάλεσε. Τώρα ἐσεῖς φροντίστε αὐτή τήν κλήση καί τήν ἐκλογή τοῦ Κυρίου νά τήν ἀποδείξετε, νά τήν καταστήσετε βεβαία, νά μήν πάει χαμένη. ῾Ο Θεός ἔστειλε τό στημόνι, πολύτιμο, πανάκριβο. Μόνοι μας δέν θά μπορούσαμε ποτέ νά πᾶμε στόν οὐρανό καί νά κατεβάσουμε τό στημόνι. ῾Ο Θεός τό δίδει. ῎Αν ὅμως δέν ἐνεργήσουμε, θά πάει χαμένο. Γι᾿ αὐτό ἀλλοῦ ὁ Παῦλος λέγει· φροντίστε, ἀγωνισθεῖτε «μή εἰς κενόν τήν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς». ῾Η χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ κλήση. Νά μήν πάει χαμένη. Μή χάσετε τήν προθεσμία!
  ῎Ετσι, λοιπόν, Παρασκευή, στήν κλήση τοῦ Θεοῦ, στό στημόνι ἐργάσθηκες κατάλληλη τήν σπουδήν σου. Σπουδή εἶναι ἡ δραστηριότητα, ἡ προσπάθεια, οἱ προσευχές, νηστεῖες, δάκρυα, μυστηριακή ζωή, μετάνοια, κοινωνία, ὅ,τι κάνουμε γιά νά ὑφάνουμε τή σωτηρία μας μέ τό ὑφάδι τό δικό μας στό στημόνι τοῦ Θεοῦ, νά συνεργασθοῦμε μέ τόν Θεό γιά τή σωτηρία μας. Καί ἡ Παρασκευή ὄχι μόνο φρόντισε, σπούδασε, νά ἀξιοποιήσει τήν κλήση ἀλλά τήν ἀξιοποίησε κατάλληλα, γι’ αὐτό παρακάτω ὀνομάζεται «ἀθληφόρος». ῾Ο ἀθλητής «οὐ στεφανοῦται, ἐάν μή νομίμως ἀθλήσῃ». Εἶναι πολύ ὡραῖο πράγμα ἡ σπουδή, ὁ ζῆλος, ἀλλά ἐάν ὁ ζῆλος δέν εἶναι κατάλληλος, δέν εἶναι μέ ἐπίγνωση, εἶναι φανατισμός· καί ὁ φανατισμός καταστρέφει. Εἶναι μεγάλη συμφορά ὁ φανατισμός. Ἡ ἁγία Παρασκευή, λοιπόν, κατάλληλα ἐργάσθηκε τή σπουδή στήν κλήση.
  «Φερώνυμος» ἀποκαλεῖται ἡ ἁγία, διότι ἐργάσθηκε τή σπουδή στήν κλήση σύμφωνα μέ τό ὄνομά της, Παρασκευή, πού δηλώνει προετοιμασία, προπαρασκευή. Σάν νά λέει ὁ ὑμνογράφος· Εἶσαι ὄνομα καί πρᾶγμα Παρασκευή, ἀφοῦ ὄχι μόνο τό ὄνομά σου εἶναι Παρασκευή ἀλλά καί ἐργάσθηκες, προετοίμασες, παρασκεύασες τή δική σου προσπάθεια πολύ κατάλληλα καί συνεργάσθηκες μέ τήν κλήση τοῦ Θεοῦ.
