Ὅταν ἔχουμε μιά μεγάλη θλίψη ἀκόμη καί τό φῶς νομίζουμε ὅτι μᾶς ἐνοχλεῖ... Ἀκριβῶς τό ἀντίθετο συνέβη μέ τή χήρα πρός τήν ὁποία ἔστειλε ὁ Θεός τόν προφήτη Ἠλία (βλ. Γ΄ Βα 17). Ὅταν εἶδε τόν προφήτη πού ἦλθε γιά νά τῆς γίνει βάρος, κι ἐνῶ ἡ ἴδια ἦταν καταπονημένη ἀπό τήν πείνα, ὄχι μόνο δέν ἀδιαφόρησε γι᾿ αὐτόν τόν ἄνθρωπο, ἀλλά παραμέρισε ὅλη τή φτώχεια της γιά νά ὑποδεχθεῖ καί νά φιλοξενήσει ἐκεῖνον πού εἶχε προξενήσει τήν πείνα. Τῆς ζήτησε ψωμί, μά αὐτή δέν εἶχε ψωμί. Φοβήθηκε, λοιπόν, μήπως, ἐνῶ αὐτή θά ἑτοίμαζε τό ψωμί καί θά καθυστεροῦσε, ὁ προφήτης στενοχωρηθεῖ γιά τήν ἀργοπορία καί δέν περιμένει, μήπως ἀπομακρυνθεῖ ὁ προφήτης καί τῆς διαφύγει ἡ εὐκαιρία τῆς φιλοξενίας. Γι᾿ αὐτό τόν προλαβαίνει μέ τόν ὅρκο, λέγοντας ὄχι ὅτι δέν ἔχει ἀλεύρι, ἀλλ᾿ ὅτι δέν ἔχει ψωμί, ἀλλά ἔχει ἀλεύρι. Καί τόν βεβαιώνει ὄχι μόνο μέ τόν ὅρκο ἀλλά καί μέ τίς ἴδιες τίς πράξεις της.
Ἄς τ᾿ ἀκούσουν ἐκεῖνοι πού χτίζουν περίλαμπρα σπίτια κι ἀγοράζουν πανάκριβα χωράφια καί περιφέρουν στήν ἀγορά κοπάδια δούλων. Μᾶλλον νά τ’ ἀκούσουν ὅλοι, καί πλούσιοι καί φτωχοί. Διότι, μετά ἀπ᾿ αὐτή τή χήρα κανείς δέν μπορεῖ νά δικαιολογηθεῖ. Τόσο μεγάλα ἐμπόδια ὑπῆρχαν κι αὐτή τά παραμέρισε καί τά ξεπέρασε... Ἄς τ᾿ ἀκούσουν οἱ χῆρες πού τρέφουν παιδιά, πώς δέν ἀποτελεῖ αὐτό σοβαρή δικαιολογία γιά νά μήν κάνουν ἐλεημοσύνη καί νά μήν εἶναι φιλόξενες.
Ἀλλά ἴσως κάποιος θά πεῖ· φέρε μου κι ἐμένα ἕναν προφήτη καί θά τόν ὑποδεχθῶ μέ τήν ἴδια εὔνοια. Δός μου, λοιπόν, αὐτή τήν ὑπόσχεση καί θά σοῦ φέρω τόν προφήτη. Ἀλλά τί λέω τόν προφήτη; Θά σοῦ φέρω τόν ἴδιο τόν κύριο τοῦ προφήτη, τόν Θεό μας καί Κύριο, τόν Χριστό, διότι ὁ ἴδιος λέγει «μέ εἴδατε πεινασμένο καί μέ θρέψατε» (Μθ 25,35).
Ποιά συγχώρεση θά βροῦμε, ἄν μετά ἀπό τέτοιες προτροπές, ἄν μετά ἀπό τέτοια ἔπαθλα πού μᾶς ὑπόσχεται ὁ Κύριος -τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν!-, δέν φθάσουμε στό ἐπίπεδο τῆς φιλανθρωπίας τῆς χήρας; Ἐμεῖς πού καί τίς προφητεῖες γνωρίζουμε, καί τά θεϊκά διδάγματα ἀπολαμβάνουμε, πού ἔχουμε τή δυνατότητα νά γνωρίζουμε πολλά γιά τή μέλλουσα ζωή, πού δέν ἀπειλούμαστε ἀπό τήν πείνα κι ἔχουμε πολύ περισσότερα ἀγαθά ἀπ᾿ ὅσα εἶχε ἡ χήρα, ποιά ἀπολογία θά παρουσιάσουμε, ὅταν φροντίζουμε γιά τά ὑλικά καί ἀδιαφοροῦμε γιά τή σωτηρία μας;
Ἰω. Χρυσοστόμου,
Εἰς τόν Ἠλίαν καί τήν χήραν, ΡG 51,337
Ἀπόδοση Κ.Π.