Ὁ Ἰησοῦς στήν Ναζαρέτ

 Τήν ἐπίσκεψη τοῦ Ἰησοῦ στήν Ναζαρέτ ἐξιστορεῖ λεπτομερῶς ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς, ἐνῶ οἱ ἄλλοι εὐαγγελιστές τήν μνημονεύουν μέ συντομία (βλ. Μθ 13,53-58· Μρ 6,1-6).

 4,16. Καὶ ἦλθεν εἰς τὴν Ναζαρέτ, οὗ ἦν τεθραμμένος, καὶ εἰσῆλθε κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι.
    Ὁ Ἰησοῦς γεννήθηκε στήν Βηθλεέμ, ἀλλά μετά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τήν Αἴγυπτο ἐγκαταστάθηκε καί ἔζησε στήν Ναζαρέτ· γι’ αὐτό τοῦ δόθηκε ἡ προσωνυμία «Ναζωραῖος» (Μθ 2,23). Στό ξεκίνημα τῆς δημόσιας δράσεώς του καί ἀφοῦ προηγουμένως εἶχε κηρύξει καί θαυματουργήσει στήν εὐρύτερη περιοχή τῆς Ἰουδαίας καί τῆς Γαλιλαίας, ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ, οὗ ἦν τεθραμμένος. Θέλησε νά ἐπισκεφθεῖ τούς συμπατριῶτες του, νά ἀποδώσει τά τροφεῖα στόν τόπο πού τόν μεγάλωσε· «ἵνα καὶ ἡμᾶς διδάξῃ», γράφει ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος, «πρότερον τοὺς οἰκείους εὐεργετεῖν καὶ τούτους ἐκδιδάσκειν, εἶτα καὶ εἰς τοὺς λοιποὺς τὴν φιλανθρωπίαν ἐκχέειν».
   Στήν Ναζαρέτ, τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου πῆγε στήν συναγωγή κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ. Συνήθιζε ὁ Ἰησοῦς, καθ’ ὅλο τό διάστημα πού ἔμενε στήν Ναζαρέτ, νά πηγαίνει στήν συναγωγή κάθε Σάββατο. Ἡ συνήθειά του αὐτή φανερώνει ὅτι εἶναι θεάρεστη ἡ συμμετοχή στίς ἱερές συνάξεις τῶν πιστῶν.
   Στήν συναγωγή οἱ ὁμιλητές διάβαζαν ὄρθιοι τήν περικοπή ἐκφράζοντας ἔτσι τόν σεβασμό τους πρός τό ἱερό κείμενο. Ὁ Ἰησοῦς, πού γιά χρόνια ἦταν ἕνας ἁπλός ἀκροατής καί μαθητής στόν χῶρο ἐκεῖνο, σηκώνεται ὡς διδάσκαλος αὐτή τήν φορά νά διαβάσει, ἀνέστη ἀναγνῶναι, καί στήν συνέχεια νά κηρύξει μέ παρρησία στούς συμπατριῶτες του.
 

4,17. Καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον Ἠσαΐου τοῦ προφήτου, καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρε τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον.
   Τά βιβλία τῆς ἐποχῆς ἐκείνης εἶχαν τήν μορφή ρολοῦ, ὁ ὁποῖος φυλασσόταν μέσα σέ κύλινδρο. Ὁλόκληρη ἡ Παλαιά Διαθήκη συμπεριλαμβανόταν σέ εἰκοσιδύο ρολούς. Ὁ ὑπηρέτης τῆς συναγωγῆς ἔδωσε στόν Κύριο βιβλίον Ἠσαΐου τοῦ προφήτου, δηλαδή τόν ἀντίστοιχο ρολό. Ὁ Κύριος ἀφοῦ ξετύλιξε, ἀναπτύξας τόν ρολό, βρῆκε τήν προγραμματισμένη περικοπή τῆς ἡμέρας· ἦταν οἱ δύο πρῶτοι στίχοι τοῦ 61ου κεφαλαίου τῆς προφητείας τοῦ Ἠσαΐα.
 

