-Κυρία, δέν θέλω πιά νά κάθομαι μέ τόν Κώστα! Δέν τόν ἀντέχω ἄλλο... εἶναι πολύ ἐνοχλητικός! μέ προλαβαίνει ὁ Μάριος πρίν μπῶ στό Α3.
-Μέ λέει συνέχεια κοντόχοντρο καί μέ κοροϊδεύει...
-Καλά, Μάριε, αὐτό θά τό δοῦμε ἀρ­γότερα..., τοῦ λέω καί μπαίνω στήν τά­ξη. Νά σᾶς πῶ πρῶτα μιά καλημέρα καί... χρόνια πολλά, παιδιά!
-Γιατί μᾶς λέτε χρόνια πολλά, κυρία;
-Γιατί σήμερα εἶναι ἡ γιορτή τῶν Τρι­ῶν Ἱεραρχῶν καί γιορτάζουμε ὅλοι, καθηγητές καί μαθητές!
-Χρόνια πολλά, κυρία, καί σέ σᾶς! Ἀλ­­­λά τότε... Ἀρχαῖα θά κάνουμε σήμε­ρα; Ἀφοῦ γιορτάζουμε!
-Σκεφτόμουν σήμερα νά ξεκινήσου­με μέ ἕνα... παραμύθι. Νομίζω σᾶς ἀρέσουν τά παραμύθια, ἔτσι δέν εἶναι;
-Ναί, κυρία. Πάρα πολύ!
-Τό παραμύθι μας ξεκινάει μέ αὐτές τίς λέξεις, λέω καί γράφω στόν πίνακα μιά πρόταση: «Ἀνθρώπων ἕκαστος δύο πήρας φέρει, τὴν μὲν ἔμπροσθεν, τὴν δὲ ὄπισθεν».
-Κυρία, αὐτά εἶναι ἀρχαῖα, δέν εἶναι παραμύθι!
-Κι ὅμως, ἔτσι ξεκινᾶ ἕνας μύθος τοῦ Αἰσώπου πού λέει πώς ὁ Προμηθέ­ας κρέ­μασε δύο πήρας, δύο σακούλια δηλαδή στούς ὤμους τοῦ ἀνθρώπου: τό ἕνα περιεῖχε τά ἐλαττώματα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων καί τό δεύτερο τά δικά του κακά. Τό πρῶτο σακούλι τό τοποθέτησε μπροστά του καί τό ἄλλο ἀπό πίσω του. Γι᾽ αὐτό, λένε, συμβαίνει συχνά οἱ ἄν­θρω­­ποι νά βλέπουν εὔκολα καί γρήγορα τά κακά τῶν ἄλλων, ἀλλά νά μή βλέπουν τά δικά τους. Ἐσεῖς τί λέτε;
-Κι ἐμεῖς, κυρία, τό ἴδιο κάνουμε συνήθως, σχολιάζει ἡ Μαρία.
-Ἀκριβῶς! Εἴμαστε τυφλοί γιά τίς δι­κές μας ὑποθέσεις, ἀλλά ἀσχολούμαστε μέ τίς κακίες τῶν ἄλλων... Ὁ Ξενο­φώ­ντας στά «Ἀπομνημονεύματα» τήν ἴδια διαπίστωση βάζει στό στόμα τοῦ Σωκρά­τη: «Οἱ περισσότεροι, λέει, ἔχουν τήν τά­ση νά κοιτάζουν ὅ,τι ἀφορᾶ στούς ἄλ­λους, ἀλλά ὄχι στόν ἑαυτό τους». Καί ὅσοι παρατηροῦν τίς ἀδυναμίες τῶν ἄλ­λων, συνήθως δέν καταλαβαίνουν ὅτι ἔ­χουν τά ἴδια ἤ καί χειρότερα ἐλαττώμα­τα.
-Δέν βλέπουν τό δοκάρι πού ἔχει μπεῖ στό μάτι τους, ἀλλά βλέπουν τό μι­κρό ξυλάκι στό μάτι τοῦ ἄλλου, ὅπως μᾶς εἶπε ὁ κύριος στά Θρησκευτικά.
-Ἡ γιαγιά μου λέει ὅτι τά ἐλαττώμα­τα τῶν ἄλλων εἶναι καρύδια πού τρίζουν, ἐνῶ τά δικά μας... σύκα πού δέν βρο­ντοῦν!
-Κυρία, αὐτό εἶναι ἀλήθεια..., ὡστό­σο πολλές φορές φταῖνε κι ἄλλα πράγματα...
-Ναί, παιδιά, ἡ ζήλια καί ὁ φθόνος μᾶς κάνει νά μή βλέπουμε καλά, νά μειώνουμε τούς ἄλλους, νά τούς φέρνουμε στά δικά μας μέτρα, μιά καί ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά ψηλώσουμε καί νά τούς φτάσουμε. Καί μιά πού λέμε γιά ὕψος, θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι εἶναι σημεῖο μικρότητας νά γελᾶς γιά κάποια ἔλλειψη ἤ φυσική ἀναπηρία κάποιου ἄλλου... ἤ νά σχολιάζεις τά λάθη του.
-Μά αὐτό κάνουν ὅλοι σήμερα, κυ­ρία! Τό κουτσομπολιό εἶναι πρῶτο στήν τηλεόραση... Ἐκεῖ πληρώνονται ὅσοι σχολιάζουν καλύτερα!
