Ἀδέλφια μου, Χριστός ἀνέστη!
  Δέν ὑπάρχει πιό χαρούμενο καί ἐλπιδοφόρο μήνυμα ἀπό αὐτό πού ἀκούστηκε καί πάλι σέ ὅλους τούς ὀρθόδοξους ναούς ἀνά τόν κόσμο. Εἶναι τό μήνυμα τῆς νίκης τῆς Ζωῆς ἐπί τοῦ θανάτου.
  Χριστός ἀνέστη! Μία ἰαχή νίκης, πού φέτος μέσα στό κλίμα ἐντόνου φόβου καί ἀνασφάλειας πού ζεῖ σύμπασα ἡ ἀνθρωπότητα, παίρνει ἕνα ἰδιαίτερο καί συγκλονιστικό νόημα. Φρικιοῦμε γιά τήν κυριαρχία τοῦ θανάτου πάνω στή γῆ μέ τά χιλιάδες θύματα τῆς πανδημίας. Ἀγωνιοῦμε γιά τό μέλλον πού κανείς δέν μπορεῖ νά προβλέψει μέ βεβαιότητα. Διάφορα εὐφάνταστα σενάρια καί κάποτε διαδόσεις προφητειῶν ἀμφιβόλου προελεύσεως δημιουργοῦν μία ζοφερή κατάσταση καί περισφίγγουν τήν καρδιά μας κάνοντας τήν ἀγωνία μας μεγαλύτερη. Ἴσως γιά μᾶς οἱ σκοτεινές ὧρες τοῦ Πάθους δέν ἔχουν περάσει. Βιώνουμε ἀκόμη τόν πόνο τοῦ Σταυροῦ...
  Ὡστόσο ἡ Ἀνάσταση εἶναι ἕνα γεγονός. Ὁ Χριστός ἀνέστη καί νίκησε τόν θάνατο, νίκησε τήν ἁμαρτία, νίκησε τόν διάβολο καί ὅλα τά σχέδιά του εἰς αἰῶνας αἰώνων.
  Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μήν πανικοβάλλεσθε, μήν πτοεῖσθε γιά τά τωρινά ἤ τά ἐπερχόμενα δεινά. Ἡ ἰαχή τῆς Ἀποκάλυψης «ἐξῆλθε νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ» εἶναι διαχρονική καί ἀφορᾶ καί στή δική μας ἐποχή. Τόν σταυρό διαδέχεται πάντοτε ἡ Ἀνάσταση! Τά φοβερότερα δεινά τοῦ ἀνθρώπου, ὁ θάνατος καί ἡ ἁμαρτία, ἔχουν νικηθεῖ κατά κράτος. Γι᾿ αὐτό, στούς χριστιανούς πού κατατάσσονται στό στρατόπεδο τοῦ Ἀναστημένου νικητῆ, ζώντας μέ ὑπακοή στό θέλημά του, δέν ταιριάζει οὔτε ὁ φόβος οὔτε ὁ πανικός. Ἀφήνουμε τήν προσωπική μας ζωή στά χέρια τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ καί ἀσκοῦμε τήν φιλαδελφία ἐφαρμόζοντας τά μέτρα πού ὑπαγορεύει ἡ ἐπιστήμη. Πορευόμαστε πρός τό μέλλον μέ ἀκράδαντη πίστη πώς ὁ Κύριος κρατᾶ στά χέρια του τήν ἱστορία τοῦ κόσμου. Ἡ ἀγάπη καί ἡ πίστη θά φέρουν στήν καρδιά μας τήν εἰρήνη.
  Πολύ κατάλληλο ἕνα μικρό ἀπόσπασμα ἀπό τό ἑρμηνευτικό ὑπόμνημα στήν Ἀποκάλυψη τοῦ ἀειμνήστου Διδασκάλου μας Στεργίου Σάκκου, τοῦ διαπρυσίου κήρυκος τῆς Ἀναστάσεως: «Τά σοβαρά προβλήματα καί οἱ θλίψεις πού ἀντιμετωπίζουν (οἱ πιστοί) δέν εἶναι ἄγνωστα στόν Θεό. Παντοῦ καί πάντοτε τό ἅγιο Πνεῦμα παρακολουθεῖ τά περιστατικά τῆς ζωῆς τους, τά εὐχάριστα καί τά δυσάρεστα, καί θά δώσει τήν σοφία καί τήν δύναμή του γιά τήν σωστή ἀντιμετώπιση».
  Προσφιλῆ μου ἀδέλφια, θά ἤθελα αὐτές τίς δύσκολες μέρες νά κυριαρχεῖ στή σκέψη μας καί στήν καρδιά μας, νά διαποτίσει ὅλο τό εἶναι μας ἡ ἀκλόνητη ἀλήθεια ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός σφαγιάσθηκε σάν ἄκακο ἀρνί στόν Γολγοθᾶ, πέθανε θεληματικά πάνω στό σταυρό, ἀλλά καί ἀναστήθηκε φέροντας τίς πληγές τῆς σφαγῆς του σάν τρόπαια νίκης.
  Καί τό γεγονός αὐτό τό ἐπιβεβαιώνουν ἀδιαλείπτως οἱ μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως, δηλαδή ὅλα τά πιστά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τήν Πεντηκοστή μέχρι σήμερα, πού βιώνουν μέ τόν καθημερινό τους ἀγώνα τήν Ἀνάσταση ὡς γεγονός τῆς προσωπικῆς τους ζωῆς καί ἀναφωνοῦν: Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!
  Ἄς πρεσβεύει στόν Ἀναστημένο μας Κύριο ἡ Παναγία μας καί ὅλοι οἱ ἅγιοι, ἀφενός μέν γιά τήν διασφάλιση τῶν συνόρων τῆς πατρίδος μας ἀπό κάθε ξένη ἐπιβουλή, ἀφετέρου γιά τήν διαφύλαξη τῆς ὑγείας ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἀπό τήν πανδημία. Νά πρεσβεύουν καί γιά τόν καθένα μας προσωπικά, ὥστε νά ἀντιμετωπίσουμε τίς τρέχουσες δυσκολίες μέ ἀκλόνητη πίστη στήν πρόνοιά Του καί νά αὐξηθεῖ ἡ ἀγάπη μας στό πρόσωπό Του.

