Ἕνας πατέρας γυρνώντας ἀργά στό σπίτι του ἀπό τήν ἐργασία, κουρασμένος καί ἐκ­νευ­ρισμένος, βρῆκε τόν γιό του νά τόν περιμένει στό πλατύσκαλο τοῦ σπιτιοῦ καί μέ δειλή φωνή καί ἱκετευτικό βλέμμα τοῦ εἶπε:
  -Μπαμπά, πόσα παίρνεις τήν ὥρα στή δουλειά σου;
  - Μέ μεγάλη ἔκπληξη ὁ πατέρας τοῦ ἔρρι­ξε ἕνα θυμωμένο βλέμμα καί τοῦ εἶπε αὐ­στη­ρά:
  - Αὐτό δέν εἶναι δική σου δουλειά, μή μέ ἐνοχλεῖς τώρα, εἶμαι κουρασμένος.
  - Μπαμπά, ἁπλῶς πές μου, σέ παρακα­λῶ, πόσα παίρνεις σέ μία ὥρα; ἐπέμενε τό ἀγόρι.
 Ὁ πατέρας γιά νά σταματήσει νά ρωτάει ὁ γιός τοῦ ἀπάντησε:
 - Εἴκοσι εὐρώ τήν ὥρα, ἄν θέλεις νά ξέρεις.
 -Ἐντάξει, μπαμπά, θά μποροῦσες νά μοῦ δανείσεις δέκα; ρώτησε τό ἀγόρι.
 Ἐξαγριωμένος ὁ πατέρας φώναξε:
 - Λοιπόν, αὐτός ἦταν ὁ λόγος πού ρω­τοῦ­σες πόσα κερδίζω; Πήγαινε γιά ὕπνο καί μή μέ ἐνοχλήσεις ξανά! Ἀκοῦς;
 Ἤδη εἶχε νυχτώσει καί ὁ πατέρας σκεφτόταν τή συμπεριφορά του ἀπέναντι στόν γιό του καί ἔνιωθε αἰσθήματα ἐνοχῆς. Σκέφτηκε πώς ὁ γιός του ἴσως ἤθελε νά ἀγοράσει κάποιο παιχνίδι. Προσπάθησε νά ἀπαλ­λαγεῖ ἀπό τά αἰ­σθήματα πού ἔνιωθε καί πῆγε στό δωμάτιο τοῦ γιοῦ του.
 -Κοιμᾶσαι, γιόκα μου; ψιθύρισε ὁ πα­τέρας.
 -Ὄχι, μπαμπά. Γιατί; ἀπάντησε μισοκοιμισμένο τό μικρό ἀγόρι.
 -Ἐδῶ εἶναι τά χρήματα πού μοῦ ζήτησες νωρίτερα, εἶπε ὁ πατέρας.
 -Εὐχαριστῶ, μπαμπά! ἀπάντησε χαρούμενος ὁ γιός καί βάζοντας τό χέρι του κάτω ἀπό τό προσκέφαλό του ἔ­βγα­λε κάποια χρήματα.
 -Τώρα ἔχω ἀρκετά! Τώρα ἔχω εἴ­κο­σι εὐρώ! εἶπε τό μικρό ἀγόρι στόν πατέ­ρα του, ὁ ὁποῖος τά εἶχε χαμένα, καθώς τό κοιτοῦσε. Ὁ μικρός γιός του συνέχισε:
 -Μπαμπά, θά μποροῦσες νά μοῦ πουλήσεις μία ὥρα ἀπό τό χρόνο σου;
 Οἱ ἔρευνες μᾶς βεβαιώνουν ὅτι τά μικρά παιδιά πού ἔχουν γονεῖς οἱ ὁποῖοι ἀσχολοῦνται μαζί τους εἶναι πιό ἐξωστρεφῆ, προσ­αρμόζονται εὔκολα καί νιώθουν ἀσφαλῆ σέ σχέση μέ ἄλλα συν­ο­μήλικά τους πού οἱ πατεράδες τους δέν ἀσχολοῦνται μαζί τους ἤ ἀπουσιάζουν ἀπό τήν οἰκογένεια. Καθώς τά παιδιά μεγαλώνουν, ἡ σχέση μέ τόν πατέρα τους ἐκφράζεται μέ πολλούς τρόπους. Οἱ κοινωνικές σχέσεις πού ἔμαθαν ἐκ­δηλώνονται ποικιλοτρόπως. Θά βοηθήσουν τά παιδιά πῶς νά κάνουν σωστές ἐπιλογές καί πῶς νά συμπεριφέρονται σέ κάθε περίπτωση. Ἐ­πί­σης οἱ κοινωνικές δεξιότητες ἐπηρεάζουν    τή συμπεριφορά τῶν παιδιῶν καί τῶν ἐφήβων, τίς ἀκαδημαϊκές τους ἐπιδόσεις καί τίς οἰ­κογενειακές σχέσεις. Οἱ ἐρευνητές ἀκό­μη ἔχουν παρατηρήσει λιγότερες ἀσυνείδητες συμπεριφορές.
