Ἱερά Παράδοση (Β΄ Θε 2,15)
  Οἱ Θεσσαλονικεῖς ἔμεναν ἀκλόνητοι στούς διωγμούς. Ὡστόσο κάποιοι ἀνά­μεσά τους ἐπηρεάσθηκαν ἀπό τίς διδασκαλίες τῶν ψευδοπροφητῶν καί ψευ­­δοδιδασκάλων (πρβλ. Β´ Θε 2,2). Γι’ αὐ­τό ὁ ἀπόστολος τούς προτρέπει νά κρατοῦν καλά ὅ,τι παρέ­λαβαν, γιά νά μήν παρεκκλίνουν ἀπό τήν ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου καί χάσουν τή σωτηρία: «Ἄ­ρα οὖν, ἀδελφοί, στή­κε­τε, καὶ κρατεῖ­τε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾿ ἐπιστολῆς ἡ­μῶν»   (Β´ Θε 2,15˙ πρβλ. Γα 1,6-9).  
  ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος παρέδωσε στούς πιστούς τόν ἴδιο τόν Κύριο ᾿Ιησοῦ Χριστό (βλ. Κλ 2,6) α) μέ τό εὐαγγέλιο πού τούς κήρυξε καί τούς τό ἔδειξε ἐ­φαρμοσμένο μέ τό παράδειγμά του (βλ. Α´ Θε 2,13· 4,1· πρβλ. Α´ Κο 15,1· Φι 4,9) καί β) μέ τά Μυστήρια (βλ. Α´ Κο 11,23). Κι αὐτή ἡ παράδοση ἔγινε μέ δύο τρό­πους, «εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾿ ἐπιστολῆς ἡμῶν»· δηλαδή μέ ὅλα ὅσα τούς εἶπε ὅταν ἦταν κοντά τους (βλ. Α´ Θε 4,2.11· Β´ Θε 2,5) καί μέ τίς δύο ᾿Ε­πι­στολές του, οἱ ὁποῖες διαβάσθηκαν σέ ὅλη τήν ἐκκλησία (βλ. Α´ Θε 5,27).
  Ἡ ᾿Εκκλησία ἀπό τήν ἀρχή ἔλαβε ἀπό τόν ἴδιο τόν ἱδρυτή της τή διδασκα­λία καί τά Μυστήρια. ῾Ο Κύριος παρέ­δωσε στούς μαθητές του τή διδασκαλία του καί τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του μέ μυ­στη­ριακό τρόπο στόν Μυστικό Δεῖπνο. Οἱ ἀπόστολοι παρέδωσαν στούς πιστούς αὐτά πού παρέλαβαν: Μέ τήν κατήχηση τούς ἔδωσαν τή διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καί μέ τή λατρεία τά Μυ­στήρια. ῾Η κατήχηση στά πρῶτα χρόνια ἦταν προφορική. Στή συνέχεια ὅμως τήν κατέ­γραψαν οἱ ἴδιοι οἱ ἀπόστολοι καί ἔτσι δημιουργήθηκε ἡ Καινή Δια­θή­κη. Αὐτή μαζί μέ τήν Παλαιά Διαθήκη, τήν ὁποία χρησιμοποιοῦσε καί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος καί ἡ ᾿Εκκλησία στή συνέχεια, ἀποτέλεσαν τήν ἁγία Γραφή.
  ῾Η ἱερά Παράδοση παρέλαβε καί δια­τήρησε τόν κανόνα τῆς ἁγίας Γρα­φῆς, δηλαδή τά θεόπνευστα βιβλία πού ἀποτελοῦν τήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθή­κη. Κατά καιρούς διάφοροι αἱρετικοί ἐπιχείρησαν νά ἀφαιρέσουν κά­ποιο ἀπό τά κανονικά βιβλία τῆς ἁγίας Γραφῆς ἤ νά προσθέσουν στόν κανόνα ἄλλα βι­βλία ψευδεπίγραφα ἤ νόθα (ἀπόκρυφα), τά ὁποῖα παρουσίαζαν ὡς βιβλία τῶν ἀποστόλων, ἐνῶ δέν ἦταν. Προσπάθησαν, ἐπίσης, νά εἰσαγάγουν τίς κακοδο­ξίες τους στήν πίστη μας. Στίς περιπτώσεις αὐτές τούς ἐμπόδισε ἡ παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας. Συνεκάλε­σε ἡ ᾿Εκκλησία τοπικές καί οἰκουμενικές Συνόδους καί μέ αὐτές καταδίκασε τίς πλάνες τῶν αἱ­ρετικῶν καί καθόρισε τά ὀρθόδοξα δόγματα.