  Στή συνέχεια λέγει τό Ἀπολυτίκιο: «Τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι». Φερώνυμε, πού ἔχεις τό ὄνομα Παρασκευή, ἔχεις ὁμώνυμον πίστη, τό ὄνομά σου Παρασκευή σημαίνει πίστη. Καί ὄχι μόνο κατάλληλα, φερώνυμε, ἐργάσθηκες τή σπουδή σου στήν κλήση ἀλλά καί τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν τήν ἔκανες κατοικία καί κληρονομιά σου, Παρασκευή ἀθληφόρε. Ἡ πίστη δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό τήν πνευματική μας καλλιέργεια, ἀπό τήν προετοιμασία μας, τήν παρασκευή μας γιά τόν οὐρανό. ᾿Εδῶ, λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, περπατοῦμε μέ πίστη ὄχι μέ εἶδος. ᾿Εκεῖ πρόσωπο μέ πρόσωπο. ᾿Εδῶ μέ τήν πίστη προετοιμάζουμε τήν οὐράνια κατοικία. ῾Ο ᾿Αβραάμ εἶχε τήν πίστη ὡς κατοικία. ᾿Ενῶ ἦταν ζάπλουτος, δέν ἔκτισε πολυκατοικίες. «᾿Εξεδέχετο γάρ τήν τούς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καί δημιουργός  ὁ Θεός» (῾Εβ 11,10). Περίμενε τήν πολιτεία τήν ὁποία τοῦ ἔκτισε ὁ Θεός· ἐκεῖ νά κατοικήσει, στήν οὐράνια πολιτεία. Αὐτήν περίμενε. Καί μέ τήν πίστη τόν ἀόρατο τόν ἔβλεπε σάν ὁρατό μπροστά του. ῾Η πίστη, λοιπόν, εἶναι ἡ προετοιμασία μας γιά τήν αἰωνιότητα, ἡ πίστη εἶναι ἕνα φρούριο πού μᾶς φρουρεῖ, μιά κατοικία. Καί αὐτή ἡ κατοικία εἶναι ἡ κληρονομιά, ὁ κλῆρος τῆς Παρασκευῆς. Παρασκευή, ὅπως λέει καί τό ὄνομά σου, διάλεξες γιά κατοικία σου, γιά κλῆρο τήν πίστη.
  ᾿Επιπλέον εἶναι καί τό ἄλλο: Ἡ Παρασκευή θυμίζει τή Μ. Παρασκευή, τήν ἡμέρα τῆς σταυρώσεως τοῦ Κυρίου μας. Καί αὐτό εἶναι πού μᾶς βοηθάει νά ἑρμηνεύσουμε πῶς «τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή ἀθληφόρε». Ἡ Παρασκευή δέν εἶναι μόνο ἡ ἐργάτρια τῆς κατάλληλης σπουδῆς, ἀλλά εἶναι καί ἡ ἀθληφόρος, ἀφοῦ ἀγωνίσθηκε σέ ἕνα σκληρό μαρτύριο, ὅπως εἴδαμε, μέ πολυώδυνα βάσανα. Καί ἡ Μ. Παρασκευή, δηλαδή ὁ σταυρός τοῦ Κυρίου, ἔγινε ἡ κατοικία της, ἔγινε ἡ κληρονομιά της, διότι ἔτσι ἔκλεισε τή ζωή της, μέ τό μαρτύριο.
  Αὐτό τό μαρτύριο ἦταν ἡ κατάληξη τῆς ζωῆς, ἡ κατοικία της, ἀλλά καί τό ἴδιο τό μαρτύριο εἶναι αὐτό πού ἔκτισε τήν οὐράνια κατοικία της καί τήν ὁδήγησε στόν οὐρανό, στόν παράδεισο, ὅπου ἔχει τήν παρρησία, τή δύναμη, τό δικαίωμα κοντά στόν Χριστό νά πρεσβεύει ὑπέρ ἡμῶν καί νά «προχέει ἰάματα». Ὅπως ὁ κρουνός βγάζει τό νερό καί μᾶς ποτίζει, ἔτσι ἡ ἀθληφόρος Παρασκευή ἔχει τή δύναμη νά προχέει ἰάματα. Εἶναι ἡ μεγαλομάρτυς, ἡ ὁσία, ἡ παρθένος. Σάν τρία ἄστρα, τή στολίζουν ἡ ὁσιότητα, ὁ ἄσπιλος βίος πού ἔζησε, ἡ παρθενία καί τό μαρτύριο. ῾Οσιότητα, παρθενία καί μαρτύριο. Εἶναι ὁσιοπαρθενομάρτυς!
