Ἡ κλήση τοῦ προφήτη ᾿Ιερεμία

Κείμενο
4. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρός με·
5. πρὸ τοῦ με πλάσαι σε ἐν κοιλίᾳ ἐπί­σταμαί σε καὶ πρὸ τοῦ σε ἐξελθεῖν ἐκ μή­τρας ἡγίακά σε, προφήτην εἰς ἔθνη τέθεικά σε.
6. Καὶ εἶπα· ὦ δέσποτα Κύριε, ἰδοὺ οὐκ ἐπίσταμαι λαλεῖν, ὅτι νεώτερος ἐγώ εἰμι.
7. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· μὴ λέγε ὅτι νεώτερος ἐγώ εἰμι, ὅτι πρὸς πάντας, οὓς ἐὰν ἐξαποστείλω σε, πορεύσῃ, καὶ κατὰ πάντα, ὅσα ἐὰν ἐντείλωμαί σοι, λαλήσεις·
8. μὴ φοβηθῇς ἀπὸ προσώπου αὐτῶν, ὅ­τι μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε, λέγει Κύριος.
9. Καὶ ἐξέτεινε Κύριος τὴν χεῖρα αὐτοῦ πρός με καὶ ἥψατο τοῦ στόματός μου, καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἰδοὺ δέδωκα τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στόμα σου.
10. ἰδοὺ καθέστακά σε σήμερον ἐπὶ ἔθνη καὶ ἐπὶ βασιλείας ἐκριζοῦν καὶ κατα­σκά­πτειν καὶ ἀπολλύειν καὶ ἀνοικοδομεῖν καὶ καταφυτεύειν.
Μετάφραση
4. Τότε ἀπευθύνθηκε σέ μένα λόγος Κυρίου:
5. «Πρίν ἐγώ σέ πλά­σω στήν κοιλιά (τῆς μητέρας σου) σέ γνώριζα πολύ καλά καί πρίν νά βγεῖς ἐσύ ἀπό τή μήτρα σέ ξεχώρισα, σέ κατέστησα προφήτη στά ἔθνη».
6. Καί εἶπα: «Ὦ δέσποτα Κύριε, νά, ἐγώ δέν ξέρω καλά νά μιλῶ, διότι εἶμαι πολύ νέος».
7. Καί μοῦ εἶπε ὁ Κύριος: «Μή λέγεις ὅτι ἐγώ εἶμαι πολύ νέος, διότι θά πορευτεῖς σέ ὅλους ὅσους ἐγώ σέ στείλω, καί θά μιλήσεις σύμ­φω­να μέ ὅλα ὅσα σοῦ παραγγείλω.
8. Μήν τούς φοβηθεῖς, διότι μαζί σου εἶμαι ἐγώ, γιά νά σέ γλυτώνω, λέγει ὁ Κύριος».

