Πρόσφατα τό βραβεῖο Nobel Φυσικῆς 2013 ἀπονεμήθηκε στούς Φρανσουά Ἐνγκλέρ καί Πίτερ Χίγκς γιά τή θεωρία πού διατύπωσαν πρίν ἀπό περίπου 50 χρόνια, πού ἀφορᾶ στήν ὕπαρξη ἑνός στοιχειώδους ὑλικοῦ σωματιδίου πού μεταγενέστερα ὀνομάστηκε (ἀπό δημοσιογράφους καί ἐκδότες) «σωμάτιο τοῦ Θεοῦ».
Στό εὐρωπαϊκό κέντρο CERN (Centre Européen pour la Recherche Nucléaire) πρίν περίπου δύο δεκαετίες ἄρχισε νά κτίζεται μία κυκλική ὑπόγεια σήραγγα μήκους 27 χμ. Δύο δέσμες πρωτονίων ἐπιταχύνονται μέσα σ’ αὐτήν κυκλικά καί στή συνέχεια συγκρούονται δημιουργώντας τρομερά ὑψηλές ἐνέργειες, δηλαδή συνθῆκες πού εἰκάζεται ὅτι ἐπικράτησαν τό πρῶτο δευτερόλεπτο τῆς Δημιουργίας τοῦ Σύμπαντος.
Πρόσφατα, τά ἀποτελέσματα τοῦ πειράματος τοῦ CERN, πού στοίχισε περίπου 10 δισεκατομμύρια εὐρώ, ἦταν θετικά: Τό «σωμάτιο τοῦ Θεοῦ» ὑπάρχει! Ὁ χρησιμοποιούμενος συχνά ὅρος «σωμάτιο τοῦ Θεοῦ» εἶναι βασικά ἐσφαλμένος καί μπορεῖ νά δημιουργήσει παρανοήσεις, ἀφοῦ ὅλα τά στοιχειώδη σωμάτια εἶναι τοῦ Θεοῦ, καί ὄχι μόνο αὐτό πού ἡ ὕπαρξή του ἐπιβεβαιώθηκε πρόσφατα ἀπό τό πείραμα τοῦ CERN. Ἐπιστημονικά ὀνομάζεται «μποζόνιο» ἤ «πεδίο Χίγκς», καί ἀνήκει στήν κατηγορία τῶν στοιχειωδῶν σωματιδίων πού εἶναι οἱ «ἀγγελιοφόροι» τῶν δυνάμεων μεταξύ τῶν σωματιδίων.
Μέ ἁπλά λόγια, ἡ κατανόηση τοῦ πολύ σημαντικοῦ ρόλου του μπορεῖ νά γίνει μέ μία παραπομπή σέ μακροσκοπικά φαινόμενα, πού εἶναι κατανοητά ἀπ’ ὅλους: Ὅπως ἕνα γνωστό μαγνητικό πεδίο ἀλληλεπιδρᾶ διαφορετικά μέ ἕνα κομμάτι ξύλου ἤ μετάλλου, ἔτσι καί τό πεδίο Χίγκς ἀλληλεπιδρᾶ διαφορετικά μέ τά φωτόνια ἤ τά ἠλεκτρόνια, πρωτόνια κτλ. Τά φωτόνια εἶναι ἀδιάφορα μέσα σέ αὐτό τό πεδίο, ἐνῶ τά ἠλεκτρόνια (καθώς ἐπίσης καί ἄλλα στοιχειώδη σωμάτια) χάριν αὐτοῦ τοῦ πεδίου ἀποκτοῦν ἀδράνεια, καί κατά συνέπεια μάζα (σύμφωνα μέ τή Γενική Θεωρία Σχετικότητας ὑπάρχει ἀπόλυτη ἰσοδυναμία μεταξύ τῆς μάζας βαρύτητας καί τῆς μάζας ἀδράνειας, πού εἶναι ἀκριβῶς ἴσες). Κατά συνέπεια, τό πεδίο Χίγκς εἶναι ἐκεῖνο πού εἶναι ὑπεύθυνο γιά τήν ὕπαρξη τῆς μάζας, καί ἄρα τῆς ὕλης τοῦ κτιστοῦ κόσμου ὅπως τή γνωρίζουμε σήμερα.