Μέ ἐγκάρδιες καί ἀναστάσιμες εὐχές
π. Μιχαήλ Κόνιας

   Πόσες φορές διαπιστώσαμε πως οι συνδυασμοί μικρογεγονότων στην καθημερινότητά μας κρύβουν μέσα τους μεγάλα μηνύματα. Αρκεί να έχουμε δέκτες ανοιχτούς για να τους προσλάβουμε!
   Απρίλιος 2020 εν Ελλάδι… η εργασία πλέον εδώ και καιρό για κάποιους συνεχίζεται κάτω από αυστηρά μέτρα, για άλλους έχει παύσει πλήρως, ενώ για αρκετούς πραγματοποιείται πλέον από το σπίτι… Στην τελευταία περίπτωση εντασσόμαστε και οι εκπαιδευτικοί. Μετά από αρκετές εβδομάδες έχουμε εξοικειωθεί πλέον μικροί και μεγάλοι με την ηλεκτρονική μας τάξη κι επικοινωνούμε όσο πιο ζεστά και ζωντανά μπορούμε με τους μαθητές μας… Αυτό αποτελεί μία από τις πάμπολλες συμβουλές που λάβαμε από τις προϊστάμενες αρχές, αλλά αναμφίβολα μια τέτοια ενθαρρυντική στάση πηγάζει από την καρδιά του καθενός μας αυθόρμητα προς όλα τα παιδιά μας.
  Χθες, λοιπόν, σχεδίασα μια επαναληπτική δραστηριότητα για τους πιο μικρούς μου μαθητές, τα πρωτάκια του γυμνασίου. Αγαπάμε ιδιαιτέρως την Οδύσσεια, καθώς είναι ένα περιπετειώδες ναυτικό παραμύθι που μας ταξιδεύει σε άλλους κόσμους φανταστικούς! Αντλούμε καίρια μηνύματα ζωής από τον σοφό μας ποιητή που εδώ και χιλιάδες χρόνια παραμένει το πιο συναρπαστικό αναγνωστικό στη χώρα μας!
  Επέλεξα αυτή τη φορά να ξαναδούμε και να εμπεδώσουμε καλύτερα το περιστατικό με την περιπέτεια στο νησί των Κυκλώπων. Το πάθημα του Πολύφημου πάντα προκαλεί εντύπωση και εγείρει ζωηρές συζητήσεις. Παρακολουθήσαμε πολύ σύντομα και ένα βίντεο όπου ο πολυμήχανος Οδυσσέας αποκρύπτει την αληθινή του ταυτότητα πίσω από ένα πλαστό όνομα: Ουδείς! Με λένε «Κανείς». Πρώτη αντίδραση των παιδιών ως συνήθως το γέλιο και σχόλιο επαινετικό για την εξυπνάδα του ήρωά μας. Πραγματικά με αυτή την τόσο ευφυή απάντηση σε συνδυασμό με το υπόλοιπο σχέδιο ο Οδυσσέας κατάφερε να νικήσει το γιγάντιο τέρας και να γλιτώσει από τα χέρια του. Συμπεράναμε, λοιπόν, πως το «ουδείς» ήταν εξαιρετική έμπνευση, δείγμα ευστροφίας. Αποτέλεσε τη βάση της επιτυχίας του σχεδίου, το θεμέλιο για τη σωτηρία τη δική του και των λιγοστών συντρόφων.
  Αποχαιρέτησα τους μαθητές με ένα πλατύ χαμόγελο στην οθόνη, κουνώντας εγκάρδια το χέρι μέχρι να αποχωρήσει και ο τελευταίος. «Κλείδωσα» την τάξη κι έκλεισα τον υπολογιστή. Αρκετά με τις οθόνες, σκέφτηκα. Αύριο πάλι. Τώρα ας μελετήσω κάτι ωφέλιμο. Πλησίασα στη βιβλιοθήκη και με μια γρήγορη ματιά επέλεξα ένα πνευματικό βιβλίο με την ευχή να με στηρίξει αυτές τις δύσκολες μέρες. Άνοιξα στη μέση περίπου κι έσκυψα να διαβάσω μια ομιλία του γέροντα Ζαχαρία που θα με συντρόφευε εκείνο το μεσημέρι… έμεινα άναυδη! Διάβαζα και ξαναδιάβαζα τις πρώτες αράδες της σελίδας… Ο γέροντας από το Έσεξ μεταφέρει διδαχές τού προσφάτως αγιοκαταταχθέντος γέροντα Σωφρονίου Σαχάρωφ. Συνέχισα μέχρι τέλος του κεφαλαίου.
  Ο ρώσος πατέρας της ορθόδοξης εκκλησίας συμβούλευε πως για μια ανάβαση στον ουράνιο θρόνο της δόξης είναι ανάγκη να προηγηθεί πρώτα μια κατάβαση μετανοίας και δακρύων, όπως το είχε διδαχθεί ο ίδιος από τον δικό του γέροντα, τον άγιο Σιλουανό. Να επιμείνω στην αυτομεμψία. Να γίνω «ουδείς», να ταπεινώσω τον εαυτό μου, να τον τοποθετήσω κάτω από όλους τους αδελφούς, να ζήσω ως «κανένας». Επαναλάμβανε συχνά πυκνά αυτή την αγιοπνευματική ορολογία… επιτακτική ανάγκη να ζήσω ως «ουδείς». Το τοποθετεί ως κλειδί που θα εξοντώσει το τέρας του εγωισμού μέσα μου, το πνεύμα της υπερηφανείας.
  Έμεινα να συλλογίζομαι πως ο παντογνώστης Κύριος που ετάζει νεφρούς και καρδίας διάβασε πέρα ως πέρα την εσωτερική μου ανάγκη και μου α-πάντησε τόσο εύγλωττα. Κι αν εγώ επεσήμανα στους μικρούς μαθητές μου ότι είναι δείκτης εξυπνάδας η ιδέα του Οδυσσέα να αυτοαποκαλεστεί «ουδείς», καλούμαι τώρα εγώ με τη σειρά μου ακολουθώντας τις νουθεσίες του γέροντα να αξιολογήσω την πνευματική ευφυία των αγωνιστών της πίστεως που έζησαν με αυτό το όνομα πάνω σε αυτή τη γη και εξήλθαν από το σπήλαιο των παθών σεσωσμένοι νικητές.
  Ενδεικτικό παράδειγμα ασκητή που βίωνε αυτό το «ουδείς» και το δίδασκε ποικιλοτρόπως αναφέρεται στο γεροντικό ο αββάς Ζαχαρίας. Στην επίμονη παράκληση του αββά Μακαρίου να του πει ένα ρήμα ζωής, ένα λόγο ωφελείας ο πεπειραμένος ασκητής άρχισε να κλαίει… ο συνομιλητής όμως ικέτευε για λόγο. Τότε, έβγαλε το μοναχικό του σκούφο τον έριξε κάτω κι άρχισε να τον τσαλαπατά επίμονα. Στην απορία του Μακαρίου εξήγησε. Αν δεν αποδυθούμε το εγώ μας κι αν δεν το «πατήσουμε» κάτω, δε θα γίνουμε ποτέ αληθινοί μοναχοί.
  Το μήνυμα αυτής της εποπτικής διδασκαλίας είναι σίγουρα για κάθε πιστό… να γίνω «ουδείς», να τοποθετήσω όχι γνωσιολογικά αλλά υπαρξιακά τον εαυτό μου υποκάτω πάντων των αδελφών, να γίνω χαλί, υποπόδιο κάτω από τα πόδια τους, να δω και να σεβαστώ τον κόπο των άλλων, να θαυμάσω τον όποιο αγώνα τους, να εμπνευστώ από τα χαρίσματά τους… αν σταθερά ομολογώ τη μηδαμινότητά μου τότε βρίσκομαι στο χώρο της αλήθειας. Κι αυτή η αλήθεια της αθλιότητάς μου είναι υγιής. Δεν με ρίχνει σε απελπισία, αλλά με ρίχνει στα γόνατα για εκτενή προσευχή μετανοίας κι από εκεί… με ρίχνει στην αγκαλιά του Χριστού.
  Βέβαια, υπάρχει μια διαφορά… στον πανάρχαιο μύθο ο ήρωας μεταχειρίστηκε τον δόλο και προσποιήθηκε πως έχει το όνομα «ουδείς», ενώ στη χριστιανική ζωή το βίωμα αυτό της συνεχούς σμίκρυνσης έχει ισχύ μόνο στο πλαίσιο της γνησιότητας και της ειλικρίνειας. Τότε οδηγεί στην όντως ζωή, είναι η πλέον αληθινή αλήθεια και μακάριοι όσοι έχουν πνευματικό IQ για να το συλλάβουν!
  Να γίνω ουδείς … να πάψω να είμαι «εγώ», γιατί όλοι λίγο ή πολύ φιλοξενούμε μέσα μας έναν υπερόπτη Λουδοβίκο, γι’ αυτό και κινούμαστε ή σκε-φτόμαστε λες και το κράτος ή ο κόσμος όλος να είμαι εγώ. Αυτό το καταραμένο «εγώ» το φορώ καμαρωτά κορόνα στο κεφάλι μου… Μάλλον αυτός είναι ο πιο επικίνδυνος κοροναϊός και είναι επιτακτική ανάγκη να τον ρίξω κάτω και να τον ποδοπατήσω… όπως μας συμβουλεύει ο γέροντας. Με το «ουδείς» σώζω την ψυχή μου αλλά και τους συντρόφους - αδελφούς γύρω μου! Αντίθετα, κάθε φορά που επιλέγω τη φοβερή αμαρτία του εγωισμού που μέσα της φέρει πάντα τα ανομήματα, βλάπτω όχι μόνο τον εαυτό μου, αλλά μολύνω επικίνδυνα και το περιβάλλον μου και κατ’ επέκταση λειτουργώ καταστροφικά για όλο το γένος του Αδάμ….
  Ποτέ δεν φανταζόμουν πως τελειώνοντας την ηλεκτρονική διδασκαλία με τους μαθητές μου κι αφού χάρηκα για τις ηθικές προεκτάσεις που πήρε το μάθημα και για τις συμβουλές που τους έδωσα στο τέλος πως θα μου έστελνε τόσο εύγλωττο ερμηνευτικό υπόμνημα ο ουρανός…. Λοιπόν, από όποια ερμηνευτική πλευρά κι αν το πιάσω, συμφέρει να αγωνιστώ να ζήσω ως «ουδείς».

