Ὁ μήνας Φεβρουάριος, ὅπως καί κάθε μήνας, μᾶς θυμίζει ἕνα πλῆθος μαρτύρων τῶν ὁποίων ἡ μνήμη γιορτάζεται σ᾽ αὐτόν. Κι εἶναι ἰδιαίτερα ἐντυπωσιακό ὅτι μαζί μέ τούς μάρτυρες, τούς ὁσιομάρτυρες καί τούς ἱερομάρτυρες τῶν πρώτων αἰώνων ἀναφέρονται στό ἑορτολόγιο τοῦ Φεβρουαρίου καί πολλοί νεομάρτυρες. Χριστιανοί πού πρόσφατα μαρτύρησαν γιά τήν πίστη τους, κρατοῦν ὥς τίς μέρες μας τήν σκυτάλη τῆς μαρτυρίας καί τήν παραδίδουν σέ μᾶς τούς σύγχρονους χριστιανούς.
 Δέν εἶναι ἕνα μουσεῖο ἡ πίστη μας! Δέν ἐξαντλεῖται τό χριστιανικό μας καθῆκον στήν τιμή πρός τούς μάρτυρες, πού ἄλλωστε δέν προσθέτει σ’ ἐκείνους λαμπρότητα, ἀλλά ἐμᾶς καθιστᾶ κοινωνούς στήν δόξα καί στήν εὐλογία τους. «Εἴ τις βούλεται ἐπαινεῖν μάρτυρας, μιμείσθω μάρτυρας», διότι «τιμή μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος», μᾶς δείχνει τόν δρόμο ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, πού ἐνῶ ἔζησε μετά τούς διωγμούς ἀναδείχθηκε μεγαλομάρτυρας. Καί ἐξηγεῖ ὅτι «μάρτυρα οὐχί θάνατος ποιεῖ μόνον, ἀλλά καί πρόθεσις». Τό φρόνημα καί ἡ ἀπόφαση τοῦ χριστιανοῦ νά μήν προδώσει τήν πίστη του, ἡ συνέπεια τῆς ζωῆς του πρός τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, αὐτά εἶναι πού τοῦ πλέκουν στεφάνι μάρτυρος. Τόν καθιστοῦν, ὅπως λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, «μάρτυρα τῇ προαιρέσει», πού οὐσιαστικά δέν διαφέρει ἀπό τόν μάρτυρα πού χύνει τό αἷμα του γιά τόν Χριστό.
  Μέ αὐτή τήν προοπτική κάθε πιστός, πού εἶναι ἕνας «καινός», νέος ἄνθρωπος, εἶναι καί ἕνας νεομάρτυρας. Καταθέτει τήν μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ μέ τρόπους ἁπλούς, ζυμωμένους μέ τήν καθημερινότητά μας. Τήν μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ καταθέτει ὁ φτωχός μεροκαματιάρης πού ἀγωνίζεται μέ τιμιότητα, ἀλλά καί ὁ πλούσιος ἐπιχειρηματίας, πού ἀναγνωρίζει συνεταῖρο στά ἔσοδά του τόν Θεό· ὁ ταπεινός νέος καί ἡ νέα πού μένουν ἀνεπηρέαστοι ἀπό τά πλάνα κηρύγματα τοῦ ὑλισμοῦ καί ἀδελέαστοι ἀπό τίς σειρῆνες τῆς πολλαπλῆς σύγχρονης ἀνηθικότητας· ὁ πολυφαμελίτης πού ὑπακούοντας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ μοχθεῖ νά συνδυάσει τήν πολυτεκνία μέ τήν καλλιτεκνία· ὁ ἱεραπόστολος πού ἑκούσια ἐγκαταλείπει τήν ἄνεση καί ρίχνεται στήν περιπέτεια τοῦ Εὐαγγελίου, γιά νά φέρει τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως σέ χῶρες μακρινές· ὁ φτωχοσυνταξιοῦχος πού μέ αἱματηρές οἰκονομίες διαθέτει ἀπό τό ὑστέρημά του γιά νά συντρέξει στίς ἀνάγκες τοῦ πλησίον καί ὁ ἀσθενής πού ὑπομένει καρτερικά τούς πόνους δοξολογώντας τόν Θεό· ὁ ἀνώνυμος αἱμοδότης, πού ἀντιπροσφέρει αἷμα στόν Χριστό καί τόσοι ἄλλοι. Μάρτυρας εἶναι ὁ κάθε χριστιανός, πού πιστεύει στόν Χριστό καί ἐφαρμόζοντας τόν θεῖο λόγο μετανοεῖ γιά τά σφάλματά του, συγχωρεῖ, ἀγαπᾶ, ἀγωνίζεται. Ἔτσι βεβαιώνει τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου καί γίνεται ἕνα ζωντανό κάλεσμα γιά νά πλησιάσει τόν Χριστό κάθε καλοπροαίρετη ψυχή.
  Ἀδελφέ μου, δέν ἀπουσιάζει ποτέ ὁ καιρός τοῦ μαρτυρίου. Εἶναι πάντα μπροστά στά μάτια μας. Ἀρκεῖ νά τά κρατᾶ ἀνοιχτά ἡ νηφαλιότητα, νά μή μᾶς ἐγκαταλείπει ἡ διάθεση ὑπακοῆς στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Τότε θά ἔχουμε καθημερινά τήν δυνατότητα νά ἀνταποκρινόμαστε στό χρέος μας, ἀπαντώντας ἔτσι στήν ὑπέρτατη ἀνάγκη τῆς ἐποχῆς μας: νά βλέπει τήν ἀξιόπιστη μαρτυρία, τούς συνεπεῖς χριστιανούς!

