Πάμπολλες φορές ὁ κόσμος ἔγινε θεατής ποικίλων δραμάτων ἤ κωμωδιῶν. Μά κάποιες συγκεκριμένες παραστάσεις ἔμειναν στήν ἱστορία ἐπειδή ἐνέπνευσαν τήν ἀλλαγή πορείας ὄχι τόσο στούς θεατές ὅσο στούς ἠθοποιούς τούς ἴδιους. Ἐλᾶτε νά παρακολουθήσουμε δύο ἀπ᾿ αὐτές.
   Τήν πρώτη φορά ἡ αὐλαία ἄνοιξε ἐπί Μαξιμιανοῦ, γιά νά ἐμφανιστεῖ ὁ γνωστός στόν εἰδωλολατρικό κόσμο μίμος Ἀρδαλίων. Τό σενάριο τοῦ ἔργου, μιά πικρή βλασφημία: ἀναπαράσταση βασανισμοῦ ἑνός χριστιανοῦ μάρτυρα. Ὁ διος, στό ρόλο τοῦ μάρτυρα, εἶχε κρεμαστεῖ ἀνάποδα κι οἱ αἱμοβόροι θεατές ἀπό κάτω ἐπευφημοῦσαν καί χειροκροτοῦσαν γελώντας γιά τήν... ὑπομονή πού ἔδειχνε στό μαρτύριο. Κι ὁ Θεός τήν ἴδια στιγμή τιμωρεῖ τόν βλάσφημο, εὐεργετώντας τον... «Ἐλθών εἰς ἑαυτόν» ὁ Ἀρδαλίων ἔκραξε: «Εἶμαι στ᾿ ἀλήθεια χριστιανός!». Ἕνα ἄλλο σενάριο ξετυλίγεται γιά τόν χριστιανό πλέον ἠθοποιό. Τήν ὁμολογία του ἀκολουθεῖ ἕνα ἀληθινό πιά μαρτύριο· ἡ πυρά, πού αὐτόματα κατακαίει καί ἐξαγνίζει τή βλάσφημη ζωή του, ὁδηγώντας τον ἀναστημένο πνευματικά στή δόξα τοῦ Θεοῦ, καί τοποθετώντας τον στό συναξάρι τῶν ἁγίων τῆς 14ης Ἀπριλίου.
 Τά χρόνια πέρασαν κι ἔφτασαν κοντά στά δικά μας. Μά τάχα ν᾿ ἄλλαξαν οἱ ρόλοι καί τά σενάρια; Τότε εἰδωλολάτρες, τώρα ἄθεοι. Τά μέσα πολεμικῆς κι αὐτά τόσο ὅμοια. Νά! Γιά δέστε! Ἡ αὐλαία ξανανοίγει! Ἐπί σκηνῆς μιά ἁγία Τράπεζα! Τριγύρω της ρῶσοι ἠθοποιοί ντυμένοι ἱερεῖς καί μοναχές τρωγοπίνουν καί χαρτοπαίζουν πάνω σ᾿ αὐτήν. Τά βλάσφημα καί γελοῖα τραγούδια τους δέν ἀργοῦν νά ξεσηκώσουν τούς θεατές πού ἡ Κομσομόλ φρόντισε νά μαζέψει σήμερα, βράδυ τῆς Ἀνάστασης, γιά τό μεγάλο ἔργο. «Ὁ Χριστός μέ φράκο» ὁ τίτλος του, κι ὅλοι περιμένουν ἀνυπόμονα τόν διάσημο Ἀλεξάντερ Ροστόβτσεφ νά τόν ὑποδυθεῖ. «Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν», ἀκούγεται συγχρόνως ἀπ᾿ ἔξω, ἀπ᾿ τή γειτονική ἐκκλησούλα. «Πρόσχωμεν!», βοᾶ κι ὁ Ροστόβτσεφ, βγαίνοντας στή σκηνή ὡς Χριστός κρατώντας ἕνα ὁλόχρυσο Εὐαγγέλιο. Ἀπόλυτη σιωπή γίνεται στό ἀκροατήριο. Μέ τήν ἐπιβλητική φωνή του ἀρχίζει τήν ἀνάγνωση τῶν Μακαρισμῶν πού θά κατέληγε φυσικά σέ ἀνάλογους σατιρισμούς. Μέ κομμένη ἀναπνοή ὅλοι περιμένουν νά δοθεῖ τό σύνθημα μέ τό πρῶτο χλευαστικό σχόλιο τοῦ ἠθοποιοῦ. Μά ἐκεῖνος συνεχίζει γιά πολλή ὥρα, διαβάζοντας ὅλο τό κεφάλαιο. Τά χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου του ἀρχίζουν νά ἀλλοιώνονται. Ἀργά-ἀργά σχηματίζει τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ λέγοντας: «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου». Ἀπότομα τοῦ κλείνουν τήν αὐλαία. Γιά νά τοῦ ἀνοίξει ὅμως ὁ Θεός μιά ἄλλη, πού θά ἀποκάλυπτε καί σ᾿ αὐτόν, ὅπως καί στόν Ἀρδαλίωνα, τή θέα κι ὀμορφιά τοῦ κόσμου τοῦ Θεοῦ. Τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς Ἀνάστασης, ὁ Ροστόβτσεφ ἔζησε τή δύναμή της στή δική του ἀνάσταση.

Μ. Ι. Λ.

Ἀπολύτρωσις 61 (2006) 108