Αγγελική Τσιραμπίδου

Φιλόλογος

	ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΜΑΣ ΔΕΝ ΧΑΘΗΚΑΝ                                  Στ. Ν. Σάκκου Ἡ αὐθεντική ἀπάντηση τῆς Ἐκκλησίας στά βασανιστικά ἐρωτήματα: Ὅλα τελειώνουν στό μνῆμα; Μποροῦμε νά ἐπικοινωνήσουμε μέ τούς νεκρούς μας; Πότε, ποῦ καί πῶς;
	Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ  Ὁ θάνατος ἀποτελεῖ τήν πιό τραγική ἀλλά καί τήν πιό ἀληθινή πραγματικότητα τῆς ζωῆς μας. Τί γίνονται οἱ νεκροί μας; Ποῦ πᾶνε ὅσοι φεύγουν ἀπό αὐτόν τόν κόσμο; Μποροῦμε νά ἐπικοινωνήσουμε μαζί τους; Τό μικρό αὐτό βιβλιαράκι δίνει παρηγοριά καί μήνυμα ἐλπίδας στούς πενθοῦντες καί παρακινεῖ ὅλους μας νά σκύψουμε στήν ἁγία Γραφή, γιά νά βροῦμε τήν σίγουρη ἀπάντηση στά ἐρωτήματα πού βασανίζουν τήν καρδιά μας.
	ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΑΙ  ΚΟΛΑΣΗ                            Στ. Ν. Σάκκου Πῶς εἶναι ὁ Παράδεισος; Τί γίνεται στήν Κόλαση; Ἡ ἀληθινή ἀπάντηση-ἀπόδειξη γιά ὅσους ἀπιστοῦν ἤ ἀμφισβητοῦν τή μετά θάνατον πραγματικότητα.

ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ", τηλ. 2310 274518

Ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς καί τό ἔργο του;
  Στήν εὐαγγελική περικοπή (Μθ 9,1-8) πού ἀκούσαμε σήμερα ὁ Κύριός μας παρουσιάζει ποιός εἶναι καί ποιό εἶναι τό ἔργο του, ἡ ἀποστολή του στόν κόσμο.
  Στό πρῶτο ἐρώτημα ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ἄνθρωπος, ὅπως ἐμεῖς, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά ἀναμάρτητος, ὅπως τό κηρύττει ἡ ἁγία Γραφή. Δέν εἶναι ὅμως μόνο ἄνθρωπος, εἶναι καί Θεός, Θεάνθρωπος. Εἶναι, ὅπως λέει ἡ Ἐκκλησία μας σέ ἕνα τροπάριο, «ἄνθρωπος τὸ φαινόμενον, Θεὸς τὸ κρυπτόμενον».
  Ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἄνθρωπος τό βλέπουν, τό γνωρίζουν οἱ ἄνθρωποι. Ὅτι εἶναι Θεός πῶς φαίνεται, πῶς ἀποδεικνύεται; Στή σημερινή περικοπή βρίσκουμε ἀποδείξεις, διαπιστευτήρια.
  Πρῶτα-πρῶτα ἀπόδειξη τῆς θεότητας τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ὅτι εἶναι καρδιογνώστης. Τήν ὥρα πού κάνει τή θεραπεία, οἱ γραμματεῖς μέσα στήν καρδιά τους σκέπτονται κάτι. Καί αὐτό τό γνωρίζει ὁ Κύριος καί τό ἀποκαλύπτει· «Ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;». Καρδιογνώστης εἶναι μόνον ὁ Θεός, αὐτός «ἐτάζει νεφροὺς καὶ καρδίας» ὅπως τό λέγει ὁ προφήτης Ἠσαΐας καί τό ἐπαναλαμβάνει καί ἡ Ἀποκάλυψη. Καί μόνο μέ τό στοιχεῖο αὐτό θά μποροῦσαν νά καταλάβουν ποιός εἶναι αὐτός ὁ ἄν-θρωπος πού εἶναι ἀνάμεσά τους, ὅτι εἶναι ὄντως ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου, θεάνθρωπος.
  Ἄλλη ἀπόδειξη εἶναι ἡ θεραπεία. Φέρνουν στόν Ἰησοῦ ἕναν ἄνθρωπο παράλυτο. Καί ὅπως λέγει ὁ Μᾶρκος «ἀπεστέγασαν τὴν στέγην» (2,4) καί τόν κατέβασαν μέ σχοινιά, ὅπως κατεβάζουμε τό φέρετρο στό μνῆμα, μπροστά στόν Ἰησοῦ στό δωμάτιο πού κήρυττε. Καί ὅταν εἶδε ὁ Ἰησοῦς τήν πίστη αὐτῶν, τοῦ παραλυτικοῦ καί τῶν ἀνθρώπων πού τόν ἔφεραν, εἶπε στόν παραλυτικό: «θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Κύριε, δέν ἦλθε ὁ ἄνθρωπος νά ἐξομολογηθεῖ καί νά ζητήσει ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ἦλθε γιά νά ζητήσει τή θεραπεία του. Ὁ Κύριος ὅμως ὡς ἰατρός ψυχῶν καί σωμάτων, πού τό βλέμμα του εἶναι ἀνώτερο ἀπό τίς ἀκτίνες ρέντγκεν, μπαίνει μέσα στήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, τήν ἐξετάζει καί διακρίνει τήν αἰτία τῆς παραλυσίας πού εἶναι ἡ ἁμαρτία. Γι᾽ αὐτό λέγει «τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου», κόβει τή ρίζα τοῦ κακοῦ.
  Οἱ φαρισαῖοι ὅμως καί οἱ γραμματεῖς ταράσσονται. Μόνον ὁ Θεός ἔχει δικαίωμα νά συγχωρήσει ἁμαρτίες, ἔτσι γράφει ἡ ἁγία Γραφή. Συνεπῶς ἕνα ἀπό τά δύο συμβαίνει: ἤ ὁ Χριστός εἶναι Θεός καί ἔχει δικαίωμα νά συγχωρήσει ἁμαρτίες ἤ, ἄν δέν εἶναι Θεός καί συγχωρεῖ ἁμαρτίες, εἶναι βλάσφημος. Ὁ Ἰησοῦς ἀπαντᾶ στόν λογισμό τῶν φαρισαίων· «τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει;». Καί τά δύο εἶναι ἀδύνατα ἀνθρωπίνως, ἀλλά ὁ Ἰησοῦς λέγει στόν παραλυτικό· «ἐγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου». Καί ἀμέσως ὁ παραλυτικός ἔγινε καλά.
  Οἱ ἄνθρωποι πού βλέπουν ὅτι μέ ἕνα του λόγο ὁ Ἰησοῦς θεραπεύει τόν παραλυτικό, βεβαιώνονται ὅτι καί οἱ ἁμαρτίες του συγχωρήθηκαν. Ἄρα ἔχει δικαίωμα ὁ Ἰησοῦς νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες καί ἑπομένως δέν εἶναι βλάσφημος, εἶναι Θεός. Ἡ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν, τό ὅτι εἶναι καρδιογνώστης καί ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ φανερώνουν πράγματι ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Εἶναι Θεός ἀληθινός ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, ὁμοούσιος μέ τόν Θεό Πατέρα.
  Ποιό εἶναι ὅμως τό ἔργο του καί ἡ ἀποστολή του στόν κόσμο; Ὅπως τό λέει ὁ ἴδιος, τό τονίζουν οἱ ἀπόστολοι καί τό διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας, ἀποστολή του εἶναι νά καταλύσει τά ἔργα τοῦ διαβόλου, νά σώσει τό ἀπολωλός, τόν ἄνθρωπο. Ἐμένα τόν ἁ-μαρτωλό, ἐσένα τόν συναμαρτωλό ἀλλά καί ὅλο τόν κόσμο νά μᾶς σώσει ἀπό τήν ἁμαρτία.
  Τό μεγαλύτερο κακό στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἡ ἁμαρτία. Χειρότερο ἀπό τή φτώχια καί τήν πείνα, μεγαλύτερο ἀπό τήν ἀρρώστια, τρομερότερο ἀπό τόν πόλεμο, ἀπό τόν σεισμό καί ἀπό τήν πυρκαγιά, πιό μεγάλο καί ἀπό τόν θάνατο. Διότι ἡ ἁμαρτία εἶναι αἰώνια καί ὅλα τά ἄλλα κακά ἔχουν πολλές φορές τή ρίζα καί τήν προέλευσή τους στήν ἁμαρτία. Καί ἀπό τήν ἁμαρτία δέν μπορεῖ κανένας νά σώσει τόν ἄνθρωπο, οὔτε ἡ ἐπιστήμη καί ἡ τέχνη οὔτε οἱ φιλοσοφίες καί οἱ θρησκεῖες. Ὅλες οἱ προσπάθειες πού ἔγιναν ἀπέτυχαν. Μόνον ὁ Ἰησοῦς Χριστός μπορεῖ νά μᾶς σώσει ἀπό τήν ἁμαρτία.
  Καί ὁ τρόπος πού μᾶς σώζει; Πολύ καταπληκτικός. Δέν μᾶς σώζει μέ τή θεϊκή του παντοδυναμία, δηλαδή δέν βγάζει διαταγή νά σωθοῦμε ἀπό τήν ἁμαρτία, γιατί τότε θά παύαμε νά εἴμαστε ἐλεύθεροι ἄνθρωποι καί θά ἤμασταν ἀθῶα περιστέρια καί προ-βατάκια. Μᾶς σώζει μέ τή θυσία του, μέ τό αἷμα του. Ναί, «τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ... καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» (Α´ Ἰω 1,7).
  Τό μήνυμα τῆς περικοπῆς εἶναι τόσο ἐπίκαιρο, τόσο δυνατό γιά μένα καί γιά σᾶς, γιά ὅλους μας. Ἀπό τό μεγαλύτερο κακό πού λέγεται ἁμαρτία μόνον ἡ Ἐκκλησία, πού διαχειρίζεται τήν αἰώνια ζωή, πού μᾶς προσφέρει τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ μπορεῖ νά μᾶς σώσει. Τό φάρμακο τῆς σωτηρίας ἕνα: τά δάκρυα τοῦ ἁμαρτωλοῦ καί τοῦ Χριστοῦ τό αἷμα.