Ἄρωμα πίστεως καί ἁγνότητας

  Σάν ξημερώνουν οἱ παγωμένες μέρες τοῦ χειμώνα ἀλλά καί τά καυτά πρωινά τοῦ καλοκαιριοῦ, ἡ Ἐκκλησία σημαίνει τήν καμπάνα τῆς χαρᾶς. Καλεῖ τά παιδιά της σ᾿ ἕνα μοναδικό πανηγύρι, ὅπου μυστικά καί θαυμαστά σμίγει ἡ γῆ μέ τόν οὐρανό. Εἶναι οἱ μνῆμες τῶν ἁγίων, τῶν φίλων τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀληθινοῦ. Χειμώνα-καλοκαίρι ἡ γῆ μας δέν παύει νά στέλνει ψυχές στόν οὐρανό. Κι ἐμεῖς δέν παύουμε νά τούς θυμόμαστε σεβαστικά καί νά τούς μιλοῦμε παρακλητικά γιά τούς ἀγῶνες καί τίς ἀγωνίες μας, στούς χειμῶνες καί τά καλοκαίρια τοῦ 21ου αἰώνα.
  Στήν καρδιά τοῦ καλοκαιριοῦ, 24 Ἰουλίου, χτυποῦν χαρμόσυνα οἱ καμπάνες στή Ζάκυνθο. Σπεδουν οἱ πιστοί νά τιμήσουν τόν Θεόφιλο τόν νεομάρτυρα. Τό γενναῖο παλληκάρι πού ἕνα μόνο φοβήθηκε πάνω στή γῆ: Μήν τύχει καί χάσει τήν ἁγνότητά του, μήν προδώσει τόν Σωτήρα Χριστό, μήν ἀρνηθεῖ τήν Ἑλλάδα! Λιθαράκι-λιθαράκι τό ᾿χτισε τό οἰκοδόμημα τοῦ ἔσω ἀνθρώπου δυνατό καί καθαρό, μέ προσευχή γιά τά μεγάλα καί προσοχή γιά τά μικρά.
  Στά 1630 ἐγκαταλείπει τό καράβι, ὅπου εἶχε ἀναζητήσει δουλειά, μόλις αὐτό ἀράζει στή Χίο, γιά νά φυλάξει τή νιότη του μακριά ἀπό τήν πονηριά καί τή διαφθορά. Στά χέρια τοῦ Θεοῦ παραδίδει τόν ἑαυτό του, κι Ἐκεῖνος μέλλει νά τόν ὁδηγήσει σέ δρόμους θαυμαστούς. Ὅταν πέφτει στή μανία τῶν Ἀγαρηνῶν, ὁμο-λογεῖ μέ σθένος καί σεμνότητα τήν πίστη του στόν Χριστό: «Χριστιανός εἶμαι καί