Ἦταν 6 Ἀπριλίου τοῦ 1941 ὅταν οἱ Ἕλληνες κατά τή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διά στόματος τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἀλέξανδρου Κορυζῆ βροντοφώναξαν ἕνα δεύτερο ΟΧΙ, ἀπέναντι στούς Γερμανούς αὐτήν τή φορά. Τό πρῶτο ἦταν αὐτό πού εἶπε ὁ πρωθυπουργός Ἰωάννης Μεταξᾶς στόν πρέσβη τῆς Ἰταλίας, Γκράτσι, στίς 28 Ὀκτωβρίου 1940.
Σ᾽ ἐκείνη τήν περίπτωση, πέρα ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ Ἰταλία εἶχε ἕνα σύγχρονο στρατό, οἱ Ἕλληνες εἶχαν βάσιμες ἐλπίδες ὅτι θά μπορέσουν νά ἀντιμετωπίσουν μέ ἐπιτυχία τόν ἐχθρό, μιᾶς καί εἶχαν προετοιμαστεῖ γι᾽ αὐτό τό ἐνδεχόμενο καί ἡ Ἰταλία δέν ὑπερτεροῦσε ἀριθμητικά. Στήν ἐπίθεση τῶν Γερμανῶν μέσῳ τῆς Βουλγαρίας ὅμως, ἀκόμη καί ὁ πιό αἰσιόδοξος ἤξερε ὅτι δέν ὑπῆρχε ἡ παραμικρή ἐλπίδα νίκης ἀπέναντι στή συνδυασμένη ἐπίθεση ἀπό Ἰταλία καί Γερμανία, ἡ ὁποία μάλιστα ἦταν πανίσχυρη καί ἀήττητη ὥς τότε.
Ἀπό τή στιγμή πού ὁ ἑλληνικός στρατός ἀναχαίτισε τόν ἰταλικό καί τόν ἔτρεψε σέ φυγή, ὅλοι φοβοῦνταν ὅτι ἦταν ἐπικείμενη μία γερμανική εἰσβολή πού θά ἐπιχειροῦσε νά σώσει τό γόητρο τοῦ ἀήττητου ὥς τότε Ἄξονα. Φυσικά, αὐτό τό ἤξερε πολύ καλά κι ὁ Μεταξᾶς, ὁ ὁποῖος ἀγωνίστηκε μέ ὅλες του τίς δυνάμεις νά ἀποσοβήσει ἕνα τέτοιο ἐνδεχόμενο καί τουλάχιστον νά μήν τό προκαλέσει μέ κάποια ἐπιπόλαιη ἐνέργεια. Μά λιστα ἔγιναν προσπάθειες ἀπό τόν ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἀρχηγό τῆς Γερμανικῆς Στρατιωτικῆς Ὑπηρεσίας Πληροφοριῶν, Φόν Κανάρη, καί τούς πρέσβεις τῆς Ἑλλάδας στή Μα δρίτη καί στό Παρίσι γιά νά ἐπέλθει εἰρηνευτική συμφωνία ἙλλάδαςἸταλίας μέ γερμανική διαμεσολάβηση, παρόλο πού ἐπισήμως ἡ ἑλληνική πλευρά ἀπέκρουε κάθε τέτοια πρωτοβουλία.
Βέβαια μία συνθήκη εἰρήνης ἦταν κάτι πού σέ καμία περίπτωση δέν ἤθελαν οἱ Ἄγγλοι, φυσικοί σύμμαχοι τῆς Ἑλλάδας λόγῳ τῆς γεωπολιτικῆς θέσης της. Αὐτοί ἐπιδίωκαν τήν παραμονή τῆς Ἑλλάδας στόν πόλεμο, καθώς μετά τήν πτώση τῆς Γαλλίας εἶχαν μείνει χωρίς συμμάχους καί ἤθελαν νά διατηρηθεῖ πάσῃ θυσίᾳ ἀνοικτό τό μέτωπο τῶν Βαλκανίων γιά τόν Ἄξονα. Γιά τόν λόγο αὐτό ἀπέφυγαν νά βοηθήσουν οὐσιαστικά τήν Ἑλλάδα κατά τή διάρκεια τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου, γιά νά μήν καταγάγει ἕνα συντριπτικό πλῆγμα στήν Ἰταλία καί στή συνέχεια βγεῖ ἀπό τόν πόλεμο. Ἔτσι ἡ μόνη βοήθεια πού ἔδωσαν ἦταν πολεμικό ὑλικό καί λίγα ἀεροπλάνα. Ὅταν ὅμως ἄρχισε νά γίνεται ὁρατό τό ἐνδεχόμενο μιᾶς γερμανικῆς εἰσβολῆς, προσφέρθηκαν νά στείλουν δυό μέ τρεῖς μεραρχίες γιά βοήθεια στήν Ἑλλάδα. Ὁ Μεταξᾶς ἀρνήθηκε ἐπανειλημμένα, γιατί ἐκτιμοῦσε ὅτι ἄν ἤθελαν οἱ Ἄγγλοι νά βοηθήσουν οὐσιαστικά γιά νά ἀντιμετωπιστεῖ ἡ Γερμανία, θά ἔπρεπε νά στείλουν τουλάχιστον ἐννιά μεραρχίες. Σέ διαφορετική περίπτωση, τό μόνο πού θά κατάφερναν θά ἦταν νά προκαλέσουν τήν εἰσβολή τῶν Γερμανῶν, κάτι πού φαίνεται ὅτι ἐπιθυμοῦσαν οἱ Ἄγγλοι. Δυστυχῶς ὅμως, στίς 29 Ἰανουαρίου τοῦ 1941 ὁ Μεταξᾶς πέθανε αἰφνιδίως, κάτι τό ὁποῖο ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος προκάλεσε σέ πολλούς ὑποψίες γιά ἀνάμειξη τῶν Ἄγγλων. Ὁ βασιλιάς Γεώργιος Β´ κι ὁ νέος πρωθυπουργός Κορυζῆς δέν εἶχαν πλέον τό σθένος νά ἀντισταθοῦν στίς ἐπιθυμίες τῶν Ἄγγλων κι ἔτσι λίγες μέρες μετά ἔφτασε ἕνα ἐκστρατευτικό σῶμα 60.000 περίπου Βρετανῶν καί Νεοζηλανδῶν. Ἡ γερμανική εἰσβολή ἦταν πλέον ἀναπόφευκτη.
