Φωτεινή παρακαταθήκη
Εἶναι τῶν λίγων, τῶν ἐξαιρετικά προικισμένων ἀνθρώπων γνώρισμα νά συνδυάζουν τήν κορυφαία ἔκφραση τοῦ νοῦ, τή σοφία, μέ τήν ὕψιστη ἐπίδοση τῆς καρδιᾶς, τήν ἁγιότητα. Μιά τέτοια ἐξαιρετικά προικισμένη προσωπικότητα προβάλλει ἡ ᾿Εκκλησία μας τό μήνα αὐτό. Εἶναι ὁ πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ὁ Μέγας Ἅγιος Φώτιος, πού τιμοῦμε στίς 6 Φεβρουαρίου.
῎Ανδρας μέ φωτισμένη σκέψη καί φωτεινή ζωή, ὄνομα καί πράγμα Φώτιος, ἀναλαμπή Χριστοῦ καί ἀνταύγεια τοῦ ἀκτίστου φωτός, πρύτανης τῶν σοφῶν καί καθηγητῶν τῆς οἰκουμένης ὁ Φώτιος ἐνσαρκώνει τό μήνυμα πού ἰδιαίτερα χρειάζεται ἡ ἐποχή μας. ῾Ο πολυτάλαντος καί χαρισματοῦχος Φώτιος καταύγασε μέ τό φῶς τῆς σοφίας του ποικίλους τομεῖς τῆς ἐπιστήμης. Κυρίως ὅμως τήν θεοπρεπῆ λάμψη του ἀπήλαυσε ἡ ᾿Εκκλησία, πού τόν ἀνέβασε στό ἀρχιερατικό ἀξίωμα σέ μία ἐποχή ἐξαιρετικά σημαντική καί δύσκολη. ῏Ηταν τότε πού ἡ κεντρική καί βόρεια Εὐρώπη διψοῦσε νά γνωρίσει τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ἡ παπική Δύση πρόβαλλε ἀλαζονικές ἀξιώσεις πού ἀπειλοῦσαν τήν εἰρήνη καί τήν ἑνότητα τῆς ᾿Εκκλησίας.
Διαλλακτικός ἀλλά καί μαχητικός, εὔστροφος καί διορατικός, ταπεινός καί δυναμικός, συνετός ἀλλά καί ἀποφασιστικός ὁ πατριάρχης Φώτιος ἀναδείχθηκε ὁ πρῶτος ἐμπνευστής καί ἐργάτης τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης. ᾿Απέστειλε τούς ἱεραποστόλους Κύριλλο καί Μεθόδιο γιά νά ἐκχριστιανίσουν τούς Σλάβους. ῎Ανοιξε διάλογο καί μέ τούς ἀλλοπίστους, μέ ἑβραίους καί μουσουλμάνους. ῎Ακουσε μέ κατανόηση τίς ἀπόψεις τῶν δυτικῶν. Κανείς ὅμως δέν τόν δελέασε οὔτε τόν φόβισε, ὥστε νά ὑποστείλει τή σημαία τῆς ἀλήθειας. Εἶναι ὁ παγκόσμιος καί οἰκουμενικός διδάσκαλος πού ἀγκάλιασε ὅλους μέ ἀληθινή ἀγάπη, χωρίς νά ἀποστεῖ ἀπό τήν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ!
Πολίτες τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης ἐμεῖς, μετά ἀπό τούς πρώτους ἐντυπωσιασμούς, βρισκόμαστε ἤδη ἀντιμέτωποι μέ ποικίλα διλήμματα καί σοβαρά προβλήματα. Σαφής διαγράφεται ἡ ἀπειλή τοῦ οἰκουμενισμοῦ νά χάψει καί νά θάψει ὅ,τι ὀρθόδοξο· αἰσθητός ὁ κίνδυνος νά χάσουμε τή θρησκευτική καί τήν ἐθνική μας ταυτότητα. ᾿Επίκαιρο, λοιπόν, ὅσο ποτέ προβάλλει τό μήνυμα τοῦ σοφοῦ ἁγίου Φωτίου· ῾Η ᾿Ορθοδοξία εἶναι ἀγαθό πρώτης ἀνάγκης γιά ὅλο τόν κόσμο· μήν τήν προδώσουμε! Ν᾿ ἁπλώσουμε τό χέρι μέ ἁπλότητα καί γενναιοδωρία γιά νά δώσουμε σέ ὅλους τήν ἀλήθεια καί τήν ἀγάπη τοῦ Εὐαγγελίου. Νά βαδίζουμε ὅμως ἀταλάντευτα στή γραμμή τῆς ῾Ιερῆς Παραδόσεώς μας· ἀνυποχώρητοι στό δόγμα καί μετριοπαθεῖς στήν τακτική. Αὐτή εἶναι ἡ παρακαταθήκη πού μᾶς ἀφήνει ὁ Μέγας Φώτιος!
Στέργιος Ν. Σάκκος
Ἀπολύτρωσις 62 (2007) 35