  Καί εἶναι ἡ ἁγία Παρασκευή μία ἀπό τίς δημοφιλέστατες ἁγίες τῆς Ἐκκλησίας μας, πολύ ἀγαπητή στόν λαό, στίς πόλεις καί στά χωριά. Εἶναι γεμάτη ἡ πατρίδα μας ἀπό ἐκκλησιές καί ἐξωκκλήσια ἀφιερωμένα στήν ἁγία Παρασκευή. Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι δίπλα καί κοντά στήν Παναγία εἶναι τρεῖς μεγάλες ἁγίες· ἡ ἁγ. Βαρβάρα, ἡ ἁγ. Αἰκατερίνη, ἡ ἁγ. Παρασκευή, καί στή συνέχεια οἱ ἄλλες παρθενομάρτυρες.
  Αὐτά -τά λίγα ἀπό τά πολλά- εἶχα νά πῶ γιά τήν ἁγ. Παρασκευή. Νά τήν παρακαλέσουμε νά πρεσβεύει στόν Κύριο νά αὐξήσει τόν ζῆλο μας, τή σπουδή μας, νά ἀξιοποιήσουμε τήν κλήση τοῦ Θεοῦ καί τή χάρη. Στά χρόνια αὐτά τῆς ἀπιστίας καί τῆς διαφθορᾶς ἡ ἁγ. Παρασκευή νά εἶναι συναγωνίστρια στόν ἀγώνα τῆς πίστεως, στήν πορεία μας γιά τή σωτηρία. ᾿Αμήν!

Στέργιος Σάκκος
(Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, Δε 25-7-05)

 Ὁ ἁγιασμός καί ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι καρπός τῆς συνεργασίας δύο παραγόντων· τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τῆς προσπάθειας τοῦ πιστοῦ. Αὐτήν τήν συνεργασία καί τό θαυμαστό της ἀποτέλεσμα ἀποδίδει λιτά ἀλλά χαρακτηριστικά ὁ ὑμνογράφος πού συνέθεσε τό ἀπολυτίκιο τῆς ἁγίας Παρασκευῆς:
   «Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον ἐργασαμένη, φερώνυμε, τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα καί πρεσβεύεις ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν».
    Στήν κλήση, δηλαδή στήν θεία προσφορά, λέει ὁ ποιητής, πρόσθεσες τήν δική σου συμμετοχή, τήν σπουδή. Ἔτσι ὀνομάζει τόν ἀγώνα, τήν προσωπική ἄσκηση καί τήν ἱεραποστολική δράση τῆς ἁγίας. Τονίζει μάλιστα τήν προσφορά αὐτή μέ τήν μετοχή «ἐργασαμένη», πού δηλώνει ἐνέργεια, ἔργο. Συλλαμβάνουμε τήν ὑφή καί τίς διαστάσεις αὐτοῦ τοῦ ἔργου, παριστάνοντάς το μέ τήν ἑξῆς εἰκόνα: Ἡ «κλήση» εἶναι τό στημόνι, πού κατεβαίνει ἀπό τόν οὐρανό στήν γῆ, δημιουργώντας ἔτσι τήν πρώτη πρόσβαση ὅπου καλεῖται νά πατήσει ὁ ἄνθρωπος, γιά νά ἀνεβεῖ στόν οὐρανό. Ἀλλά τό ἀνέβασμα δέν εἶναι μία εὔκολη ἀναρρίχηση. Ἀπαιτεῖ κόπο καί προσπάθεια, ἡ ὁποία μάλιστα ὀφείλει νά εἶναι σύμφωνη μέ τήν ἐντολή καί τόν νόμο τοῦ Θεοῦ -«ἐάν δέ καί ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐάν μή νομίμως ἀθλήσῃ» (Β´ Τι 2,5). Ὀφείλει νά συνταιριάζεται ἁρμονικά μέ τήν προσφορά τοῦ Θεοῦ καί νά τήν ἀξιοποιεῖ δημιουργικά. Ὁλοκληρώνοντας τήν εἰκόνα, θά παρομοιάζαμε τήν προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου μέ τό ὑφάδι τοῦ ἀργαλειοῦ. Στό στημόνι τῆς θείας χάριτος ὑφαίνει ὁ κάθε πιστός τό ὑφάδι τοῦ δικοῦ του ἀγώνα, τῆς προσωπικῆς του ἀσκήσεως καί τῆς γενικώτερης δραστηριότητός του, ἀπαρτίζοντας μέρα μέ τή μέρα τό πέπλο τῆς σωτηρίας του.