Χριστιανός θά πεθάνω!». Εἶναι 24 Ἰουλίου τοῦ 1635, ὅταν τόν καταδικάζουν στόν διά πυρός θάνατο. Τό δεκαοκτάχρονο παλληκάρι ἔχει στραμμένο τό βλέμμα στόν οὐρανό. Ἀπό ἐκεῖ ἀντλεῖ δύναμη καί χάρη. «Φιλῶν τόν Θεόν Θεό-φιλος, προθύμως πρός πῦρ δι᾿ Αὐτόν κινεῖται θαρσαλέως».
  Τόν ἀντικρύζουμε μέ ἔκπληξη τόν ἡρωικό ἀδελφό μας νά μαζεύει μόνος του ξύλα γιά τή φωτιά τοῦ μαρτυρίου, βεβαιώνοντας πώς μέ χαρά προσφέρει τόν ἑαυτό του «θυσίαν ζῶσαν» (Ρω 12,1) στόν Κύριο τοῦ οὐρανοῦ. Τό σῶμα του, πού φιλοξενεῖ μιά καρδιά πυρωμένη ἀπό τήν πίστη τῶν πατέρων, τό τυλίγουν οἱ φλόγες. Κι ἐνῶ ἡ ψυχή του συντάσσεται στή χορεία τῶν μαρτύρων, μία ἄρρητη εὐωδία ξεχύνεται ἀπό τό ἅγιο σκήνωμά του, καθώς αὐτό καίγεται, καί πλημμυρίζει ὅλο τόν τόπο. Οἱ Ὀθωμανοί δέν ἀντέχουν τή νίκη τοῦ χριστιανοῦ. Πῶς νά ἀντέξουν στό μύρο τά κοράκια; Ἁρπάζουν ἕνα χοῖρο καί τόν ρίχνουν στή φωτιά. Τό ζωντανό ξεφεύγει ὅμως, καί τά ἀρώματα τῆς θυσίας τοῦ Θεόφιλου γε-μίζουν τήν ἀτμόσφαιρα ἐνισχύοντας τούς χριστιανούς καί καταισχύνοντας τούς ἐ-χθρούς. «Θεόν τόν σαρκωθέντα εὐθαρσῶς ὡμολόγησας, τά Ἀγαρηνῶν καταπτύσας ἀπιστίας διδάγματα, πυρί δέ ὑπ᾿ αὐτῶν κατακαείς ἀρώμασι ἐπλήρωσας τήν γῆν, τοῦ Θεοῦ φίλε γνήσιε».
  Ἀσπαζόμαστε εὐλαβικά τά λείψανά σου, μάρτυρα Θεόφιλε, καί σέ παρακαλοῦμε νά πρεσβεύεις στόν αἰώνιο Νέο γιά τά νιάτα τῆς πατρίδας μας· νά νικοῦν τή φωτιά τῶν πειρασμῶν καί νά σκορπίζουν τό ἄρωμα τῆς πίστεως καί τῆς ἁγνότητας.

