Κατανοῶ τήν δυσπιστία πού ἐνδεχομένως προξενεῖ ὁ τίτλος τοῦ ἄρθρου. ῾Η σοβαρή οἰκονομική κρίση τῶν ἡμερῶν μας, ἡ μείωση τῶν ἐνεργειακῶν πόρων, οἱ ἀθρόες ἀπολύσεις, ἡ συνεχιζόμενη εἰσροή οἰκονομικῶν μεταναστῶν, ἡ αὐξανόμενη ἀνεργία, ἡ διογκούμενη φτώχεια καί τά τόσα συναφῆ προβλήματα, πού μαστίζουν ὄχι μόνο τήν πατρίδα μας ἀλλά καί ὅλες τίς λεγόμενες ἀνεπτυγμένες χῶρες, δέν ἐπιτρέπουν εὐχάριστες προβλέψεις στόν οἰκονομικό τομέα. Κι ὅμως, ὑπάρχουν πράγματα εὐχάριστα καί συμφέροντα πού προγραμμάτισε γιά τόν καθένα ἀπό μᾶς ἡ Οἰκονομία· ὑπογραμμίζω τό κεφαλαῖο στήν ἀρχή τῆς λέξεως. Ναί, δέν πρόκειται γιά τήν οἰκονομία τῆς ζήτησης καί προσφορᾶς ἀγαθῶν, τῶν ἐπενδύσεων καί τοῦ ἐμπορίου. Πρόκειται γιά τήν Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ!

