«Γῆ εἶσαι καί στή γῆ θά πᾶς» (Γέ 3,19). Ὁ λόγος αὐτός τοῦ Κυρίου, πού εἰπώθηκε στόν Ἀδάμ ἐκεῖνο τό δειλινό τῆς τραγικῆς του πτώσης στήν Ἐδέμ, μοιάζει σκληρός, ἀλλά δέν εἶναι. Ὅσο κι ἄν φαίνεται παράδοξο, εἶναι στήν οὐσία του λόγος εἰλικρινοῦς πατρικῆς ἀγάπης. Εἶναι ὁ λόγος ἐκεῖνος πού φανερώνει ὅσο τίποτε ἄλλο τόν σεβασμό τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ ἀπέναντι στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Δέν ἐκφράστηκε ὁ Κύριος ὡς ἄτεγκτος κριτής ἐκείνη τή φοβερή ὥρα. Ἐκφράστηκε ὡς πατέρας πού βλέπει τό παιδί του νά χάνεται καί ἀναλογίζεται μέ πόνο ὅτι δέν μπορεῖ νά κάνει τίποτε. Πάσχει βαθιά, ἀλλά ἀδυνατεῖ νά ἀνατρέψει τήν ἐξέλιξη, διότι εἶναι ἐπιλογή τοῦ γιοῦ του καί τήν τιμᾶ.
  Βέβαια ὁ Θεός εἶναι, ὅπως εἴπαμε, παντοδύναμος. Τίποτε δέν τοῦ ἀντιστέκεται. Μπορεῖ νά κάνει ὅ,τι θέλει, νά καταργήσει ἤ νά ἀναστήσει τά πάντα μ᾽ ἕνα του νεῦμα, κι ὅμως! Μπροστά στήν ἀνθρώπινη ἐλευθερία αὐτοδεσμεύεται, ὑποχωρεῖ, παραιτεῖται. Δέν τή θίγει, διότι ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ εἰκόνα Του σύμφωνα μέ τήν ὁποία τόν ἔπλασε, καί ἄρα πῶς θά μποροῦσε νά ἀρνηθεῖ τόν ἑαυτό Του;
  Ὅμως ὁ θάνατος ἦταν πλέον μιά ἀδυσώπητη πραγματικότητα πού ἀπειλοῦσε νά ἀφανίσει γιά πάντα τόν ἀγαπημένο. Γι᾽ αὐτό καί ὁ οὐράνιος Πατέρας, ἐπειδή δέν ὑπῆρχε ἄλλη λύση τέτοια πού ὑπαγόρευε ἡ ἀγάπη του, ἐπενέβη γιά νά μᾶς σώσει μ᾽ ἕναν τρόπο πού διαφύλαξε μέν τήν ἐλευθερία μας, ἀλλά ταπείνωσε ἀσύλληπτα τόν Ἴδιο: Ἔγινε ἕνας ἀπό μᾶς! Ἔγινε ἄνθρωπος! «Ἄδειασε» ἀπό τή θεία του μεγαλειότητα, τήν ἔκρυψε στήν ἀνθρώπινη φύση πού ντύθηκε, κι ἔζησε ἀνάμεσά μας, καί μάλιστα ὡς πάμφτωχος δοῦλος τοῦ Καίσαρα! Καμία πρόνοια γιά στοιχειώδεις ἔστω προνομίες. Ἀπογράφηκε σάν ἰδιοκτησία τοῦ ρωμαίου αὐτοκράτορα, κυνηγήθηκε ἀπό τίς πρῶτες μέρες τῆς ζωῆς του, τόν προέγραψαν ἀπό τήν ἀρχή τῆς δράσης του οἱ ἴδιοι οἱ συμπατριῶτες του, σταυρώθηκε σάν ἐγκληματίας καί ἀναστήθηκε χωρίς δημοσιότητα, χωρίς νά ἐπιδιώξει νά ὑποτάξει τούς ἐχθρούς του. Ἀκόμη καί σήμερα, δυό χιλιάδες χρόνια μετά, συκοφαντεῖται σάν ἀπατεώνας καί λαοπλάνος καί τό ἀνέχεται! Ἔτσι ὅμως, μ᾽ αὐτή τήν ἀπίστευτα διακριτική συμπεριφορά Του, οἱ ἄνθρωποι ἀγγίζουμε καί πάλι τόν Θεό, νικᾶμε τόν θάνατο, ἀλλά μέσῳ τῆς πίστης. Δέν μᾶς ἐπιβάλλεται ὁ Κύριος μέ τή δύναμή του.
  Ὁ Θεός λοιπόν ἔγινε ἄνθρωπος! «Ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο» (Ἰω 1,14). Ἐκεῖ, στόν βρόμικο σταῦλο τῆς Βηθλεέμ, ἀνάμεσα στά ζῶα καί μέσα στ᾽ ἄχυρα, ἡ παρθένος Μαριάμ γέννησε «τὸν δρακὶ τὴν πᾶσαν ἔχοντα κτίσιν», αὐτόν πού κλείνει στή χούφτα του ὅλη τήν κτίση! Ὑπάρχει κάτι πιό θαυμαστό ἀπ᾽ αὐτό; Ἡ ἀνάστασή Του εἶναι μέν τό μέγιστο γεγονός καί ἡ ἀπολύτρωσή μας, ἀλλά εἶναι κάτι τό φυσικό. Ἦταν ἀδύνατον ὁ Θεός νά ὑποταχθεῖ στόν θάνατο. Παράλογο. Τό νά γίνει ὅμως ἄνθρωπος; Τό νά χωρέσει ὁ «ἀχώρητος παντὶ» μέσα σέ μιά μήτρα κι ἕνα σαρκίο; Αὐτό σμπαραλιάζει κάθε γνώση, κάθε βεβαιότητα, κάθε ἀνθρώπινο δεδομένο!
