Ὑπάρχουν σέ κάθε ἐποχή ὁρισμένοι ἄνθρωποι, πού θαρρεῖς κι ἔχουν ἐπάνω τους τό ἄγγιγμα τοῦ Θεοῦ. Πιάνουν τό χέρι τοῦ Θεοῦ καί τολμοῦν γι’ αὐτόν καί τήν ὑπόθεσή του ἅλματα στό ἄπειρο. Δέν ἱκανοποιοῦνται ἀπό μιά ἥσυχη ζωή, ἀλλά τρέχουν καί κοπιάζουν γιά νά ὁδηγήσουν ψυχές στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
  Ἕνας ἀπό αὐτούς εἶναι καί ὁ ἅγιος Νεκτάριος, ἐπίσκοπος Πενταπόλεως τῆς Αἰγύπτου.
 Δέν πρόφθασε νά πληροφορήσει τή διακονία του στό ποίμνιο τῆς Πενταπόλεως, πού ὁ Θεός τοῦ ἐμπιστεύθηκε, γιατί τόν ἀπομάκρυνε ἀπό τόν ἐπισκοπικό θρόνο ἡ κακία τῶν ἀνθρώπων. Γύρισε στήν Ἀθήνα πικραμένος καί τόσο φτωχός, ὥστε ἔγινε παροιμιώδης ἡ ἔκφραση «Πενταπόλεως καί χρήματα, δέν συμβιβάζονται». Μά δέν ἀπελπίσθηκε οὔτε ἀπογοητεύθηκε ἀπό τίς θλίψεις. Ζήτησε τή θέση τοῦ ἱεροκήρυκα στίς Μητροπόλεις Φθιώτιδος, Φωκίδος καί Εὐβοίας.
 Σέ μία ἀπό τίς περιοδεῖες του ἀναφέρεται τό ἑξῆς περιστατικό.
 Ἔφθασε σ’ ἕνα χωριό μέ σκοπό νά κηρύξει. Ἀμέσως κατευθύνθηκε στό σπίτι τοῦ ἱερέα. Ἐκείνη ὅμως τή στιγμή ὁ ἱερέας ἔλειπε καί στό σπίτι βρισκόταν ἡ πρεσβυτέρα μέ τά παιδιά της. Ἦταν κουρασμένη καί ἀγανακτισμένη ἀπό τίς δουλειές τῆς ἡμέρας: ἔπρεπε νά ἀνάψει τό φοῦρνο, γιά νά ψήσει τό ψωμί πού εἶχε παραγίνει, ἀλλά συγχρόνως νά καθησυχάσει καί τό μικρό παιδί της, πού ἄρρωστο ἔκλαιγε στήν κούνια του. Μόλις, λοιπόν, βλέπει τόν γέροντα ρασοφόρο στήν πόρτα της, χωρίς νά ξέρει ποιός εἶναι, ξεσπᾶ πάνω του ὅλη τήν κούραση καί τό θυμό της, γκρινιάζοντας ὅτι δέν εἶχε καιρό γιά φιλοξενία.