4,18-19. Πνεῦμα Κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με, εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με, ἰάσασθαι τοὺς συντετριμμένους τὴν καρδίαν, κηρῦξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει, κηρῦξαι ἐνιαυτὸν Κυρίου δεκτόν.
   Ἡ περικοπή τήν ὁποία διάβασε ὁ Ἰησοῦς στήν συναγωγή τῆς Ναζαρέτ ἀφοροῦσε στό πρόσωπο τοῦ Μεσσία, στήν σωτηρία καί στήν δόξα πού θά προσφέρει στόν λαό τοῦ Θεοῦ. Ὁ Μεσσίας μιλᾶ μέ τό στόμα τοῦ προφήτη Ἠσαΐα καί λέγει· Πνεῦμα Κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με. Σ’ αὐτόν ἀναπαύεται τό ἅγιο Πνεῦμα καί τόν καθιστᾶ τόν κατεξοχήν «Χριστόν». Ἡ ἀποστολή του παρουσιάζεται συνοπτικά ὡς ἑξῆς·
  α) Εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με· φέρνει ἄγγελμα χαρᾶς στούς πτωχούς, δηλαδή στούς ταπεινούς καί καταφρονημένους πού ἀναζητοῦν τόν Θεό καί περιμένουν τήν θεία λύτρωση.
  β) Ἰάσασθαι τοὺς συντετριμμένους τὴν καρδίαν· χαρίζει τήν θεραπεία σέ ἐκείνους πού ἔχουν συντετριμμένη καρδιά, στούς ἀπελπισμένους καί ἀπογοητευμένους.
  γ) Κηρῦξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν· κηρύττει τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τόν ζυγό τῆς αἰχμαλωσίας τοῦ σατανᾶ καί τῆς ἁμαρτίας.
  δ) Καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν· δίνει στούς τυφλούς φῶς, φυσικό καί πνευματικό.
  ε) Ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει· παρέχει τήν ἄφεση, τήν θεραπεία καί τήν ἀνόρθωση στούς τσακισμένους καί ἐξουθενωμένους, στούς ἀποτυχημένους. Τούς παρέχει ἐλπίδα κι ἀνοίγει διέξοδο στό ἀδιέξοδό τους.
   Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι τόν πέμπτο στόχο τῆς ἀποστολῆς του τόν διατυπώνει ὁ Κύριος χρησιμοποιώντας χωρίο ἀπό προηγούμενο κεφάλαιο τοῦ Ἠσαΐα (βλ. 58,6) καί ὄχι ἀπό τήν συγκεκριμένη περικοπή (Ἠσ 61,1-2), τήν ὁποία χρησιμοποίησε γιά τούς ἄλλους στόχους. Ὡς κύριος καί κάτοχος τῆς ἁγίας Γραφῆς μποροῦσε, φυσικά, νά τήν χρησιμοποιεῖ ἐλεύθερα. Τέλος, στήν ἑπόμενη φράση συνοψίζει ὅλους τούς στόχους τῆς ἀποστολῆς του·
  στ) Κηρῦξαι ἐνιαυτὸν Κυρίου δεκτόν· κηρύττει τό ἰωβηλαῖο τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἰουδαῖοι κάθε πενήντα χρόνια κήρυτταν μέ σάλπιγγες καί τύμπανα τήν ἔναρξη τοῦ ἰωβηλαίου ἔτους, κατά τό ὁποῖο διαγράφονταν τά χρέη, ἐλευθερώνονταν οἱ δοῦλοι, ἀφήνονταν ἀκαλλιέργητοι οἱ ἀγροί (βλ. Λε 25,8-13). Ἡ γιορτή αὐτή εἶχε ὡς σκοπό τήν διατήρηση τῆς ἰσότητος μεταξύ τῶν Ἰσραηλιτῶν καί τήν ἀγρανάπαυση. Συνιστοῦσε προτύπωση τῆς μεσσιακῆς ἐποχῆς, κατά τήν ὁποία οἱ πιστοί θά ἀπολαμβάνουν τήν πατρική ἀγαθότητα, πού διαγράφει τίς ἁμαρτίες, ἐλευθερώνει ἀπό τά πάθη, χαρίζει φῶς καί πνευματική ἀνόρθωση, τήν ἀληθινή ἀνάπαυση καί εἰρήνη.

