Μέ τήν ἔκρηξη τοῦ πολέμου Ἑλλάδας-Τουρκίας κατά τόν Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, Ὀκτώβριο τοῦ 1912, στή Νέα Ὑόρκη σχηματίζεται ἡ «Λεσβιακή Φάλαγγα». Στρατολογοῦνται 210 λέσβιοι μετανάστες ἐθελοντές, μέ σκοπό νά ἀγωνιστοῦν γιά τή λευτεριά τοῦ νησιοῦ τους ἀπό τόν ὀθωμανικό ζυγό. Σάν νέοι «Κιγκινάτοι» ἀφήνουν ὅ,τι δημιούργησαν μέ μόχθο στήν ξενιτειά, ἀποχαιρετοῦν τίς οἰκογένειές τους καί σπεύδουν νά πολεμήσουν.
Φέρνουν μαζί τους καί θά παραδώσουν στόν πρωθυπουργό καί ὑπουργό Στρατιωτικῶν Ἐλευθέριο Βενιζέλο 2.000 λίρες γιά τίς πολεμικές ἀνάγκες.
Κι ἐνῶ διασχίζουν τόν ὠκεανό, καταφτάνει συγκινητικό τηλεγράφημα πού τούς ἀνακοινώνει ὅτι ὁ ἑλληνικός στόλος κατέλαβε στίς 8 Νοεμβρίου τή Μυτιλήνη. Στή γιορτή τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Μιχαήλ καί Γαβριήλ προβάλλει ἡ αὐγή τῆς πολυπόθητης λευτεριᾶς στή Μυτιλήνη. Τό πηχτό σκοτάδι μιᾶς μακραίωνης τουρκικῆς σκλαβιᾶς 450 χρόνων διαλύεται.
Ὁ ἀρχηγός τοῦ ἑλληνικοῦ στόλου τοῦ Αἰγαίου, ὁ θρυλικός ναύαρχος Παῦλος Κουντουριώτης, ὁ ἀπελευθερωτής τῶν νησιῶν τοῦ βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου, μέ μοίρα 13 πολεμικῶν πλοίων τά χαράματα τῆς 8ης Νοεμβρίου 1912 φθάνει στό λιμάνι τῆς Μυτιλήνης.
Ἀνάμεσα στά πλοῖα ξεχωρίζει ἡ ναυαρχίδα τοῦ στόλου, τό θωρηκτό «Ἀβέρωφ», γιά τή ναυπήγηση τοῦ ὁποίου ὁ ἐθνικός εὐεργέτης Γεώργιος Ἀβέρωφ πρόσφερε τεράστια ποσά.
Τά θωρηκτά «Σπέτσαι», «Ὕδρα», «Ψαρά» κι ἄλλα βοηθητικά πολεμικά ἀποβιβάζουν στρατό στήν προκυμαία τῆς Μυτιλήνης. Στήν πετρόσκαλα, ἐκεῖ πού σήμερα βρίσκεται τό τελωνεῖο, ὁ κόσμος ξέφρενος ἀπό χαρά πανηγυρίζει, καθώς ὑποδέχεται τούς ἕλληνες πεζοναῦτες. Στό ὀθωμανικό διοικητήριο τῆς Μυτιλήνης ὑπογράφεται ἡ παράδοση τῶν ὀθωμανικῶν ἀρχῶν τῆς πόλης.
Ἡ καταγάλανη Μυτιλήνη ἐλεύθερη πιά ἀλλάζει ὄψη, γυρίζει χρυσή σελίδα. Οἱ Μυτιληνιοί τρέχουν στούς δρόμους μέ ἀλαλαγμούς. Χιλιάδες ἑλληνικές σημαῖες ἀνεμίζουν. Οἱ καμπάνες τῶν ἐκκλησιῶν χτυποῦν χαρμόσυνα καί σημαίνουν τόν Ὄρθρο τῆς γιορτῆς τῶν ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ. Χαιρετιστήριοι πυροβολισμοί πλαισιώνουν τό γιορτάσι. Ἀγκα- λιάζονται γνωστοί καί ἄγνωστοι, φωνάζοντας «Χριστός ἀνέστη!».
Στόν μητροπολιτικό ναό τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου Μυτιλήνης πραγματοποιεῖται στίς 10 Νοεμβρίου πανηγυρική δοξολογία. Ὁ ναός δονεῖται ἀπό τόν νικητήριο παιάνα «Χριστός ἀνέστη», πού ψέλνουν μέ μάτια ὑγρά τό πλῆθος τῶν χριστιανῶν μαζί μέ τόν μητροπολίτη τους Κύριλλο.
Ἡ ἑλληνική σημαία δέν κυματίζει μόνο στό κάστρο τῆς Μυτιλήνης, ἀλλά καί στό Πλωμάρι, στή Γέρα καί στήν Ἁγιάσο. Τό γεγονός ὅμως ὅτι τό νοτιοανατολικό αὐτό μέρος τοῦ νησιοῦ τό ἐξουσιάζουν οἱ Ἕλληνες, δέν σημαίνει ὅτι ἡ ὑπόλοιπη Λέσβος, ἡ βόρεια καί ἡ δυτική, εἶναι ἐλεύθερη.
