Γιατί ἀπαγορεύεται τό κάπνισμα; Α΄

Α΄


kapnisma Μελέτες καί ἔρευνες, μετρήσεις καί στατιστικές ἐπισημαίνουν καί ἐ­πιβεβαιώνουν τή βλαπτική ἐπίδραση τοῦ καπνίσματος στήν ὑγεία. Ἐξάλλου καί οἱ ἑταιρεῖες καπνοῦ ὑπο­χρε­ώνονται νά τό σημειώνουν στίς συ­­σκευ­­ασίες τους ἀλλά καί οἱ τεράστιες ἀφίσες πού διαφημίζουν διάφορες μάρκες τσιγάρων διακηρύττουν: «Τό ὑπουργεῖο ὑγείας προειδοποιεῖ ὅτι τό κάπνισμα βλάπτει σοβαρά τήν ὑγεί­α». Νεώτερη μάλιστα ὑπουργική ἀπόφαση (3730/2008) ἀπαγορεύει τό κά­πνισμα σέ δημόσιους χώρους, μεταφορικά μέσα καί μονάδες παροχῆς ὑπηρεσιῶν ὑγείας. Ὡστόσο, τό κάπνισμα ἀποτελεῖ μία πολύ ἐκτεταμένη, σχεδόν γενικευμένη συνήθεια. Συχνά ἀρχίζει ἀπό τήν ἐφηβική καί τήν παιδική ἀκόμη ἡλικία καί πολύ συχνά οἱ νέοι ἀλλά καί μεγάλοι ρωτοῦν: «Ἀφοῦ εἶναι κάτι πού μέ εὐχαριστεῖ τό κάπνισμα, γιατί ἀπαγορεύεται»;
Ἡ ἀπάντηση στό ἐρώτημα αὐτό ἔχει πολλές παραμέτρους.
 Καταρχήν, ποιός εἶπε ὅτι μπο­ροῦ­με καί ἔχουμε τό δικαίωμα νά κάνουμε κάθε τί πού μᾶς εὐχαριστεῖ; Καί ποιός λογικός καί ὥριμος ἄνθρωπος τοποθετεῖ τήν εὐχαρίστηση πά­νω ἀπό τήν ὠφέλεια; Ὅταν κάτι μέ βλά­πτει καί μέ φθείρει, θά τό ἀποφύ­γω, ὅσο κι ἄν μέ εὐχαριστεῖ. Διαφορε­τικά, αὐτοκαταστρέφομαι.
 Ἔπειτα, τό κάπνισμα ὑπάγεται στίς συνήθειες ἐκεῖνες πού δείχνουν ἀδύναμη θέληση καί συγχρόνως βλάπτουν τήν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου. Ἐκεῖνος πού ἐπιχειρεῖ νά μελετήσει τό θέμα, μέ εἰλικρίνεια καί μέ ὁδηγό τό λόγο τοῦ Θεοῦ, μέσα στό πάθος αὐτό μπορεῖ νά διακρίνει φοβερές δυνάμεις τοῦ κακοῦ πού ἀντιμάχεται τόν ἄν­θρωπο. Νά ἀναγνωρίσει ἕναν δείκτη πού δείχνει πόσο ὕπουλα μπορεῖ ἡ ψυχή νά κλαπεῖ, ἕνα μέτρο πού μετρᾶ πόσο θανατερά μπορεῖ ἡ ψυχή νά αἰχμαλωτισθεῖ. Ἄν θελήσουμε νά ἀνεβοῦμε κλιμακωτά τίς ἀποτρόπαιες ἐνδείξεις αὐτοῦ τοῦ πάθους, περνών­τας ἀπό τίς βασικές ἠθικές ἀρχές ὥς τίς ὑψηλότερες δογματικές ἀντιλή­ψεις τῆς χριστιανικῆς μας πίστεως θά ἐπισημάνουμε τά ἑξῆς:
1. Τό κάπνισμα εἶναι σπατάλη. Δεδομένου ὅτι ἕνα πακέτο τσιγάρα κο­στίζει 3 - 3,5 εὐρώ, ἕνας καπνιστής πού καπνίζει 20-30 τσιγάρα ἡ­μερη­σί­ως, ξοδεύει σχεδόν 1.500-2.000 εὐρώ ἐτησίως γιά τήν ἱκανοποίηση τοῦ πάθους του. Δηλαδή καίει ἄ­σκο­πα τά λεφτά του. Ἀλλά αὐτό εἶναι τό λιγότερο.
