Οἱ Θεσσαλονικεῖς κινδύνευαν νά πέσουν θύματα τῶν ψευδοπροφητῶν, οἱ ὁποῖοι διέδιδαν, ὡς θεία ἀποκάλυψη, ὅτι στίς μέρες τους θά ἔρθει ὁ Ἰησοῦς θρι­αμβευτής, γιά νά παραλάβει κοντά του τούς πιστούς. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος γιά νά ἀσφαλίσει τούς χριστιανούς, ὥστε νά μή γίνουν θύματα τῶν ἐπιτηδείων, τούς θυμίζει ὅσα σχετικά τούς δίδαξε κατά τήν παραμονή του στή Θεσσαλονίκη. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶχε πεῖ ὅτι τῆς Δευτέρας Παρουσίας θά προηγηθεῖ ἡ ἐξάπλωση τοῦ εὐαγγελίου καί  θά ἐμφανιστεῖ «τὸ βδέ­λυγμα τῆς ἐρημώσεως», πού συνδέεται μέ τήν ἐμφάνιση τοῦ ἀντιχρίστου (βλ. Μθ 24,14-15· Μρ 13,10. 14). Αὐτή ἡ ἐμ­φάνι­ση, τονίζει στούς Θεσσαλονικεῖς ὁ ἀπόστολος, δέν σημειώθηκε ἀκόμη. Ἀ­να­φέ­ρεται μάλιστα στό πρόσωπο τοῦ ἀ­ντι­­χρί­στου χρησιμοποιώντας τέσσερα ὀνό­ματα, τά ὁποῖα προσδιορίζουν τά βασικά χαρακτηριστικά του: «ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρ­τίας, ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ὁ ἀντικεί­μενος καὶ ὑπεραιρόμενος ἐπὶ πάντα λεγόμενον Θεὸν ἢ σέβασμα» (2,3-4).
α) «Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας»: ῾Ο ἅ­γι­ος Χρυσόστομος, ἀπαντώντας στήν ἀ­πορία ἄν ὁ ᾿Αντίχριστος θά εἶναι ὁ ἴδιος ὁ σατανᾶς, δηλώνει  ὅτι θά εἶναι ἄνθρωπος δεχόμενος ὅλη τήν ἐνέργεια τοῦ σα­τα­νᾶ. ῾Ο Θεοδώρητος παρατηρεῖ ὅτι ὅ­πως ὁ Χριστός ἐνανθρώπησε γιά νά φέ­ρει στόν ἄνθρωπο τή σωτηρία, ἔτσι καί ὁ σατα­νᾶς, ἐπειδή δέν μπορεῖ νά ἐνανθρωπήσει, ἐπιλέγει ὡς ὄργανό του ἕναν ἄν­θρωπο διεφθαρμένο καί πονηρό, γιά νά ὁδηγήσει τήν ἀνθρωπότητα στόν αἰ­ώνιο ὄλεθρο. ῾Ο ἄνθρωπος αὐτός θά ζεῖ ὁ ἴ­διος μέσα στήν ἁμαρτία καί θά παρα­σύ­ρει καί τούς ἄλλους στήν ἁμαρτία. Θά εἶναι ὁ ἁμαρτωλός πού θά κάνει τήν ἁ­μαρτία του   καθεστώς, γιά νά κυριαρχή­σει στόν κό­σμο.
β) «Ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας»: ῾Ο ἀντί­χριστος θά ὁδηγήσει πολλούς στήν ἀπώλεια ἀλλά καί ὁ ἴδιος θά ὑποστεῖ τήν αἰ­­ώνια καταστροφή, διότι θά μείνει ἀμε­τανό­η­τος. «Υἱὸς τῆς ἀπωλείας» ὀνομά­σθηκε ἀπό τόν Κύριο ὁ προδότης ᾿Ιού­­δας (᾿Ιω 17,12).
γ) «Ὁ ἀντικείμενος»: Χαρακτηριστικό τοῦ ἀντιχρίστου εἶναι ὅτι ἀντίκειται, δη­λα­δή ἀντιστέκεται, πηγαίνει κόντρα πρός τόν Θεό. Τήν ἴδια σημασία ἔχει τό ὄνομα σατανᾶς = ἀντιρρησίας.
δ) «Ὑπεραιρόμενος ἐπὶ πάντα λε­γό­μενον Θεὸν ἢ σέβασμα»: ῾Ο ἀντίχριστος θά ὑπεραίρεται, δηλαδή θά ἀνυψώ­νει τόν ἑαυτό του πάνω ἀπό τόν Θεό κι ἀπό ὅ,τι ἱερό σέβονται οἱ ἄνθρωποι. «Θά εἶναι κάποιος ἀντίθεος, πού θά καταλύσει ὅλους τούς θεούς καί θά προστάξει νά προσκυνοῦν αὐτόν ἀντί τοῦ Θεοῦ», ἐξηγεῖ ὁ ἅ­γιος Χρυσόστομος. ᾿Ενῶ, δηλαδή, ἀρ­χικά ὁ σατανᾶς προσπάθησε νά σα­λεύ­σει τήν πίστη τῶν χριστιανῶν μέ τήν πολυθεΐα καί τήν εἰδωλολατρία, στή συ­νέχεια ὁ ἴ­διος θά κηρύξει μονοθεΐα, ἀνα­κη­ρύτ­το­ντας τόν ἑαυτό του μοναδικό θεό.