Οἱ Γερμανοί διέσχισαν τόν ποταμό Δούναβη μέ μεγάλη δύναμη, περίπου 700.000 ἄνδρες, γιά νά ἐπιτεθοῦν μέσῳ τῆς Βουλγαρίας στήν Ἑλλάδα.
Ἡ ἐπίθεση ἐκδηλώθηκε στίς 6 Ἀπριλίου στίς 5.15 π.μ. στά ὀχυρά τῆς γραμμῆς Μεταξᾶ μέ συνδυασμό ἁρμάτων, πεζικοῦ καί ἀεροπλάνων. Οἱ λιγοστοί ὅμως ἕλληνες στρατιῶτες ἀντιστέκονταν μέ πεῖσμα καί οἱ Γερμανοί παρέμειναν καθηλωμένοι. Γιά τρεῖς ὁλόκληρες μέρες δέν μποροῦσαν νά διασπάσουν τή γραμμή ἄμυνας ἀφήνοντας ἑκατοντάδες νεκρούς. Τότε συνέβη ἕνα ἀπρό οπτο γεγονός: Ἡ Γιουγκοσλαβία πού ἀρχικά εἶχε ὑπογράψει συμφωνία μέ τόν Ἄξονα, λίγες μέρες πρίν εἶχε περάσει στό πλευρό τῆς Ἀγγλίας μετά ἀπό στρατιωτικό πραξικόπημα. Ὁ Χίτλερ ὀργισμένος τῆς ἐπιτέθηκε τήν ἴδια μέρα μαζί μέ τούς συμμάχους του, Ἰταλούς καί Οὔγγρους. Ἡ Γιουγκοσλαβία κατέρρευσε πάραυτα. Τότε ἕνα τμῆμα τῶν γερμανικῶν δυνάμεων παρέκαμψε τή γραμμή Μεταξᾶ μέσῳ Γιουγκοσλαβίας κι ἐπιτέθηκε στήν Ἑλλάδα ἀπό τήν κοιλάδα τοῦ Ἀξιοῦ. Τά σύνορα ἐκεῖ φυλάσσονταν ἀπό δυό μόνο τάγματα, καθώς οἱ Γιουγκοσλάβοι ἦταν σύμμαχοι, κι ἔτσι τά μεσάνυχτα τῆς 8ης Ἀπριλίου οἱ Γερμανοί βρίσκονταν στή Θεσσαλονίκη στά νῶτα τῆς γραμμῆς Μεταξᾶ.
Κάθε ἀντίσταση ἦταν πλέον μάταιη. Ἀκολούθησε συνθηκολόγηση στίς 9 Ἀπριλίου γιά νά μή χύνεται ἄσκοπα ἑλληνικό αἷμα. Ὅταν παραδόθηκαν τά ὀχυρά, οἱ Γερμα νοί ἔμειναν ἔκπληκτοι ἀπό τό πόσο λίγοι στρατιῶτες τά ὑπερασπίζονταν καί θαύμασαν τόν ἡρωισμό τους. Οἱ βρετανικές δυνάμεις ὑποχώρησαν πρός τήν Κρήτη, ὅπου τούς ἀκολούθησε ἡ κυβέρνηση γιά νά συνεχίσει τόν ἀγώνα μετά τήν εἴσοδο τῶν Γερμανῶν στήν Ἀθήνα στίς 27 Ἀπριλίου 1941. Ἀκολούθησε ἡ τριπλή κατοχή ἀπό Γερμανία, Ἰταλία καί Βουλγαρία πού δυστυχῶς, μαζί μέ τόν ἐμφύλιο πόλεμο πού ἐκτυλίχθηκε κατά τή διάρκειά της ἀλλά καί μετά ἀπ’ αὐτήν, εἶχε τρα γικές συνέπειες γιά τήν Ἑλλάδα.
Παν. Μητσόπουλος
ΦιλόλογοςΘεολόγος
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
