Ἡ Ἐπανάστα­­ση τοῦ 1821 δέν ἔφερε μόνο τήν ποθητή ἐλευθερία, ἀλλά ἀπετέλεσε καί πηγή ἔ­μπνευσης τόσο γιά τούς Ἕλληνες ὅσο καί γιά τούς ξένους ζωγράφους. Ἰδιαίτερα οἱ τελευταῖοι κατάφεραν νά συγκινήσουν καί νά εὐαισθητοποιήσουν τήν εὐρωπαϊκή κοινή γνώμη μέ τά ἔργα τους, καθώς παρουσίαζαν τόν ἡρωισμό καί τήν αὐταπάρνηση τῶν ἀγωνιστῶν, ἀλλά καί τίς θη­ριωδίες τῶν Τούρκων. Εἶδαν στόν Ἀ­γώνα τῶν Ἑλλήνων ὑψηλά ἰδανικά καί ἐκδήλωσαν τόν μεγάλο θαυμασμό τους. Χάρη σ᾽ αὐτούς γνωρίζουμε τίς μορφές κάποιων ἀγωνιστῶν τοῦ ξεσηκωμοῦ.
Ἕνας τέτοιος ζωγράφος ὑπῆρξε ὁ Ἰταλός Λουντοβίκο Λιπαρίνι (Ludovico Lipparini, 1800-1856), ζωγράφος καί δά­σκα­λος τῆς ζωγραφικῆς. Ἔνιωσε τό με­γα­λεῖο καί τήν ἀρχοντιά τῆς ἑλληνικῆς ψυ­χῆς, μελετώντας τήν τετράτομη «Ἱ­στο­ρία τῆς ἀναγεννήσεως τῆς Ἑλλάδος» τοῦ γάλλου φιλέλληνα ἱστορικοῦ καί περιηγητῆ Φρανσουά Πουκεβίλ.
Κύριο θέμα τῶν ἔργων του ὁ ἥρω­ας τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης, πού θυ­σι­άζει τή ζωή του γιά τήν πίστη του καί γιά τήν ἐλευθερία τῆς πατρίδας του· ἀ­πο­τε­λεῖ γιά τόν Λιπαρίνι σύμβολο τῆς ἰδέας τῆς ἐλευθερίας ἀλ­λά καί τῆς ἴδιας τῆς Ἑλλάδας. Εἶναι ἀ­λήθεια ὅτι στά ἔρ­γα τοῦ Λιπαρίνι οἱ Ἕλληνες ἐξιδανικεύ­ο­νται.
Ἀσχολήθηκε ἐπανειλημμένα μέ θέματα σχετικά μέ τόν Ἀγώνα τῶν Ἑλλήνων καί πολλά ἀπό τά ἔργα αὐτά ἔγι­ναν εὐρύτερα γνωστά, ὅπως ὁ Παλαι­ῶν Πατρῶν Γερμανός πού ὑψώνει τή σημαία τῆς Ἀνεξαρτησίας στά Καλάβρυτα (Πινακοθήκη Μιλάνου, 1838). Ἡ λιθογραφία αὐτοῦ τοῦ πίνακα ἐκτίθεται στή μόνιμη ἔκθεση τοῦ Ἐθνικοῦ Ἱστορικοῦ Μουσεί­ου στήν Ἀθήνα.
Στό ἔργο του «Ὁ ὅρκος τοῦ Βύρω­να στόν τάφο τοῦ Μάρκου Μπότσαρη στό Μεσολόγγι» (Μουσεῖο Τρεβίζο, 1850), ἀ­πεικονίζεται ὁ λόρδος Βύρωνας ντυμένος στά γαλανόλευκα νά ὑ­ψώνει τό ἀριστερό του χέρι γιά νά ὁρ­­κιστεῖ, κρατώντας στό δεξί τό σπαθί του. Φέτος, μέ ἀφορμή τά 200 χρόνια, ὁ πίνακας φιλοξενεῖται στή Βουλή τῶν Ἑλλήνων στό πλαίσιο τῆς ἔ­κθεσης «Ἀ­ντικρίζοντας τήν Ἐλευ­θε­ρία».
Τέλος, «Ὁ θάνατος τοῦ Μάρκου Μπό­­τσαρη» (Δημοτικό Μουσεῖο Τεργέστης, 1841), μιᾶς ἀπό τίς πιό ἁγνές μορφές τοῦ Ἀγώνα, ἀποδίδει τήν παλ­λη­­­καριά τῶν Ἑλ­λήνων πού ζοῦν καί πεθαίνουν ἡρωικά καί λεβέντικα τιμώντας τήν πατρίδα τους. Δίπλα του στέκουν οἱ συναγωνιστές του· κάποιοι ἀπό αὐτούς τόν καλύπτουν καί συνεχίζουν τή μάχη.
Πράγματι ἡ τέχνη ἐξυψώνει τόν ἄν­θρωπο καί ἀφήνει ἀνεξίτηλη τή σφραγίδα της στήν κοινωνία καί στόν πολιτισμό. Ὅταν μάλιστα αὐ­τή συνδέεται καί μέ τήν ἑλληνική ἱστορία ἐκφράζοντας ἀξίες καί ἰ­δανικά, τότε ἀποκτᾶ διαστάσεις αἰώνιες καί ἀθάνατες.

Ἀναστασία Τζουρᾶ-Τζιότζιου