Ἰχνηλάτης

Ἀπολύτρωσις 60 (2005) 201-202

 Φοροῦσε τό μαῦρο ράσο κι ἔνιωθε πώς ἦταν ντυμένος τήν ἅγια παράδοση τῶν αἰώνων. Μέ τή συναίσθηση τῆς ἱερῆς κληρονομιᾶς του, ζοῦσε καί διακονοῦσε μέ ἀγάπη καί αὐταπάρνηση τό ποίμνιό του στήν πολιτεία τοῦ Κορινθιακοῦ, τή στολισμένη μέ πλέρια ὀμορφιά.
 Στό ναό καί στό δρόμο, στόν ἄμβωνα καί στό ἐξομολογητήρι, ἦταν ὁ ἐπίσκοπος Ζαχαρίας ὁ ποιμένας ὁ καλός. Στοῦ τριμμένου ράσου του τή σκιά βρίσκαν καταφύγιο καί στήριγμα οἱ ψυχές. Καί στήν ἅγια Τράπεζα οἱ ἄγγελοι ἔπαιρναν τίς καυτές προσευχές του γιά τούς ραγιάδες καί τίς ὕψωναν στό θρόνο τοῦ Θεοῦ.
 Ἔτσι, ντυμένος τό ράσο καί τήν ἀτίμητη κληρονομιά του, στάθηκε ὁ Ἱεράρχης τῆς Κορίνθου κι ὅταν τό 1684 τόν ὁδήγησαν μπρός στόν κατή, κι ὅταν τόν ἔρριξαν μέ μίσος στή φυλακή κι ὅταν τόν βασάνισαν ἀπάνθρωπα. Στά εὐλαβικά του στήθη κόχλαζε ἡ πίστη στόν Θεό, ἡ ἀγάπη στήν πατρίδα. Τό μαχαίρι τοῦ Τούρκου ἔδωσε τέλος μακάριο στόν ἅγιο Ἐπίσκοπο. Ἦταν ἄνοιξη, 30 Μαρτίου. Ἡ γῆ ἑτοίμαζε μυστικά τήν καρποφορία. Ἦταν Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεως. Ὁ πόνος τοῦ Σταυροῦ ἔκρυβε τό θρίαμβο τῆς Ἀνάστασης.
 Κι ὁ μαρτυρικός θάνατος τοῦ ἡρωικοῦ Ἐπισκόπου μήνυσε στούς ραγιάδες τήν καρποφορία τῆς θυσίας, τήν ἀνάσταση τοῦ Γένους.
 Ἔτσι ζοῦνε κι ἔτσι πεθαίνουν οἱ ὀρθόδοξοι κληρικοί χθές, τότε καί σήμερα. Ἡ βιογραφία τοῦ ἁγίου Ζαχαρία προστέθηκε στό συναξάρι τῆς Ἐκκλησίας μας, πλάι στούς βίους τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων· μά καί στήν ἱερή φάλαγγα τῶν νεομαρτύρων καί ἱερομαρτύρων, πού μέ τό ἅγιο παράδειγμα καί τήν ἡρωική θυσία τους ἔσπειραν τό φύτρο τῆς ἐλευθερίας. Προστέθηκε σέ κείνους πού μοιάζει νά τούς ἔχει ξεχάσει ἡ σημερινή Ἑλλάδα. Κι αὐτή ἡ λησμοσύνη βάζει μπουρλότο στά θέμελά μας. Ξεδιπλώνοντας μέ δέος τίς ματωμένες πτυχές τοῦ θαύματος τῆς 25ης Μαρτίου, θά ἀντικρύσουμε τίς ἀδούλωτες καρδιές ἑκατοντάδων ἱερομαρτύρων. Ἡ εὐγνωμοσύνη στό ματωμένο τους ράσο θά χαρίσει σέ μᾶς τή δύναμη νά διαφυλάξουμε ὅ,τι μᾶς παραδίδουν: τή λευτεριά τοῦ ξάστερου οὐρανοῦ καί τῆς τίμιας ζωῆς.