 Πολλοί ἀπό τούς σημερινούς γονεῖς εἶ­χαν πατεράδες πού ἦταν ἀμέτοχοι στή δική τους παιδική ἡλικία. Ἔτσι δέν ἔχουν πρότυπο γιά νά μιμηθοῦν καί ἴσως τούς εἶναι λίγο δύσκολο νά «παίξουν» ἕνα ρόλο πού δέν διδάχτηκαν. Ὁ γονιός δάσκαλος καί τό πρότυπό τους δέν ἦταν αὐτό πού διδάχτηκαν καί τώρα καλοῦνται νά ἐν­σαρκώσουν. Οἱ νέ­οι πατεράδες δέν μπο­ροῦν νά γνωρίζουν πῶς νά πάρουν μέρος καί νά συμμετέχουν στή συν­αισθηματική ζωή τῶν παιδιῶν τους καί κυρίως τῶν μικρῶν ἀγοριῶν. Μποροῦν νά θεωρήσουν μία τέτοια προσπάθεια ὡς ἐπιχείρηση ἐκ­φοβισμοῦ.
 Ἡ θεωρητική κατάρτιση σχετικά μέ τήν παιδική ἀνάπτυξη εἶναι σημαντική. Καθώς τά παι­διά μεγαλώνουν, τά ἀγόρια ἐξιδανικεύ­ουν τόν πατέρα τους καί θεω­ροῦν ὅτι εἶναι τέλει­ος. Ἐσωτερικεύουν τή μορφή του καί ταυ­τί­ζονται μαζί του. Εἶναι μία φυσιολογική φά­ση τῆς πορείας πρός τήν ἀνάπτυξή τους. Ὁ μικρός γιός περπατάει ὅπως ὁ πατέρας του, χειρονομεῖ ὅπως ἐκεῖνος, μιλάει σάν ἐ­κεῖνον. Μπορεῖ νά παρουσιάζει καλές κοινωνικές δεξιότητες, νά δημιουργεῖ σωστές φιλίες, νά φέρεται εὐγενικά πρός τή μητέρα του μιμού­μενος τόν πατέρα του. Ὁ γιός θέλει νά εὐχαριστήσει τόν μπαμπά του, νά ἔχει τήν ἔγ­κρισή του γιά ὅ,τι κάνει καθώς καί τήν ἀποδοχή του. Καί ὑπόνοια ἀπόρριψής του ἀπό τόν πατέρα τοῦ εἶναι πολύ ὀδυνηρή, τόν ἀναστατώνει καί τοῦ προξενεῖ ἀ­γιά­τρευτο ψυχικό τραῦμα πού κλονίζει τήν ψυχική του ἰσορροπία καί ἐπιδρᾶ ἀρνητικά στήν αὐτοεκτίμησή του.