 4,20. Καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισε· καὶ πάντων ἐν τῇ συναγωγῇ οἱ ὀφθαλμοὶ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ.
   Μετά τήν ἀνάγνωση τῆς περικοπῆς ὁ Κύριος πτύξας τὸ βιβλίον, τύλιξε τό ρολό-βιβλίο, καί ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ, ἀφοῦ τό ἐπέστρεψε γιά νά μπεῖ ξανά στήν θέση του (βλ. σχόλια στό 4,15), ἐκάθισε· μόνο κατά τήν ἀνάγνωση ὄφειλε νά μένει ὄρθιος ὁ ἀναγνώστης. Τό παράστημα τοῦ Ἰησοῦ, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο διάβασε τήν περικοπή -εἶχε προηγηθεῖ ἤδη καί ἡ φήμη του- τράβηξαν τήν προσοχή ὅλων. Ἔτσι πάντων ἐν τῇ συναγωγῇ οἱ ὀφθαλμοὶ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ, ὅλοι κάρφωσαν τό βλέμμα τους ἐπάνω του.
 

4,21. ῎Ηρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν.
   Μέ σαφήνεια καί ἁπλότητα ὁ Κύριος ἀνέπτυξε τήν προφητεία πού διάβασε, διαβεβαιώνοντας ὅτι ἐκπληρώνεται σήμερον στό πρόσωπό του. Αὐτός εἶναι ὄχι ἁπλῶς «χριστός Κυρίου» ἀλλά «Χριστός Κύριος» (βλ. Λκ 2,11)· δέν χρειάζεται νά χρισθεῖ, διότι -ἤδη ἀπό τήν ὥρα τῆς σαρκώσεώς του- ἔχει δικό του ὅλο τό ἅγιο Πνεῦμα ὡς θεάνθρωπος, ὁμοούσιος μέ τόν Πατέρα καί τόν Παράκλητο (βλ. σχόλια στό 4,1). Ἡ προφητεία τοῦ Ἠσαΐα ἀποτελεῖ τό διάγγελμα τοῦ Μεσσία. Καθώς ὁ Ἰησοῦς τήν ἐφαρμόζει στό πρόσωπό του ἀποκαλύπτει ὅτι εἶναι·
  α) ὁ διδάσκαλος πού μέ τήν σοφία του θά διδάξει τήν ἀλήθεια καί θά ἐλευθερώσει τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν ἄγνοια, τήν πλάνη καί τόν πόνο·
  β) ὁ ἀρχιερέας πού μέ τήν θυσία του θά λυτρώσει τόν κόσμο ἀπό τήν ἁμαρτία, τήν φθορά καί τόν θάνατο·
  γ) ὁ βασιλιάς πού μέ τήν δύναμή του θά δημιουργήσει μιά αἰώνια βασιλεία, στήν ὀποία οἱ πιστοί θά ἀπολαμβάνουν τήν εὐτυχία τῆς μεσσιακῆς ἐποχῆς.
 

4,22. Καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ ἔλεγον· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Ἰωσήφ;
   Στήν συναγωγή τῆς Ναζαρέτ δικαιώθηκε ἡ φήμη τήν ὁποία εἶχε ὁ Ἰησοῦς ὡς θαυμαστός διδάσκαλος. Ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι ἐμαρτύρουν αὐτῷ, ἔδιναν τήν μαρτυρία τους ὅτι μένουν κατάπληκτοι ἀπό ὅσα ἀκοῦν καί βλέπουν. Τό ρῆμα ἐθαύμαζον ἐκφράζει αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἔκπληξή τους. Ἀναγνώριζαν τήν χάρη, τήν γλυκύτητα τῶν λόγων του. Ἐξέφραζαν ὅμως ἔντονα καί τήν ἀπορία τους· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Ἰωσήφ; Κατά τήν συνήθεια τῆς ἐποχῆς τό πατρώνυμο «υἱὸς Ἰωσὴφ» ἐπέχει θέση ἐπωνύμου. Γνώριζαν οἱ κάτοικοι τῆς Ναζαρέτ τήν οἰκογένεια τοῦ Ἰησοῦ. ῎Ηξεραν, ἐπίσης, ὅτι αὐτός μεγάλωσε ἀνάμεσά τους, χωρίς νά ἔχει λάβει ἰδιαίτερη μόρφωση. Δέν μποροῦσαν, λοιπόν, νά ἑρμηνεύσουν τήν σοφία καί τήν παρρησία πού χαρακτήριζε τήν διδασκαλία του. Ἐξάλλου, δέν ἦταν γι’ αὐτούς εὔκολο νά παραδεχθοῦν ὅτι ἐφαρμόζεται στόν συγχωριανό τους ὅ,τι εἶχε προφητεύσει ὁ Ἠσαΐας.
 

