Ὅταν ἤμουν φοιτήτρια εἶχα διαβάσει πολλά βιβλία, διηγήματα καί μυθιστορήματα, πού εἶχαν σχέση μέ τή Μικρασιατική Καταστροφή καί τή Γενοκτονία τῶν Ποντίων. Εἶχα ρίξει τόσα πολλά δάκρυα κι εἶχα τόσο πονέσει διαβάζοντας γιά ὅλα τά δεινά πού ζήσανε οἱ ἄνθρωποι ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, πού εἶχα ὑποσχεθεῖ στόν ἑαυτό μου πώς δέν θά ξαναδιαβάσω ἄλλο παρόμοιο. «Φτάνει τόση μαυρίλα στήν ψυχή μου. Ἔμαθα ἀρκετά». Γυρνοῦσα τήν πλάτη σέ ὁποιοδήποτε παρόμοιο βιβλίο γιά ἀρκετά χρόνια. Ἡ μόνη φορά πού ἐπέτρεψα στόν ἑαυτό μου νά παραβεῖ τήν ὑπόσχεσή του ἦταν γιά τό βιβλίο τῆς Halo Thea «Οὔτε τό ὄνομά μου». Ἕνα βιβλίο πού μέ στοιχειώνει ἀκόμα, κι ἄς ἔχουν περάσει ἑφτά χρόνια ἀπό τότε πού τό διάβασα.
Ὅταν κυκλοφόρησε τό νέο βιβλίο τῆς κ. Σταματίας Καραγεωργίου, DÖNÜŞ, ἤξερα πώς γιά ἄλλη μία φορά θά ἀθετοῦσα τήν ὑπόσχεσή μου. Ἔχοντας ἀγαπήσει δύο ἀπό τά προηγούμενα βιβλία της, «Γιά τούς καρπούς τῆς ἀκακίας» καί «Ὁ ξύλινος Σταυρός», ἦταν βέβαιο πώς σύντομα θά διάβαζα κι αὐτό.
Δέν σᾶς κρύβω πώς στήν ἀρχή μέ ξένισε ὁ τίτλος του. Γιατί μία τούρκικη λέξη σέ ἕνα βιβλίο πού διαπραγματεύεται ὄχι μόνο τή Γενοκτονία τῶν Ποντίων ἀλλά κάνει ἀναφορές καί στή Γενοκτονία των Ἀρμενίων, στούς ἐν γένει διωγμούς τῶν Ἑλλήνων ὄχι μόνο τό 1919 -1922 ἀλλά καί στό πογκρόμ τῆς 6/9/1955 στήν Κωνσταντινούπολη; Γιατί ὁ τίτλος νά εἶναι στά τουρκικά, ἐνῶ τό θέμα τοῦ βιβλίου «στάζει» ἑλληνικό αἷμα;
Ἡ ἀπάντηση δίδεται ἀπό τίς πρῶτες σελίδες: Ἡ συγγραφέας, πολύ ἔξυπνα, ἀφηγεῖται τά παραπάνω γεγονότα μέσα ἀπό τά μάτια τῶν ἡρώων της, πού ὅμως εἶναι ὅλοι Τοῦρκοι. Κι ἔτσι μαθαίνουμε κι ἐμεῖς γιά τήν κρίση ταυτότητας πού ζεῖ μερίδα τῶν πολιτῶν τῆς γείτονος χώρας, ἀλλά καί πώς ἡ Τουρκία ἐπιμελῶς ἔχει ἀποκρύψει ἤ καί ἐξαφανίσει κάθε ἐνοχοποιητικό στοιχεῖο τῶν ἐγκλημάτων της.
Οἱ ἥρωες τοῦ βιβλίου, λοιπόν, θά βροῦν τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς; (Αὐτό σημαίνει DÖNÜŞ). «Ἐπιστροφή στήν ἀλήθεια· τήν ἱστορική, τήν προσωπική, τήν πνευματική», ὅπως σημειώνεται στό ὀπισθόφυλλο.
Τό DÖNÜŞ εἶναι ἕνα ἱστορικό μυθιστόρημα καί δέν τό κρύβει: μεγάλο μέγεθος (619 σελίδες), ἱστορικά ντοκουμέντα, ὑπαρκτά πρόσωπα. Ἡ συγγραφέας του ὅμως κατορθώνει νά ἰσορροπήσει ἀπόλυτα ἀνάμεσα στήν ἱστορία καί τή μυθοπλασία. Τό ἀποτέλεσμα; Ἕνα βιβλίο κατάθεση γιά τό δράμα τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ, πού σέ συνεπαίρνει μέ τήν πλοκή του, ἐνῶ παράλληλα διδάσκεσαι ἱστορία!
Ἄς γίνει ἡ ἀνάγνωσή του ἕνα διαφορετικό μνημόσυνο στή μνήμη ὅσων χάθηκαν, πόνεσαν, θυσιάστηκαν!...
Σ.Τ.
"Ἀπολύτρωσις", Αὐγ.-Σεπτ. 2022
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