2. Τό κάπνισμα εἶναι δουλεία. Ὅ­πως ὅλα τά πάθη, ὑποτάσσει τόν ἄνθρωπο στούς δικούς του νόμους καί τόν ὑποτάσσει τυφλά. Τόν καθι­στᾶ ἀνίκανο νά δεῖ τόν γκρεμό πού χάσκει μπροστά του καί πρός τόν ὁ­ποῖο ὁδηγεῖται, ἀνήμπορο νά ἀπαλλα­γεῖ ἀπό τά δεσμά του. Δέν θέλει πιά, κι ὅταν θέλει δέν μπορεῖ νά ἀντισταθεῖ. «ᾯ τις ἥττηται τούτῳ καί δεδούλωται» (Β΄ Πέ 2,20), διακηρύσσει ὁ ἀ­πόστολος Πέτρος διαγράφοντας ἔ­τσι τό χῶρο τῆς πνευματικῆς δουλεί­ας. Ἔχεις νικηθεῖ ἀπό τό κάπνισμα; Εἶ­σαι δοῦλος τοῦ καπνίσματος• τό κά­­πνισμα εἶναι ὁ ἀφέντης σου. Καί τό χειρότερο, ὁ καπνιστής δέν ὑπο­δου­λώνεται στό τσιγάρο μόνο φρονηματικά, ἀλλά καί ὀργανικά. Τό σῶμα του, ὁ ὀργανισμός του, τά κύτταρά του γίνονται ἕρμαια τῆς συνήθειας πού ἐξουδετερώνει πλέον τόν ἡγεμό­να νοῦ. Ἔτσι, ὁ ὑποδουλωμένος στό κά­πνισμα, ἄν κάποια στιγμή θελήσει νά ἀγωνισθεῖ, θά ἔχει νά παλέψει ὄχι μόνο μέ τήν ψυχική του ροπή, ἀλλά καί μέ τή βιολογική του ἀνάγκη, δημι­ουργήματα καί τά δύο μιᾶς ἄρρωστης συνήθειας.
3. Τό κάπνισμα εἶναι αὐτοκτονία.  Ὅπως ἀποδεικνύουν ἰατρικές ἔρευνες, τό κάπνισμα προκαλεῖ 25 ἀπειλητικές γιά τήν ζωή ἀσθένειες καί εἶναι μείζων παράγοντας κινδύνου γιά 16 κύριες αἰτίες θανάτου ἀνθρώπων ἡλικίας ἄνω τῶν 65 ἐτῶν. Συγκεκρι­μέ­να τό κάπνισμα προκαλεῖ: στεφα­νιαία νόσο, καρκίνο τοῦ πνεύμονα, τοῦ φάρυγγα, τοῦ λάρυγγα, τῆς οὐρο­δόχου κύστης, χρόνιες ἀποφρακτικές πνευμονοπάθειες, ἀγγειακές παθήσεις ἐγκεφάλου κ.ἄ.
Σύμφωνα μέ τίς στατιστικές, τό 90% ὅλων τῶν θανάτων ἀπό καρκίνο τοῦ πνεύμονος, τό 25% τῶν θανάτων ἀ­πό καρδιαγγειακές παθήσεις καί τό 75% τῶν θανάτων ἀπό χρόνια βρογ­χίτιδα ὀφείλονται εὐθέως στό κάπνισμα. Ὁ Παγκόσμιος Ὀργανισμός Ὑ­γείας ὑπο­λογίζει ὅτι σέ παγκόσμιο ἐ­πίπεδο ἔ­χουμε 10.000 θανάτους ἡ­μερησίως. Μέ κάθε τσιγάρο πού καπνίζει ὁ καπνιστής ἀφαιρεῖ ἕνα λεπτό καί εἰ­κο­σι­­πέντε δευτερόλεπτα ἀπό τήν ζωή του.
