- Κυρία, εἴχατε πεῖ ὅτι σήμερα θά μιλήσουμε γιά κάτι πού μᾶς ἐπηρεάζει καθημερινά, λέει ἡ Ἑλένη, μόλις μπαίνω στό ζωηρό Γ3 .
- Ναί, τό σκεφτήκατε; Τί λέτε;
- Κυρία, κάτι πού μᾶς ἐπηρεάζει πάρα πολύ εἶναι τό... κινητό μας!
- Ναί, γενικά οἱ ὀθόνες, τά κινητά, τά λάπ-τοπ... κυριαρχοῦν παντοῦ, κυρία! συμπληρώνει ὁ Νῖκος.
- Ἄς ξεκινήσουμε, λοιπόν! Σᾶς ἔχει τύχει νά μιλᾶτε μέ κάποιον καί νά εἶναι κολλημένος στήν ὀθόνη;
- Μά βέβαια! Μερικοί δέν ξεκολλᾶνε ποτέ, λέει ὁ Χρῆστος καί κοιτάει τόν Γιῶργο, πού χαμογελάει ἀμήχανα. Οὔτε καί τά μεσάνυχτα. Χτές τό βράδυ ὥς τίς 3 π.μ. κάποιοι συζητοῦσαν...
- Ἔλα τώρα, Χρῆστο, ὅλοι τό κάνουμε κάποιες φορές, ἀμύνεται ἐκεῖνος καί ὅλοι γελᾶνε.
- Μήπως ὅμως αὐτό σημαίνει ὅτι χάνουμε τή σύνδεση μέ τήν πραγματική ζωή; Ξέρετε ὅτι ὁ μέσος ἄνθρωπος τσεκάρει τό κινητό του πάνω ἀπό 100 φορές τήν ἡμέρα;
- Ἔ, καλά, κυρία, ὑπερβολές..., λέει ἡ Κατερίνα.
- Κι ὅμως, δέν τό μέτρησα ἐγώ, ἔχουν γίνει μελέτες. Ποιός μπορεῖ νά ἀντέξει δέκα λεπτά χωρίς νά κοιτάξει τό κινητό του;
Σιωπή. Μερικοί μαθητές κοιτάζονται σκεπτικοί, ἄλλοι γελᾶνε.
Αὐτό καί μόνο δείχνει πόσο ἔχουμε ἐθιστεῖ. Θυμᾶστε πού μιλήσαμε γιά τήν ἐλευθερία σέ προηγούμενο μάθημα; Εἶναι ἀληθινή ἐλευθερία αὐτό;
- Ὄχι, κυρία, γιατί ἄν δέν μπορεῖς νά ἀφήσεις τό κινητό σου οὔτε γιά μιά ὥρα, τότε δέν ἐλέγχεις ἐσύ τήν τεχνολογία... αὐτή σέ ἐλέγχει! ἀπαντᾶ ὁ Παναγιώτης.
- Πολύ σωστά! Ξέρετε, οἱ φιλόσοφοι στήν ἀρχαία Ἑλλάδα, ὅπως ὁ Σωκράτης, μιλοῦσαν γιά τό πόσο σημαντικό εἶναι νά ἐλέγχουμε τίς ἐπιθυμίες μας. Ἄν τόν εἴχαμε σήμερα στήν τάξη, θά ρωτοῦσε: «Ἄν δέν μπορεῖς νά ἐλέγξεις τήν ὀθόνη σου, νομίζεις ὅτι ἐλέγχεις τόν ἑαυτό σου;».
- Σίγουρα ὄχι! λέει ὁ Μανώλης. Ἀλλά εἶναι δύσκολο. Τά social media εἶναι πολύ ἐθιστικά.
- Σωστά, Μανώλη. Οἱ ἐφαρμογές εἶναι σχεδιασμένες, ὥστε νά μᾶς κρατοῦν κολλημένους γιά ὧρες στήν ὀθόνη. Ὅμως, μποροῦμε νά θέσουμε ὅρια. Γιά παράδειγμα, νά ὁρίζουμε συγκεκριμένο χρόνο ὀθόνης.
- Κυρία, στήν ἀρχαιότητα δέν ἐθίζονταν σέ κάτι; ρωτάει ὁ Νῖκος.
- Ὡραία ἐρώτηση! Στήν Ἀθήνα τοῦ 5ου αἰώνα π.Χ. ὑπῆρχαν τά συμπόσια, ὅπου οἱ πολίτες συγκεντρώνονταν γιά νά συζητήσουν καί νά ἀπολαύσουν τό φαγητό καί τό κρασί, ἀλλά ὑπῆρχαν καί ἐκεῖνοι πού τό... παράκαναν. Ὁ Πλάτωνας στό «Συμπόσιο» μᾶς λέει ὅτι ἡ ὑπερβολή σέ ὁτιδήποτε μπορεῖ νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν πραγματική οὐσία τῆς ζωῆς.
- Ἄρα καί τότε ὑπῆρχαν ἐθισμοί, ἀλλά διαφορετικοί! λέει ἡ Κατερίνα.
- Ἀκριβῶς! Ἡ κατάχρηση εἶναι τό πρόβλημα, ὄχι τό μέσο. Καί σήμερα, ὀφείλουμε νά βροῦμε τήν ἰσορροπία. Χρειάζεται ὅμως προσωπική ἀπόφαση. Μιά καλή ἰδέα εἶναι νά δοκιμάσετε μιά μέρα χωρίς ὀθόνες. Ἄς ποῦμε... αὔριο Παρασκευή, πού εἶναι καί ἡμέρα νηστείας. Ποιός δέχεται τήν πρόκληση;
Ἡσυχία στήν τάξη...