Ἡ ὀνομασία «σωμάτιο τοῦ Θεοῦ», ἄν καί κατά βάση ἀτυχής, ἔχει ὡς σκοπό νά δείξει τό πόσο σημαντ-κό εἶναι γιά τήν ὕπαρξη τοῦ κτιστοῦ κόσμου. Χωρίς αὐτό τό σωμάτιο, ὅλος ὁ φυσικός κόσμος -πλανῆτες, γῆ, ἀνόργανη φύση, ζῶα καί ἄνθρωποι (ἐάν φυσικά ὑπῆρχαν)- θά ἦταν μία συγκεχυμένη «ἠλεκτρομαγνητική σούπα» χωρίς μάζα (ὅπως συμβαίνει π.χ. μέ τό φῶς), καί κατά συνέπεια χωρίς δομή καί ὀργάνωση. Ἡ ὕπαρξη τοῦ πεδίου Χίγκς δείχνει ὅτι ἀπό τά πρῶτα κλάσματα τοῦ πρώτου δευτερολέπτου τῆς δημιουργίας τοῦ φυσικοῦ κόσμου ὑπῆρχε ἕνα «ἀρχιτεκτονικό σχέδιο» δημιουργίας, καί κυρίως ἕνας ἰθύνων νοῦς πού κατεύθυνε (καί κατευθύνει) τά πάντα, γιά νά κτιστεῖ ἕνας κόσμος μέ δομή καί ὀργάνωση. Ὁ Δημιουργός χρησιμοποίησε καί ἐκφράστηκε μέ τό πεδίο Χίγκς γιά νά δώσει τή δομή καί τήν ὀργάνωση τοῦ Φυσικοῦ κόσμου, πού ἐμεῖς σήμερα παρατηροῦμε μακροσκοπικά.
Ἐπίσης, δείχνει ὅτι οἱ βασικοί κανόνες μέ τούς ὁποίους λειτουργεῖ ὅλος ὁ κτιστός κόσμος εἶναι διαχρονικοί καί προκαθορισμένοι ἀπό τό πρῶτο δευτερόλεπτο τῆς Δημιουργίας. Οἱ ἴδιοι κανόνες ἰσχύουν στό ἀχανές διάστημα, στή μικρή γῆ, ἀλλά καί μέσα σέ κάθε κύτταρό μας. Κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι προσιτή στόν ἄνθρωπο καί στή λογική του, ἄλλ’ ὅμως ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά μετέχει στίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ἕνας ἀπό τούς τρόπους πού μπορεῖ νά ἐπιτευχθεῖ αὐτή ἡ μέθεξη (χωρίς νά εἶναι ὁ μοναδικός) εἶναι ἡ παρατήρηση καί ἡ μελέτη τοῦ τρόπου μέ τόν ὁποῖο λειτουργεῖ ὁ φυσικός κόσμος καί τῶν νόμων πού τόν διέπουν. Τό πεδίο Χίγκς μπορεῖ νά βοηθήσει κάποιον στό νά ἀντιληφθεῖ τή βούληση τοῦ Δημιουργοῦ νά δημιουργήσει (ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς Δημιουργίας) ἕναν ὑλικό κόσμο πού νά ἔχει δομή καί ὀργάνωση.