Ἰχνηλάτης

Ἀπολύτρωσις 54 (1999) 59
    

  Δέν ὑπάρχει ἡρωικότερη στάση ἀπό τό νά κρατᾶς ἄσβεστο τό φῶς μές στό πυκνό σκοτάδι πού σέ τυλίγει, νά μπορεῖς νά στέκεις ὄρθιος ὅταν ὅλα γύρω σου εἶναι πεσμένα, ὅλοι προσκυνημένοι. Αὐτή τήν ἡρωική στάση θαύμασε ἡ ἱστορία στό πρόσωπο τῆς ἁγίας Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, πού ἐπίκαιρα προβάλλει τό μήνα αὐτό ἡ Ἐκκλησία (19/2).
  Ἐνταγμένη στήν χορεία τῶν νεομαρτύρων ἡ σεμνή καί ταπεινή ἀρχόντισσα τῆς Ἀθήνας συναπαρτίζει καί αὐτή τό ἐξαιρετικό θαῦμα πού ἐπισημαίνει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό Νέον Μαρτυρολόγιον: «Ἕνα θαῦμα παρόμοιον ὡσάν νά βλέπῃ τινάς μέσα εἰς τήν καρδίαν τοῦ χειμῶνος ἐαρινά ἄνθη καί τριαντάφυλλα· μέσα εἰς τήν βαθυτάτην νύκτα, ἡμέραν καί ἥλιον· μέσα εἰς τό ψηλαφητόν σκότος φῶτα λαμπρότατα· ἐν τῷ καιρῷ τῆς αἰχμαλωσίας νά βλέπῃ ἐλευθερίαν· καί ἐν τῷ καιρῷ τῆς τωρινῆς ἀσθενείας, ὑπερφυσικήν δύναμιν». Ὅλα αὐτά, ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος συγγραφέας, γίνονται μέ τήν θεία δύναμη, ἡ ὁποία «ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται» (Β΄ Κο 12,9).
  Θαυμάζει, πράγματι, κανείς τήν δύναμη πού κρυβόταν στό λιπόσαρκο καί ντελικάτο σῶμα τῆς νεαρῆς ἀρχοντοπούλας Ρηγούλας Μπενιζέλου. Αὐτή ἡ δύναμη ἐνίσχυσε τήν εὐγενική κόρη, τήν γαλουχημένη μέ τά νάματα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, νά σηκώσει καρτερικά μετά ἀπό τόν σταυρό τῆς ὀρφάνιας καί ἐκεῖνον τῆς χηρείας. Αὐτή τήν ἐνέπνευσε νά διαθέσει τήν μεγάλη περιουσία της, νά γίνει ἑκούσια πτωχή, γιά τήν ἀνακούφιση τῶν πτωχῶν. Ἐπένδυσε στήν τράπεζα τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, πού ἐγγυᾶται κέρδη ἄφθαρτα καί αἰώνια, τήν ἔνδοξη κληρονομιά τοῦ οὐρανοῦ.
  Ζωσμένη τό λέντιο τῆς διακονίας ἡ μοναχή πλέον Φιλοθέη δαπανᾶ ὄχι μόνο ὅλα τά δικά της ἀλλά καί τόν ἴδιο τόν ἑαυτό της. Αὐτή πού ἑκούσια ἀπαρνήθηκε τά πλούτη της, θυσιάζει καί τήν προσωπική της ἄνεση γιά νά συντρέξει τούς πτωχούς καί καταφρονημένους, τούς ἐλαχίστους ἀδελφούς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Οἱ δύσκολες κοινωνικές συνθῆκες, ἡ τουρκική σκλαβιά πού τά ’σκιαζε ὅλα καί πάγωνε ὅλους μέ τόν φόβο, δέν τήν πτόησαν. Ἀψηφώντας κάθε κίνδυνο ξεκίνησε τήν πιό ἡρωική ἐπανάσταση: τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων ἀπό τήν τυραννία τῆς ἀμάθειας, τῆς ἄγνοιας, τῆς πλάνης. Πνεύμονας πνευματικῆς ζωῆς τό μοναστήρι της ἔγινε φάρος πολιτισμοῦ καί ἀγάπης στά σκοτεινά ἐκεῖνα χρόνια. Κοντά της οἱ πεινασμένοι ἔβρισκαν τροφή, οἱ ἀδικημένοι προστασία, οἱ κακουχημένοι στοργή, οἱ ἐγκαταλελειμμένοι γέροντες θαλπωρή. Τά ὀρφανά Ἑλληνόπουλα μάθαιναν γράμματα καί οἱ ταλαιπωρημένες Ἑλληνοποῦλες προστατεύονταν ἀπό τόν ἐξισλαμισμό, διδάσκονταν ὑφαντική καί νοικοκυριό, μυ-οῦνταν στήν πνευματική ζωή. Πόσα χρωστᾶ ὁ τόπος μας στόν Χριστό καί στήν Ἐκκλησία του! Ἀλλά καί πόσο μεγάλα καί θαυμαστά ἐπιτελεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ σ᾿ ἐκεῖνον πού τῆς παραδίδεται μέ πίστη καί ἀνιδιοτέλεια!