Στ. Ν. Σάκκος
Κυριακή 30-7-1989, Μόναχο

   Τήν ΣΤ´ Κυριακή τοῦ Ματθαίου διαβάζεται ἡ εὐαγγελική περικοπή, ἡ ὁποία ἐξιστορεῖ τή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Καπερναούμ (Μθ 9,1-8). ῾Ο Χριστός θεράπευσε πολλούς παραλυτικούς, ὅπως ἀναφέρεται καί στά τέσσερα Εὐαγγέλια. ῾Η θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Καπερναούμ τοποθετεῖται καί ἀπό τούς τρεῖς πρώτους εὐαγγελιστές (βλ. Μρ 2,3-12· Λκ 5,17-26) μετά ἀπό τήν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν στή λίμνη τῆς Τιβεριάδος καί λίγο πρίν ἀπό τήν κλήση τοῦ Ματθαίου. ᾿Ιδιαίτερα στό κατά Ματθαῖον σημειώνεται μέ μεγαλύτερη ἀκρίβεια ὅ,τι συνέβη στήν Καπερναούμ μετά τήν ἐπιστροφή τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπό τή χώρα τῶν Γεργεσηνῶν. ῾Η διήγηση τοῦ Ματθαίου εἶναι πιό σύντομη καί λιτή ἀπό αὐτή τῶν ἄλλων εὐαγγελιστῶν.

῾Ο ᾿Ιησοῦς συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες τοῦ παραλυτικοῦ (9,1-2)
9,1. Καί ἐμβάς εἰς πλοῖον διεπέρασε καί ἦλθεν εἰς τήν ἰδίαν πόλιν.
  Τόν στίχο αὐτό τόν συναντοῦμε καί προηγουμένως, ὡς κατακλείδα τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς πού διαβάζεται τήν Ε´ Κυριακή τοῦ Ματθαίου.
  ῾Ο Κύριος ὑπακούοντας στήν παράκληση τῶν Γεργεσηνῶν μπῆκε στό πλοῖο, διέπλευσε τή λίμνη καί ἦρθε εἰς τήν ἰδίαν πόλιν, τήν Καπερναούμ, ἡ ὁποία ἦταν τό κέντρο καί τό ὁρμητήριο τῆς δράσεώς του στήν περιοχή τῆς Γαλιλαίας.
  «Δική του πόλη ἐδῶ ὀνομάζει τήν Καπερναούμ, διότι στή Βηθλεέμ γεννήθηκε, στή Ναζαρέτ μεγάλωσε καί στήν Καπερναούμ διέμενε συνεχῶς», βεβαιώνει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος.

