ΥΓΕΙΑ - ΕΥΕΞΙΑ
Α΄. Γιατί ἀρρωσταίνουμε;
Καρκίνος, καρδιακές παθήσεις, ἀγγειακά ἐγκεφαλικά ἐπεισόδια, λοιμώξεις, διαβήτης, ὑπέρταση, παχυσαρκία, ἄγχος, κατάθλιψη... Παρά τήν ἐξέλιξη τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης ὑπάρχει ἕνας μακρύς κατάλογος ἀσθενειῶν πού ἐπηρεάζουν καθημερινά τή ζωή μας. Γιατί ἐξακολουθοῦν νά ὑπάρχουν ἀσθένειες; Γιατί ἁπλούστατα διαταράσσεται ἡ εὐεξία μας.
Ἡ εὐεξία ἀποτελεῖ ἕνα ἀπό τά πιό βασικά στοιχεῖα τῆς φυσικῆς μας ζωῆς καί ἐπιζητεῖται διακαῶς ἀπό τόν κάθε ἄνθρωπο παγκοσμίως. Ἡ ἔννοιά της, ταυτόσημη μέ τήν ὑγεία, διαφέρει κατά καιρούς στούς διάφορους πολιτισμούς καί διαμορφώνεται ἀνάλογα μέ τόν τόπο, τόν χρόνο, τήν κουλτούρα τῶν λαῶν, τίς συνήθειες καί τίς διάφορες συνθῆκες.
Ὁ Παγκόσμιος Ὀργανισμός Ὑγείας ὁρίζει τήν εὐεξία «ὡς ἕνα πολύπλοκο συνδυασμό σωματικῶν, ψυχικῶν, συναισθηματικῶν καί κοινωνικῶν παραγόντων ὑγείας ἑνός ἀτόμου». Εὐεξία δέν εἶναι ἁπλῶς ἡ ἀπουσία ἀσθένειας ἤ κάποιας ἀναπηρίας. Κάποιος μπορεῖ νά εἶναι ἀνάπηρος σωματικά καί παρόλα αὐτά νά ἔχει εὐεξία. Ἡ εὐεξία συνδέεται στενά μέ τήν εὐτυχία καί τήν ἱκανοποίηση τῆς ζωῆς. Ἁπλά, ἕνας ἄνθρωπος ἔχει εὐεξία ὅταν αἰσθάνεται καί λειτουργεῖ καλά στήν καθημερινότητά του.
Ἀπό τόν Ἱπποκράτη ἡ ὑγεία - εὐεξία ἐξετάζεται ὁλιστικά καί θεωρεῖται ἀπότοκος τόσο τῆς ἐσωτερικῆς ἁρμονίας τοῦ ἴδιου τοῦ ἀτόμου ὅσο καί τῆς προσαρμογῆς του στό περιβάλλον του.
Στήν ἁγία Γραφή καί στούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τονίζεται μέ σαφήνεια ὅτι ἡ διασάλευση τῆς ὑγείας, δηλαδή ἡ ἀσθένεια, εἶναι ἀπότοκος τῆς δυσαρμονίας τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ἀπομάκρυνσής του ἀπό τόν Θεό. Ἡ διάσπαση τῆς ὁλότητας τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή ἡ ἁμαρτία ὁδηγεῖ στήν ἀρρώστια. Ἡ Ἐκκλησία εὔχεται γιά τήν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου μέ εἰδικές εὐχές καί ἰδιαίτερα μέ τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου, τονίζοντας ὅτι ἡ εὐεξία εἶναι δῶρο Θεοῦ καί εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά τή διατηροῦμε καί νά τήν προστατεύουμε. Τή σπουδαιότητα τοῦ θεϊ- κοῦ δώρου τῆς ὑγείας στόν ἄνθρωπο εὔστοχα ἐκφράζει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος: «Ὁ ὕψιστος Θεός δίνει ὑγεία πού εἶναι πάνω ἀπό ὅλους τούς θησαυρούς τῆς γῆς καί ἡ ὑγεία αὐτή προσφέρει ἀνέκφραστη χαρά μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Τό κάλλος τῆς ὑγείας καί ἡ τερπνότητα τῆς ὡραιότητας πού προκαλεῖται ἀπό αὐτήν δέν ἔχει κορεσμό». Γενικά ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ «ἐν Χριστῷ ζωή» ἀποτελοῦν τρόπους διατήρησης τῆς ὑγείας καί εἶναι ἐπιτυχημένοι κανόνες προληπτικῆς ἰατρικῆς.
Στίς μέρες μας, δυστυχῶς, στατιστικά στοιχεῖα δείχνουν ὅτι ἡ εὐεξία τῶν ἀνθρώπων παρόλη τήν τεχνολογική ἐπανάσταση, τίς ἰατρικές ἀνακαλύψεις καί τήν ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς βρίσκεται σέ ἀρνητική πορεία καί πτώση, τουλάχιστον στήν Ἀμερική καί στίς ἀναπτυγμένες χῶρες τῆς Εὐρώπης.
Τί φταίει; Ποιοί παράγοντες ἐπηρεάζουν τήν εὐεξία μας; Θά τό δοῦμε, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, σέ ἑπόμενο ἄρθρο.
Γ. Δερετζῆ, νευρολόγος
"Ἀπολύτρωσις",
Τεῡχος Φεβρουαρίου, 2025