Στέργιος Ν. Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 64 (2009) 35
    

  19 Φεβρουαρίου. ῾Η Μητρόπολη τῶν ᾿Αθηνῶν ὑψώνεται ἐπιβλητική, φωτεινή, σημαιοστολισμένη. Κόσμος συρρέει γιά τόν ἑσπερινό τῆς γιορτῆς. ῾Ο ναός αὐτός φιλοξενεῖ αἰῶνες τώρα τό σκήνωμα τῆς ἁγίας Φιλοθέης, φυλαχτό ἱερό τῆς ἀττικῆς γῆς. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα ἕνας ἀπόγονος τῆς ἀρχοντικῆς οἰκογένειας τῶν Μπενιζέλων, ἀπ᾿ ὅπου καταγόταν ἡ ἁγία, ἀνοίγει τή λάρνακα γιά τό προσκύνημα τοῦ λαοῦ. Πάνδημη ἡ ἀκολουθία, πανηγυρική.

 ῾Η μορφή τῆς ἁγίας προβάλλει ὁλόφωτη. 16ος αἰώνας. Χρόνια σκληρά, μαῦρα. ῾Ο σουλτάνος συνεχίζει τήν τακτική τῶν προκατόχων του· θέλει νά ἐξισλαμίσει ὅλους τούς κατοίκους τῆς αὐτοκρατορίας. Ποῦ τρέχουν οἱ ῞Ελληνες νά βροῦνε καταφύγιο; Ποῦ ἀποσταμένη ἡ ἐλπίδα τους ἀναθάλλει; Ποῦ τά κορίτσια τῆς ᾿Αττικῆς μαθαίνουν τέχνες καί γράμματα; Μιά πλούσια κόρη ἔχει ἀνοίξει τούς θησαυρούς τοῦ ἀρχοντικοῦ της σπιτιοῦ -περιουσία τρανή- καί τούς θησαυρούς τῆς καρδιᾶς της -ἀγάπη περίσσια.

  Ναί, εἶναι ἡ ἐποχή ὅπου ἡ λήθη ἄρχισε νά ξεθωριάζει τή μνήμη τῆς ἱστορίας, νά ἀμαυρώνει τήν καθαρότητα τῆς πίστεως. «῞Ολα τά ᾿σκιαζε ἡ φοβέρα». Μά ἀπό τότε πού σέ τούτη τήν πανώρια γῆ, κάτω ἀπό τόν ὀνομαστό γαλανό οὐρανό της, ἀντήχησε τό κήρυγμα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ καί πίστεψε μιά Λυδία, μιά Φοίβη, μιά Δάμαρις, ἀπό τότε ἡ ῾Ελλάδα ἔχει καρδιές οἱ ὁποῖες μέ τόλμη κρατοῦν τή φλόγα ἀναμμένη. Γυναῖκες πού μέ τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ γίνονται ἀνδρεῖες, «φῶς τῆ γῆς καί ἁλάτι».