-Ἔχεις δίκιο, Νικόλα. Τό παραμικρό λάθος κάποιου διογκώνεται καί γίνεται ἀντικείμενο συζητήσεων, ἐνῶ τά καλά ἔργα... σπάνια ἀκούγονται στά μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης! Κι ἐμεῖς ἀποφεύγου­με νά κρίνουμε τόν ἑαυτό μας, γιατί εἶναι εὔκολο νά κρίνουμε τούς ἄλλους. Οἱ φα­κοί μέ τούς ὁποίους κοιτάζουμε τούς ἄλλους εἶναι παραμορφωτικοί. Ὅ­ταν ὅ­μως παρατηροῦμε τόν ἑαυτό μας, ἀκόμη καί οἱ ἀτέλειές μας φαντάζουν στά μάτια μας... σάν ἀρετές!
-Τί νά κάνουμε, λοιπόν, κυρία;
-Ἡ ἀποκάλυψη τοῦ ἑαυτοῦ μας δέν εἶναι κάτι εὔκολο. Ἀπαιτεῖ σοφία καί τόλ­μη... Ἄν ὁ ἴδιος ὁ Σωκράτης δυσκολευόταν νά προχωρήσει στήν αὐτογνωσία, πόσο δύσκολο εἶναι γιά ὅλους ἐμᾶς! Χρειάζεται τόλμη, γιά νά φέρουμε τό πί­σω σακούλι μας μπροστά, νά τό ἀνοί­ξου­με καί νά δοῦμε τή δική μας ἀθέατη πλευρά!
-Κι ὅταν ἀνακαλύπτουμε κάτι ἄσχη­μο στούς ἄλλους;
-Τότε ἄς ἀναρωτηθοῦμε μήπως τό ἴδιο τό ἔχουμε κι ἐμεῖς. Ἄς μή μᾶς τρομάζει ἡ θέα ὅσων ἄσχημων κουβαλᾶμε, ἄς μή βιαζόμαστε νά κλείσουμε τό σακούλι καί νά τό ρίξουμε πάλι στήν πλάτη μας... Ἄς προσπαθήσουμε φέτος, τό 2025, νά ἀνακαλύψουμε τά ὄμορφα τῶν ἄλλων καί τά ἄσχημα τοῦ ἑαυτοῦ μας. Νά φέρουμε τήν πίσω πήρα... μπροστά!
-Κυρία, ἐσεῖς πού ἔχετε... πείρα θά εἶναι σίγουρα πιό εὔκολο νά φέρετε τήν πίσω πήρα μπροστά!
-Μακάρι, Μανώλη, νά μέ βοηθᾶ ἡ πείρα... Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες πού γιορτάζουν σήμερα εἶχαν ὄντως σπουδαία πνευ­ματική πείρα καί μᾶς ἐπισημαίνουν πόσο σημαντικό εἶναι νά γνωρίσουμε πρῶτα τόν ἑαυτό μας. «Εἰς τὰ ἴδια αὐ­τοῦ βλέπων ὁ ἄνθρωπος, ἔσται γὰρ ἀ­ληθῶς ἄνθρωπος», λέει ὁ Μέγας Βασί­­­λειος. Δηλαδή, ἄν ὁ ἄνθρωπος κοιτάζει μέσα του, τότε θά εἶναι ἀληθινά ἄνθρωπος. Καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει ὅτι δέν ἔχουμε καθῆκον νά κρίνουμε τούς ἄλλους, ἀλλά μόνο τόν ἑαυτό μας. Σᾶς θυμίζω ὅτι ὁ Βασίλειος καί ὁ Γρηγόριος εἶχαν μεταξύ τους μιά ἱερή φιλία: «Ὁ φθόνος μας ἦταν ξένος· φροντίδα μας ἦταν ἡ ἅμιλλα». Ἔβλεπαν ὁ ἕνας τόν ἄλλον καλύτερο ἀπό τόν ἑ­αυτό του. «Κι ἄν δέν εἶναι ὑπερβο­λή, ἤμασταν κανόνας καί στάθμη ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλον», γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος γιά τή φιλία τους. Καί ἀλλοῦ σημειώνει μέ τόν ποιητικό του τρόπο: «Ἔχεις, ψυχή μου, δουλειά, καί μάλιστα, ἄν θέλεις, μεγάλη... Ἔχεις, ψυχή μου, δουλειά. Μήν κουραστεῖς ἀπό τόν κόπο». Ἄς κοπιά­σου­με λοιπόν κι ἐμεῖς τή νέα χρονιά, γιά νά διακρίνουμε τά δικά μας λάθη πρῶτα καί νά ἀναγνωρίζουμε τά καλά τῶν ἄλ­λων! Καί... ἔχουμε πολλή δουλειά... Τί λέτε; Μποροῦμε;
-Μποροῦμε! ἀπαντάει ὅλη ἡ τάξη μέ μιά φωνή.

Μ.Ε.Χ.

"'Ἀπολύτρωσις",

Τεῡχος Ἰανουαρίου 2025