4,23. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· πάντως ἐρεῖτέ μοι τὴν παραβολὴν ταύτην· ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα ἐν τῇ Καπερναούμ, ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου.
   Ὁ καρδιογνώστης Κύριος γνωρίζει τούς διαλογισμούς τῶν συμπατριωτῶν του. Ἦταν ἕτοιμοι νά τοῦ ποῦν τήν παραβολήν, τήν παροιμία πού συνηθίζονταν στούς Ἰουδαίους ἀλλά καί στούς Ρωμαίους καί στούς Ἕλληνες· ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν. Ἄν δέν μπορεῖς νά ἐπιτελέσεις καί στήν Ναζαρέτ κάποια ἀπό τά σημεῖα πού ἔκανες στήν Καπερναούμ, ὥστε ἔτσι νά βοηθήσεις τόν ἑαυτό σου καί νά τόν ἀπαλλάξεις ἀπό τήν περιφρόνηση τῶν συμπατριωτῶν σου, πῶς ἰσχυρίζεσαι ὅτι θά θεραπεύσεις ἄλλους ἐφαρμόζοντας στό πρόσωπό σου τό «ἰάσασθαι τοὺς συντετριμμένους»;
   Ὁ Κύριος, ὡστόσο, ἐπιτελοῦσε σημεῖα μόνο γιά τούς πιστούς, οἱ ὁποῖοι θά μποροῦσαν νά καρπωθοῦν ἀπό αὐτά κάποια ὠφέλεια. Ἀρνεῖται νά κάνει σημεῖο στόν τόπο του, ἐπειδή διακρίνει τήν ἀπιστία τῶν Ναζαρηνῶν· δέν θέλει νά κερδίσει τήν πίστη τους μέ τρόπο δυναμικό καί ἐντυπωσιακό. Περιορίζεται νά τούς θυμίσει τήν προφητεία, ὥστε συνδυάζοντάς την μέ ὅσα γνώριζαν γιά τό πρόσωπό του, νά καταλάβουν ποιός πραγματικά εἶναι. Ἐκεῖνοι, ἀπεναντίας, ἐνῶ ἔχουν ὅλα τά τεκμήρια πού θά ἔπρεπε νά τούς ὁδηγήσουν σέ εἰλικρινῆ θαυμασμό, ἐκφράζονται γι’ αὐτόν μέ περιφρόνηση. Ἔτσι ἀποκαλύπτεται ἡ κακότητα τῶν κατοίκων τῆς Ναζαρέτ (πρβλ. Ἰω 1,47).
 

4,24. Εἶπε δέ· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ.
   Ἀρχίζοντας μέ τό ἀμὴν ὁ Ἰησοῦς δίδει ἐπισημότητα στόν λόγο του. Ἡ παροιμία πού μνημονεύει, οὐδεὶς προφήτης δεκτὸς ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ, εἶχε τήν ἐφαρμογή της καί στούς προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (βλ. Ἰε 11,21). Σέ μιά κλειστή κοινωνία εὐκολώτερα προβάλλεται ἡ προσωπικότητα κάποιου ξένου. Ὁ γνωστός καί οἰκεῖος στερεῖται συνήθως τήν τιμή πού τοῦ ἁρμόζει, διότι δέν ἀναγνωρίζεται ἡ ἀνωτερότητά του, ἀλλά ἀντίθετα προκαλεῖ τόν φθόνο.