 Ὁ ἅγιος δίχως νά φανερώσει τήν ταυτότητά του, δέχεται πρόθυμα νά τήν βοηθήσει στίς δουλειές. Ἔτσι, ἄρχισε νά κόβει ξύλα γιά τό φοῦρνο, ἐνῶ πότε-πότε κουνοῦσε τήν κούνια τοῦ μικροῦ. Σ’ αὐτήν ἀκριβῶς τή θέση τόν βρῆκε ὁ ἱερέας, ὅταν ἐπέστρεψε στό σπίτι του γιά νά προειδοποιήσει τή σύζυγό του ὅτι θά ἔρθει ὁ ἅγιος Νεκτάριος. Μόλις τόν εἶδε ὁ ἱερέας τρόμαξε.
  Ἀμέσως δόθηκαν οἱ ἐξηγήσεις καί ἡ πρεσβυτέρα μετανιωμένη ζήτησε γονατιστή συγγνώμη ἀπό τόν ἅγιο Νεκτάριο.
  Ἡ βαθιά του ταπείνωση καί ἡ καλωσύνη του τή συγκλόνισαν καί τήν ὁδήγησαν στή μετάνοια καί τήν ἀλλαγή τῆς ζωῆς.
 Τέτοια περιστατικά ἀπό τή ζωή ἁγίων μορφῶν τῆς Ἐκκλησίας δηλώνουν τήν ἁγιότητά τους καί τήν ταπεινοφροσύνη. Πέρα ἀπό κάθε θαῦμα, αὐτό πού προκαλεῖ πραγματικό θαυμασμό καί σεβασμό στόν κάθε πιστό εἶναι ἡ ἀγάπη πού ἐκδηλώνεται μέ τήν ἀρετή καί κυρίως τήν ταπεινοφροσύνη. Εἶναι αὐτή πού σέ ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή θεία δόξα. Ὁ ταπεινός φέρει τά γνήσια χαρακτηριστικά τοῦ Κυρίου, γιατί παιδαγωγός, καί μέ λόγους ἀλλά πολύ περισσότερο μέ τή ζωή του, ἦταν ὁ ἴδιος ὁ Χριστός πάνω στή γῆ. Δύσκολος ὁ ἀγώνας γιά τήν ἀπόκτηση τῆς ταπεινοφροσύνης· μεγάλη ὅμως ἡ δόξα καί βεβαία ἡ σωτηρία πού ἐξασφαλίζεις μ’ αὐτήν. Ἡ γνήσια ἐν Χριστῷ ταπεινοφροσύνη ἑλκύει τούς ἀνθρώπους κι ἔτσι τούς προσφέρει εὐκαιρίες γιά νά γνωρίσουν τόν Θεό.
 «Καί γάρ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι, καί δοῦναι τήν ψυχήν αὐτοῦ λύτρον ἀντί πολλῶν (Μρκ 10,45).
 