    Μέ ἁπλά λόγια τό νόημα τῆς μετοχικῆς προτάσεως, μέ τήν ὁποία ἀρχίζει τό τροπάριο, εἶναι· Ἐργάστηκες, ὕφανες, Παρασκευή, τό ὑφάδι τῆς δικῆς σου προσπάθειας, τῆς σπουδῆς, κατάλληλα καί ἀνάλογα πρό τό στημόνι τῆς θείας χάριτος, τῆς κλήσεως τοῦ Θεοῦ. Ὑπάρχει καί μία ἄλλη παραλλαγή, κατά τήν ὁποία τό ἀπολυτίκιο λέγει· «Τῇ σπουδῇ σου τήν κλῆσιν κατάλληλον ἐργασαμένη, φερώνυμε». Στήν περίπτωση αὐτή τό νόημα εἶναι· Τήν κλήση σου, Παρασκευή, τήν κατέστησες κατάλληλη, τήν ἀξιοποίησες, μέ τήν σπουδή σου. Ἡ διαφορά περιορίζεται μόνο στήν σύνταξη, χωρίς νά ἐπηρεάζει τό νόημα.
    Τό δεύτερο σημεῖο πού ἐπισημαίνει τό ἀπολυτίκιο, εἶναι ἡ σχέση ἡ ὁποία συνδέει τό ὄνομα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς -«ἀθληφόρον» τήν χαρακτηρίζει ὁ ποιητής- μέ τήν πίστη. Ὁ ὑμνογράφος θεωρεῖ τό ὄνομα τῆς Παρασκευῆς ὄνομα τῆς πίστεως. Πῶς; Θά ἐξηγήσω ἀμέσως.
    Δύο ἔννοιες σχετίζονται μέ τό ὄνομα Παρασκευή. Ἡ πρώτη, ἐτυμολογική, ταυτίζετια μέ τήν «σπουδήν». Εἶναι ἡ ἐγρήγορση, ἡ προετοιμασία (παρασκευή - παρασκευάζω). Ἡ ἄλλη, ἱστορική, ἀναφέρεται στό Πάθος, θυμίζοντας τήν κατ' ἐξοχήν ἡμέρα τοῦ φρικτοῦ καί ζωοποιοῦ Πάθους τοῦ Κυρίου, τήν Μεγάλη Παρασκευή, τότε πού ἡ «κλήση» τοῦ Θεοῦ, ἡ θεία χάρις, ἔκανε τήν πιό δραματική ἀλλά καί τήν πιό δυναμική της ἀποκάλυψη στόν κόσμο.
    Ἡ πρώτη σημασία (Παρασκευή = προπαρασκευή, προετοιμασία) φέρνει στήν σκέψη μας τήν πίστη, πού εἶναι ἡ προετοιμασία, ἡ καλλιέργεια καί ἡ τελείωσή μας. Ἀλλά καί ἡ δεύτερη σημασία, Μ. Παρασκευή, θυμίζει τήν πίστη στόν θάνατο καί τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Νά, λοιπόν, πῶς ἡ Παρασκευή εἶναι ὁμώνυμη τῆς πίστεως. Νά, γιατί τῆς ἀναγνωρίζει ὁ ὑμνογράφος ὅτι «τήν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι». Αὐτό πού σημαίνει τό ὄνομά της, αὐτό ἔλαβε ἡ ἀθληφόρος Παρασκευή. Ἐνστερνίστηκε τόσο βαθιά τήν πίστη, ὥστε ἡ πίστη ἔγινε γι' αὐτήν ὄχι ἔνα ἁπλό ἰδίωμα ἤ μία ἀρετή της, ἀλλά τό ἴδιο τό ὄνομά της. Θά μποροῦσε νά ὀνομαστεῖ ἁγία Πίστις.
