Δύο μεγάλες ἀποκαλύψεις (Ἰω 17,1-13)
Τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα εἶναι ἀπό τό κατά ᾿Ιωάννην Εὐαγγέλιο, ὅπως ὅλα τά ἀναγνώσματα αὐτῆς τῆς περιόδου, καί συγκεκριμένα ἀπό τήν ἀρχιερατική προσευχή τοῦ Κυρίου μας. ῾Ο Κύριός μας μετά τό μυστικό δεῖπνο βαδίζοντας πρός τή Γεθσημανῆ γιά νά φθάσει στό πάθος του προσευχήθηκε. Ἡ προσευχή αὐτή ὀνομάζεται προσευχή τῆς διαθήκης ἤ ἀρχιερατική προσευχή. Σ᾽ αὐτήν ὁ Κύριός μας ὡς ὁ μεγάλος ἀρχιερεύς προσεύχεται γιά νά τελέσει τήν ἀρχιερατική θυσία γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου.
᾿Από τήν προσευχή αὐτή θά μελετήσουμε δύο σημεῖα πού εἶναι μεγάλες ἀποκαλύψεις τοῦ Κυρίου μας. Τό ἕνα σημεῖο εἶναι τά λόγια του: «᾿Εφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις». ῾Ο Κύριος ὁμιλεῖ πρός τόν οὐράνιο πατέρα καί λέγει ὅτι φανέρωσε τό ἀληθινό ὄνομα τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους. Ποιό εἶναι τό ὄνομα αὐτό; Οἱ αἱρετικοί, οἱ ψευδομάρτυρες τοῦ ᾿Ιεχωβᾶ, λένε ὅτι εἶναι τό ὄνομα ᾿Ιεχωβᾶ. Μά αὐτό τό γνώριζε τότε ὁ ᾿Ισραήλ. Εἶναι χιλιάδες φορές γραμμένο στήν Παλαιά Διαθήκη. Ποιό ὄνομα φανέρωσε; Ἄν διαβάσουμε στά προηγούμενα κεφάλαια, 14-16, θά δοῦμε ὅτι ὁμιλεῖ ξεκάθαρα γιά τόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό ἅγιο Πνεῦμα. ῾Ο Πατέρας, λέει, ἔστειλε ἐμένα. Φεύγω ἐγώ, θά ἔλθει τώρα ὁ ἄλλος, ὁ Παράκλητος, καί ἐκεῖνος θά σᾶς ὁδηγήσει «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν». ᾿Αποκάλυψε, λοιπόν, ὁ Κύριός μας τό ὄνομα τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ. Αὐτό τό ὄνομα ἦταν ἄγνωστο. Οὔτε οἱ ἄγγελοι γνώριζαν περί Τριάδος. ῾Ο Παῦλος λέγει ὅτι καί οἱ ἄγγελοι ἔμαθαν ὅτι ὁ Θεός εἶναι τριαδικός ἀπό μᾶς, ἀπό τήν Ἐκκλησία, μετά ἀπό τήν ἀποκάλυψη πού ἔκανε ὁ Κύριός μας.
Καί τό ἄλλο σημεῖο, ἀδέλφια μου, πολύ ἐνδιαφέρον γιά ὅλους μας, εἶναι ὅτι αὐτός ὁ τριαδικός Θεός εἶναι ὁ πατέρας μου καί ὁ πατέρας σας. ῾Ο Κύριος μᾶς ἔδωσε τό δικαίωμα τόν τριαδικό Θεό, τήν παναγία Τριάδα, νά τήν ἀποκαλοῦμε πατέρα μας. «Πάτερ ἡμῶν...». Καί εἶναι μεγάλο πράγμα ἐγώ κι ἐσύ, ἀδελφέ μου, νά ὀνομάζουμε τόν Θεό πατέρα. Γι᾿ αὐτό στή θεία Λειτουργία ὁ ἱερέας λέγει: «μετὰ παρρησίας τολμᾶν ἐπικαλεῖσθαί σε τὸν ἐπουράνιον Θεὸν πατέρα καὶ λέγειν· Πάτερ ἡμῶν...». Τό νά λέμε τό «Πάτερ ἡμῶν», νά ὀνομάζουμε τόν Θεό πατέρα μας, εἶναι τόλμη καί χρειάζεται παρρησία. Καί αὐτό τό θάρρος, αὐτή τήν παρρησία, αὐτή τήν τόλμη μᾶς τή δίδει ὁ Κύριός μας πού μέ τό αἷμα του μᾶς καθάρισε καί μᾶς ἔκανε περιουσία του. ᾿Εμένα καί σένα, ὅλους ἐμᾶς, τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, μᾶς ἀπέκτησε ὁ Κύριός μας μέ τό αἷμα του καί μᾶς ξέπλυνε καί μᾶς τρέφει, ὥστε νά ὀνομάζουμε τόν Θεό πατέρα.