Τά γνωρίσματα­ τά ὁποῖα ἀποδίδει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στόν ἀντίχριστο βρί­σκουν τήν ἐπαλήθευσή τους στό πρό­σωπο τοῦ αὐτοκράτορα πού ἡ ἱστορία ζωγράφισε μέ τά πιό μελανά χρώματα. ῾Ο Νέρωνας στήν ἐποχή τοῦ ἀποστόλου ἐν­σαρκώνει τό δυναμικό πρόσωπο τοῦ ἀ­ντιχρίστου. Γενικά, ἕνας ἱστορικός τύ­πος τῆς προσκυνήσεως τοῦ ἀντιχρίστου εἶναι ἡ καισαρολατρία, πού ἐμφανί­σθη­κε κατ᾿ ἀρχάς στούς βαβυλώνιους αὐτοκράτο­ρες (πρβλ. Ναβουχοδονόσορ), ἄν­θησε ὅ­μως ἰδιαίτερα στή ρωμαϊκή ἐποχή.
  Προκύπτει εὔλογα ἕνα σημαντικό ἐ­ρώτημα: ᾿Εφόσον ὁ ἀντίχριστος ἐμφα­νί­σθηκε στό πρόσωπο τοῦ Νέρωνα, γιατί δέν ἔγινε ἡ Δευτέρα Παρουσία; ῎Επεσαν ἔξω οἱ θεόπνευστοι ἀπόστολοι; ᾿Ασφα­λῶς ὄχι.
῾  Η ἀπάντηση εἶναι ἁπλή ἀλλά καί βα­θιά στήν οὐσία της. ῾Η ὥρα τῆς Δευτέ­ρας Παρουσίας εἶναι ἄγνωστη σέ ὅλους. ῎Ετσι κάθε γενιά πρέπει νά περιμένει τόν Χρι­στό νά ἔλθει στίς μέρες της. Κι ἄν δέν ἔλθει μέ τή Δευτέρα Παρουσία, θά ἔλθει μέ τόν θάνατο. Μετά τόν θάνατο χρόνος δέν ὑπάρχει καί ἡ ἀπόσταση ἀ­πό τή στιγ­μή τοῦ θανάτου μέχρι τή Δευ­τέρα Πα­ρου­σία ἐκμηδενίζεται. Κάθε γε­­νιά ζεῖ τή δική της ἔσχατη ὥρα (βλ. Α´ ᾿Ιω 2,18) ἤ τίς ἔσχατες μέρες της καί πα­ρου­σιάζει τόν δικό της ἀντίχριστο μέ τίς δύο μορ­φές του, τή δυναμική καί τήν ὕ­πουλη. ῎Ε­σχα­τες μέρες γιά τήν ᾿Εκκλη­σία εἶναι κάθε κρίσιμη ἐποχή, κατά τήν ὁποία οἱ πιστοί δοκιμάζονται μέ διωγμό ἤ μέ αἵ­ρεση. Στούς ἀποστολικούς χρό­νους τόν ἀντίχριστο ἐκπροσωπεῖ ὁ Νέ­ρωνας, ἀρ­γό­τε­ρα ὁ Διοκλητιανός, οἱ αἱ­ρετικοί αὐ­το­κράτορες τοῦ Βυζαντίου, στήν Τουρ­κοκρατία ὁ Μωάμεθ, στή νεότερη ἱστορία τά ἄθεα συστήματα καί οἱ ποι­κίλες αἱ­ρέσεις ἀπό τόν χιλιασμό μέ­χρι τόν οἰκουμενισμό. Ὅλοι αὐτοί οἱ ἀ­ντίχριστοι πού κατά καιρούς ἐμφανί­ζονται, ἀφοῦ δέν ἐπακολουθεῖ ἡ Δευτέρα Παρουσία, ἀποτελοῦν προτύπωση τῶν μελλοντικῶν ἀντιχρί­στων καί τοῦ τελικοῦ, στόν ὁποῖο ἀναφέρεται τό βιβλίο τῆς ᾿Αποκαλύψεως.
  Οἱ πιστοί κάθε ἐποχῆς ὀφείλουμε νά ζητοῦμε ἀπό τόν Κύριο σοφία, ὥστε νά διακρίνουμε τήν ἀλήθεια καί νά μήν παρασυρόμαστε ἀπό τήν πλάνη, ὅπως συ­νέ­βη μέ κάποια ἀπό τά μέλη τῆς ἐκ­κλη­- σίας τῶν Θεσσαλονικέων. Τήν ἀγω­νία μας γιά τό θέμα τοῦ ἀντιχρίστου νά τή διοχετεύουμε στήν προσευχή. Νά παρακαλοῦμε νά ἀναδεικνύει ὁ Κύριος στήν ᾿Εκκλησία του ἄξιους, καλούς  καί ἅγιους ποιμένες, πού θά διαφυλάξουν τό ποί­μνιο ἀπό τίς ἐπιθέσεις θηρίων καί προβατόσχημων λύκων. Πανικός, ταρα­χή καί δειλία δέν ἐπιτρέπεται. ῎Αν μέ­νουμε κο­ντά στόν Κύριο, ὁποιαδήποτε ἐπίθε­ση τοῦ ἀντιχρίστου, ὅσο δυναμική καί ὅσο ὕπουλη καί ἄν εἶναι, θά μᾶς ἀφήσει τελείως ἀνέγγιχτους. Σέ μᾶς μέ­νει νά ἀ­γω­νισθοῦμε σθεναρά καί ἡρωικά, γιά νά διατηρήσουμε τήν πίστη μας ἀλώβητη ἀπό τίς ποικίλες κακοδοξίες πού τήν ἀ­πειλοῦν καί τή ζωή μας ἀμί­αντη ἀπό τήν ἁμαρτία καί τή διαφθορά τοῦ κόσμου.

Στέργιος Ν. Σάκκος

"Ἀπολύτρωσις",

Τεῡχος Ὀκτωβρίου 2024