᾿Αλλά τί εἶναι ἡ Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ; Εἶναι τό σχέδιο πού, πρίν γίνει ὁ κόσμος καί πρίν ὑπάρξει ὁ χρόνος, κατέστρωσε ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Διαχειρίζεται τό σπουδαιότερο κεφάλαιο τῆς ἀνθρωπότητος, τήν σωτηρία μας, τήν λύτρωση τῆς ψυχῆς μας ἀπό τήν ἁμαρτία. ῎Αν τό ἀνώτερο ἀπό ὅλα τά ἐπίγεια ἀγαθά εἶναι ἡ ὑγεία, τό ἀνώτερο ἀπό τά πνευματικά καί αἰώνια ἀγαθά εἶναι ἡ σωτηρία. ᾿Αποτελεῖ τήν ὕψιστη ἀναζήτηση, τήν ὑπέρτατη ἀνάγκη ὅλων. ῞Αγιοι καί ἄγριοι, φιλάνθρωποι καί ἀπάνθρωποι, ληστές καί ἀσκητές, ἀπαθεῖς καί παραδομένοι στά πάθη, οἱ πάντες, εἴτε τό ὁμολογοῦμε εἴτε ὄχι, ποθοῦμε τήν σωτηρία, δηλαδή τήν ἀπαλλαγή ἀπό κάθε τι πού βαραίνει τήν ψυχή μας, τήν ἀπόλυτη καί ἀτέρμονη χαρά καί εὐτυχία. ῎Αν μπορούσαμε νά ἀποκρυπτογραφήσουμε τό καρδιοχτύπι μας, θά ἀκούγαμε τό μήνυμα τῆς καρδιᾶς μας· «Θέλω σωτηρία». Καί ὁ φιλάργυρος, πού σωρεύει πλούτη, τήν σωτηρία ἀναζητᾶ μέσα σ᾿ αὐτά. Καί ὁ φιλήδονος, πού μέ βουλιμία πέφτει στίς ἡδονές, αὐτό θέλει, μία γλυκειά καί ἀτέλειωτη ζωή. Καί ὁ φιλόδοξος, πού μέ ὅλες του τίς δυνάμεις ἀγωνίζεται νά ἀποσπάσει τήν ἀναγνώριση τῶν ἄλλων, τήν δόξα, οὐσιαστικά ἐπιθυμεῖ τήν μέγιστη καί ἀτέλειωτη δόξα, πού μόνο ἡ σωτηρία ἐγγυᾶται.
῾Ωστόσο, ἡ σωτηρία εἶναι ἀγαθό πνευματικό. Δέν περιορίζεται στά ὅρια αὐτοῦ τοῦ κόσμου μήτε ζυγίζεται μέ τά γήινα σταθμά. ῾Απλώνεται στήν ἀτέρμονη αἰωνιότητα καί βαραίνει ὅσο ἡ πολύτιμη καί μοναδική ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Γιά τήν ἐξασφάλισή της ἔγινε ἄνθρωπος ὁ ἄπειρος Θεός. ῾Ο ἄχρονος μπῆκε στήν τροχιά τῆς δικῆς μας ἱστορίας καί σημάδεψε τήν πορεία τοῦ χρόνου μέ τήν ἐνανθρώπησή του. ῾Ο Μονογενής Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔζησε ὡς ταπεινός ἄνθρωπος ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους, τούς δίδαξε μέ τόν λόγο καί τό παράδειγμά του, θεράπευσε πολλούς ἀπό ἀσθένειες καί νοσήματα, «διῆλθεν εὐεργετῶν...» καί τελικά ἔχυσε πάνω στόν σταυρό τό ἄχραντο αἷμα του γιά ὅλους. Μόνο αὐτό ἔχει τήν δύναμη νά καθαρίζει καί νά ἐξαλείφει ἀπό τήν ψυχή τήν ἁμαρτία. Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἡ σωτηρία· ἡ λύτρωση ἀπό τήν ἁμαρτία.
῾Η γέννηση τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τό κέντρο καί τήν μείζονα προσφορά τῆς θείας Οἰκονομίας. Γι᾿ αὐτό φωτίσθηκαν οἱ οὐρανοί καί σκίρτησε ἡ γῆ ἐκεῖνο τό βράδυ ὅταν οἱ στρατιές τῶν ἀγγέλων ἀνήγγειλαν στούς ἔκθαμβους βοσκούς τῆς Βηθλεέμ ὅτι «ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον Σωτήρ»! Πῶς τό εἰσπράττει αὐτό τό μήνυμα ὁ σημερινός ἄνθρωπος; Εἶναι ἀλήθεια ὅτι, πνιγμένος στήν καθημερινότητα καί φορτωμένος μέ μύρια ἄλλα θέματα, ἐλάχιστα σκέφτεται τήν ψυχή του καί τήν σωτηρία της. Πανικόβλητος γιά τήν οἰκονομική κρίση, τήν ὁποία ἐπιδεινώνει ἡ διάχυτη ραθυμία συνδυασμένη μέ τήν καταναλωτική μανία, ἐλάχιστα νοιάζεται γιά τήν Οἰκονομία τοῦ Θεοῦ. Καί -τί τραγικό!- ἀποστρέφεται τήν λιτότητα πού τοῦ ἐπιβάλλει ἡ οἰκονομική κρίση, ἀλλά εἶναι πολύ φειδωλός στό νά ἀξιοποιήσει τά δῶρα τῆς Οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτό παραμένει φτωχός, ἀνήσυχος καί ἀνειρήνευτος.
Τήν σωτηρία πού οἰκονόμησε γιά μᾶς ὁ Θεός τήν προσλαμβάνουμε μέ τήν δική μας πίστη, πού ἐκδηλώνεται μέ τήν μετάνοια καί τά ἔργα ἀγάπης. Τίς μέρες αὐτές τίς γιορταστικές, πόσοι καί πόσο θά ἑτοιμασθοῦμε γιά νά ὑποδεχθοῦμε τόν ἄναρχο Θεό, ὁ ὁποῖος μπαίνει στό προσκήνιο τῆς ζωῆς μας ὡς «παιδίον νέον»; Δέν ἐννοῶ ἑτοιμασία ὅ,τι σχετίζεται μέ τίς γαστρονομικές μας ἐπιδόσεις, μέ τίς ἐνδυματολογικές ἐπιδείξεις, τόν τουρισμό, τά ρεβεγιόν καί τίς τόσες κοσμικές ἐκδηλώσεις. ᾿Εννοῶ τήν ἑτοιμασία ἐκείνη πού θά μᾶς βοηθήσει νά προσεγγίσουμε καί νά οἰκειοποιηθοῦμε τά δῶρα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ, τήν χαρά, τήν εἰρήνη, τήν λύτρωση. Διαφωτιστική καί ἐξαιρετικά ἐπίκαιρη γιά τά σημερινά δεδομένα ἀκούγεται ἡ προτροπή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου· «Νά μή στήσουμε χορούς, ἀδελφοί, οὔτε νά στολίσουμε τίς πλατεῖες... Νά μήν ἐπιδοθοῦμε στίς ἀπολαύσεις τῆς γεύσης οὔτε νά ψάξουμε γιά τά καλύτερα φορέματα, γιά τήν λάμψη τῶν διαμαντιῶν καί τοῦ χρυσοῦ, γιά τά βαψίματα πού ἀλλοιώνουν τό πρόσωπο, τήν θεία εἰκόνα... Νά μήν παραδοθοῦμε στά μεθύσια καί στά ἄσωτα γλέντια πού πᾶνε μαζί μέ τήν ἀσέλγεια... ῞Ολα αὐτά τά κάνουν οἱ εἰδωλολάτρες. Αὐτοί ἔχουν θεούς πού χαίρονται μέ τίς μυρωδιές τῶν κρεάτων καί τούς λατρεύουν μέ τόν ἡδονισμό τῆς κοιλιᾶς... ᾿Αλλά ἡ δική μας τρυφή νά εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ... Νά ταξιδέψουμε μαζί μέ τόν ἀστέρα, νά προσφέρουμε στόν Κύριό μας δῶρα μαζί μέ τούς μάγους. Νά τόν δοξάσουμε καί νά τόν ὑμνήσουμε μαζί μέ τούς βοσκούς καί τούς ἀγγέλους... Νά τόν ἀκολουθήσουμε ὕστερα σέ ὅλα τά στάδια τῆς ζωῆς του... γιά νά συσταυρωθοῦμε καί νά συμβασιλεύσουμε μαζί του» (Εἰς τά Θεοφάνεια, Λόγος 38ος).
Γιά νά χαροῦμε τά πλούτη τῆς θείας Οἰκονομίας, πού ᾿Εκεῖνος μᾶς χαρίζει, ὀφείλουμε νά δείξουμε πλούσια τήν δική μας ἀγάπη. ῾Υπάρχουν πολλοί τρόποι γιά ὅσους θά ἤθελαν νά ἀνταποκριθοῦν. Αὐτοί θά εἶναι οἱ κερδισμένοι, οἱ εὐλογημένοι τοῦ Θεοῦ.
 