9,2. Καί ἰδού προσέφερον αὐτῷ παραλυτικόν ἐπί κλίνης βεβλημένον· καί ἰδών ὁ ᾿Ιησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου.
  ῞Οπως μᾶς πληροφοροῦν οἱ ἄλλοι δύο εὐαγγελιστές ὁ ᾿Ιησοῦς κήρυττε σ᾿ ἕνα σπίτι ὅπου εἶχε συγκεντρωθεῖ τόσο μεγάλο πλῆθος κόσμου, ὥστε νά δημιουργηθεῖ ἀδιαχώρητο.
  Καί ἰδού προσέφερον αὐτῷ παραλυτικόν: ῾Ο εὐαγγελιστής Ματθαῖος συνηθίζει στό εὐαγγέλιό του νά εἰσάγει τά γεγονότα μέ τήν ἔκφραση καί ἰδού, μέ σκοπό νά διεγείρει τήν προσοχή τῶν ἀναγνωστῶν του γιά αὐτά πού πρόκειται νά ἐξιστορήσει.
  Αὐτοί πού προσέφερον, ὁδήγησαν τόν παραλυτικόν μπροστά στόν ᾿Ιησοῦ, εἶναι οἱ ἀναφερόμενοι ἀπό τούς ἄλλους εὐαγγελιστές τέσσερις συνοδοί πού σήκωσαν τόν παραλυτικόν, τόν μετέφεραν στή στέγη καί ἀπό ἐκεῖ τόν κατέβασαν μέσα στό σπίτι, στό σημεῖο πού στεκόταν ὁ ᾿Ιησοῦς. Εἶναι φανερό ὅτι μέ τήν ἐνέργειά τους αὐτή ζητοῦν ἀπό τόν Κύριο νά τόν θεραπεύσει.
  Οἱ εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Μᾶρκος χρησιμοποιοῦν πάντοτε τή λέξη παραλυτικός (βλ. Μθ 4,24· 8,6· Μρ 2,3. 4. 9), ἐνῶ ὁ Λουκᾶς ὡς γιατρός, καί στό Εὐαγγέλιο καί στίς Πράξεις, προτιμᾶ τή λέξη «παραλελυμένος» (5,18. 24· Πρξ 8,7· 9,33), διότι ἔτσι συναντᾶται στήν ἰατρική ὁρολογία τῆς ἐποχῆς. Τό ὅτι μεταφέρουν τόν ἀσθενῆ ἐπί κλίνης βεβλημένον, πάνω σέ κρεβάτι, εἶναι ἐνδεικτικό τῆς σοβαρῆς καί ἀθεράπευτης παράλυσής του.
῾Ο ᾿Ιησοῦς ἰδών, εἶδε εἴτε ὡς καρδιογνώστης εἴτε ἀπό τίς ἐνέργειες τίς ὁποῖες ἔκαναν οἱ συνοδοί γιά νά φθάσουν ὥς τόν διδάσκαλο, τήν πίστιν αὐτῶν καί τήν βραβεύει. Διακρίνει ὅμως καί τήν πίστη τοῦ ἴδιου τοῦ παραλυτικοῦ, τόν ὁποῖον ὀνομάζει τέκνον. «᾿Εάν ὁ παράλυτος δέν πίστευε, ὁ ᾿Ιησοῦς δέν θά τόν ὀνόμαζε τέκνον. ῾Η πίστη στόν Χριστό δίνει τό χάρισμα τῆς υἱοθεσίας καί κάνει τόν ἄνθρωπο τέκνο τοῦ Θεοῦ (βλ.᾿Ιω 1,12)», ἐπισημαίνει ὁ Θεοτόκης.
  ῏Ηταν ἐξίσου τολμηρό καί γιά τούς συνοδούς νά ἐπιχειρήσουν ὅ,τι ἐπιχείρησαν, καί γιά τόν παραλυτικό νά ὑποστεῖ αὐτή τήν ταλαιπωρία. Σίγουρα ἡ ἀπόπειρα νά φτάσουν μπροστά στόν ᾿Ιησοῦ, δέν ἦταν οὔτε ἄνετη οὔτε ἀνώδυνη οὔτε ἀκίνδυνη. ῾Η πίστη τους ὅμως τούς ἔσπρωξε νά πραγματοποιήσουν αὐτό πού σκέφτηκαν, παραμερίζοντας κάθε ἐμπόδιο πού ὀρθωνόταν μπροστά τους.
  Θάρσει (πρβλ. Μθ 9,22· 14,27· Μρ 10,49· Πρξ 23,11): ῾Ο ᾿Ιησοῦς πού στέκει δίπλα του ὄχι μόνο τοῦ δίνει θάρρος καί δέν τόν ἀφήνει νά ἀπελπιστεῖ, ἀλλά τόν ἐλευθερώνει καί τόν λυτρώνει ἀπό ὅ,τι τόν βασανίζει καί τόν ταλαιπωρεῖ. Τό θάρσει πού ἀπευθύνει ὁ ᾿Ιησοῦς πρός τόν παράλυτο, ἀποτελεῖ ἕνα ἐνθαρρυντικό καί παρήγορο μήνυμα πρός τόν κάθε ἄνθρωπο πού δοκιμάζεται στή ζωή του ἀπό τά πολύπλευρα καί πολυποίκιλα κακά πού ὑπάρχουν μέσα στόν κόσμο. Κανείς ἐπίσης δέν πρέπει νά ἀποθαρρύνεται ὅταν ἔχει δίπλα του ἀδελφούς πού πιστεύουν στόν Χριστό καί ἐκφράζουν τήν πίστη τους μέ ἔργα ἀγάπης καί θυσίας.
  ῾Ο ᾿Ιησοῦς μέ τή φράση ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου δέν καθορίζει τό αἴτιο τῆς ἀσθενείας οὔτε ἀναφέρεται στίς ἁμαρτίες τοῦ ἀνθρώπου ὡς αἰτία τῆς ἀσθενείας του. ῾Απλῶς συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες πού ἔχει ὁπωσδήποτε ὁ ἄνθρωπος.
  ᾿Αποτελεῖ ἀναντίρρητη ἀλήθεια ἡ διδασκαλία τῆς ἁγίας Γραφῆς ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ βαθύτερη αἰτία τῆς ἀρρώστιας. ῾Ο ᾿Ιησοῦς τόσο στήν περικοπή μας ὅσο καί ὅταν θεράπευσε τόν παραλυτικό τῆς Βηθεσδά (᾿Ιω 5,14) συνέδεσε τήν ἀσθένεια μέ τήν ἁμαρτία. Τό φυσικό κακό εἶναι συνέπεια τοῦ πρώτου ἠθικοῦ κακοῦ στόν ἄνθρωπο, δηλαδή τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας (βλ. Γέ 3,17ἑ). Γιά τή διόρθωση καί τήν τελείωση τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός μεταχειρίζεται ὡς ὄργανο τῆς παιδαγωγικῆς του σοφίας τήν ἀσθένεια, σέ ὅποια περίπτωση τήν θεωρεῖ ἀναγκαία καί χρήσιμη. ῾Ωστόσο ὁ ᾿Ιησοῦς μᾶς δίδαξε ὅτι ἡ ἀρρώστια δέν προέρχεται πάντα ἀπό προσωπικές ἁμαρτίες, ὅπως ὑποστήριζαν πολλοί ραββίνοι. Γιά τόν ἐκ γενετῆς τυφλό ὁ Κύριος εἶπε· «οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἵνα φανερωθῇ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ» (᾿Ιω 9,3).
  ῾Ο πρῶτος ἄνθρωπος βγῆκε ἀπό τά χέρια τοῦ Θεοῦ ὑγιής καί τέλειος σωματικά. ᾿Αλλά ἀπό τότε πού καταπάτησε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἡ ἁμαρτία τάραξε τήν ὕπαρξή του καί διαπότισε κάθε κύτταρο τοῦ σώματός του μέ τό μικρόβιο τῆς φθορᾶς. ῾Η ἁμαρτία, ἐνῶ ξεκινᾶ ἀπό τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἐπηρεάζει καί τό σῶμα, διότι ὑπάρχει στενή σχέση καί ἀλληλεπίδραση μεταξύ ψυχῆς καί σώματος. Αὐτό τό διαπιστώνουμε καί μόνοι μας στόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας. ῾Ο θυμός, ἡ ὀργή, ὁ φθόνος εἶναι καθαρά πνευματικές ἁμαρτίες, ὅμως ἐπηρεάζουν πολύ καί τήν ὑλική ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου. ῎Αν σκεφθοῦμε καί τίς τόσες ἄλλες ἁμαρτίες πού φθείρουν ἄμεσα τό σῶμα, π.χ. τόν ἀλκοολισμό, τό κάπνισμα, τά παρά φύσιν πάθη, τά ναρκωτικά, θά καταλήξουμε στό συμπέρασμα στό ὁποῖο ἔφθασε ὁ ἅγιος Χρυσόστομος· «Τά πλείονα τῶν ἀρρωστημάτων ἐξ ἁμαρτημάτων εἰσί τῶν ἡμετέρων». Στόν μικρό καί στόν μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα πρός τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο ψάλλουμε· «᾿Από τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τό σῶμα, ἀσθενεῖ μου καί ἡ ψυχή...». Γι᾿ αὐτό ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς προειδοποιεῖ· «Τά ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ρω 6,23) καί «εἴ τις τόν ναόν τοῦ Θεοῦ (τό σῶμά του) φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ Θεός» (Α´ Κο 3,17).
  ῾Η ὑγεία μας εἶναι τό πολυτιμότερο ἐπίγειο ἀγαθό καί πρέπει νά φροντίζουμε ὥστε νά μήν τή φθείρουμε. ᾿Αλλά πάνω κι ἀπό τήν ὑγεία τοῦ σώματός μας εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, ἡ θεραπεία της ἀπό τήν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας. Αὐτή ἡ θεραπεία ἐπιτελεῖται μέ τήν καθημερινή μας μετάνοια καί τή χάρη τῶν μυστηρίων τῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Ο Θεός, τόν ὁποῖο προσβάλλουμε καί πληγώνουμε μέ τίς ἁμαρτίες μας, δέχεται νά μᾶς συγχωρήσει, νά μᾶς ξεπλύνει καί νά μᾶς θεραπεύσει ἀπό τή φοβερή ἀσθένεια τῆς ἁμαρτίας, ἄν ἐμεῖς μέ τή μετάνοια τοῦ τό ζητήσουμε.
  ῾Ο Χριστός ἐξαλείφει τίς ἁμαρτίες μας μέ τή δύναμη τῆς σταυρικῆς θυσίας του. ῞Οσους ἁμαρτωλούς συγχωροῦσε προτοῦ σταυρωθεῖ, ὅπως τόν παραλυτικό, τούς συγχωροῦσε προκαταβολικά, μέ τή δύναμη τῆς θυσίας του πού ἔγινε κατόπιν.

῾Ο ᾿Ιησοῦς διαβάζει τίς σκέψεις τῶν γραμματέων (9,3-5)

9,3. Καί ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ.

