Ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου ὑπό τό πρίσμα τῆς πατερικῆς σκέψης_Β

dimiourgia  Ὅπως εἴδαμε στό προηγούμενο τεῦ­χος, στό θεόπνευστο βιβλίο τῆς Γενέσεως ὁ «ἀριστοτέχνης» Θεός-Δημιουργός διά τοῦ μακαρίου του προφήτη Μωυσῆ διδάσκει στό ἀνθρώπινο γένος «τῶν γινομένων τὴν τάξιν»1 καί ἀποκαλύπτει οὐσιαστικά ποιός εἶναι ὁ τῶν πάντων δημιουρ­γός. Θά μποροῦ­σε ὁ ὑπέρτατος Δημιουργός νά δημι­ουρ­γήσει τό σύμπαν «ἐν ἀκαριαίᾳ ρο­πῇ»2, μέ μιᾶς. Δημιουργεῖ ὡστόσο τά πά­ντα τμηματικά, παραδίδοντας σέ μᾶς μέ σαφήνεια τόν τρόπο τῆς δημιουργί­ας τοῦ κόσμου, ὥστε νά μήν παρασυρόμαστε ἀπό λαθεμένες ἀνθρώπινες δι­δα­σκα­λί­ες.
  Ἡ κάθε λεπτομέρεια τῆς διήγησης τῆς δημιουργίας, κατά τούς Πατέρες, στοχεύει στήν ὠφέλεια τοῦ ἀνθρώπου. Γιά τή δι­κή μας ὠφέλεια, σημει­ώ­νουν, ἐ­παναλαμβά­νεται ἡ χαρακτηριστική φρά­ση «καὶ εἶδεν ὁ Θεός, ὅτι κα­λόν», μετά ἀπό τό πέρας τῆς κά­­θε δημιουργικῆς ἡμέ­ρας-περιόδου. Μέ τήν ἐ­πα­νάληψη αὐτή, σημειώνει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, ἡ Γρα­φή συγκαταβαίνοντας στήν ἀσθένεια τῶν λογισμῶν μας καταδεικνύει τή σοφία καί τήν ἄ­φα­τη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ3. Ὄντως, ὁ «σοφός», «δυνατός, πάγκαλος δημιουργὸς καὶ κτίστης τῶν ὅλων»4 δημιούργησε τά πάντα «κα­λὰ λίαν».
  Ἔτσι, ἡ γῆ αἰωρούμενη μέσα στό πλῆθος τῶν ἀστέρων, διακοσμημένη μέ τό φυτικό ἀλλά καί τό ζωικό βασίλειο, φαίνεται νά ἀναμένει τόν «βασιλέα καὶ ἄρχοντα»5 ἔνοικό της, τόν ἄνθρωπο, χά­ριν τοῦ ὁποίου δημιουργήθηκαν ὅλα. Ἔ­στρωσε «τράπεζαν πολυτελῆ»6  ὁ Κτίστης, σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, μέ πλῆθος ποικίλα ἐδέσματα, γιά νά παρακαθήσει ὁ ἄνθρωπος, τό ἔλλογο δημιούργημά του.
  Τό κάθε δημιούργημα, ἡ λαμπρότη­τα «τῶν ἄνω», τό μεγαλεῖο τοῦ οὐράνιου θόλου, ὅπου στερεώθηκαν τά οὐ­­­ράνια σώματα, ἡ ὀμορφιά «τῶν κάτω», οἱ πεδιάδες καί τά βουνά, τά ζῶα καί τά φυτά, ὑμνοῦν τή σοφία τοῦ Δημιουργοῦ καί καταδεικνύουν πόσο «τιμιώτερον» ὅλου αὐτοῦ τοῦ κάλλους θά εἶναι τό ἑ­πόμενο δημιούργημα τῆς σοφίας του, ὁ ἄνθρωπος, στήν ἐξουσία τοῦ ὁποίου θά τεθεῖ ὅλο αὐτό τό μεγαλεῖο τῆς κτίσης7.
  Ὅλα κτίστηκαν γιά τόν ἄν­θρωπο καί γιά τή δική του ὠφέλεια. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός μάλιστα σημειώνει ὅτι ὅλα τά ζῶα καί τά φυτά ἔχουν μέσα τους κάποια «ἐνέργεια» πού χρησιμεύει στόν ἄνθρωπο. Ἤξερε ὁ Θεός ὅτι ὅλα αὐτά θά ἦταν πολύτιμα στόν πεπτωκό­τα ἄν­θρωπο, ἐπεξηγεῖ ὁ φωτισμένος πα­τέ­ρας8. Ἀκόμη καί τά ἀγκάθια, πού φύ­τρωσαν μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων, συνδέθηκαν μέ τήν ἀπόλαυση τῶν ρόδων, ὑπενθυμίζοντας σέ μᾶς τήν παράβαση τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, ἐξαιτίας τῆς ὁποίας τιμωρήθηκε ἡ γῆ νά γεννᾶ μέχρι σήμερα ἀγκάθια9.
  Διδάσκει ἡ ἄλογη φύση, ὅπως πολλές φορές ἐπισημαίνεται στήν ἁγία Γρα­φή. Διδάσκει ἡ γῆ ὑπακού­οντας στό πρῶ­το ἐκεῖνο «μικρὸν πρόσταγμα», ἀλ­λά συνάμα καί μεγάλο «ἔ­ντεχνο» λόγο τοῦ Δημιουργοῦ, «βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην» (Γέ 1,11). Γι’ αὐτό κάθε χρόνο γεννᾶ χόρτα, σπέρματα καί δέντρα. Ἔ­τσι καί ὁ νοήμων ἄνθρωπος καλεῖται, σχολιάζει ὁ Μέ­γας Βασίλειος, νά καταστήσει τόν ἑ­αυτό του «ἔγκαρπο» καί πλήρη «ἔργων ἀγαθῶν», μιμούμενος τήν ἄλογη κτίση στήν ὑπακοή, ὥστε νά φυτευθεῖ στόν οἶκο τοῦ Κυρίου καί νά ἀνθίσει στίς αὐ­λές τοῦ Θεοῦ10.

Δ. Καλογεράκη, Δρ Θεολογίας

"Ἀπολύτρωσις", Μἀιος 2023

Παραπομπές:
1,2,3,5,6,7. Ἰω. Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν Γένεσιν, ΕΠΕ 2,56-182.
4. Μ. Βασιλείου, Ἑξαήμερος, ΕΠΕ 4,68.
8. 9. Ἰω. Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις Ἀκριβὴς τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, κεφ. 24.
10. Μ. Βασιλείου, Ἑξαήμερος, ΕΠΕ 4,210.