Στέργιος Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 64 (2009) 324-326

Τί κι ἄν φέτος γιορτάσαμε το 2013 πανηγυρικά τά 1.700 χρόνια ἀπό τήν ἀπόφαση τῶν Μεδιολάνων (313 μ.Χ.), τή γνωστή ὡς «διάταγμα τῆς ἀνεξιθρησκίας»; Παγκοσμίως μαίνεται ὁ πόλεμος κατά τῶν xριστιανῶν· οἱ xριστιανοί καί πάλι «ὁδηγοῦνται στά λιοντάρια», καθώς ἀναφέρονται μαζικές δολοφονίες τους, ἀποκεφαλισμοί, ἀπαγωγές καί ἐκτελέσεις ἑλληνορθοδόξων, ρωμαιοκαθολικῶν καί κοπτῶν χριστιανῶν, βιασμοί χριστιανῶν γυναικῶν, καταστροφές ἐκκλησιῶν καί ἱερῶν συμβόλων, καταστρατήγηση θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν, ἐπιστροφή στή βία καί στήν ἀπανθρωπιά. Οἱ ἐξελίξεις δείχνουν ὅτι εἴμαστε πρό τῶν πυλῶν ἑνός παγκόσμιου διωγμοῦ τῶν χριστιανῶν ἀπό τή Νέα Τάξη πραγμάτων.
 Δυστυχῶς οἱ βιαιότητες στή Συρία, στό Ἰράκ καί στά κράτη τῆς Ἀνατολῆς γίνονται μέ τήν ἀνοχή ἀλλά καί μέ τή συμμετοχή καί ὑποστήριξη δυτικῶν χριστιανικῶν κρατῶν. Καί ἐμεῖς, οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, τί κάνουμε; Πόσο μᾶς ἀπασχολεῖ τό δράμα τῶν ἀδελφῶν μας; Πόσο προσευχόμαστε γι᾽ αὐτούς;
 Καί ἐνῶ αὐτά συμβαίνουν γύρω μας, ἑτοιμαζόμαστε γιά τή μεγάλη γιορτή τῆς πίστης μας, τά Χριστούγεννα. Ὡστόσο, τά πράγματα προϊόντος τοῦ χρόνου καί προωθουμένης τῆς ἀποτυχημένης πολυπολιτισμικότητας ἔχουν ἀρχίσει νά μεταβάλλονται ἀνησυχητικά γιά τή «μητρόπολιν τῶν ἑορτῶν», τά Χριστούγεννα, ἀφοῦ καί πάλι ὁ Ἡρώδης ζητεῖ «τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό».
 Ἀσφαλῶς ἡ «πολεμική» διάθεση κατά τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι καινοφανές φαινόμενο. Πάντοτε ὑπῆρχε. Στήν ἐποχή μας ὅμως εἶναι περισσότερο ὀργανωμένη, μεθοδική καί πολύμορφη.
 Ἀναφέρουμε κάποια περιστατικά:

    «Δέν μοῦ ἀρέσει τό θρησκευτικό κομμάτι τῶν Χριστουγέννων», εἶπε ἡ ἑβραιοαμερικάνα παρουσιάστρια καί ἰατρική συντάκτρια τοῦ NBC Nancy Snyderman σχετικά μέ τίς γιορτές. «Νομίζω ὅτι ἡ θρησκεία μπερδεύει τό ὅλο πράγμα... Αὐτό εἶναι πού κάνει τίς γιορτές τόσο ἀγχώδεις».

    Στή Γαλλία ἡ ἀνθρωπολόγος Οunia Amina Bouzar, ἀλγερομαροκινῆς καταγωγῆς, ὑπέβαλε πρόταση νά καταργηθοῦν δύο χριστιανικές γιορτές καί τή θέση τους νά καταλάβουν ἡ ἑβραϊκή Yom Kippur καί ἡ μουσουλμανική Aïd! Ἡ Bouzar διορίστηκε ἀπό τόν γάλλο πρωθυπουργό στήν κυβερνητική ὑπηρεσία Observatoire de la laicité, πού προφανῶς στόχο ἔχει τήν προώθηση τῆς ἀποδοχῆς τοῦ Ἰσλάμ στή Γαλλία εἰς βάρος βεβαίως τοῦ χριστιανισμοῦ.

    Στό Wausau τοῦ Wisconsin τῶν ΗΠΑ σχολική περιφέρεια ἀποφάσισε γιά τόν φετινό ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων τά δημοτικά σχολεῖα νά ἀκυρώσουν τίς συναυλίες τους καί νά περιορίσουν τά σχετικά γιορτινά τραγούδια πού θά ψάλει ἡ σχολική χορωδία. Σύμφωνα μέ τίς ὁδηγίες ἐπιτρέπονται «ἑορταστικά καί χριστουγεννιάτικα τραγούδια πού δέν ἐπικεντρώνονται στόν θρησκευτικό ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων». Θά πρέπει ἐπίσης νά ἀπαλειφθεῖ κάθε ἀναφορά στά Χριστούγεννα, τά ὁποῖα πρέπει νά μεταλλαχθοῦν σέ γιορτή τοῦ χειμώνα.

    Στή γερμανική πόλη τοῦ Solingen τελευταῖα ἀπαγορεύτηκαν τά χριστιανικά σύμβολα κατά τόν δημόσιο ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων. Τώρα καί στό Kreuzberg τοῦ Βερολίνου ἀπαγορεύτηκε ὁ ἑορτασμός τῶν Χριστουγέννων σέ δημόσιους χώρους -ἐπιτρέπεται μόνο κατ᾽ οἶκον-, γιά νά μήν «τραυματίζονται» τά θρησκευτικά συναισθήματα τῶν «ἄλλων». Μπορεῖ νά στηθεῖ μόνο ἕνα χριστουγεννιάτικο δέντρο σέ κεντρικό σημεῖο. Ἀκόμη καί αὐτή ἡ χριστουγεννιάτικη ἀγορά ἔλαβε ἄδεια, ἀφοῦ προηγουμένως μετονομάσθηκε «Winterfest» (= χειμωνιάτικη γιορτή).