Δ.Π.
Ἀπολύτρωσις 37 (1982) 154

  Ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ, στίς 9 Νοεμβρίου, μᾶς μεταφέρει στό 886 μ.Χ. Τότε πού ὁ εὐσεβής βασιλιάς τοῦ Βυζαντίου Λέων Στ΄ ὁ Σοφός ἀντιμετωπίζει ἕνα σοβαρό πρόβλημα μ᾿ ἕνα νησί τῆς αὐτοκρατορίας του. Οἱ Ἄραβες τυραννοῦν τούς Κρῆτες μέ συνεχεῖς λεηλασίες. Εἶναι ἀνάγκη μέ τό καλό ἤ διά τῆς βίας κάτι νά γίνει. Διαλέγει γιά τή δύσκολη αὐτή ἀποστολή, μαζί μέ τόν στρατηγό του, τόν Μαγίστρο καί Λογοθέτη Συμεών, ἄνδρα μέ σοφία, ἀρετή καί ἀνδρεία.
  Ὁ Συμεών πρόθυμα καί ὑπάκουα ἀναλαμβάνει τήν ἀποστολή, ζητώντας ἀπό τόν βασιλιά νά τοῦ κάνει μιά χάρη, σέ περίπτωση πού πετύχει. Καί στέφθηκε μέ ἐπιτυχία ἡ ἀποστολή, χωρίς νά γίνει πόλεμος, ἀλλά χάρη στή σοφία τῶν λόγων τοῦ Συμεών. Μά τί ἔκπληξη! Ἡ χάρη πού ζητᾶ δέν εἶναι, ὅπως ὁ Λέων περίμενε, χρήματα ἀλλά ἄδεια ν᾿ ἀποδεσμευτεῖ ἀπό τό ἀξίωμά του καί νά γίνει μοναχός! Ὁ βασιλιάς λυπᾶται πού θά στερηθεῖ ἕναν τέτοιο ἄνδρα, μά μέ δάκρυα στά μάτια τοῦ λέγει: «Ὕπαγε, τέκνον, εἰς τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖον παρακάλει καί διά τάς ἰδικάς μου ἁμαρτίας».
  Μέ τό πού ἐκπληρώθηκε ὁ ἱερός πόθος τῆς καρδιᾶς του, ὁ Συμεών ἐπιδίδεται, πέρα ἀπ᾿ τήν προσευχή καί τή μελέτη, καί σ᾿ ἕνα ἄλλο σπουδαῖο καί κοπιαστικό ἔργο, πού τοῦ χάρισε καί τήν προσωνυμία «Μεταφραστής». Ἔψαξε καί βρῆκε πάμπολλους βίους ἁγίων, τούς ὁποίους μετέφρασε καί ἀπέδωσε σέ γλαφυρή γλώσσα. Μιά μεγάλη προσφορά ἑνός ἁγίου στά Συναξάρια τῶν ἁγίων. Γεγονός πού ᾿χει κι αὐτό τή δική του μετάφραση: πόθος ἁγιότητας ἀπό τή μιά καί θαυμασμός ἁγιότητας ἀπό τήν ἄλλη.
  Ὁ Συμεών προτίμησε στή ζωή του τόν Χριστό παρά τόν χρυσό. Ἐπιλογή ἀνερμήνευτη γιά τούς πολλούς· μά εὐνόητη γιά τούς λίγους τοῦ Θεοῦ. Ζητᾶ καί σήμερα ὁ κόσμος μεταφραστές. Ζητοῦνται μεταφραστές τῆς γλώσσας τοῦ Θεοῦ! Ζητοῦνται μεταφραστές τοῦ εὐαγγελίου! Τέτοιοι μεταφραστές θά εἶναι πάντοτε οἱ ἅγιοι καί οἱ ἀγωνιζόμενοι χριστιανοί. Αὐτοί πού μεταφράζουν τή θεία θεωρία σέ πράξη. Αὐτοί πού, ὅπως ὁ ὅσιος Συμεών ὁ Μεταφραστής, ἐπέλεξαν γιά μεγαλύτερη ἀξία τῆς ζωῆς τους τό χρυσό πού ὀνομάζεται Χριστός!