  Νοσοκομεῖα, ἄσυλα, ἐργαστήρια, σχολεῖα στήν ὑπηρεσία τοῦ ἀνθρώπου, «τοῦ ἐλαχίστου ἀδελφοῦ τοῦ Χριστοῦ». ῾Η Ρηγούλα Μπενιζέλου ντυμένη τό τιμημένο ράσο, μέ τό ὄνομα Φιλοθέη γίνεται ἡ μάνα τῆς ᾿Αθήνας, «λαμπάς καιομένη καί φαίνουσα». Τῶν ᾿Αθηναίων ἡ πόλις ἡ περιώνυμος τήν βλέπει ἀκούραστη νά περιθάλπει, νά ἐνισχύει, νά διδάσκει. Κι ὁ οὐρανός τήν βλέπει νά γονατίζει, νά ἀγρυπνεῖ, νά δέεται. Τούς ἅγιους καρπούς τῆς ἐξωτερικῆς της δραστηριότητας πού συνδυάζεται μέ τήν ἐσωτερική πνευματικότητα τούς δρέπουν πλούσια οἱ σκλαβωμένοι ραγιάδες.

  Στά 1550 στή σκλαβωμένη ῾Ελλάδα μιά γυναίκα κηρύττει ἐπανάσταση ἀγάπης. Ξεπερνᾶ τίς φυλετικές διακρίσεις, ἀντιστέκεται στίς κοινωνικές προκαταλήψεις καί πρωτοπορεῖ στήν παγκόσμια ἱστορία τῆς κοινωνικῆς πρόνοιας μέ τό ὀργανωμένο καί πολύπλευρο ἔργο της.

  ῾Η Φιλοθέη μιμήθηκε τόν Κύριο πού διῆλθε «εὐεργετῶν καί ἰώμενος». Τά ἀσκητικά της χέρια γίνονται ὄργανο στά χέρια τοῦ Θεοῦ. ᾿Αγκαλιάζουν μέ στοργή τόν ἄρρωστο, τό φτωχό, τή νέα κοπέλα, τά μικρά παιδιά, τούς γέροντες, σκουπίζουν τά δάκρυα τῶν πονεμένων, λαφρώνουν τῶν «πεφορτισμένων» τό βάρος. Καλλιεργεῖ ἡ ῾Αγία τό σπόρο τῆς πίστεως, φτερώνει τῆς λευτεριᾶς τόν πόθο, ξερριζώνει τό ἀγκάθι τῆς ἀπελπισιᾶς. Μέ μόχθο, ἱδρώτα, ἀγωνία κι ὀδύνη βαδίζει τήν «καθ᾿ ὑπερβολήν ὁδόν τῆς ἀγάπης». Στό τάμα της μένει πιστή «ἄχρι τέλους». Προκαλεῖ τή μανία τῶν Τούρκων καί μαρτυρικά τελειώνει τή ζωή της στά 1589.

  Ἀπόψε, 18 Φεβρουαρίου, στόν ἑσπερινό, ἐκεῖ στόν κεντρικό ναό τῆς ᾿Αθήνας, ἀνοίγει γιά τίς πιστές ψυχές τοῦ 21ου αἰώνα δρόμους ἐλπίδας καί ἀνανέωσης μιά γυναίκα τοῦ 16ου αἰώνα.

  Μιά γυναίκα μέ πνεῦμα ἀνδρεῖο, μιά ῾Ελληνίδα μέ ψυχή ἀδούλωτη, μιά χριστιανή μέ φρόνημα ἡρωϊκό, ἡ ἁγία Φιλοθέη.

᾿Ιχνηλάτης

"Ἀπολύτρωσις"