 4,25-27. Ἐπ’ ἀληθείας δὲ λέγω ὑμῖν, πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἠλιοὺ ἐν τῷ Ἰσραήλ, ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη τρία καὶ μῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ πρὸς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπέμφθη Ἠλίας εἰ μὴ εἰς Σάρεπτα τῆς Σιδωνίας πρὸς γυναῖκα χήραν. Καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐπὶ Ἐλισαίου τοῦ προφήτου ἐν τῷ Ἰσραήλ, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη εἰ μὴ Νεεμὰν ὁ Σύρος.
   Ὁ Ἰησοῦς θέλει νά φέρει τούς συμπατριῶτες του σέ συναίσθηση καί μετάνοια. Γι’ αὐτό τούς ἐλέγχει αὐστηρά, χρησιμοποιώντας δύο παραδείγματα ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, πού ἑρμηνεύουν τήν στάση του ἀπέναντί τους.
   Τό πρῶτο περιστατικό ἀναφέρεται στόν προφήτη Ἠλία (βλ. Γ´ Βα 17,1-16· πρβλ. Ἰα 5,17-18). Στίς ἡμέρες του ἔκλεισε ὁ οὐρανός καί δέν ἔβρεξε ἐπί τρία χρόνια καί ἕξι μῆνες. Ἡ ἀνομβρία ἐπηρέασε τίς καλλιέργειες καί ἔπεσε πείνα σέ ὅλη τήν χώρα. Τότε, λοιπόν, καί ἐνῶ ἡ ἀλλοεθνής βασίλισσα Ἰεζάβελ προσπαθοῦσε νά παρασύρει τόν ἰσραηλιτικό λαό στήν εἰδωλολατρία, ὁ Θεός ἔστειλε τόν προφήτη Ἠλία στά Σάρεπτα τῆς Σιδωνίας· φιλοξενήθηκε στό σπίτι μιᾶς ἀλλοεθνοῦς χήρας καί μέ σημεῖο κατέστησε ἀμείωτο τό ἀλεύρι καί τό λάδι τῆς οἰκογένειας. Πρόκειται γιά μιά στροφή στά ἔθνη τήν ἐποχή τῆς αὐστηρῆς ἐθνικιστικῆς νοοτροπίας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.
   Τό δεύτερο παράδειγμα ἀφορᾶ στόν προφήτη Ἐλισαῖο (βλ. Δ´ Βα κεφ. 5). Στήν ἐποχή του ὑπῆρχαν πολλοὶ λεπροὶ (βλ. Δ´ Βα 7,3), ἀλλά ἀπό ὅλους αὐτούς θεραπεύθηκε μόνον ὁ Νεεμὰν ὁ Σύρος, ἕνας εἰδωλολάτρης. Ὁ Θεός δέν εἶναι προσωπολήπτης. Ἐπιτελεῖ σημεῖα σέ ὅσους δείχνουν πίστη στήν δύναμή του, ἔστω καί ἄν αὐτοί εἶναι ἐθνικοί. Καί ὁ Ἰησοῦς συνάντησε ἐθνικούς μέ μεγάλη πίστη, τήν ὁποία θαύμασε καί ἐπιβράβευσε (βλ. Μθ 8,10· 15,28).
   Τά δύο παλαιοδιαθηκικά παραδείγματα ἐπισημαίνουν ὅτι·
α) Οἱ κάτοικοι τῆς Ναζαρέτ εἶναι ἀνάξιοι νά δοῦν σημεῖα, ἐξαιτίας τῆς πεισματικῆς ἀπιστίας τους.
β) Τό κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου θά ἀγκαλιάσει τούς ἐθνικούς ὄχι γιά νά ἀλλοιωθεῖ ἀπό αὐτούς, ἀλλά γιά νά τούς μεταβάλει σέ πιστούς, νά τούς ἐκχριστιανίσει. Εἶναι τό μήνυμα πού μέ ἰδιαίτερη συγκίνηση καί ἐπιμονή μεταφέρει ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς.
γ) Μετά τήν ἀνάστασή του ὁ Κύριος θά ἐγκαταλείψει ὄχι μόνο τούς συμπατριῶτες του ἀλλά καί ὅλον τόν Ἰσραήλ καί θά στραφεῖ πλέον στά ἔθνη. Τό ἴδιο νόημα ἔχει καί «τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου» (Μθ 12,39-40· Λκ 11,29-30), μέ τό ὁποῖο ἀργότερα ὁ Κύριος ἀπείλησε τούς σκληρόκαρδους γραμματεῖς καί φαρισαίους, πού ἀπαιτοῦσαν νά τούς δείξει σημεῖο. Ἡ διακήρυξη αὐτή ὄχι μόνο φόβιζε ἀλλά καί ἐξόργιζε τούς Ἰουδαίους, διότι θεωροῦσαν ὅτι εἶναι οἱ μόνοι καί ἀποκλειστικοί δέκτες τῶν εὐλογιῶν τοῦ Θεοῦ.