4. Τό κάπνισμα εἶναι ρύπανση. Πρίν λίγα χρόνια παγκόσμιο συνέδριο μέ θέμα «Περιβάλλον καί ὑγεία» εἶχε ἀποφανθεῖ ὅτι «οἱ ἀντιδράσεις τῶν πλεί­στων ἀτμοσφαιρικῶν ρυπάνσεων εἶναι ἀμελητέες σέ σύγκριση μέ τό κά­πνισμα, τήν τρομερή αὐτή ἐθελοντική ρύπανση. Ὅταν μιλοῦμε γιά βιομηχανική ρύπανση ἐνῶ ἀνεχόμαστε τή δηλητηρίαση ἀπό τόν καπνό, εἶ­ναι περίπου σάν νά πρότεινε κανείς νά ἀδειάσει μέ τό κουταλάκι ἕνα πλοῖο, γιά νά τό ἐμποδίσει νά βυθιστεῖ. Πρέπει νά ποῦμε σέ κάθε κα­πνι­­στή ὅτι δέν διακινδυνεύει μόνο τή δική του ζωή, ἀλλά θά ἔχει ἀσφαλῶς εἰς βάρος τῆς συνειδήσεώς του τή βα­ρειά ἀρ­­ρώστια ἤ καί τόν θάνατο ἑνός τουλάχιστον συνανθρώπου του σέ μερικές δεκαετίες».
5. Τό κάπνισμα εἶναι καί παιδοκτονία. Ὁ καπνιστής δέν σκοτώνει μόνο τόν ἑαυτό του. Σκοτώνει καί τά παιδιά του. Τά καταστρεπτικά ἀποτελέσμα­τα τοῦ καπνοῦ ἐκδηλώνονται ἀκόμη καί πρό τῆς γεννήσεως. Ἡ μέλλουσα μητέρα πού καπνίζει μπορεῖ νά ὁδηγηθεῖ σέ πρόωρο το­κε­τό, μέ ὅ­λα τά προβλήματα πού αὐτό συνεπάγεται γιά τό βρέφος. Ἐπιπλέον, τά παι­διά τῶν καπνιστῶν κατά τό πρῶ­το ἔτος τῆς ἡλικίας τους ὑπόκεινται στόν κίνδυνο νά προσβληθοῦν ἀπό βρογχίτιδα καί πνευμονία σέ ποσοστό διπλάσιο ἀπό ὅ,τι τά παιδιά τῶν μή κα­πνι­στῶν. Καί ὅσα βρέφη προσβληθοῦν ἀπό αὐτές τίς λοι­μώξεις, κατά τόν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς ζωῆς τους εἶ­ναι περισσότερο εὐάλωτα στά νο­σή­ματα τοῦ ἀναπνευστικοῦ συ­στή­ματος.
Ὁ καπνιστής, λοιπόν, προξενεῖ προβλήματα ὄχι μόνο στόν ἑαυτό του ἀλλά καί στό φυσικό περιβάλλον καί σέ ὅλο τό οἰκογενειακό, τό ἐργασιακό καί τό εὐ­ρύτε­ρο κοινωνικό περιβάλλον του. Μέ τόν κα­πνό πού ἐκπνέει τούς καθιστᾶ ὅ­λους πα­θητικούς καπνιστές, μέ ἀπειλητικές συνέπειες γιά τήν ὑγεία τους. Σύμ­φωνα μάλιστα μέ πρόσφατες ἔρευνες, τό παθητικό κάπνισμα ἔχει ἤδη βλάψει τίς ἀρτηρίες δεκατριάχρονων παιδιῶν. Καί νά σημειωθεῖ ὅτι τό 59% τῶν Ἑλλήνων, στήν πλειονότητά τους παιδιά, εἶναι παθητικοί καπνιστές.
Ἀλλά δέν σταματᾶ ἐδῶ τό κακό πού προξενεῖ τό κάπνισμα. Τή σοβαρότερη ζη­μία θά τήν ἐκθέσουμε σέ ἑ­πόμενο τεῦχος.

Φώτιος