Νικόλαος Δούμπας, ὁ ἐθνικός εὐ­εργέτης τῆς Ἑλλάδας καί τῆς Αὐστρίας

doumbas c  Ἄν ποτέ ἐπισκεφθεῖτε τή Βιέννη, μήν ἀπορήσετε ὅταν δεῖτε τήν ὁδό «Δού­μπα» (Dumbastraße), στήν ὁποία βρίσκεται τό Μέγαρο Μουσικῆς τῆς Βιέννης. Πρόκειται γιά τό ὄνομα ἑνός σπουδαίου Ἕλλη­να, πού τιμᾶ ἡ Αὐ­στρία ἀλλά εἶναι ἄγνω­στος στήν Ἑλλάδα.
  Ὁ Νικόλαος Δούμπας (1830-1900), βλάχικης καταγωγῆς ἀπό τή Βλάστη Κοζάνης, διέπρεψε στή Βιέννη τοῦ 19ου αἰ­ώνα ὡς ἐπιχειρηματίας, πολιτικός καί εὐ­εργέτης. Ἦταν γιός τοῦ ἐμ­πόρου Στέρ­­γιου Δούμπα καί τῆς Μα­ρίας Κούρ­τη. Ἀ­σχολήθηκε μέ τό ἐμπόριο βαμβακιοῦ καί ἀπέκτησε τά με­γα­λύτερα κλωστοϋφα­ντουργία τῆς Βιέν­νης.
  Ἡ προσφορά του στή βασανισμένη Ἑλλάδα στάθηκε πολύτιμη. Ἐνίσχυσε οἰ­κο­νομικά τή Φιλική Ἑταιρεία καί ἀγωνίστηκε γιά τήν προαγωγή τῶν ἑλληνι­κῶν συμφερόντων. Γνωρίζοντας τή σημασία τῆς μόρφωσης πρόσφερε ὑ­πο­τροφίες σέ Ἑλληνόπουλα καί ἔχτισε σχολεῖα στήν Ἑλλάδα. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι ἦταν ἕνας ἀπό τούς πιό μεγάλους χορηγούς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀ­θηνῶν. Μάλιστα οἱ τοιχογραφίες πού τό κοσμοῦν ἔγιναν μέ χρηματοδότηση δική του. Πρίν τόν θάνατό του ἔδωσε τό τεράστιο ποσό τῶν 30.000 φράγκων στό νοσοκομεῖο Σερρῶν καί στό Δημοτικό σχολεῖο Βλάστης. Ἐπίσης χρηματοδότησε τήν ἵ­δρυση καί λειτουργία τοῦ Δουμπείου Νηπιαγωγείου στίς Σέρρες καί τήν ἀνέγερση κτηρίου Ἀλ­ληλοδιδακτικῆς Σχο­λῆς (1835).
  Ὅσο γιά τήν κοινωνική του δράση στή Βιέννη, εἶναι ἀνεξάντλητη. Μέ δικά του χρήματα χτίστηκε ἡ αὐστριακή Βουλή, τό Πανεπιστήμιο, τό Δημαρχεῖο, ἡ Ἀκαδημία Καλῶν Τεχνῶν, ὁ Κα­θεδρικός Ναός Ἁ­γί­ου Στεφάνου καί τό Μέγαρο Μουσικῆς τῆς Βιέννης. Ἄρωμα Ἑλλάδας παντοῦ! Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κάθε κομμάτι τῆς Βιέννης θυμίζει τόν Δούμπα.
Ὁ Νικόλαος Δούμπας ὑπῆρξε προ­σωπικός φίλος τοῦ Ρίχαρντ Βάγκνερ καί τοῦ Γιόχαν Στράους. Στήν ἐξοχική του κατοικία στίς ὄχθες τοῦ Δούναβη ὁ Στράους συνέθεσε καί πρωτοπαρουσίασε τό γνωστό βάλς «Γαλάζιος Δούναβης», τόν ἐ­πίσημο ὕμνο τῆς Βιέννης. Θεωρεῖται ἐ­πίσης ὅτι μέ δικές του ἐ­νέργειες ἀνα­δεί­χτηκε τό ἔργο τοῦ ἄ­γνωστου ὥς τότε Φράντς Σοῦμπερτ.
  Γιά τό ἔργο του αὐτό, ὅπως ἦταν φυσικό, τιμήθηκε ἀπό τόν Αὐτοκράτορα μέ τόν «Σταυρό τῶν Ἱπποτῶν», ἐνῶ ἡ Ἀκαδημία Καλῶν Τεχνῶν τῆς Βιέννης ἀπονέμει κάθε χρόνο τό βραβεῖο «Δούμπα» σέ ἄπορους σπουδαστές.
  Οἱ Βιεννέζοι τόν τιμοῦν σέ κάθε εὐ­καιρία ἀ­να­γνωρίζοντάς τον ὡς εὐεργέ­τη καί ἀναμορφω­τή. Για ἐμᾶς τούς Ἕλ­λη­νες εἶναι τιμή μας καί καύ­­χημα ἡ προ­σφο­ρά του, γιατί διατήρησε τό ἑλ­ληνικό καί ὀρ­θόδοξο πνεῦμα σέ ξένη γῆ καί τίμη­σε μέ κάθε τρόπο τήν Ἑλ­λά­δα τῆς καρδιᾶς του.
Ὁ πατέρας του Στέργιος Δούμπας, δείχνοντας μέ ποιό πνεῦμα ἀνέθρεψε τόν γιό του Νικόλαο, συνήθιζε νά λέει: «Προ­τι­μῶ νά μοῦ ἀφαι­ρέ­σουν πλοῦτο καί τιμή καί τήν ἴδια μου τή ζωή παρά τήν ἀγάπη μου πρός τήν Ἑλλάδα, διότι ὅ,τι ἀπέκτη­σα τό ἀπέκτησα ὡς Ἕλληνας. Ἀφαίρεσέ μου αὐτή τήν ἰδιότητα καί εἶμαι μηδαμινός».

 Ἀναστασία Τζουρᾶ-Τζιότζιου

"Ἀπολύτρωσις", Αὔγ.-Σεπτ. 2021