Μ. Ι. Λ.

Ἀπολύτρωσις 60 (2005) 297

  Ὑπῆρξε πιστός μιμητής τῶν ἁγίων διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας καί συνεχιστής τοῦ ἔργου ἐκείνων. Ἀγαποῦσε βαθιά καί μελετοῦσε μέ θεῖο ζῆλο τίς ἅγιες Γραφές. Ὁ πύρινος ἔρωτας γιά τόν θεῖο λόγο ἀποτελεῖ τήν τροφή καί τήν τρυφή τοῦ ἁγίου Νεκταρίου ἀπό τά πρῶτα παιδικά του χρόνια μέχρι τίς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ζωῆς του. Σφραγίζει τήν ἱερή προσωπικότητά του σέ ὅλες τίς ἡλικίες: τότε πού ἀποστήθιζε ψαλμικά λόγια στό φτωχόσπιτο τῆς πολυμελοῦς οἰκογενείας του στή Σηλυβρία, ὅταν κατόπιν μέ ἐπιμέλεια κατέγραφε τά ἁγιογραφικά ρητά στά «καπνοσακκίδια τῶν καπνοπωλῶν» τῆς Κωνσταντινουπόλεως κι ἀργότερα, στήν πρώτη νιότη του, ὅταν ὡς δημοδιδάσκαλος φύτευε τή γνώση καί τό φόβο τοῦ Θεοῦ στίς ψυχές τῶν μικρῶν παιδιῶν τῆς Χίου. Μέ λαχτάρα γιά τήν προσωπική του μελέτη, ἀλλά καί γιά νά καταστήσει τά ψαλμικά λόγια οἰκειότερα καί σέ ἄλλους ἐπιδόθηκε ὥριμος πιά, ἐξόριστος ἀπό τήν ἐπισκοπή του στήν Ἀθήνα, στή μετρική ἀπόδοση τοῦ Ψαλτηρίου, πού συνηθιζόταν στήν ἐποχή του ἀλλά καί ἀργότερα.
  Ζωηρός ξεπηδᾶ ὁ ἐνθουσιασμός του γιά τήν ὁλοκλήρωση αὐτῆς τῆς προσπάθειας μέσα ἀπό τή σχετική ἐπιστολή πού ἔστειλε στή γυναικεία ἱερά κοινοβιακή μονή ἁγίας Τριάδος Αἰγίνης, τῆς ὁποίας ὑπῆρξε ὁ ἱδρυτής καί πνευματικός πατέρας.
  «Ταύτην τήν στιγμήν Θεοῦ συνεργήσαντος ἐτελείωσα τό Ψαλτήριον. Ἅπαντας τούς Ψαλμούς αὐτοῦ ἐνέτεινον εἰς μέτρα ἀρχαῖα, κατά τό ὑπόδειγμα τό ὁποῖον σᾶς ἔστειλα, μετά βραχέων ἑρμηνευτικῶν σημειώσεων. Ἤδη δύναμαι νά εἴπω ὅτι γινώσκω τόν Ψαλτῆρα. Ἤδη κατενόησα τό τῶν νοημάτων αὐτοῦ ὕψος. Ἤδη συνῃσθάνθην τό μεγαλεῖον τοῦ Ψαλτηρίου. Ἤδη ἀντελήφθην τό ἐν τοῖς Ψαλμοῖς διαπνέον πνεῦμα λατρείας πρός τό θεῖον. Ἤδη ᾐσθάνθην τόν πόθον τῆς πρός τόν Θεόν ἀνυψώσεως. Ἤδη σύνοιδα ὁποῖον πῦρ θείας ἀγάπης διαχέεται ἐν τοῖς Ψαλμοῖς. Ἤδη κατενόησα τήν διαπλαστικήν τῶν ψαλμῶν ἐπί τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδίας δύναμιν. Ἤδη ἠννόησα πόσον εἰς προσευχήν εἰσιν ἐπιτήδειοι καί εἰς ἔκφρασιν τοῦ τῆς πρός τόν Θεόν λατρείας συναισθήματος. Ἤδη κατενόησα, διατί συνεστήθη ὑπό τῶν Ἁγίων Πατέρων ὡς καθημερινόν ἀνάγνωσμα ἐν ταῖς προσευχαῖς τῶν ἀκολουθιῶν.
  Ἐγώ τοῦ λοιποῦ, ὅταν σύν Θεῷ Ἁγίῳ τῷ καταξιώσαντί με καί φωτίσαντί με νά ἐντείνω εἰς μέτρα ἀρχαῖα τό δυσκολώτατον τοῦτο βιβλίον καί νά ἑρμηνεύσω καί καταστήσω κατανοητόν καί τερπνόν ἀνάγνωσμα, ὅταν λέγω τό ἐκτυπώσω, θά τό ἔχω ἐγκόλπιόν μου καί θά τό φέρω ἐπάνω μου ὅπου ἄν πορευθῶ. Μέ αὐτό θά αἰνῶ καί θά ὑμνῶ καί θά εὐλογῶ τόν Θεόν.
  Δοξάσατε καί ὑμεῖς ἅπασαι τόν Θεόν διά τήν ἐνίσχυσιν τήν ὁποίαν μοί ἔδωκε νά φέρω εἰς πέρας τό θαυμαστόν αὐτό ἔργον. Εὐχαριστήσατε Αὐτῷ ἐπί πᾶσι καί δεηθῆτε Αὐτοῦ νά μέ ἀξιώσῃ νά τό ἐκτυπώσω καί σᾶς τό προσφέρω, ὡς δῶρον ἱερόν πρός προσευχήν καί λατρείαν τοῦ Θεοῦ.
  Χαίρετε καί ἀγαλλιᾶσθε ἐν Κυρίῳ. Τῷ Κυρίῳ πρέπει αἴνεσις».