    Πίστη εἶναι ἡ προετοιμασία γιά τό θάνατο καί ἡ ἀπόφαση θανάτου. Ἀλλά δέν σταματᾶ στόν θάνατο ἡ πίστη. Ἐπεκτείνεται πέρα ἀπ' αὐτόν, μέ διαστάσεις πού περικλείουν τήν αἰωνιότητα. Γίνεται μία αἰώνια κατοικία, ἡ ὁποία προσφέρεται ὡς κλῆρος στόν πιστό. Αὐτό σημαίνει ἡ ἔκφραση «εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι». Ὅτι εἶναι ἕνα μερίδιο, μία κληρονομιά ἡ πίστη, λέγεται πολλές φορές στήν ἁγία Γραφή. Στήν ἀρχή τῆς β´ ἐπιστολῆς του ὁ ἀπόστολος Πέτρος χαιρετίζει τούς χριστιανούς μέ τήν προσφώνηση· «τοῖς ἰσότιμον ἡμῖν λαχοῦσι πίστιν ἐν δικαιοσύνῃ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν» (Β´ Πέ 1,1). Ἕνας λαχνός, ὁ πρῶτος λαχνός, μέ ἀντίκρυσμα οὐράνιας ἀξίας εἶναι ἡ πίστη. Ἡ ἀξία αὐτή συγκεντρώνεται στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τόν ὁποῖο προφητικά ὁ Δαυΐδ ὁμολογεῖ «μερίδα κληρονομίας»· «Κύριος μερίς τῆς κληρονομίας μου καί τοῦ ποτηρίου μου· σύ εἶ ὁ ἀποκαθιστῶν τήν κληρονομίαν μου ἐμοί» (Ψα 15,5).
    Στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου κερδίζει ὁ πιστός τρεῖς λαχνούς:
    α) Τόν λαχνό τῆς πίστεως, μέ τήν ὁποία συμμετέχει στήν ζωή τοῦ Κυρίου καί ἑνώνεται μαζί του.
    β) Τόν λαχνό τοῦ μαρτυρίου. Μιμητής τοῦ Χριστοῦ ὁ πιστός ὀφείλει νά τόν μιμεῖται στό πάθος καί τό μαρτύριο. Ὅπως ἔπαθε Ἐκεῖνος, ὀφείλει νά πάσχει καί αὐτός γιά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν.
    γ) Τόν λαχνό τῆς ἀναστάσεως. Τό πάθος καί τόν σταυρό ἀκολουθεῖ ἡ ἀνάσταση καί ἡ αἰώνια ζωή.
    Τήν κατάκτηση καί ἀξιοποίηση αὐτῶν τῶν τριῶν λαχνῶν βλέπουμε στήν ζωή τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Πίστεψε στόν Χριστό, τόν μιμήθηκε στό μαρτύριο καί κατέληξε μαζί του στήν δόξα τῆς ἀναστάσεως. Ἀλλά δέν δοξάζεται μόνο στόν οὐρανό. Καί ἐδῶ στήν γῆ τήν δοξάζει ὁ Κύριος, διότι τήν χρησιμοποιεῖ ὡς ὄργανο, μέ τό ὁποῖο χαρίζει τήν θεραπεία σέ πολλά πονεμένα παιδιά του, «προχέει ἰάματα».
    Ἡ πίστη τήν ἔρριξε στήν περιπέτεια τοῦ μαρτυρίου, ἀλλά ἔγινε αὐτή καί ἡ αἰώνια δόξα καί ἡ ἔνδοξη κατοικία της, ὁ παράδεισος. Ἐκεῖ δοξάζεται μαζί μέ τόν Κύριό της καί πρεσβεύει σ' αὐτόν γιά ὅλες τίς ψυχές πού ἐμπνέονται ἀπό τό παράδειγμά της καί ἀγωνίζονται νά τήν μιμηθοῦν.

