Ἀνάμεσα στά γεγονότα πού συνδέονται μέ τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ, μελανό σημεῖο στήν ἱστορία εἶναι ἡ σφαγή τῶν νηπίων στή Βηθλέεμ. Ὁ ὑπαίτιος καί ὁ ἀληθινός ἔνοχος αὐτοῦ τοῦ γεγονότος εἶναι ὁ Ἡρώδης ὁ Α’.
Μορφή σατανική, σκοτεινή, ἐκδηλώνεται σέ παρόμοια περιστατικά, πού κηλιδώνουν ἀνεξίτηλα τόν ἴδιο καί τή βασιλεία του. Φιλόδοξος ὁ Ἡρώδης δέν ὑπελόγιζε κανένα ἐμπόδιο· δέν εἶχε οὔτε ἠθική, οὔτε θρησκευτικότητα, οὔτε ἀνθρωπιά! Ἤθελε πάντοτε νά εἶναι ἕνας ἐπιτυχημένος τύραννος· γι’ αὐτό, πρόθυμα θυσίαζε τά πάντα ἐκτός ἀπό τό θρόνο του.
Συχνά παρουσιαζόταν γενναιόδωρος καί μεγαλόψυχος στούς φίλους του, τόσο ὅμως ὅσο νά μή βλάπτεται ἡ θέση του καί ἡ περιουσία του. Πιθανόν ἦταν τελείως ἄθρησκος καί εἶχε τή δυνατή λαγνεία καί τό πάθος ἑνός Ἀνατολίτη.
Χωρίς ὑπερβολή ὁ Ἡρώδης εἶναι ἕνας ἀπό τούς πιό αἱμοχαρεῖς ἀνθρώπους πού γνώρισε ἡ ἱστορία. Αὐτό συμπεραίνεται ἀπό τόν κατάλογο τῶν ἐγκλημάτων του, πού ἀκολουθεῖ.
- Μόλις ἀνέβηκε στό θρόνο σκότωσε 45 ἀντιπάλους του καί πολλά μέλη τοῦ Συνεδρίου γιά νά ἐμπνεύσει τρόμο καί νά οἰκειοποιηθεῖ τίς περιουσίες τους.
- Πρῶτο θῦμα ἀπό τό οἰκογενειακό του περιβάλλον ἦταν ὁ Ἀριστόβουλος, ὁ γυναικάδελφός του. Πνίγηκε, ἰσχυρίστηκε ὁ Ἡρώδης, ἐνῶ ἔκαμε τό λουτρό του στήν Ἰεριχώ.
- Δεύτερο θῦμα ὑπῆρξε ὁ πεθερός του Ἰωάννης Ὑρκανός Β’, ἄνθρωπος τελείως ἀνίκανος.
- Τρίτο θῦμα του ἦταν ὁ Ἰωσήφ, θεῖος του καί σύζυγος τῆς ἀδελφῆς του Σαλώμης.
- Τέταρτο θῦμα ἡ σύζυγός του Μαριάμη ἤ Μυριάμ, πού τήν ζήλευε καί τή μισοῦσε.
- Λίγο ἀργότερα φόνευσε τήν πεθερά του, Ἀλεξάνδρα.
- Σκότωσε τόν γαμβρό του Κοστόβαρο, δεύτερο σύζυγο τῆς Σαλώμης.
- Μέ διαταγή του σκότωσαν τούς Φαρισαίους Ἰούδα καί Ματθία, πού εἶχαν ρίξει τόν ρωμαϊκό ἀετό ἀπό τό ἀέτωμα τοῦ Ναοῦ.
- Σκότωσε τούς δύο ἀγαπημένους γιούς του Ἀλέξανδρο καί Ἀριστόβουλο, παιδιά τῆς ἐκλεκτῆς του Μαριάμης. Μετά τό ἔγκλημα αὐτό ὁ Καῖσαρ Αὔγουστος εἶχε πεῖ· «Καλύτερα νά εἶναι κανείς γουρούνι τοῦ Ἡρώδη, παρά παιδί του».
- Τελευταῖο θῦμα του πέντε μέρες πρίν ἀπό τό θάνατό του ὑπῆρξε ὁ γιός του Ἀντίπατρος.
- Συνέλαβε ὅλους τούς Ἰουδαίους ἄρχοντες καί τούς ἔκλεισε στόν Ἱππόδρομο τῆς πόλεως· θά τούς σκότωναν σύμφωνα μέ τήν ἐπιθυμία του τήν ἡμέρα τοῦ θανάτου του. Ἔτσι μετά τό θάνατό του θά χύνονταν δάκρυα.
- Ἡ σφαγή τῶν ἀνυπεράσπιστων καί ἀθώων νηπίων εἶναι ἡ κορύφωση τῶν ἐκδηλώσεών του. Κυριευμένος ἀπό τό φόβο, δοῦλος τῆς ἄμετρης φιλοδοξίας του, δέν δίστασε νά σκοτώσει καί πάλι. Ἔτσι, μόλις ἀντιλήφθηκε ὅτι οἱ μάγοι «ἐξ ἀνατολῶν» τόν εἶχαν ξεγελάσει φεύγοντας κρυφά ἀπό ἄλλο δρόμο, διέταξε τούς στρατιῶτες νά σφάξουν τά ἀρσενικά παιδιά πού βρίσκονταν σέ ἡλικία κάτω τῶν 2 χρόνων.
Ἡ πονηρή καί ἐγκληματική μορφή τοῦ βασιλιᾶ Ἡρώδη μένει χαραγμένη στήν ἱστορία μέ τά μελανότερα χρώματα. Ἡ «ὕβρις» ὅμως τοῦ Ἡρώδη ἀπέναντι στόν «γεννηθέντα Ἐμμανουήλ» τιμωρήθηκε μέ τόν σκληρό του θάνατο... «Τεθνήκασιν οἱ ζητοῦντες τήν ψυχήν τοῦ Παιδίου».
Δ. Π.
Ἀπολύτρωσις 37 (1982) 165