  Καί ἰδού τινες τῶν γραμματέων: ῾Ο εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρει ὅτι κοντά στόν ᾿Ιησοῦ κάθονταν Φαρισαῖοι καί δάσκαλοι τοῦ νόμου· «Καί ἐγένετο ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν καί αὐτός ἦν διδάσκων, καί ἦσαν καθήμενοι Φαρισαῖοι καί νομοδιδάσκαλοι οἵ ἦσαν ἐληλυθότες ἐκ πάσης κώμης τῆς Γαλιλαίας καί ᾿Ιουδαίας καί ᾿Ιερουσαλήμ» (5,17). Οἱ εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Μᾶρκος δέν τό γράφουν αὐτό ἀπό τήν ἀρχή, ἀλλά στή συνέχεια κάνουν λόγο γιά τήν παρουσία τῶν γραμματέων.
  Γραμματεῖς, νομικοί ἤ νομοδιδάσκαλοι στά χρόνια τοῦ Χριστοῦ λέγονταν αὐτοί πού μελετοῦσαν καί ἑρμήνευαν τόν μωσαϊκό νόμο καί τόν δίδασκαν καί στούς ἄλλους, δηλαδή οἱ σημερινοί θεολόγοι. ῾Ο μωσαϊκός νόμος εἶχε θέση καί θρησκευτικῆς καί πολιτικῆς νομοθεσίας, διότι ὁ ἰσραηλιτικός λαός εἶχε θεοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης. ῎Ετσι ὁ νομικός ἦταν ἕνα εἶδος θεολόγου καί νομικοῦ συγχρόνως. Οἱ γραμματεῖς ἀνῆκαν κυρίως στήν τάξη τῶν φαρισαίων. Οἱ μορφωμένοι, δηλαδή, φαρισαῖοι ὀνομάζονταν νομικοί ἤ γραμματεῖς.
  Μετά ἀπό τήν πρώτη δράση τοῦ ᾿Ιησοῦ στή Γαλιλαία, καθώς ἡ φήμη του ἐξαπλωνόταν συνεχῶς, ἀναστατώθηκαν οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι ὅλης τῆς περιοχῆς, καί, ὅπως συμπληρώνει ὁ Λουκᾶς, ἦρθε ἀκόμη καί ἀντιπροσωπεία ἀπό τά ᾿Ιεροσόλυμα. Σκοπός τους ἦταν νά ἀκούσουν τί λέει αὐτός ὁ νέος διδάσκαλος, πού δέν πέρασε ἀπό τίς σχολές τους, γιά νά τόν παγιδεύσουν, νά χαλκεύσουν κατηγορίες εἰς βάρος του. ῏Ηρθαν νά κρίνουν, νά δοκιμάσουν τόν νέο ἱεροκήρυκα τῆς Γαλιλαίας
  ῾Ο ᾿Ιησοῦς, ἐνῶ ξέρει ὅτι μέσα στά πλήθη πού τόν ἀγαποῦν εἶχαν στήσει τήν ἐνέδρα τους καί οἱ ἄνθρωποι πού τόν μισοῦν, ὅμως δέν ταράζεται ἀλλά τούς προκαλεῖ ἀκόμη περισσότερο μέ τό λόγο καί τά σημεῖα του. Συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες τοῦ παραλύτου.
  ῾Η ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι ἀποκλειστικά στήν ἐξουσία τοῦ Θεοῦ. Οὔτε ὁ ἀρχιερέας δέν τολμοῦσε νά συγχωρήσει ἁμαρτίες, γι᾿ αὐτό εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ. Τό ρῆμα βλασφημῶ σημαίνει βλάπτω τή φήμη κάποιου, τόν λοιδορῶ, τόν ὑβρίζω. Οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι μένουν κατάπληκτοι καί ἀναρωτιοῦνται· Ποιός εἶναι αὐτός ὁ βλάσφημος πού τολμάει νά συγχωρήσει ἁμαρτίες; Εἶχαν ἔλθει μέ σκοπό νά θηρεύσουν ἄστοχες ἐκφράσεις τοῦ νέου δασκάλου, γιά νά τόν ταπεινώσουν μπροστά στό πλῆθος τῶν ἀκροατῶν του, καί ξαφνικά ἀκοῦν μία φοβερή -κατά τή γνώμη τους- βλασφημία, πού τούς διευκολύνει στά μοχθηρά τους σχέδια. Δέν τολμοῦν ὡστόσο νά κάνουν παρατήρηση στόν ᾿Ιησοῦ ἤ νά τόν ἀναθεματίσουν, ἀλλά διαλογίζονται, κάνουν διάφορους λογισμούς ἐναντίον του. ᾿Εκλαμβάνουν τά λόγια τοῦ ᾿Ιησοῦ ὡς βλασφημία, διότι αὐτοί δέν δέχονται τή μεσσιανική ἰδιότητα καί ἐξουσία του καί νομίζουν ὅτι οἰκειοποιεῖται κατά βλάσφημο τρόπο ἰδιώματα καί ἐξουσίες τοῦ Θεοῦ.
  Τό ὅτι μόνος ὁ Θεός ἔχει τήν ἐξουσία νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες εἶναι μιά ἀπό τίς βασικές διδασκαλίες τῆς ἁγίας Γραφῆς (βλ. ᾿Ησ 43,25 κ.ἀ.). Πρός ὁποιαδήποτε κατεύθυνση καί ἄν ἐκδηλώνεται ἡ ἀνθρώπινη κακία, προσβάλλει ἄμεσα ἤ ἔμμεσα τόν Θεό. ῾Ο Δαβίδ π.χ. μετά τόν φόνο καί τή μοιχεία πού διέπραξε ὁμολογεῖ στήν ἐξομολόγησή του· «Σοί (τῷ Θεῷ) μόνῳ ἥμαρτον καί τό πονηρόν ἐνώπιόν σου ἐποίησα» (Ψα 50,6). Γι᾿ αὐτό, μόνο ὁ Θεός ἔχει τό δικαίωμα τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν. ᾿Εάν ὁ Χριστός ἦταν μόνο ἄνθρωπος ἤ ἔστω κάποιος μεγάλος προφήτης, ὁ σφετερισμός αὐτοῦ τοῦ θείου δικαιώματος θά ἀποτελοῦσε πραγματικά μεγάλη βλασφημία.
  Κάποιοι ἀπό τούς προφῆτες τῆς Π. Διαθήκης ἔδωσαν συγχώρηση ἁμαρτιῶν, ὅπως ὁ Νάθαν στόν Δαυΐδ (βλ. Β´ Βα 12,13), τήν ἔδωσαν ὅμως ὄχι ἀπό μόνοι τους ἀλλά ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ.
  Δύο εἴδη ἁμαρτωλῶν παρουσιάζονται στήν περικοπή μας. ῾Ο παραλυτικός καί οἱ γραμματεῖς. ῾Ο δυστυχής, ὅπως φαίνεται, ἁμαρτωλός καί οἱ εὐσεβεῖς, ὅπως ἐπίσης παρουσιάζονται, γραμματεῖς. ῞Οποιος χωρίς νά τό θέλει εἶναι ἁμαρτωλός, πέφτοντας στήν ἁμαρτία ἀπό ἀδυναμία καί συναρπαγή, αὐτός πάσχει, θλίβεται, πονεῖ, βασανίζεται, μετανοεῖ καί προσφεύγει στόν Χριστό γιά νά σωθεῖ. ῾Υπάρχουν ὅμως καί οἱ ἁμαρτωλοί πού ἐπιμένουν στήν ἁμαρτία, παραμένοντας ἀμετανόητοι καί ἀσυγκίνητοι. ᾿Ενῶ εἶναι ἔνοχοι, παρουσιάζονται ὡς δίκαιοι. ᾿Αντί μάλιστα νά ντρέπονται, νά φοβοῦνται καί νά κρύβονται, εἶναι θρασεῖς καί ἀναίσθητοι· φθάνουν μάλιστα στό σημεῖο νά ἐλέγχουν τούς δικαίους, νά βρίζουν καί νά κατηγοροῦν ἀκόμη καί αὐτόν τόν Θεό. Τέτοιοι εἶναι οἱ γραμματεῖς πού λέγουν στόν ᾿Ιησοῦ ὅτι βλασφημεῖ.