Ἀπολύτρωσις 40 (1985) 99-100

 Μεγάλο ἔλλειμμα συνέπειας χα­ρακτηρίζει τήν ἐποχή μας. Τό δια­­πιστώνουμε καθημερινά, δυσανα­σχε­τοῦμε καί διαμαρτυρόμαστε. Ποιός ὅμως μπορεῖ νά καυχηθεῖ ὅτι μένει ἀ­κέραιος καί ἀπρόσβλητος ἀπό τό ψέμα, τήν ἀπά­τη, τήν περιρρέουσα ὑ­ποκρι­σία; Ἔ­χει γί­­­­νει σχεδόν κανόνας ἄλλοι νά φαί­νον­ται καί νά συστήνονται οἱ ἄν­θρω­ποι καί ἄλ­λοι νά εἶναι στήν πρα­γμα­τικότητα.

 Ὑπάρχει ὡστόσο ἡ λαμπρή καί ἀξιομίμητη ἐξαίρεση. Τή βλέ­πουμε στόν κόσμο τῶν ἁγίων τοῦ Θε­οῦ, πού προβάλλουν ὡς ὑποδείγματα συ­­νέ­­πειας, πρότυπα ἀλλά καί ἀρωγοί στόν ἀ­γώνα τοῦ χριστιανοῦ πού ὀφείλει καί θέ­λει νά τούς μιμηθεῖ. Γιά παράδειγμα παίρνω δύο γυναικεῖες μορφές ἀπό τό ἁ­γιολόγιο τοῦ Ἰουλίου· δύο ἁ­γίες ἰδιαίτερα ἀγαπητές στόν εὐσεβῆ λαό, πού τό ὄ­νομά τους ἀκούγεται καί στόν ἑβδομαδι­αῖο κύκλο· ἡ ἁγία Κυριακή (7/7) καί ἡ ἁ­γία Παρα­σκευή (26/7).

 Ἀνάσταση μηνᾶ τό ὄνομα τῆς πρώτης, διάγγελμα πώς ἀνή­κει στόν ἀναστημένο Κύριο. Καί πρά­γματι ἀ­να­στάσιμη ἦταν ὅλη ἡ ζωή της. Στά σε­πτά πάθη τοῦ Κυρίου μᾶς ἀνάγει τῆς Πα­ρα­σκευῆς τό ὄνομα. Κι ὅλη της ἡ ζωή ἦ­ταν προετοιμασία γιά τό μαρτύριο, μέ τό ὁποῖο ἐπισφραγίσθηκε. Καί βέ­βαια, μέσα ἀπό τό μαρτύριο ἡ Πα­ρα­σκευή ζοῦσε τήν ἀνάσταση, ὅπως καί ἡ Κυ­ρι­ακή δι­καίωσε τό ἀναστάσιμο ὄ­νο­μά της διά τοῦ μαρτυρίου.