Τό πεδίο Χίγκς εἶναι ἕνα πολύ σημαντικό κομμάτι ἑνός μεγάλου πάζλ πού ἀποτελεῖ ἡ θεωρία πού εἶναι γνωστή ὡς «Μεγάλη Ἔκρηξη» (Big Bang), ἡ ὁποία ἀκόμα δέν ἔχει συμπληρωθεῖ τελείως. Ἡ ἐπιβεβαίωση τῆς ὕπαρξης τοῦ πεδίου Χίγκς ἀποτελεῖ μία ἀκόμα (πολύ ἰσχυρή) ἔνδειξη γιά τήν ὀρθότητα τῆς θεωρίας τῆς Μεγάλης Ἐκρήξεως. Σύμφωνα μέ αὐτή (ὅπως ἀφηγεῖται ἡ Ἐπιστήμη), πρίν ἀπό περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια ὑπῆρξε μία χρονική στιγμή μηδέν (t = 0), πρίν ἀπό τήν ὁποία δέν ὑπῆρχε οὔτε ἕνα ἠλεκτρόνιο οὔτε ἕνα πρωτόνιο (καί γενικότερα κανένα ὑλικό σωμάτιο), ἀλλά οὔτε ἀκόμα καί ὁ συγκλονιστικά τεράστιος χῶρος πού καταλαμβάνει τό ἡλιακό μας σύστημα καί ὅλοι οἱ γαλαξίες. Ἡ ὕπαρξη τοῦ χωροχρόνου καί τῆς ὕλης εἶναι ἀπόλυτα συνυφασμένα, ὅπως ὁμολογεῖ ἡ Ἐπιστήμη. Μετά τή χρονική στιγμή t =0 δημιουργήθηκαν τά πρῶτα ἠλεκτρόνια καί πρωτόνια. Ἔτσι ἀρχίζει ἡ ἱστορία τοῦ σύμπαντος, τό ὁποῖο ἄν καί ἀπό ἐκείνη τή στιγμή διαρκῶς αὐξάνεται (σάν μία διαρκῶς αὐξανόμενη χιονοστιβάδα), ξεκίνησε ἀπό τήν ἀπόλυτη ἠρεμία τοῦ κβαντικοῦ κενοῦ. Ἀργότερα, μέσα σέ αὐτό τό ὀνομαζόμενο «πληθωριστικό σύμπαν», διάφορες πυρηνικές ἀντιδράσεις, πού ὑπακοῦν στούς ἴδιους φυσικούς νόμους πού καθορίστηκαν ἀπό τήν ἀρχή, θά δημιουργήσουν τά χημικά στοιχεῖα τοῦ περιοδικοῦ πίνακα (δηλ. τά ἄτομα), τά ὁποῖα ἀποτελοῦν τά βασικά στοιχεῖα τῆς μακροσκοπικῆς ὕλης. Ἡ μή-ὕπαρξη μέσα στό κβαντικό κενό, πρίν ἀπό τή χρονική στιγμή t = 0, οὔτε ἑνός ὑλικοῦ σωματιδίου, καί κατά συνέπεια οἱουδήποτε ὑλικοῦ σώματος, καθώς ἐπίσης καί ἡ μή-ὕπαρξη τοῦ τεράστιου χώρου μέσα στόν ὁποῖο ὑπάρχουμε συνάδουν ἀπόλυτα μέ τήν ἐπίκληση τοῦ Θεοῦ σέ κάθε θεία Λειτουργία (ἐδῶ καί πολλούς αἰῶνες): «... ὁ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι παραγαγὼν τὰ σύμπαντα...».
Γιά ὅποιον πιστεύει σέ Θεό Δημιουργό κατά τρόπο ἀποφατικό, τό πεδίο Χίγκς καί ἡ Μεγάλη Ἔκρηξη δέν εἶναι χρήσιμα. Ὅποιος ὅμως ἀμφιβάλλει καί, σάν τόν ἀπόστολο Θωμᾶ, γιά νά πιστέψει θέλει νά «δεῖ» τούς «τύπους τῶν ἥλων» γιά τή θεϊκή δημιουργία, ἔχει σήμερα αὐτή τή δυνατότητα. Τό πεδίο τοῦ Χίγκς καί τά πειραματικά ἀποτελέσματα τοῦ CERN ἀποτελοῦν τά ἀποτυπώματα ὑπάρξεως ἑνός ἰθύνοντος νοός καί τῆς βουλήσεώς του νά δημιουργήσει ἐκ τοῦ μή ὄντος ἕναν κτιστό κόσμο μέ μάζα, καί κατά συνέπεια μέ δομή καί ὀργάνωση.
Ἀν. Καθ. Κβαντικῆς Χημείας Α.Π.Θ.