Ἡ λαμπρή μέρα τῆς λευτεριᾶς καί τῆς ἐνσωμάτωσης στή μητέρα Ἑλλάδα ἀνέτειλε γιά τά ἡρωικά Δωδεκάνησα στίς 7 Μαρτίου 1948. Μέ πατριωτικό παλμό γιορτάζεται ἡ τρανή ἐπέτειος κάθε χρόνο σέ τοῦτες τίς ἐσχατιές τῆς ἑλληνικῆς γῆς, στό ἔνδοξο προπύργιο τῶν ἀγώνων τῆς Φυλῆς. Συνάμα τήν ἴδια ἡμέρα τιμοῦνται πανηγυρικά ὅλοι οἱ δωδεκανήσιοι ἅγιοι, ἀπόστολοι, ὅσιοι, μάρτυρες καί νεομάρτυρες. Μία ἱερή ὁλόφωτη σύναξη, πού μαρτυρεῖ τήν παρουσία τῶν χριστιανῶν στήν εὐλογημένη γῆ τῶν Δωδεκανήσων στό διάβα τῶν αἰώνων καί ἐνισχύει τούς πνευματικούς ἀγωνιστές κάθε ἐποχῆς. Ὁ σπόρος τῆς ἀλήθειας πού φύτευσε τό χέρι τῶν ἀποστόλων Παύλου καί Ἰωάννη ἔδωσε καρποφορία μεστή καί εὔχυμη.
Ὅσιοι καί ἀσκητές πού δέν συμβιβάζονται μέ τό πεπερασμένο, νοσταλγοί τοῦ οὐρανοῦ λατρεύουν τόν Θεό μέσα στήν πανώρια φύση τῶν ἑλληνικῶν νησιῶν. Ὁ ὅσιος Χριστόδουλος (11ος αἰ.) πού ἔχτισε τή μονή τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὁ ὅσιος Λεόντιος ὁ θαυματουργός (12ος αἰ.), ὁ Γεράσιμος ὁ Βυζάντιος (18ος αἰ.), μέ τήν ὁσιακή ζωή τους ἁγίασαν στήν Πάτμο. Ὁ Ἰωάννης ὁ Καρπάθιος (7ος αἰ.), ὁ ὅσιος Σάββας ὁ ἐν Καλύμνῳ (20ός αἰ.) συνασκητής καί διακονητής τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, τό ἱερό λείψανο τοῦ ὁποίου φυλάγεται στήν Κάλυμνο, ὁ ὅσιος Γρηγόριος Γραβανός ὁ Νισύριος (19ος αἰ.), μέλος τοῦ κινήματος τῶν Κολλυβάδων. Ξεριζωμένος ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος, ἀσκήτευσε καί κήρυξε στήν Πάτμο καί στούς Λειψούς. Ἡ ἀρετή καί ἡ ἄσκησή του ἀκτινοβολοῦσαν σ’ ὅλα τά νησιά καί ἀνέπαυε χιλιάδες ψυχές ὡς ἄριστος πνευματικός. Ὁ Πλάτων Ἀϊβαζίδης ὁ Πάτμιος (20ός αἰ.). Μοναχός στή Μονή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, κατά τή διάρκεια τῶν σπουδῶν του στήν Κωνσταντινούπολη γνώρισε τόν Γερμανό Καραβαγγέλη, Μητροπολίτη Καστοριᾶς καί μετέπειτα Ἀμασείας Πόντου, τόν ὁποῖο καί ἀκολούθησε. Ἐκεῖ κρεμάστηκε ἀπό τούς Τούρκους τό 1921.
Ὁ ἅγιος Φανούριος ὁ νεοφανής (13ος αἰ.), πού τόν ἀποκάλυψε ὁ Θεός ὡς δῶρο οὐράνιο τόν 16ο αἰώνα, στή Ρόδο. Στήν εἰκόνα, πού θαυματουργικά βρέθηκε, ὁ Ἅγιος παρουσιαζόταν ὡς στρατιώτης, κρατώντας σταυρό καί λαμπάδα ἀναμμένη καί γύρω ἀπό τή μορφή του εἰκονίζονταν τά μαρτύριά του.
Πλάι στούς ὁσίους, συντονίζουν τό βῆμα οἱ ἡρωικοί νεομάρτυρες, πού σάν ἄνθη ἐαρινά προβάλλουν μέσα στήν παγωνιά τῆς Τουρκοκρατίας καί ἀντιφεγγίζουν μέ τή γενναία ὁμολογία τους τή λάμψη τῶν πρώτων μαρτύρων.
Ὁ Μακάριος ὁ Καλογερᾶς, ὁ ἐθνοδιδάσκαλος (18ος αἰ.), ὁ ἱδρυτής τῆς Πατμιάδας Σχολῆς, ἡ ὁποία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στή διαπαιδαγώγηση τῶν ὑπόδουλων Ἑλλήνων. Ὁ ἱερομάρτυς Εὐθύμιος Μητροπολίτης Ρόδου (16ος αἰ.), εὐσεβής καί ἄγρυπνος ποιμένας, τόν ὁποῖο συνέλαβαν οἱ Τοῦρκοι καί ἀνασκολόπισαν μαζί μέ ἄλλους κληρικούς καί κοινοτικούς παράγοντες τῆς Ρόδου. Οἱ προσκυνητές τοῦ τάφου του εὐεργετοῦνται μέ πλῆθος θαυμαστῶν σημείων. Οἱ πέντε ὁσιομάρτυρες στούς Λειψούς (16ος αἰ.), πού πότισαν τό χῶμα καί τά βράχια τῶν Δωδεκανήσων μέ τό αἷμα τους, βρίσκοντας μαρτυρικό τέλος ἀπό τούς τούρκους δυνάστες. Ὁ μεγαλομάρτυρας Κωνσταντῖνος ὁ Ὑδραῖος (†1800) πού ξέπλυνε τήν ἄρνηση ὑπομένοντας φρικτά βασανιστήρια στή Ρόδο, ὁ Ἰωάννης ὁ Ναύκληρος (†1732) πού κάηκε ζωντανός ἀπό τούς Τούρκους, ὁ Νικήτας ὁ Νισύριος (†1669) πού μαρτύρησε στά δεκάξι του χρόνια, ὁ Χρῆστος ὁ κηπουρός ὁ ἐκ Πρεβέζης (†1668), πού ὁμολόγησε τόν Χριστό καί ὑπέστη φοβερά βασανιστήρια στήν Κῶ.
Ἀτέλειωτος τοῦτος ὁ χορός, στεφανωμένος μέ τό φῶς τῆς αἰωνιότητας, μᾶς περιστοιχίζει στίς 7 Μαρτίου, καθώς ἡ καρ- διά κάθε Ἕλληνα στρέφεται στά αἱματοβαμμένα Δωδεκάνησα. Οἱ ἅγιοι καί οἱ μάρτυρες «φαιδρές λαμπάδες τοῦ Χριστοῦ», ἀκάματοι πρεσβευτές στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί ἐγγυητές τῆς αἰώνιας νίκης τῶν πιστῶν τῆς στρατευομένης ἐκκλησίας.
Ἰχνηλάτης