 Ἡ μνήμη τῶν δύο ἁγίων γυ­ναι­κῶν καλεῖ καί προκαλεῖ νά ἀ­ναρωτηθοῦμε καί νά ἐ­λέ­γξουμε τόν ἑ­αυ­­τό μας κατά πόσο συμφωνεῖ τό ὄνο­μα μέ τή ζωή μας; Ὁ Χρυσόστομος π.χ. ἔχει πράγματι χρυ­σό στόμα; Ὁ Παντελεήμων διακρίνεται γιά τό ἔλεος καί τήν ἀ­γάπη; Ὁ Σωτή­ρι­ος ποιά σχέση ἔχει μέ τή σω­τηρία πού χαρίζει ὁ Σωτήρας Χρι­στός; Ἡ Ἀρετή, ἡ Ἀγαθή, ἡ Ἐλπίδα, πόσο πρα­γματώνουν στήν καθημερινή τους ζωή αὐτό πού ὑπόσχεται τό ὄνομά τους;

 Ἀλλά ἐκτός ἀπό τό βαπτιστικό μας ὄνομα ἔχουμε ὅλοι τό ὄ­νομα τοῦ χριστιανοῦ. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ζωή μας κυλᾶ ἀνάμεσα στό θάνατο καί στήν ἀνάσταση. Τό διατυπώνει ἁ­πλά ἀλλά ἀξιωματικά ὁ ἀπόστολος Παῦ­­λος· «πάν­τοτε τήν νέκρωσιν τοῦ Κυ­ρίου Ἰ­η­σοῦ ἐν τῷ σώματι περιφέ­ρον­­τες, ἵνα καί ἡ ζωή τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι ἡμῶν φα­­νερω­θῇ» (Β΄ Κο 4,10). Θάνατος ση­μαί­­νει συν­τριβή, μετάνοια, ἀ­πάρνηση τῶν δικαίων ἀπαιτήσεών μου χάριν τῶν ἄλ­λων, συγχώρηση, ἀγάπη, θυ­σία. Ὅ­ταν αὐτά ὑ­πάρχουν στή ζωή μας, λάμ­­πει καί μο­σχοβολᾶ μέσα καί γύ­ρω μας ἡ ἀνά­στα­ση τοῦ Ἰησοῦ Χρι­στοῦ. Εμαστε συ­νε­­πεῖς χριστιανοί, μιά ἀξιόλογη κα­τά­­θε­ση γιά τή βελτίωση τῆς κοινωνίας μας.

Στέργιος Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 63 (2008) 195
    

 Ἀπάνεμο λιμάνι καί καταφυγή μου, τοῦ Θεοῦ ἡ ἁγιασμένη ἐκκλησιά! Βρέθηκα ἐκεῖ ἀναζητώντας λίγη δροσιά μέσα στήν κάψα τοῦ καλοκαιριοῦ καί τῆς ψυχῆς μου!
    Μπροστά, σέ μιάν ἄκρη τοῦ τέμπλου διέκρινα μιά εἰκόνα πού προσείλκυσε τήν προσοχή μου. Ἔργο κάποιου ἁπλοῦ λαϊκοῦ ζωγράφου, μέ εὐσέβεια καλλιτεχνημένο, ἀνιστορεῖ τίς μορφές δύο ἁγίων: τῆς ἁγίας Κυριακῆς καί τῆς ἁγίας Παρασκευῆς.
    Σεμνές οἱ μορφές τους εἰκονίζουν τή νεότητα, τήν δοσμένη ἀπόλυτα στόν Θεό. Ἡ λευκότητα τῆς παρθενίας καί τό πορφυρό τοῦ μαρτυρίου ντύνουν τίς κόρες τῆς μάνας Ἐκκλησίας, πού προσφέρουν στόν Νυμφίο Ἰησοῦ τή ζωή τους θυσία ζῶσα.
    Εἶναι ἰδιαίτερα ἀγαπητές στούς πιστούς καί γιορτάζουν τόν ἴδιο μήνα. Κάπως ἔτσι τίς συνέδεσε καί ὁ ἁγιογράφος πού τίς ἔβαλε τήν μιά δίπλα στήν ἄλλη. Δέν γνωρίστηκαν στήν ἐπίγεια ζωή τους. Ἔζησε στή Ρώμη τό πρῶτο μισό τοῦ 2ου αἰ. ἡ Παρασκευή καί τόν 3ο αἰ. στά μέρη τῆς Μελιτηνῆς ἡ Κυριακή. Συναντήθηκαν στόν οὐρανό. Ἐκεῖ πού ἀνταμώνουν, μέσα στήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, ὅσοι πολύ Τόν ἀγαποῦν.
Καθώς στεκόμουν ἐκεῖ, μέσα στόν ναό τοῦ Θεοῦ, ἔσβησε θαρρεῖς ὁ χρόνος κι ὁ τόπος καταργήθηκε. Κι ἦρθε στό νοῦ μου ἡ ζωή τῶν δύο ἁγίων ἔτσι ὅπως ἀπό μικρό παιδί τήν γνώριζα.
    Στόν κυκεώνα τῆς εἰδωλολατρίας τῶν πρώτων μ.Χ. αἰώνων πνέει αὔρα τοῦ Πνεύματος. Μές στήν ἀσυδοσία κάποιες ψυχές ἁγνεύουν καί μές στήν πλάνη ὑπηρετοῦν τήν ἀλήθεια.