9. Καί ἅπλωσε ὁ Κύριος τό χέρι του σ’ ἐμένα καί ἄγγιξε τό στόμα μου καί μοῦ εἶπε ὁ Κύριος: «Νά, ἔδωσα τά λόγια μου στό στόμα σου.
10. Νά, σέ ἐγκατέστησα σήμερα στά ἔθνη καί στά βασίλεια, γιά νά ξεριζώνεις καί νά κατασκάπτεις καί νά καταστρέφεις καί νά ἀνοικοδομεῖς καί νά καταφυτεύεις».
῾Ο παντογνώστης Θεός, πρίν ἀκόμη γεννηθεῖ ὁ κάθε ἄνθρωπος, προγνω­ρί­ζει ὅλη τήν πορεία τῆς ζωῆς του. Γνωρίζει ποῦ καί πῶς θά χρησιμοποιήσει τόν κα­θένα, πρίν ἀκόμη τόν δημιουρ­γήσει! Διά­λεξε, λοιπόν, τόν ᾿Ιερεμία γιά προφήτη, διότι διέκρινε τούς ἅγιους πόθους του, τήν γεμάτη πίστη καί ἀγά­πη πρός τόν Θεό καρδιά του. Καί τόν κατάλληλο και­ρό τοῦ ἀπηύ­θυ­νε τήν ἰ­διαίτερη κλήση, νά κηρύξει τά προ­στά­γματά του. Ὁ προ­φή­της δέν ἦ­ταν ὑ­ποχρεωμένος νά ἀποδε­χθεῖ τήν κλήση. Μποροῦσε νά τήν ἀρ­νη­θεῖ, ὅ­πως ἀρ­νήθηκε ὁ πλούσιος νέος τό κά­λεσμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Θεός προ­γνω­­ρίζει ἀλλά δέν προκαθορίζει, δέν ἀ­ναγ­κάζει κανέναν.
῾Ο ᾿Ιερεμίας ἀντιλαμβάνεται τό βά­ρος τῆς τιμῆς καί τῆς εὐθύνης τοῦ ἔρ­γου πού ὁ Θεός τοῦ ἀναθέτει. Νιώθει ἀνά­ξιος καί ἀκατάλληλος νά τό ἐπωμισθεῖ. Χωρίς νά ἀντιστέκεται στό θεῖο κάλεσμα ἀπό ἔλλειψη ὑπακοῆς καί ἀ­φοσιώσεως στόν Κύριο, καταθέτει ὡσ­τόσο τίς δυ­σ­κο­λίες του: δέν διαθέτει εὐχέρεια καί δύ­ναμη λόγου, δέν ἔχει φτάσει κἄν στό ὅριο ἐνηλικίωσης· γιά τούς ᾿Ισραηλίτες ἦταν τό τριακοστό, ἐνῶ ὁ Ἰερεμίας ἦταν μόλις 23 ἐτῶν.
῾Η ἀπάντηση τοῦ προφήτη δείχνει τήν ταπεινοφροσύνη του, πού εἶναι βασική προϋπόθεση γιά τήν διακονία στό ἔργο τοῦ Θεοῦ. ῾Η ἱερουργία τοῦ θείου λόγου θά πρέπει νά προξενεῖ δέ­ος σέ ὅλους ὅσοι καλοῦνται νά τήν ἀναλά­βουν. Δέν ἀρκοῦν οἱ κατά κό­σμον ἱκα­νότητες καί οἱ τίτλοι. Οἱ πιστοί διάκονοι τοῦ κηρύγματος ἔχουν πάν­το­τε συναί­σθη­ση τῆς ἀνεπάρκειας καί τῆς ἀδυνα­μίας τους.
῾Ο Κύριος ἐνισχύει τόν ᾿Ιερεμία, λέγοντάς του ὅτι δέν θά κάνει τίποτε ἄλ­λο παρά νά ἐκτελεῖ μέ ἀκρίβεια τίς ἐν­τολές του. Ἐπιπλέον, τοῦ ὑπόσχεται ὅτι θά εἶ­ναι ὁ Ἴδιος μαζί του. Βέβαια, ἡ ὑ­πόσχεση αὐτή δέν σημαίνει ὅτι ὁ προ­φήτης θά εἶναι ἀπαλλαγμένος ἀπό τα­λαιπωρίες καί βάσανα. Διότι τότε δέν θά εἶχε καμία ἀξία ἡ ἀποδοχή τῆς κλή­σεως. Ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ θά τόν βοηθᾶ νά ὑπερνικᾶ τίς δυσκο­λί­ες, ὥσ­τε νά κη­ρύτ­τει ἀνεμπόδιστα τόν θεῖο λόγο.
Μέ τήν συμβολική πράξη τήν ὁποία κάνει στήν συνέχεια ὁ Θεός δίνει θάρ­ρος στόν φοβισμένο νεαρό καί τόν βεβαιώνει ὅτι ὁ πραγματικός προφήτης δέν κηρύτ­τει δικά του λόγια, ἀλλά γίνεται στόμα Θεοῦ. Αὐτή τήν ἀλήθεια εἶ­ναι ἀνάγκη νά ἔχει συνεχῶς κάθε κήρυκας τοῦ εὐ­αγγε­λίου στήν σκέψη του. Δέν εἶναι οὔτε νομοθέτης οὔτε κριτής, παρά μόνο στό­μα Θεοῦ. Δέν ἔχει, ἑπομένως, κανένα δικαί­ωμα νά ἀλλοιώνει τό εὐαγγέλιο προσ­­­θέ­τοντας ἤ ἀφαι­ρώντας (βλ. Μθ 5,18) ἀνάλογα μέ τά δικά του κριτήρια ἤ τίς ἀν­τιλήψεις τῆς ἐποχῆς του.
Τό προφητικό βιβλίο τοῦ Ἰερεμία χω­ρίζεται σέ τέσσερα μέρη:
α. Προφητεῖες πρός τούς ᾿Ιου­δαί­ους (κεφ.1-25): Ὁ προφήτης ἐλέγχει τήν ἀ­ποστασία τοῦ λαοῦ καί τῶν ἀρ­χόντων καί προλέγει τήν ἐπικείμενη καταστροφή καί αἰχμαλωσία.
β. Προφητεῖες κατά τῶν ἐθνῶν (κεφ. 26-32): ᾿Επεκτείνεται ὁ ἔλεγχος καί ἡ προφητική ἀπειλή πρός τούς γει­το­νι­κούς ἐχθρικούς λαούς καί ἔπει­τα πρός ὅλα τά ἔθνη τῆς γῆς. ῾Ο ἔ­λεγ­χος πρός τά ξένα ἔθνη φανερώνει ἔμμεσα ὅτι ὁ Θεός ἐνδιαφέρεται καί γιά τούς εἰδωλολάτρες. ᾿Αποτελεῖ μιά ἀμυδρή προφητεία γιά τήν λύτρωση πού θά χαρίσει ὁ Μεσσίας σέ ὅλο τόν κόσμο.
γ. Προφητεῖες γιά τόν Μεσσία (κεφ. 33-40): ῾Ο ᾿Ιερεμίας προαναγγέλλει ὅτι θά ἔλθει στόν κόσμο ὁ Μεσσίας ὡς σωτή­ρας ἀλλά καί ὡς κριτής. Προ­φη­τεύει, δηλαδή, καί τήν πρώτη καί τή δεύτερη παρουσία του.
δ.῾Ιστορικό μέρος (κεφ. 41-52): i) ῾Η κατάκτηση τῆς ᾿Ιερουσαλήμ (κεφ. 41-46), ii) τά γεγονότα μετά τήν κατα­στροφή καί ἡ μεταφορά τοῦ προφήτη στήν Αἴγυπτο (κεφ. 47-51), iii) ἐ­πί­λο­γος (κεφ. 52).

Στέργιος Ν. Σάκκος