9,4. Καί ἰδών ὁ ᾿Ιησοῦς τάς ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν· ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;
  Τήν ἴδια στιγμή ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδε στά βάθη τῶν καρδιῶν τους, τάς ἐνθυμήσεις αὐτῶν. ᾿Ενθύμησις εἶναι ὁ διαλογισμός· αὐτή τή λέξη χρησιμοποιεῖ ἄλλωστε ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς στό παράλληλο χωρίο (βλ. 5,22). ῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστός γνωρίζοντας τούς κακούς διαλογισμούς τῶν γραμματέων, τούς ξεσκεπάζει μέ τήν ἐπίπληξη ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; Στή βιβλική ἀνθρωπολογία ἡ καρδία εἶναι ἡ ἕδρα τῆς νόησης, τῆς σκέψης, ἀλλά συχνά δηλώνει καί ὅλο τόν ἐσωτερικό ἄνθρωπο, τήν ἐσωτερική κίνησή του, τή διανοητική, τή συναισθηματική καί τή βουλητική δραστηριότητά του. ῾Ο ᾿Ιησοῦς μέ τό ἐρώτημα ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; ἀποκαλύπτει τούς διαλογισμούς τῶν γραμματέων καί ἀποδεικνύει ὅτι εἶναι καρδιογνώστης. ᾿Αφοῦ καρδιογνώστης εἶναι μόνο ὁ Θεός, οἱ γραμματεῖς ἔπρεπε νά καταλάβουν ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς εἶναι ὁ Θεός.
  Οἱ πονηροί λογισμοί γιά τούς ὁποίους ἐλέγχει ἐδῶ ὁ ᾿Ιησοῦς τούς γραμματεῖς δέν εἶναι φευγαλέες σκέψεις ἀμφιβολίας καί ἀπιστίας πού μπορεῖ νά ἐνοχλήσουν κάθε ἄνθρωπο. Οἱ γραμματεῖς ἀποδέχτηκαν αὐτές τίς σκέψεις, τίς ἔκαναν πεποίθησή τους καί βρέθηκαν ἀντιμέτωποι μέ τόν ᾿Ιησοῦ. Εἶναι γεγονός ὅτι πολύ δύσκολα μπορεῖ κανείς νά ἀποφύγει τούς κακούς καί πονηρούς λογισμούς, διότι εὔκολα προσβάλλουν τή σκέψη τοῦ ἀνθρώπου. Σύμφωνα μέ τήν πατερική διδασκαλία ὑπάρχει διαφορά ἀνάμεσα στούς κακούς λογισμούς πού ἁπλῶς περνοῦν ἀπό τή σκέψη καί παραμένουν ἀνενέργητοι, καί στούς λογισμούς τούς ὁποίους ἀποδέχεται ὁ ἄνθρωπος καί τούς θέτει σέ ἐνέργεια προσβάλλοντας ἔτσι τόν Θεό καί βλάπτοντας τούς συνανθρώπους του. Οἱ κακοί λογισμοί ἀποκρούονται μέ τή συνεχῆ ἐπαγρύπνηση, τόν ἐπίμονο καί σταθερό ἀγώνα τοῦ πιστοῦ καί μέ τήν ἀποφυγή τῶν ἀφορμῶν πού τούς προκαλοῦν.

9,5. Τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἤ εἰπεῖν, ἔγειρε καί περιπάτει;
  Τό ἐρώτημα αὐτό καί ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ πού ἀκολουθεῖ ἀποκαλύπτουν ἀκόμη καθαρώτερα τή θεότητα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
  Γιά τούς γραμματεῖς εἶναι πολύ εὔκολο νά πεῖ ἕνας· ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, διότι ἡ ἄφεση εἶναι ἕνα γεγονός πού δέν μπορεῖ κανείς νά τό ἐλέγξει καί νά τό διαπιστώσει. Δέν μπορεῖ ὅμως νά πεῖ ἔγειρε καί περιπάτει χωρίς νά φανεῖ τό ἀποτέλεσμα τῆς ἐντολῆς. Γι᾿ αὐτό ὁ Κύριος τούς βάζει τό δίλημμα· Τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἤ εἰπεῖν, ἔγειρε καί καί περιπάτει;
  Τό νόημα εἶναι τό ἑξῆς· «᾿Εγώ, λέει ὁ ᾿Ιησοῦς, θεωρῶ ὅτι ἡ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι πρᾶγμα δυσκολώτερο ἀπό τή θεραπεία, διότι τό δεύτερο μπορεῖ νά τό κάνει κι ἕνας προφήτης μέ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Σεῖς, βέβαια, δέν πιστεύετε ὅτι ἔχω πράγματι τήν ἐξουσία νά συγχωρῶ, ἀλλά ὅτι βλασφημῶ καί σάν βλάσφημος δέν μπορῶ νά κάνω τή θεραπεία πού μοῦ ζητοῦν. Δεῖτε, λοιπόν, καί τή θεραπεία, γιά νά μήν ἔχετε καμιά δικαιολογία γιά τήν ἀπιστία σας».
  Βέβαια στήν πραγματικότητα καί τά δύο αὐτά ἔργα εἶναι δύσκολα. Εἶναι σάν νά λέει ἕνας· Τί εἶναι εὐκολώτερο: νά κρατῶ τόν ῎Ολυμπο στό χέρι μου καί νά τόν παίζω σάν μπάλα ἤ νά κρατῶ τήν ὑδρόγειο σφαῖρα; Καί τό ἕνα καί τό ἄλλο εἶναι ἀδύνατα καί ἔτσι δέν ὑπάρχει μεταξύ τῶν ἀδυνάτων σύγκριση. «῏Ησαν δέ ἄμφω τά περί ὧν ἠρώτησε Θεῷ μέν δυνατά, ἀνθρώπῳ δέ ἀδύνατα», βεβαιώνει ὁ Ζιγαβηνός.

῾Ο ᾿Ιησοῦς θεραπεύει τόν παράλυτο (9,6-7)

9,6-7. ῞Ινα δέ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπί τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας -τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθείς ἆρόν σου τήν κλίνην καί ὕπαγε εἰς τόν οἶκόν σου. Καί ἐγερθείς ἀπῆλθεν εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ.
  ῾Ο υἱός τοῦ ἀνθρώπου, μέ τό ἄρθρο, ἀποτελεῖ χριστολογικό τίτλο, δηλαδή ὄνομα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Τό ὄνομα αὐτό ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, καί μόνο αὐτός, τό χρησιμοποιεῖ γιά τόν ἑαυτό του δεκάδες φορές, ὅπως βλέπουμε καί στά τέσσερα Εὐαγγέλια (Μθ 8,20· Μρ 8,38· Λκ 7,34 κ.ἀ.). Πρίν ἀπό τόν Χριστό ὁ προφήτης Δανιήλ (Δα 7,13) χρησιμοποιεῖ τόν τίτλο ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου δηλώνοντας τόν Μεσσία. Μετά τόν Χριστό ὁ πρωτομάρτυρας Στέφανος «πλήρης Πνεύματος ἁγίου» βλέπει στά δεξιά τοῦ Πατρός «τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου» (Πρξ 7,56), δηλαδή τόν ἀναστημένο ἄνθρωπο ᾿Ιησοῦ περιβεβλημένο τή δόξα τῆς θεότητός του. ᾿Επίσης ὁ εὐαγγελιστής ᾿Ιωάννης στήν ᾿Αποκάλυψη βλέπει τόν Κύριο ὡς «ὅμοιον υἱῷ ἀνθρώπου» (1,13). Αὐτά τά ὁράματα μᾶς βοηθοῦν νά καταλάβουμε γιατί ὁ Κύριος αὐτοαποκαλύφθηκε ὡς «ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου». ῎Αν ἔλεγε στούς συγχρόνους του «εἶμαι Θεός» ἤ «εἶμαι ἄνθρωπος», δέν θά ἀκριβολογοῦσε, διότι δέν ἦταν μόνο Θεός οὔτε μόνο ἄνθρωπος. ῎Αν ἔλεγε «εἶμαι Θεάνθρωπος», δέν θά τόν καταλάβαιναν. Γι᾿ αὐτό, θυμίζοντάς τους τή μεσσιανική προφητεία τοῦ Δανιήλ, αὐτοσυστήθηκε ὡς «ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου», πού σημαίνει κατά τή θεολογία τῆς ᾿Εκκλησίας μας «ἄνθρωπος τό φαινόμενον καί Θεός τό κρυπτόμενον» (βλ. Β´ Κο 5,19· Κλ 2,9 κ.ἀ.).
  ῞Οπως κατά τή δημιουργία τοῦ κόσμου, ὁ Θεός εἶπε· «Γενηθήτω φῶς» καί μέ τήν προσταγή του «ἐγένετο φῶς» (Γέ 1,3), ἔτσι καί τώρα ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός, πού εἶναι Θεός, ἔδωσε τή διαταγή ἆρόν σου τήν κλίνην καί ἀμέσως ὁ παράλυτος σηκώθηκε ὄρθιος.
  «῾Ως ἀπόδειξη τῆς συγχωρήσεως τῶν ἁμαρτημάτων ὁ ᾿Ιησοῦς χρησιμοποιεῖ τή θεραπεία τοῦ σώματος. ῾Ως ἀπόδειξη ὅμως τῆς θεραπείας χρησιμοποιεῖ τό ὅτι (ὁ πρώην παράλυτος) βάσταξε στά χέρια του τό κρεβάτι, ὥστε νά μή θεωρηθεῖ ὅτι αὐτό πού συνέβη ἦταν δημιούργημα τῆς φαντασίας», τονίζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. Μερικοί, προκειμένου νά μειώσουν τό ὑπερφυσικό γεγονός, ὑποστήριξαν ὅτι ὁ Κύριος εἶπε ἆρόν σου τήν κλίνην, ἐπειδή ἡ κλίνη ἦταν ἁπλῶς ἕνα ἐλαφρύ στρῶμα ἤ ἴσως ἕνα ὕφασμα μόνο. Τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ πρώην κατάκοιτος παραλυτικός, ὁ ὁποῖος πλησίασε τόν ᾿Ιησοῦ μεταφερόμενος ἀπό ἄλλους, πηγαίνει τώρα στό σπίτι του περπατώντας καί μεταφέροντας αὐτό πού τόν μετέφερε.
Τρεῖς ἐνέργειες τοῦ ᾿Ιησοῦ στή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ ἀποδεικνύουν τή θεότητά του:
α) ῾Η ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, πού κανείς δέν τήν ἀντιλαμβάνεται.
β) ῾Η καρδιογνωσία, τήν ὁποία ἀντιλαμβάνονται οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι, ἀφοῦ οἱ ἴδιοι διαπιστώνουν ὅτι ὁ Κύριος διαβάζει τούς διαλογισμούς τους.
γ) ῾Η ἀνόρθωση τοῦ παραλυτικοῦ, πού τήν βλέπουν ὅλοι.
  Μέ τίς ἐνέργειες αὐτές ἐκπληρώνεται ἡ ρήτρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι «ἐπί στόματος δύο μαρτύρων καί ἐπί στόματος τριῶν μαρτύρων στήσεται πᾶν ρῆμα» (Δε 19,15).
  ῾Ο πρώην παράλυτος θεραπευμένος παίρνει τό κρεβάτι του καί πάει εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ. ῾Ο Χριστός δέν τοῦ ζήτησε νά μείνει κοντά του. ῎Ηθελε νά τόν δοῦν ὅλοι, αὐτόν πού πρίν λίγο τόν ἔφεραν οἱ δικοί του πάνω στό κρεβάτι, νά φεύγει τώρα μεταφέροντάς το, καί μ᾿ αὐτό τόν τρόπο νά λιτανεύσει τό σημεῖο, ὥστε νά γίνει γνωστό σέ ὅλους.
  ῾Ο Κύριος καί μέ τό σημεῖο αὐτό, ὅπως καί μέ ἄλλα παρόμοια, ἔδειξε τό ἐνδιαφέρον καί τόν σεβασμό ὄχι μόνο γιά τήν ψυχή ἀλλά καί γιά τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου.