 4,28. Καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα.
   Ἀκούγοντας τά τελευταῖα λόγια τοῦ Ἰησοῦ οἱ Ναζαρηνοί θύμωσαν πολύ. Δέν μπόρεσαν νά ἀνεχθοῦν τόν ἔλεγχό του. Ἀπαιτοῦσαν μιά ἐξαιρετική εὔνοια ἀπό τόν συμπατριώτη τους. Ἡ συμπεριφορά τους ἀπέδειξε ὅτι πολύ σωστά καί δίκαια τούς ἀντιμετώπισε ὁ Κύριος. «Ἔδειξαν ἐντεῦθεν ἀναξίους σημείων ἑαυτοὺς καὶ τὸν περὶ τούτου λόγον τοῦ Σωτῆρος ἐβεβαίωσαν, ἀφ’ ὧν ἐπεχείρησαν», σχολιάζει ὁ Ζιγαβηνός.

 4,29-30. καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους, ἐφ’ οὗ ἡ πόλις αὐτῶν ᾠκοδόμητο, εἰς τὸ κατακρημνίσαι αὐτόν· αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν ἐπορεύετο.
    Ὁ θυμός τῶν Ναζαρηνῶν ἦταν τόσο ἔντονος, ὥστε παρ’ ὅτι ἐντυπωσιάσθηκαν ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ Ἰησοῦ (βλ. στ. 22) ἀποφάσισαν νά τόν ἐκδικηθοῦν ἀμέσως γιά τήν προσβολή πού τούς ἔκανε. Τόν ἔβγαλαν, λοιπόν, ἔξω ἀπό τήν πόλη καί τόν ὁδήγησαν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους, στήν κορυφή τοῦ βουνοῦ ἐπάνω στό ὁποῖο ἦταν κτισμένη ἡ Ναζαρέτ, γιά νά τόν γρεμίσουν ἀπό ἐκεῖ.
   Πῶς γλύτωσε ἀπό τόν βέβαιο θάνατο ὁ Κύριος δέν ἀναφέρεται. Τό πιθανότερο εἶναι ὅτι, ὅταν τόν ἔφεραν ὥς τό χεῖλος τοῦ γκρεμοῦ, παρέλυσαν τά χέρια τους. Τότε ὁ Ἰησοῦς πέρασε διά μέσου αὐτῶν καί ἔφυγε, ὅπως ὁ βασιλιάς ἀνάμεσα ἀπό τούς παραστάτες πού τοῦ ἄνοιξαν δρόμο ἤ ὅπως ὁ νικητής ἀνάμεσα ἀπό ἡττημένους ἀντιπάλους του.
   Ὁ Ἰησοῦς ἦταν «φρουρούμενος τῇ ἡνωμένῃ αὐτῷ θεότητι»14. Εἶχε τήν ἐξουσία νά «καταθέσει» τήν ζωή του ἤ νά τήν «λάβει», ὅταν ὁ ἴδιος τό θελήσει (βλ. Ἰω 10,18). Βρισκόταν, ἐξάλλου, στήν ἀρχή τοῦ κηρύγματός του. Θά ἦταν ἄκαιρο νά ὁδηγηθεῖ στόν θάνατο πρίν κηρύξει τόν λόγο τῆς ἀληθείας. Ἀργότερα, ἔγιναν ἀπό τούς ἐχθρούς του καί κάποιες ἄλλες ἀπόπειρες νά τόν συλλάβουν, ἀλλά ἀπέτυχαν, «ὅτι οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ» (βλ. Ἰω 7,30). Ὁ Ἰησοῦς βάδισε πρός τό ἑκούσιο πάθος του τηρώντας ἕνα πρόγραμμα, ἕνα προκαθορισμένο σχέδιο. Ὅταν Ἐκεῖνος ἔκρινε κατάλληλη τήν στιγμή, παρέδωσε τόν ἑαυτό του στά χέρια τῶν ἐχθρῶν του, καί τέλος, παρέδωσε τό πνεῦμα του ἐπάνω στόν σταυρό λέγοντας· «τετέλεσται» (Ἰω 19,30).

Στεργίου Σάκκου, Ἑρμηνεία στό κατά Λουκᾶν Α΄, σελ. 183-191