ὁ Πνευματικός ὑμῶν Πατήρ
= Ὁ Πενταπόλεως Νεκτάριος

 Πολλά θαύματα ἔκανε ὁ ἅγιος Νεκτάριος. Μά τό πιό μεγάλο θαῦμα παραμένει αὐτή ἡ ἴδια ἡ ζωή καί ἡ προσωπικότητα τοῦ ἁγίου, ἡ ἀσύλληπτη δύναμή του νά μένει ἄκακος, εἰρηνικός καί χαρούμενος στίς φοβερές ἐπιθέσεις τοῦ κακοῦ πού δέχθηκε. Γι᾿ αὐτή τή χαρά, καρπό τοῦ ἁγίου Πνεύματος, γράφει ὁ ἴδιος στό κείμενο πού ἀκολουθεῖ, τό ὁποῖο εἶχε δημοσιευθεῖ στό περιοδικό "᾿Αναμόρφωσις" τό 1904. Σᾶς τό προσφέρουμε σέ ἁπλουστευμένη γλῶσσα, ὡς ἕνα μήνυμα-εὐλογία ἀπό τόν ἅγιο πατέρα τοῦ περασμένου αἰώνα.
 
 
Χαρά! Λέξη προσφιλής, λέξη ἐπιπόθητη, λέξη πού συγκινεῖ τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, λέξη πού δηλώνει ἀγαλλίαση, λέξη πού σημαίνει εὐφροσύνη, λέξη πού ἐκφράζει πνευματική τέρψη καί ἡδονή.
Χαρά! Μέ ποιά λόγια νά περιγράψω τό συναίσθημα πού ἐσύ ξυπνᾶς στήν καρδιά; Μέ ποιό πινέλλο τήν εἰκόνα σου νά εἰκονίσω, ἤ μέ ποιό τρόπο τόν μυστικό σου χαρακτήρα νά ἐκδηλώσω μέ λόγια; Καμία δύναμη μέσα μου δέν μπορεῖ ν᾿ ἀσχοληθεῖ μέ τό μυστήριο· καμία φωνή δέν πετυχαίνει νά ἐκφράσει τήν ἐνέργειά του.
Εἶναι μυστική ἡ χαρά, κρύβεται στά μύχια τῆς καρδιᾶς καί μόνο στήν ψυχή ἐμφανίζεται. Αὐτή τήν κάνει νά σκιρτᾶ μέ εὐφροσύνη καί ἀγαλλίαση· αὐτή σάν θεῖο ποτό μεθᾶ τήν ψυχή· αὐτή ἔγινε ἡ ποθητή τρυφή τῆς ψυχῆς· αὐτή περισσότερο ἀπό μέλι καί κηρήθρα γλυκαίνει τή γλῶσσα ἐκείνου πού εἶναι γεμάτος χαρά· αὐτή τονίζει στήν καρδιά ὕμνους, πού ἀτονοῦν νά ἐκφράσουν τά χείλη.
῾Η καρδιά λαλεῖ καί τά χείλη σιωποῦν· τό ὑπερφυσικό μυστικά λειτουργεῖται.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σκήνωσε μέσα της.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι αἰσθάνθηκε νά γεμίζει ἀπό τό ποθητό ἀγαθό.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι ἔλαβε μυστική τήν πληροφορία, ὅτι ὁ Θεός τήν ἀγάπησε.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι ἡ εἰρήνη, ἡ γαλήνη, ἡ ἠρεμία καί ἡ ἀταραξία βασιλεύουν μέσα της.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι κατανόησε μέ τήν πίστη τόν Κύριο.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι μέ τήν ἐλπίδα ἤλεγξε τήν ὑπόσταση τῶν μελλόντων ἀγαθῶν.
῾Η καρδιά χαίρεται, διότι μέ τήν ἀγάπη ἔνιωσε τόν Κύριο νά κατοικεῖ μέσα της.
῏Ω χαρά ἁγία!
 
῏Ω χαρά, ἀρχή τῆς ἀπολαύσεως τοῦ παραδείσου!
῏Ω χαρά, ἡδονῆς ἀνεκφράστου προάγγελε!
᾿Εσένα ποθῶ, ἐσένα ἐπιζητῶ. Κι ἐσένα κατέχοντας ὡς ἀρραβώνα στή γῆ, εἴθε νά ἀξιωθῶ καί τῆς Οὐρανίου χαρᾶς, ὅπου «ὁ τῶν ἑορταζόντων ἦχος ὁ ἀκατάπαυστος καί ἡ ἀνέκφραστος ἡδονή τῶν καθορώντων τοῦ θείου προσώπου τό κάλλος τό ἄρρητον». ᾿Αμήν.