῾Ο λαός δοξάζει τόν Θεό (9,8)

9,8. ᾿Ιδόντες δέ οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καί ἐδόξασαν τόν Θεόν τόν δόντα ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις.
  ᾿Εδόξασαν τόν Θεόν: Οἱ ἄνθρωποι ἐδόξασαν τόν Θεό, ὄχι τόν ᾿Ιησοῦ ὡς Θεό, ὅπως παρατηρεῖ ὁ Θεοτόκης. Δέν ἀντιλήφθηκαν ὅτι ἐπιτέλεσε τό σημεῖο μέ δική του δύναμη, γι᾿ αὐτό ἐθαύμασαν τήν ἐξουσίαν πού ἔδωσε ὁ Θεός τοῖς ἀνθρώποις, ὥστε νά ἐπιτελοῦνται τέτοια θαύματα. «᾿Αντιλαμβάνονται τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μπροστά τους βλέπουν ἄνθρωπο. Γι᾿ αὐτό ἀποδίδουν τό θαῦμα στή δωρεά τοῦ Θεοῦ καί ὄχι στή δική του δύναμη», παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος.
   ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος ἐξηγεῖ ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἐμποδίζονταν ἀπό τή σάρκα τοῦ ᾿Ιησοῦ νά ἀντιληφθοῦν ὅτι εἶναι Θεός. Αὐτός ὅμως δέν τούς κατηγοροῦσε, ἀλλά συνέχιζε μέ τά ἔργα του νά τούς ἀφυπνίζει καί νά ἐξυψώνει τό φρόνημά τους. ῾Οπωσδήποτε δέν ἦταν μικρό πρᾶγμα τό ὅτι τόν θεωροῦσε ὁ λαός ἀνώτερο ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους καί ἀπεσταλμένο τοῦ Θεοῦ.
   ῾Η θεότητα τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό θεμέλιο τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας καί ἡ πέτρα σκανδάλου γιά τούς αἱρετικούς. ῾Η ἁγία Γραφή δίνει ἀναρίθμητες ἀποδείξεις γι᾿ αὐτό τό θέμα καί μπορεῖ κάθε ἄνθρωπος πού διαθέτει τόν κοινό νοῦ, νά μελετήσει, νά ἐρευνήσει καί νά πεισθεῖ γιά τή μεγάλη αὐτή ἀλήθεια. Στό συγκεκριμένο περιστατικό ἡ θεότητα τοῦ Χριστοῦ ἀποδεικνύεται μέ μιά ὁμοβροντία τριῶν ἀλλεπαλλήλων σημείων· τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, τή γνώση τῶν καρδιῶν καί τή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ. ῾Ο μόνος πού μπορεῖ νά ἀποκαταστήσει καί τήν πνευματική καί τή σωματική φθορά καί ὁ μόνος πού μπορεῖ νά ἐλέγχει τή λειτουργία τοῦ δημιουργήματός του, δηλαδή νά ἐτάζει καρδιές, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ δημιουργός (βλ. Β´ Πα 6,30· Ψα 7,10· ᾿Απ 2,23). ῾Ο Χριστός πραγματοποιεῖ καί τά τρία συγχρόνως, διότι αὐτός εἶναι «ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ δι᾿ οὗ τά πάντα ἐγένετο» (᾿Ιω 1,3). Τό πρῶτο, βέβαια, τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, οἱ φαρισαῖοι τό ἀμφισβήτησαν, τό δεύτερο καί τό τρίτο ὅμως δέν μπόρεσαν νά τό ἀρνηθοῦν.
   Συνοψίζοντας ἐπισημαίνουμε ἰδιαίτερα τίς τρεῖς σύντομες φράσεις πού εἶπε ὁ ᾿Ιησοῦς στό σημεῖο τῆς θεραπείας τοῦ παραλυτικοῦ. α) «Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». β) «᾿Εγερθείς». γ) «Ἆρόν σου τήν κλίνην καί ὕπαγε εἰς τόν οἶκόν σου». Οἱ τρεῖς αὐτές προσταγές τοῦ Κυρίου μετέβαλαν τό ἀκίνητο καί παράλυτο ἐκεῖνο σῶμα σέ ὑγιῆ καί ρωμαλέο ἄνθρωπο. Τρεῖς ἀνάλογες ἐνέργειες μεταβάλλουν τόν ἁμαρτωλό, καί πνευματικά παράλυτο, σέ ζωντανό καί ἁγιασμένο μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἐφόσον ἀληθινά μετανοήσει καί ἐξομολογηθεῖ. ῾Η πρώτη τόν ἀπαλλάσσει ἀπό τήν ἐνοχή τῆς ἁμαρτίας καί ἀπό κατάδικο τόν κάνει παιδί τοῦ Θεοῦ. ῾Η δεύτερη τόν ἐλευθερώνει ἀπό τά δεσμά τῶν παθῶν πού τόν κρατοῦσαν παράλυτο καί ὑπόδουλο, γιά νά τόν καταστήσει δυνατό καί δραστήριο χριστιανό. ῾Η τρίτη τόν ἐπαναφέρει στό σπίτι του, δηλαδή στήν ᾿Εκκλησία, ἡ ὁποία εἶναι ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ πατέρα πού θά τόν ὁδηγήσει στήν αἰώνια κατοικία τῆς βασιλείας τῶν ούρανῶν. Αὐτό τό θαῦμα πού δέν ἔπαψε ποτέ νά συμβαίνει μέσα στήν ᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀσύγκριτα ἀνώτερο ἀπό κάθε εἴδους θεραπεία.

Στεργίου Σάκκου,
Εὐαγγελικές περικοπές (Βοήθημα γιά κυκλάρχες)