    Βλαστοί πιστῶν οἰκογενειῶν καί οἱ δυό τους. Εὐλογημένη οἰκογένεια, πού 'χεις ἀγκωνάρι στά θέμελά σου τόν Χριστό, πού 'χεις πυξίδα στήν πορεία τό Εὐαγγέλιο! Πόσους καρπούς γλυκόχυμους ἔχεις χαρίσει στήν Ἐκκλησία! Μέσα ἀπό τό σπιτικό τους οἱ ἁγίες ἔλαβαν κληρονομιά καί εὐχή τή σταθερότητα ἄχρι τέλους.
    Ἡ ὑποταγή τους στόν Θεό φέρει θαυμαστή καρποφορία. Τά νεανικά τους χείλη εὐαγγελίζονται τή σωτηρία. Ἡ οὐράνια βασιλεία ἁπλώνεται στή γῆ ἀπό ψυχή σέ ψυχή μυστικά καί ἀθόρυβα. Μαρτυρία πού ἔρχεται ἡ ὥρα νά σφραγιστεῖ μέ τό μαρτύριο. Παράδοξα σημεῖα ἐπιτελοῦνται. Ἡ φωτιά χάνει τή δύναμή της καί τά θηρία ἡμερώνουν· ὁ πόνος γίνεται γλυκύς καί ὁ θάνατος ποθητός. Καί ἀκόμη πιό συγκλονιστικό· οἱ δήμιοι μετανοοῦν μπρός στά θαυμάσια πού ἐπιτελεῖ ἡ Παρασκευή καί τά εἴδωλα συντρίβονται μέ τήν προσευχή τῆς Κυριακῆς.
    Γίνονται συνεργοί στό θαῦμα οἱ ἐκλεκτοί τοῦ Θεοῦ, «οἱ ἠγορασμένοι ἀπό τῆς γῆς», πού «ἀκολουθοῦν τό Ἀρνίον ὅπου ἄν ὑπάγῃ».
    Ποιός τό ΄πε πώς τό ἄνθος τῆς νιότης τους κόπηκε ἄδοξα μέ τό ξίφος τοῦ δημίου;
    Ποιός τό 'πε πώς ἡ ζωή τους ἔσβησε καθώς τό παρθενικό τους αἷμα πότιζε τή γῆ;
    Μπουμπούκια εὐωδιαστά τά πρόσφερε ἡ Ἐκκλησία στόν μεγάλο Γεωργό της. «Ὡς ἀπαρχή τῆς φύσεως» τά χάρισε ἡ οἰκουμένη στόν «Φυτουργό τῆς κτίσεως».

*   *   *

    Στήν ἁγιογραφία τοῦ ναοῦ, πού εἶχα μπροστά μου, οἱ ἁγίες κρατοῦσαν ταπεινά τήν προσφορά τους στόν Θεό. Τήν τίμια κεφαλή της ἡ ἁγία Παρασκευή, τό ἄλικο αἷμα της ἡ ἁγία Κυριακή.
    Πῶς πέτυχαν τήν ἁγιότητα; Τό φθαρτό τους σῶμα, ὅμοιο μέ τό δικό μου, πού πονᾶ, ἀποκάμνει, φθείρεται, πῶς ἄντεξε τό φρικτό μαρτύριο; Ἡ νεανική τους καρδιά πῶς περιφρόνησε πλούτη καί δόξες; Ἡ εἰκόνα -βιβλίο τοῦ πιστοῦ, ὅπως σοφά τήν ὀνομάζει ἕνας πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας- μοῦ ἔδωσε τήν ἀπάντηση. Ναί, τό μυστικό τους βρίσκεται ἐκεῖ· στό βλέμμα τους τό στραμμένο στόν οὐρανό, στό σταυρό πού κρατοῦν στό χέρι, σύμβολο θυσίας καί νίκης αἰώνιας.

Ἰχνηλάτης