Τό διάστημα τοῦ ἑνός μηνός ἀπό τήν κατάληψη τῆς Μυτιλήνης μέχρι τή συνθηκολόγηση τῆς 8ης Δεκεμβρίου μέ τήν ξακουστή μάχη τοῦ Κλαπάδου, γράφει ὁ ἐρευνητής τῆς λεσβιακῆς ἱστορίας Ἀριστείδης Κυριαζῆς, ὁ λαός τό ὀνόμασε «φόβια». Πρόκειται γιά μιά σκοτεινή περίοδο πού στιγματίζεται ἀπό αἱματηρές συγκρούσεις μεταξύ Ἑλλήνων καί Τούρκων.
Γιά τήν πλήρη ἀπελευθέρωση τοῦ νησιοῦ θά δώσει τό βροντερό «παρών» της καί ἡ «Λεσβιακή Φάλαγγα». Τό ὑπερατλαντικό ταξίδι της κρατᾶ δύο ἑβδομάδες. Μέ ἐκδηλώσεις χαρᾶς κι ἐνθουσια- σμοῦ ὑποδέχονται στήν Ἀθήνα τούς λεσβιοφαλαγγίτες. Διοικητής τους ὁρίζεται ἕνας λεβέντης λοχαγός, ὁ Περικλῆς Δρίτσας. Γρήγορα κερδίζει τήν ἐμπιστοσύνη τους καί τούς ἀποκαλεῖ «παιδιά» του.
Μέ τό μεταγωγικό «ΔΕΛΦΙΝΟΣ» φθάνουν στό λιμάνι τῆς Μυτιλήνης. Ἡ ὑποδοχή κι ἐδῶ εἶναι μεγαλειώδης. Τούς ἀποκαλοῦν «χελιδόνια τῆς ἄνοιξης». Ὁ λόχος τους ἐνσωματώνεται στό 7ο πεζικό σύνταγμα. Ἡ «Λεσβιακή Φάλαγγα» ἔχει τήν τιμή νά πάρει μέρος σέ στρατιωτικές ἐκκαθαριστικές ἐπιχειρήσεις. Στό μουσουλμανικό χωριό Κλαπάδο οἱ Τοῦρκοι ἔχουν στήσει τό στρατηγεῖο τους. Τά ἑλληνικά καί τά τουρκικά στρατεύματα Κατοχῆς συγκρούονται στήν περιοχή τοῦ Κλαπάδου ἀπό τίς 5 ὥς τίς 8 Δεκεμβρίου 1912.
Τή δεύτερη μέρα τῆς μάχης πλησιάζει τόν διοικητή Δρίτσα ὁ Κεμάλ ἀγάς, σκοπεύοντας νά τοῦ πάρει πληροφορίες σχετικές μέ τή δύναμη τῶν πυροβόλων τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ. Ὁ ἔξυπνος Δρίτσας δέν τοῦ δίνει σημασία. Τότε ὁ ἀγάς, γιά νά τόν ἀναγκάσει νά μιλήσει, τοῦ λέει προκλητικά:
- Πῶς καί φορᾶτε, λοχαγέ, τόσο παλιά καί τριμμένα ὑποδήματα;
Ἑτοιμόλογος ὁ ἕλληνας διοικητής τοῦ ἀπαντᾶ:
-Εἶμαι περήφανος γιά τά τριμμένα μου παπούτσια, μιᾶς καί εἶναι δικά σας λάφυρα ἀπό τή Θεσσαλονίκη!
Ἔτσι τοῦ ἀπέκοψε κάθε προσπάθεια προσέγγισης.
Μέ τή νικηφόρα ἐπίθεση τῶν Ἑλλήνων στά ὑψώματα «Τυραννίδι» καί «Πετσοφᾶς» κοντά στήν ἱστορική μονή Λειμῶνος, οἱ Ὀθωμανοί ὑποκύπτουν. Στό ὕψωμα «Πετσοφᾶς», στίς 8 Δεκεμβρίου, οἱ δυνάμεις τοῦ ὀθωμανικοῦ στρατοῦ ὑποχρεώνονται νά ὑπογράψουν τό πρωτόκολλο παράδοσής τους.
Στούς καιρούς μας ἀκούγονται ποικίλα φληναφήματα περί ἀμφισβήτησης τῆς ἑλληνικῆς κυριαρχίας καί τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων μας, περί ἀποστρατικοποίησης τῶν νησιῶν μας... Ὅσο ποτέ οἱ Ἕλληνες ἄς εἴμαστε ἑνωμένοι, μονοιασμένοι, γιά νά ἀντιμετωπίσουμε τίς παράλογες προκλήσεις κι ἀπειλές, διασφαλίζοντας τό πανάκριβο ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας καί τήν ἐθνική ἀκεραιότητα τῶν νησιῶν μας.
Ἑλληνίς
"Ἀπολύτρωσις",
Τεῡχος Νοεμβρίου, 2024
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