Πόσο μεγάλο πράγμα εἶναι νά λέμε ὁ καθένας τόν Θεό πατέρα καί νά ἔχουμε ἐμεῖς οἱ φτωχοί καί ἀδύναμοι πατέρα τόν παντοδύναμο Θεό, δέν χρειάζεται νά τό ἀναπτύξω. Χρειάζεται νά βάλω τό χέρι μου στήν καρδιά καί νά σκεφθῶ ποιός εἶμαι μέσα στό σύμπαν καί ὅτι κυβερνήτης καί δημιουργός τοῦ σύμπαντος εἶναι ὁ πατέρας μου, πού μέ ἀγαπάει, πού μέ φροντίζει, πού μέ κατευθύνει, πού ὅταν πέφτω μέ σηκώνει, ὅταν λερώνομαι μέ καθαρίζει, ὅταν τραυματίζομαι μέ θεραπεύει.
Νά, λοιπόν, οἱ μεγάλες ἀποκαλύψεις τοῦ Κυρίου μας, ὅτι ὁ Θεός εἶναι τριαδικός, ὅτι ὁ Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστός εἶναι Θεός ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα καί ἔδωσε καί σέ μᾶς μέ τή θυσία του τό δικαίωμα νά ὀνομάζουμε τόν Θεό πατέρα.
Αὐτή τήν ἀλήθεια πρόσβαλε ὁ ῎Αρειος καί οἱ ἄλλοι αἱρετικοί στή συνέχεια, διότι ὁ ῎Αρειος ἀρνήθηκε τή θεότητα τοῦ Χριστοῦ. Καί ἄν ἀρνηθοῦμε τή θεότητα τοῦ Χριστοῦ, οὔτε ἁγία Τριάδα πιστεύουμε οὔτε Πνεῦμα ἅγιο οὔτε τόν Θεό μποροῦμε νά λέμε πατέρα οὔτε αἰώνια ζωή ἔχουμε. Τότε καί μόνο τότε ἔχουμε αἰώνια ζωή, τό τονίζει ὁ ᾿Ιωάννης, ὅταν πιστεύουμε στόν ᾿Ιησοῦ Χριστό καί στόν Πατέρα. Τό λέει στό σημερινό Εὐαγγέλιο· «αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας ᾿Ιησοῦν Χριστόν». Γι᾿ αὐτό καί οἱ πατέρες μας ἀπό τά πέρατα τῆς οἰκουμένης συνῆλθαν σέ σύναξη. Συγκεντρώθηκαν στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας καί ἔκαναν τήν πρώτη Οἰκουμενική Σύνοδο τό 325. Καταπολέμησαν τόν ῎Αρειο καί θεμέλιωσαν τό δόγμα, τό μεγάλο δόγμα τῆς Ὀρθοδοξίας μας, ὅτι ὁ Χριστός εἶναι Θεός καί ὅτι ὁ Θεός εἶναι τριαδικός.
Αὐτούς τούς πατέρες τιμοῦμε καί δοξάζουμε σήμερα γιά τήν παράδοση πού μᾶς παρέδωσαν, γιά τά δόγματα τά ἀκριβῆ τά ὁποῖα μᾶς χάρισαν. Τούς ἐξυμνοῦμε πού εἶναι «ἡ θεία παρεμβολή», τό θεϊκό στρατόπεδο «τῆς παρατάξεως Κυρίου», ὅπως ψάλλεται στά τροπάρια.
Πατέρες ἅγιοι, σεῖς πού εἶστε οἱ ἀκαθαίρετοι πύργοι, τά πάγχρυσα στόματα τοῦ λόγου, τά μυρίπνοα ἄνθη τοῦ παραδείσου, πρεσβεύσατε γιά μᾶς, γιά τήν Ὀρθοδοξία! Ἰδιαίτερα πρεσβεύσατε γιά τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας νά ἔχουν εἰρήνη, νά εἶναι ἀγαπημένοι καί μονιασμένοι, ὥστε ἔτσι νά κατευθύνουν μέ τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί τήν ὀρθόδοξη πίστη τόν λαό τοῦ Θεοῦ στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἀμήν!
Στ. Ν. Σάκκος
Κυριακή 23-5-2004, Φίλυρο