  Καί τό ἀκόμη πιό θαυμαστό: Ναί, ὁ Θεός ἔγινε γιά χάρη μας ἄνθρωπος. Μιά ἀμελητέα κουκκίδα μέσα στό σύμπαν πού δημιούργησε. Ὡστόσο δέν ἀρκέστηκε σ᾽ αὐτό, ἀλλά οἰκειώθηκε μαζί ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς ζωῆς του τή φθορά, ἄρχισε τήν πορεία του σ᾽ αὐτόν τόν κόσμο ἔχοντας ἀποφασίσει νά πεθάνει! Δέν ἦταν δέσμιος αὐτῆς τῆς ἀνάγκης. Ὅπως εἶπε ὁ ἴδιος: «Ἔχω ἐξουσία νά θυσιάσω τή ζωή μου καί ἐξουσία νά τήν πάρω πίσω» (Ἰω 10,18). Κι ὅμως, τό δέχτηκε! Δέν δίστασε καθόλου! Καί ἐπί τριαντατρία ὁλόκληρα χρόνια ἔζησε σάν μελλοθάνατος. Κουβάλησε ἀδιαμαρτύρητα ὅλον τόν πόνο πού συνεπαγόταν ἡ ἀπόφασή του αὐτή. Βίωσε ὅλη τήν ὀδύνη πού τοῦ προκαλοῦσε αὐτός ὁ πειρασμός ὁ μόνος πειρασμός πού ὡς ἄνθρωπος δοκίμασε. Διότι ἄν ἐμεῖς πού εἴμαστε θνητοί ὑποφέρουμε μπροστά στόν θάνατο, πόσο περισσότερο αὐτός πού ἦταν ἀθάνατος! Ἤθελε ἔτσι νά μοιραστεῖ ὅλη τή μαυρίλα τῆς ταλαίπωρης βιοτῆς μας, ὥστε, ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἔχοντας ἐμπειρία τῆς ἀδυναμίας μας καί ὄχι ἀπό τή θέση τοῦ «ἀτσαλάκωτου», νά μπορεῖ νά μᾶς καταλάβει, νά μᾶς σπλαγχνιστεῖ καί νά μᾶς βοηθήσει (βλ. Ἑβ 2,1718· 4,15).
  Συνειδητοποιοῦμε ἄραγε τήν εὐεργεσία; Γονατίζουμε ταπεινά μπροστά στήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Κυρίου γιά μᾶς τούς ἀποστάτες καί ἀντάρτες; Εἶναι Χριστούγεννα, ἀλλά πόσο προσεγγίζουμε τό γεγονός πού γιορτάζουμε; Ὄχι ὅτι μποροῦμε νά ψαύσουμε τό βάθος του, ὄχι, σέ καμιά περίπτωση! Ἄλλωστε οὔτε ὁ Κύριος τό ἐπιτρέπει. Ὅπως τονίζει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἄν ὁ Θεός μᾶς ἀποκάλυπτε τό πλήρωμα αὐτῆς τῆς σωτηρίας, κυριολεκτικά θά παραφρονούσαμε!... Ὡστόσο ἔχουμε στά χέρια μας τόν λόγο Του, τήν ἁγία Γραφή. Εἶναι ὁ ἴδιος ὁ σαρκωμένος Λόγος μέ ἄλλο ἔνδυμα. Τόν ἀκοῦμε; Μιλάει ὅπως μποροῦμε νά τόν καταλάβουμε, καί μάλιστα ὄχι ἀπό καμιά γωνιά τῆς γῆς, ἀλλά ἀπό «τό ὄρος του, ἀπό τόν οἶκο του πού εἶναι στίς κορυφές τῶν ὀρέων καί ὑψώνεται πάνω ἀπό τά βουνά» (Ἠσ 2,2)· ἀφουγκραζόμαστε τό λυτρωτικό μήνυμά του; Στό τραπέζι αὐτό πού στρώνει ὁ ἴδιος μέ ὁλόφρεσκο ζεστό, ἀχνιστό ψωμί «ἐκ τοῦ οὐρανοῦ» (Ἰω 6,31), εἴμαστε καλεσμένοι ὅλοι, ὅλοι νά χαροῦμε, ὅλοι νά εὐφρανθοῦμε, κανείς σκοτεινός καί πεινασμένος!...
Εὐλογημένα Χριστούγεννα!

Εὐ. Ἀλ. Δάκας

Δρ Θεολογίας - Φιλόλογος

«Ἀπολύτρωσις», Δεκ. 2022