- Ἐντάξει, θά τό δοκιμάσω! λέει ὁ Νῖκος μετά ἀπό λίγο.
- Ὅμως, κυρία, αὔριο τό βράδυ εἶναι ἡ σειρά γιά τόν ἅγιο Παΐσιο! λέει μέ παράπονο ἡ Μαρία. Ἐγώ δέν μπορῶ νά τή χάσω...
- Ἔχεις δίκιο... Ἔ, τότε τό βράδυ μπορεῖτε νά ἀνοίξετε τήν ὀθόνη, μόνο γιά νά παρακολουθήσετε τή ζωή τοῦ Ἁγίου.
- Κυρία, εἶναι ὑπέροχα τά ἐπεισόδια! Ἐγώ δέν χορταίνω νά τά βλέπω...
- Τί κρατᾶτε ἀπό ὅσα βλέπετε; Γιά πεῖτε μου κάτι...
- Ἐμένα μοῦ ἄρεσε ἡ σκηνή μέ τά λουκούμια καί τόν Γιωργάκη... μοῦ ἀρέσουν καί μένα τά γλυκά βλέπετε...
- Ἐμένα ἡ σκηνή μέ τήν ἀρκούδα... πῶς φοβήθηκα! Τό σκέφτομαι, ὅταν πάω νά πῶ κάποιο ψέμα, καί μέ βοηθάει, λέει ἡ Ἀλίκη.
- Ἐγώ πάλι, κυρία, ὅταν περπατῶ γιά τό σπίτι, γυρνώντας ἀπό τό σχολεῖο μοῦ ἀρέσει νά λέω τήν εὐχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» σάν τόν Ἅγιο.
- Κι ἐγώ, ὅταν φοβᾶμαι τό βράδυ, λέω: «Μέγα τό ὄνομα τῆς ἁγίας Τριάδας!».
- Πολύ ὡραῖα ὅσα κρατήσατε. Εἶναι ὄντως συγκλονιστική ἡ ζωή του. Ἄν ὁ Ἅγιος ζοῦσε σήμερα, ἴσως μᾶς ἔλεγε νά βροῦμε τόν χρόνο νά ἀπολαύσουμε τή ζωή μέ ἁπλότητα καί προσευχή, ὅπως ἐκεῖνος ἔκανε, καί ν᾽ ἀφήσουμε τίς ὀθόνες...
- Τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», τό ξέρω κι ἐγώ, φωνάζει ὁ Πάρης, πού δέν συμμετέχει σχεδόν ποτέ σέ παρόμοιες συζητήσεις.
- Ναί, Πάρη, αὐτή ἡ σύντομη εὐχή ἔχει μέσα της μεγάλη δύναμη. Μποροῦμε νά τή χρησιμοποιοῦμε καθημερινά, γιά νά ἠρεμοῦμε καί νά ἀπομακρυνόμαστε ἀπό τούς ἐξωτερικούς θορύβους. Νά βρίσκουμε στιγμές γιά σύντομες προσευχές μέσα στήν ἡμέρα. Ὅταν περπατᾶμε, ὅταν περιμένουμε στή στάση τό λεωφορεῖο, σέ μιά αἴθουσα ἀναμονῆς, τό βράδυ πρίν κοιμηθοῦμε... Γεμίζουμε ἔτσι τό μυαλό μας καί δέν καταφεύγουμε στήν ὀθόνη. Εἶναι ἕνα μικρό, πρῶτο βῆμα γιά νά ξεκινήσουμε τήν πορεία μας πρός τόν Θεό, μιά καί πλησιάζει καί ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Τί λέτε; Νά προσπαθήσουμε αὐτή τήν... ἀπεξάρτηση;
- Ναί, κυρία! Ἐγώ θά τό προσπαθήσω, λέει ὁ Λάμπης καί συμφωνοῦν καί μερικοί ἀκόμα.
Τό κουδούνι χτυπᾶ καί ἡ τάξη ἀδειάζει. Ἀνεβαίνοντας τά σκαλιά γιά τό γραφεῖο, ἀκούω ἀπό πίσω τή φωνή τοῦ Πάρη...
- Κυρία, θέλω νά μοῦ πεῖτε καί τά ἄλλα βήματα πρός τόν Θεό. Τό πρῶτο τό κάνω ἤδη...
Χαμογελῶ στόν ἔφηβο, πού μέ κοιτᾶ μέ προσμονή, καί ἐπικαλοῦμαι μυστικά τόν Ἅγιο.
- Ἀφοῦ ξεκίνησες καί ἔκανες τό πρῶτο βῆμα, μή φοβᾶσαι, Πάρη, θά ἔρθει Ἐκεῖνος νά σέ βρεῖ... Ἐσύ νά τοῦ μιλᾶς μέ τήν εὐχή κι Ἐκεῖνος ξέρει, θά σοῦ δείξει τόν δρόμο. Ἄν πάλι θέλεις καί συγκεκριμένα βήματα, μποροῦμε νά μιλήσουμε στό ἄλλο διάλειμμα.
Μ.Ε.Χ.
"Άπολύτρωσις",
Τεῡχος Ἀπριλίου, 2025