 Ἐάν ὅμως σέ μία οἰκογένεια ὁ πατέρας θυμώνει, ἀντιδράει βίαια καί υἱοθετεῖ ἀρ­νη­τικές μορφές συμπεριφορᾶς, εἶναι πολύ πι­θα­νό καί ὁ μικρός γιός του νά υἱοθετήσει τίς  ἴδιες μορφές συμπεριφορᾶς καί νά τίς μιμηθεῖ. Ἡ εὐθύνη, λοιπόν, τοῦ πατέρα εἶ­ναι πολύ μεγάλη καί θά πρέπει νά σκεφθεῖ πολύ σοβα­ρά γιά τή θέση καί τόν ρόλο πού κατέχει καί καλεῖται νά διαδραματίσει μέσα στήν οἰκογένειά του.
 Τά θεμέλια γιά μία σωστή καί ὡραία ἐπικοινωνία μέ τόν γιό του, ὁ πατέρας ἀρ­χίζει νά τά χτίζει πολύ νωρίς, ἀπό τήν ὥρα τοῦ τοκετοῦ, ὅταν τρυφερά γιά πρώτη φο­ρά τόν κρατάει στά χέρια του! Καί αὐτή ἡ σχέση συν­­εχίζεται νά οἰκοδομεῖται σταθερά μέ στοργή, ὑπομονή καί ἀγάπη ἄνευ ὅρων μέχρι τήν πο­λύ κρίσιμη ἡλικία τῶν ἕξι χρόνων. Ἀργότερα, ὅταν ὁ γιός του φτάσει στό γυμνάσιο καί τό λύκειο καί ὁ συναι­σθηματικός του κόσμος θά εἶναι ἕ­τοιμος νά ἐκραγεῖ, θά εἶναι εὐκολότε­ρο στόν πατέρα νά μπορέσει νά ἔχει πρόσ­βα­ση στόν κόσμο αὐτό καί νά βοηθήσει τόν γιό του. Ἡ διακριτική στάση τοῦ πατέρα ἰσχυροποιεῖ αὐτή τή σχέση γιά νά ἀντέξει στόν χρό­νο, νά μήν παρουσιάσει πισωγυρίσματα ἀλλά νά βαθαίνει καί νά ὡριμάζει.
 Ὁ πατέρας λειτουργεῖ καί ὡς πρότυπο ἀνδρικῆς συμπεριφορᾶς γιά τόν γιό του. Ἄν ὅμως δίνει τήν εἰκόνα ἑνός ἄκαμπτου, βλοσυροῦ, θυμωμένου καί ἀν­υ­πόμονου προ­τύ­που, ὁ γιός θά εἶναι ἀπρόθυμος νά μοιραστεῖ τά συναισθήματα μαζί του. Ὀφείλουμε νά παραδεχτοῦμε ὅτι ἡ εἰκόνα αὐτή τοῦ πατέρα φαίνεται τρομακτική γιά ἕνα ἀγόρι πού διανύει τό στάδιο τῆς ἀνάπτυξης καί ἐπιπλέον τοῦ προκαλεῖ σύγχυση. Τά ἀ­γόρια ἔρχονται σέ ἕναν ἄξενο κόσμο καί πρέπει νά φροντίσουμε νά τά ἀγαπήσουμε ἄνευ ὅρων. Αὐτό εἶναι τό μόνο πού πραγματικά χρειάζονται.
 Τέλος, θά μποροῦσε κανείς νά ἀραδιάσει ἕνα μακρόσυρτο κατάλογο συμβουλῶν γιά τόν νεαρό πατέρα ὥστε ἡ σχέση του μέ τόν γιό του νά εἶναι σω­στή. Θαρρῶ ὅμως ὅτι εἶναι ὑπεραρκετός ὁ λόγος τοῦ προφήτη Ἰερεμία γιά νά καταδείξει τήν εὐθύνη τοῦ κάθε πατέρα ἀπέναντι στόν γιό του καθώς καί τίς συν­έ­πει­ες πού συνεπάγεται μία ἄστοχη συμπεριφορά του: «οἱ πατέρες ἔφαγον ὄμφακα, καὶ οἱ ὀ­δόντες τῶν τέκνων ᾑμωδίασαν» (Ἰε 38,29). Οἱ πατεράδες ἔ­φαγαν τά ἄγουρα σταφύλια καί τά δόντια τῶν παιδιῶν μούδιασαν.

Ἀθανάσιος Γκάτζιος