    Στήν Ἰσπανία ἡ ὑπουργός Παιδείας τῆς ἐπαρχίας τῆς Ἀστούριας -χωρίς καμία διαβούλευση μέ τούς ἐμπλεκόμενους φορεῖς- ἔστειλε ἐγκύκλιο στά σχολεῖα νά ἀφαιρεθεῖ κάθε ἀναφορά στά «Χριστούγεννα» καί τή «Μεγάλη Ἑβδομάδα», γιά «νά μήν πληγωθοῦν οἱ εὐαισθησίες τῶν ἀνθρώπων»(!). Σύμφωνα μέ τήν ἐγκύκλιο στά ἡμερολόγια τοῦ σχολείου ἡ λέξη «Χριστούγεννα» θά πρέπει νά ἀντικατασταθεῖ μέ τή φράση «χειμερινές διακοπές».

    Στό Βέλγιο ὑπῆρξε ἔντονη ἀντιπαράθεση σχετικά μέ ὑπουργική ἐγκύκλιο πού ἀπαγορεύει τή λέξη «Πάσχα» καί τήν ἀντικαθιστᾶ μέ τόν ὅρο «διακοπές τῆς ἄνοιξης», μέ τή δικαιολογία νά μήν «προσβάλλονται» οἱ μή χριστιανοί μετανάστες.

 Σέ ὅλες τίς προαναφερόμενες περιπτώσεις ἀντέδρασαν οἱ τοπικές κοινωνίες, οἱ ὁποῖες ἑρμήνευσαν τήν ἐν γένει στάση ὡς ἀντιχριστιανική μέ συγκεκριμένο στόχο τήν καταστροφή τῆς χριστιανικῆς κληρονομιᾶς τους.
 Χαρακτηριστική εἶναι ἡ τοποθέτηση ἁρμόδιου ὀργάνου τῆς Ἰσπανίας (ORLC) στούς νεωτερισμούς τῆς ὑπουργοῦ: «Οἱ “γιορτές” πάντα ὀνομάζονταν Χριστούγεννα, Μεγάλη Ἑβδομάδα καί Πάσχα καί μέχρι τώρα κανείς δέν εἶχε προσβληθεῖ ἀπό αὐτό. Καλοῦμε, λοιπόν, τήν ὑπουργό νά παραιτηθεῖ ἀπό τίς κοσμικές φιλοδοξίες της, καί νά δεῖ ὅτι ἡ Ἰσπανία εἶναι μία χώρα μέ χριστιανικές ρίζες, οἱ ὁποῖες δέν μποροῦν νά ξεχαστοῦν ἀπό τή μία στιγμή στήν ἄλλη».
 Ἀλλά καί στήν ὀρθόδοξη πατρίδα μας παρατηροῦνται τέτοια κρούσματα, καθώς ἀπό τά σχολικά μας βιβλία ἐξορίσθηκαν τά σχετικά ἑορταστικά κείμενα καί τή θέση τους ἔχουν καταλάβει «Ο Νορντίν στην εκκλησιά», «Η μπουγάδα του Άι Βασίλη», «Τότε που βγάλαμε βόλτα τον Επιτάφιο», «Η γάτα του παπά» κτλ., μέ σκοπό τήν πλήρη ἀποχριστιανοποίηση τῆς νέας γενιᾶς. Καθώς φαίνεται, ὁ μύθος τῆς πολυπολιτισμικότητας ἀποτελεῖ ἄριστο φυτώριο ἀντιχριστιανικῶν κινήσεων καί ἡ περίφημη παγκοσμιοποίηση στήν οὐσία εἶναι πολτοποίηση θεσμῶν, ἠθῶν, ἀξιῶν, παραδόσεων.
 Ἀναμφισβήτητα, ὁ Χριστός σέ κάθε ἐποχή, ὅπως καί σήμερα, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Δέν θά ἦταν ὑπερβολή νά ποῦμε ὅτι ὁλόκληρη ἡ μετά Χριστόν ἱστορία συνυφαίνεται γύρω ἀπό τήν παραδοχή ἤ τήν ἀπόρριψή του. Ὅσοι τόν ἀρνοῦνται καί τόν πολεμοῦν ἀργά ἤ γρήγορα θά καταλάβουν τή σημασία τῶν λόγων του: «Πᾶς ὁ πεσὼν ἐπ᾿ ἐκεῖνον τὸν λίθον συνθλασθήσεται· ἐφ᾿ ὃν δ᾿ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν» (Λκ 20,18). Ἄς μήν ἐπιτρέψει ἡ ἀγαθότητά του νά βρεθοῦμε στό ἀντίθετο στρατόπεδο.

Εὐδοξία Αὐγουστίνου

Φιλόλογος-Θεολόγος