Διάλεξε τό σύμμαχό σου!

῾Ο Θεός ἀντιτάσσεται στούς ὑπερήφανους, ἐφόσον ἀπό τήν ἀρχή ἀντιτάχθηκε στόν ἀρχηγό τους. Πρόσεξε, λοιπόν, μήν κάνεις ἀντίμαχό σου τόν Θεό καί τόν ἀρχαῖο ἀντάρτη σύμμαχο!
Μαρτυρίῳ Ι 164· ΡG 78,292Β

Μάθε ν᾿ ἀγωνίζεσαι!

᾿Επειδή στήν ἐπιστολή σου μέ ρωτᾶς τί πρέπει νά κάνεις, σοῦ ἀπαντῶ πώς δέν χρειάζεται τίποτε ἄλλο παρά νά ἀσκεῖς τήν ἀρετή καί νά καλλιεργεῖς τήν ἡσυχία· νά περιμένεις τήν ὥρα τῆς κρίσεως καί νά ἀποκρούεις τίς διαβολικές μεθόδους. Εἶναι, πράγματι, φοβερός καί πολυμήχανος ὁ ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου... Δέν συνηθίζει τήν κατά μέτωπο ἐπίθεση. Πλησιάζει συχνά μέ τό προσωπεῖο τοῦ φίλου κρατώντας κρυφά τά βέλη τῆς ἁμαρτίας. Μέ τό πρόσχημα νά ὁδηγήσει στή θέωση τόν ἄνθρωπο, τόν κατήντησε ἀθλιότερο ἀπό τά ἄλογα ζῶα... ᾿Εντούτοις, πολλοί ἀνακάλυψαν τίς μεθοδεῖες του καί κατέστησαν ἀνενεργά τά ὅπλα του. Γι᾿ αὐτό, ὅσοι μέ φρόνηση θέλουν ν᾿ ἀγωνίζονται γιά τή σωτηρία τους, ἄς ἐξιχνιάσουν τά σχέδιά του κι ἄς λάβουν τά μέτρα τους!

Διδύμῳ πρεσβυτέρῳ G 28· ΡG 78,1341

᾿Απόδοση Β. Τ.
    

 Ὁ διάβολος φέρνει πρῶτα στό νοῦ μας τό λογισμό: «Κάνε αὐτό ἤ ἐκεῖνο». Μ᾿ αὐτόν τόν τρόπο ἐπιτέθηκε στόν Κύριο καί Θεό μας: «Πές νά γίνουν οἱ πέτρες αὐτές ψωμί» (βλ. Μθ 4,3· Λκ 4,3). Αὐτό εἶναι ἀνεξάρτητο ἀπό τή θέλησή μας καί ὀνομάζεται «προσβολή».
 Ἡ ἀποδοχή τοῦ λογισμοῦ πού μᾶς ὑποβάλλει ὁ ἐχθρός, ἡ κατά κάποιον τρόπο μελέτη του καί ἡ ἡδονική συνομιλία μαζί του, ἡ ὁποία ἐξαρτᾶται ἀπό τή δική μας προαίρεση, ὀνομάζεται «συνδυασμός».
 Ἡ ἐξοικείωση πού ἀκολουθεῖ μέ τό λογισμό, ἡ συνεχής μελέτη κι ἐνασχόληση μ᾿ αὐτόν ὀνομάζεται «πάθος».
 Ἡ ἀντίσταση στό λογισμό, πού θά ὁδηγήσει στήν ἐξουδετέρωση τοῦ πάθους ἤ στήν τελική συγκατάθεση, ὀνομάζεται «πάλη».
  Ὁ βίαιος καί ἀκούσιος ἁρπαγμός τῆς καρδιᾶς, πού τυραννεῖται ἀπό μακρόχρονη συνήθεια, ὀνομάζεται «αἰχμαλωσία».
 Ἡ συγκατάνευση στόν ἐμπαθῆ λογισμό ὀνομάζεται «συγκατάθεσις».
 Ἡ πράξη πού ὑπαγορεύεται ἀπό τόν ἐμπαθῆ λογισμό, μετά τή συγκατάθεσή μας, ὀνομάζεται «ἐνέργεια».
  Ἐκεῖνος πού ἀπό τήν ἀρχή κρατᾶ μακριά του τούς ἐμπαθεῖς λογισμούς ἤ ἀποκρούει σθεναρά καί αὐστηρά τό πρῶτο, τήν προσβολή, ἀπαλλάσσεται μέ αὐτή τή μία κίνηση ἀπό ὅλα τά ὑπόλοιπα..

Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, Περί ἀρετῶν καί κακιῶν, ΕΠΕ 8, 491