  Ἡ ἱερά Παράδοση διαφύλαξε τήν «ἅ­παξ παραδοθεῖσαν πίστιν» (βλ. ᾿Ιδ 3). Τή διαφύλαξε ὡς πρός τό δόγμα ἀλλά καί ὡς πρός τή ζωή, καί μετέδωσε ἀπό γενιά σέ γενιά στούς πιστούς τί πρέ­πει νά πιστεύουν καί πῶς πρέπει νά ζοῦν στήν πράξη τήν πίστη. Στήν ἱερά Παρά­δοση συμπεριλαμβάνονται: α) ἡ λατρεία, δηλαδή τά Μυστήρια καί οἱ ἀκολουθίες τῆς ᾿Εκκλησίας, β) ὁ κανόνας τῆς ἁγίας Γραφῆς, γ) ἡ ἑρμηνεία τῆς ἁ­γίας Γραφῆς, ὅπως διασώζεται στίς ἀ­ποφάσεις τῶν οἰκουμενικῶν Συνόδων καί στά συγγράμματα τῶν πατέρων καί δ) ἡ ἐφαρμογή τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας στήν καθημερινή ζωή.
  ῎Ηδη ὁ ἅγιος Χρυσόστομος σχολιά­ζοντας τό συγκεκριμένο χωρίο ἐπισημαίνει ὅτι στήν ᾿Εκκλησία δέν παρα­δό­­θηκαν ὅλα μέ ἐπιστολές, ἀλλά καί «ἀ­γράφως». Καί εἶναι ἐξίσου ἀξιόπιστα καί τά γραπτά καί τά ἄγραφα. Γι᾿ αὐτό ὁ ἅ­γιος πατέρας προτρέπει: «῾Επομέ­νως καί τήν παρά­δοση τῆς ᾿Εκκλησίας νά τή θεωροῦμε ἀξιόπιστη». Γιά τό θέμα αὐτό ὁ Μέγας Βασίλειος μέ ἀκρίβεια καί σα­φήνεια καταθέτει: «᾿Από τά δόγματα καί τίς ἀλή­θειες πού διαφυλάγει ἡ ᾿Εκκλη­σία, ἄλλα τά ἔχουμε πάρει ἀπό τή γρα­πτή διδασκαλία, ἀλλά καί ὅσα ἔφθασαν σέ μᾶς μυστικά ἀπό τήν παράδοση τῶν ἀπο­στόλων τά κάναμε δεκτά. Καί τά δύο αὐτά στοιχεῖα, δηλαδή καί ἡ γρα­πτή καί ἡ ἄγραφη παράδοση, ἔχουν τήν ἴδια σημασία γιά τήν πίστη».
  ῾Η σωτηρία ἐξασφαλίζεται μέσα στήν ᾿Εκκλησία· ἡ σταθερότητα στήν ᾿Εκκλη­σία ἐξασφαλίζεται μέ τήν πιστή τήρηση τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως. ῾Η Ὀρ­θόδοξη ᾿Εκκλησία δέχεται καί ἀναγνω­ρίζει τήν ἴδια δύναμη καί τήν ἴδια ἀξία καί στήν ἁγία Γραφή, τήν ὁποία ἑρμηνεύει σύμ­φωνα μέ τή διδασκαλία τῶν πατέρων, καί στήν ἱερά Παράδοση. Ἀ­νόθευτα μεταδόθηκαν καί τά δύο διά μέ­σου τῶν αἰ­ώνων μέ τήν ἀδιάκοπη ἐ­πισκοπική δια­δοχή ἀπό τόν Κύριο καί τούς ἀποστό­λους μέχρι σήμερα. Οἱ παπικοί ἀλλοί­ω­σαν αὐτή τήν Παράδοση καί ἀπομα­­κρύ­ν­­θηκαν ἀπό τήν ᾿Εκκλη­σία. Οἱ διαμαρτυρόμενοι ἤ προτεστάντες ἀπορ­ρί­πτουν τελείως τήν ἱερά Πα­ράδοση, μέ ἀποτέ­λεσμα νά μήν ἔχουν οὔτε τήν ἁγία Γρα­φή σωστή, διότι ὁ καθένας τήν ἑρ­μη­νεύει ὅπως θέλει.
  ᾿Εδῶ πρέπει νά κάνουμε μία διευ­κρί­νιση. ῎Αλλο ἱερά Παράδοση καί ἄλλο παραδόσεις ἀνθρώπων. Κάθε παλιά θρη­­­­σκευτική συνήθεια πού μᾶς ἔμεινε ἀπό τά σκοτεινά χρόνια τῆς Τουρκοκρα­τίας, ἀπό τούς παπποῦδες μας ἤ ἀπό τή λαογραφία, δέν σημαίνει ὅτι εἶναι ἱε­ρά Παράδοση. ῾Ιερά Παράδοση εἶναι τό ἀρ­χικό, αὐτό πού δόθηκε ἀπό τόν Κύ­ριο καί τούς ἀποστόλους καί διατηρή­θηκε ἀνόθευτο καί καθάριο μέχρι σήμερα. Αὐτή τήν Παράδοση εἶναι ἀνάγκη νά τήν κρατοῦμε καθαρή καί ἀναλλοίωτη˙ αὐτή τρέφει καί ἐνισχύει τήν ὀρθόδοξη πίστη μας.

Στέργιος Ν. Σάκκος

"Ἀπολύτρωσις",

Τεῡχος Ἰανουαρίου 2025