Στίς σελίδες τῆς Καινῆς Διαθήκης ὑπάρχουν πολλές ἀναφορές στά ζῶα. Ἐκπρόσωποι τοῦ ζωικοῦ βασιλείου πρωταγωνιστοῦν ἤδη ἀπό τό γεγονός τῆς γέννησης τοῦ Ἰησοῦ. Τό γαϊδουράκι καί τό βόδι στό σπήλαιο ζωγραφίζουν μέ τήν παρουσία τους τήν ἄφθογγη προφητεία τοῦ Ἠσαΐα (1,3), οἱ κα­μῆλες τῶν μάγων ἀπό τήν Ἀνατολή καί τά πρόβατα τῶν βοσκῶν καλωσορίζουν τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ πού μέ ἕναν του λόγο τά ἔφε­ρε στή ζωή. Ἔλλογη καί ἄλογη δημιουργία προσκυνᾶ τήν ἐπίσκεψη τοῦ Θεοῦ- Δημιουργοῦ.
  Τήν ἡμέρα τῆς βάπτισης τοῦ Ἰησοῦ τό Πνεῦμα τό ἅγιο κάνει τήν ἐμφάνισή του «ἐν εἴδει περιστερᾶς» (Λκ 3,22). Ὁ Παράκλητος χρησιμοποιεῖ αὐτό τό «ἥ­μερον καὶ καθαρὸν»1 ζῶο, ὅπως τό χα­ρα­­κτηρίζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, γιά νά καταστήσει ψηλαφητή τήν ὑπέρκοσμη παρουσία του. Εἶναι σαφές ὅτι τό γεγο­νός αὐτό δέν ὑποκρύπτει ἴχνος ὑποτί­μησης τοῦ τρίτου προσώπου τῆς ἁγίας Τριάδας.
  Ἀργότερα, πρίν τήν ἔναρξη τοῦ κη­ρύγματός του, ὁ Ἰησοῦς, ἐνήλικας πλέ­ον, περνᾶ σαράντα μέρες στήν ἔρημο νηστεύοντας, μέ μόνη συντροφιά τά «θη­ρία», ἄγρια ζῶα τῆς ἐρήμου, καί τούς ἀγγέλους, νά τόν ὑπηρετοῦν (Μρ 1,13). Μιά εἰκόνα πού μᾶς θυμίζει τόν κῆπο τῆς Ἐδέμ, τότε πού ἄνθρωποι καί ζῶα ζοῦ­σαν ἁρμονικά μεταξύ τους.
  Ἐπιπλέον, στό περιστατικό πού ἔ­λα­βε χώρα στή γῆ τῶν Γαδαρηνῶν, γί­νε­ται φανερό ὅτι τά ζῶα προσβάλλονται ἀπό τά δαιμόνια. Ὁ Κύριος, στό ἐν λό­γῳ περιστατικό, ἐπιτάσσει τά δαιμόνια νά ἀπελευθερώσουν τόν ἄνθρωπο καί ἐπιτρέπει νά μποῦν στούς χοίρους, τούς ὁ­ποίους καί ὁδηγοῦν στόν πνιγμό (Λκ 8, 26-39), γεγο­νός πού ὑπαινίσσεται τήν ἀ­νωτε­ρό­τητα τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς ἔ­να­ντι τῆς ζωῆς τῶν ζώων.
  Ἀποστέλλοντας τούς ἑβδομήκοντα νά κηρύξουν, ὑπόσχεται ὁ Κύριος ὅτι θά ἔχουν ἐξουσία νά πατοῦν «ἐπάνω ὄ­φε­ων καὶ σκορπίων» (Λκ 10,19), χωρίς νά ὑ­πάρχει κανένας κίνδυνος, ὑπενθυμίζο­ντας τήν προπτωτική ἐξουσία τοῦ ἔλ­λο­γου πλάσματός του ἐπί τῶν ζώων, ἀλλά καί τήν ἀκακία τῶν ζώων πρίν τήν πτώ­ση τοῦ ἀνθρώπου.
  Ὁ Κύριος χρησιμοποιεῖ τά ζῶα στή διδασκαλία του καί ἰδιαίτερα στίς πα­ρα­βολές. Τό ἀρνάκι πρωταγωνιστεῖ στήν παραβολή τοῦ χαμένου προβάτου (Λκ 15,4-7), συμβολίζοντας τόν παρα­στρα­τημένο ἄνθρωπο. Πολύτιμα τά πρόβατα στούς ποιμένες τους, ἀλλά καί ἡ κάθε ἀνθρώπινη ψυχή στόν Ἀρχιποίμενα Χρι­στό. Ἐπιπλέον τό ἀρνίο συμβολίζει τόν ἐρχόμενο Υἱό τοῦ Θεοῦ (Ἰω 1,29) καί σω­­τήρα, πού σφαγιάζεται γιά τή σωτη­ρία τῶν ἀνθρώπων (Ἀπ 13,8). Μέ πρό­βατα ἐπίσης παρομοιάζονται οἱ δίκαιοι στήν παραβολή τῆς μελλούσης κρίσεως (Μθ 25,31-46). Τά «κρίνα τοῦ ἀγροῦ» καί τά «πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ» προβάλ­λονται ὡς ἄλαλοι κήρυκες τῆς ἀρετῆς τῆς ἀμεριμνησίας (Μθ 6,26.28).
  Στόν ἀντίποδα, τά φίδια, οἱ ἔχιδνες χρησιμοποιοῦνται ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Βαπτιστή, γιά νά χαρακτηρίσουν τή μο­χθηρία καί τήν ὑποκρισία τῶν Φαρι­σαί­ων (Μθ 3,7). Ὡστόσο, μᾶς προτρέπει ὁ Ἰησοῦς νά μιμηθοῦμε τή «φρονιμάδα» τοῦ φιδιοῦ (Μθ 10,16), μιά φρονιμάδα πού εἶναι ἀπομεινάρι τῆς προπτωτικῆς του κατάστασης.
  Μέ σκυλιά παρομοιάζονται οἱ ψευ­δο­διδάσκαλοι στήν πρός Φιλιππησίους Ἐ­πιστολή (3,2) καί ὅλοι ὅσοι θά μεί­νουν ἔξω ἀπό τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως (22,15).
  Μέ δυό λόγια, μέσα στίς σελίδες τῆς ἁγίας Γραφῆς γίνεται φανερό, ὅπως ὑ­πογραμμίζουν οἱ θεόσοφοι Πατέρες, ὅ­τι τά ζῶα πλάστηκαν μέν «πρὸς τέρ­ψιν» τῶν ἀνθρώπων καί τέθηκαν στήν ὑπηρεσία τους ἀλλά -ἰδιαίτερα μετά τήν πτώ­ση- ὡς πλάσματα τοῦ ἴδιου Δημι­ουργοῦ, συμβάλλουν καί στόν παρα­δειγ­ματισμό τους.

Δ. Καλογεράκη, Δρ Θεολογίας

"Ἀπολύτρωσις", Νοέμβρ. 2023

1.    Ἰω. Χρυσοστόμου, Εἰς Ματθαῖον 12,3· ΕΠΕ 9,392.