Super User

Super User

Πέμπτη, 04 Αύγουστος 2022 08:15

Στό φῶς τῆς Μεταμορφώσεως

metamorfosi1 Λίγους μῆνες πρίν ἀπό τό θεῖο Πάθος του ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μαζί μέ τρεῖς μαθητές του, τόν Πέτρο, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, ἀνέβηκε στό ὄρος κι ἐκεῖ «μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν» (Μθ 17,1-9· Μρ 9,2-9· Λκ 9,28-36). Τό γεγονός προσεγγίζει μέ τόν δικό της λυρικό ἀλλά καί διδακτικό τρόπο ἡ Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας.
 Τοποθετώντας τή Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος μέσα στό ὅλο σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας οἱ σχετικοί ὕμνοι ἐπισημαίνουν ὅτι αὐτή προτυπώνει τήν Ἀνάσταση: «Πρό τοῦ σταυροῦ... μετεμορφώθης... δεῖξαι βουλόμενος τῆς Ἀναστάσεως τήν λαμπρότητα», ψάλλει ὁ μοναχός Κοσμᾶς στό στιχηρό ἰδιόμελο τοῦ Ὄρθρου τῆς γιορτῆς. Ἐπιπλέον ἡ Μεταμόρφωση προϊδεάζει γιά τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου: Στή θ΄ ὠδή τοῦ Ὄρθρου ἀπευθυνόμενος στόν Κύριο ὁ ποιητής λέγει ὅτι ἔλαμψες μ᾿ ἕνα θαυμαστό καί ἀπερίγραπτο τρόπο «ἵνα σου δείξῃς ἐμφανῶς τήν ἀπόρρητον (=ἀνέκφραστη) δευτέραν συγκατάβασιν... Θεός ὀφθήσῃ (=θά ἐμφανισθεῖς) ἐστώς ἐν μέσῳ θεῶν».
 Σκοπός τῆς Mεταμόρφωσης εἶναι ὁ στηριγμός τῶν μαθητῶν. Nά δοῦν καί νά μελετήσουν τά θαυμάσια τοῦ Kυρίου, γιά νά «μή δειλιάσωσι τά παθήματα». Γι᾽αὐτό ὁ Kύριος μεταμορφώθηκε «πρό τοῦ Σταυροῦ» ἤ «πρό τοῦ τιμίου Σταυροῦ καί τοῦ Πάθους», ὅταν εἶχε ἐπιτελέσει «ἅπαντα τά τῆς φρικτῆς οἰκονομίας θεοπρεπῶς». Θά μείνουν ἀδείλιαστοι στό Πάθος οἱ μαθητές, ἐφόσον ἔχουν πεισθεῖ ὅτι ἑκούσια πάσχει ὁ Διδάσκαλος, ὅπως σημειώνει τό Κοντάκιο τῆς ἑορτῆς.
 Ὁ τόπος ὅπου πραγματοποιήθηκε ἡ Μεταμόρφωση δηλώνεται μέ τή διατύπωση τοῦ εὐαγγελικοῦ στίχου «εἰς ὄρος ὑψηλόν» ἤ «εἰς ὄρος ἅγιον». Σέ ὁρισμένα τροπάρια, ὅπως στό Ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς, ἀναφέρεται ἀόριστα «ἐν τῷ ὄρει», ἐνῶ ἀλλοῦ προσδιορίζεται συγκεκριμένα ὡς «τό Θαβώρ». Τονίζεται μάλιστα ἡ ὑπεροχή τοῦ Θαβώρ ἔναντι τοῦ ὄρους Σινᾶ καί μακαρίζεται, διότι αὐτό ἀξιώθηκε «φωτός... οὐκ αἰσθητοῦ ἡλίου τῆς ἄνω δέ λαμπρότητος».
 Οἱ τρεῖς μαθητές πού ἔγιναν «μάρτυρες»  καί «κοινωνοί τῆς ὑπερκοσμίου δόξης» κατονομάζονται καί συχνότερα ἀναφέρονται γενικά ὡς «μαθηταί», «ἀπόστολοι», «τοῦ Λόγου ὑπηρέται» ἤ ἐγκωμιαστικά ὡς «τῶν ἀποστόλων οἱ πρόκριτοι», «κορυφαῖοι», «ἀκρότης», «ἡ ἐκλογή», «οἱ ἔξαρχοι», «τῆς χάριτος πρωτοστάται καί κήρυκες».
 Μαζί μέ τούς μαθητές γίνονται «κοινωνοί τῆς εὐφροσύνης» τῆς Μεταμόρφωσης καί οἱ δύο προφῆτες Μωυσῆς καί Ἠλίας, οἱ σοφοί «πρωτοστάται καί κήρυκες», οἱ «ἀκραίμονες (=κορυφαῖοι) τῶν προφητῶν». Παρίστανται στό γεγονός μέ τρόμο ὡς «Θεοῦ θεράποντες» καί «οἰκέται» καί πιστοποιοῦν τή θεότητα τοῦ Χριστοῦ ἀναβοώντας «ἰδού... Χριστός, ὅν πάλαι προηγγείλαμεν ὄντα Θεόν».
 Γιατί ἀπό ὅλη τήν Παλαιά Διαθήκη ἐπιλέγονται αὐτά τά δύο πρόσωπα; Ἀπό τά τροπάρια συνάγονται οἱ ἑξῆς ἀπαντήσεις:
  *Εἶχαν μία σχετική ἐμπειρία τῆς θεϊκῆς παρουσίας στήν Παλαιά Διαθήκη. Ὁ θεόπτης Μωυσῆς εἶχε δεῖ τόν Θεό «ἐν πυρός ἀτμίδι καί γνόφῳ», ἐνῶ ὁ Ἠλίας «ἐν λεπτοτάτῃ αὔρᾳ».
Ἡ Μεταμόρφωση ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων καί τῶν δύο προφητῶν ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Κύριος εἶναι «Θεός τοῦ νόμου καί τῆς χάριτος». Τονίζεται μάλιστα στήν Ὑμνογραφία ἡ ὑπεροχή τῆς δεύτερης ἔναντι τοῦ πρώτου: «Παρῆλθε ἡ σκιά τοῦ νόμου ἐξασθενήσασα, ἐλήλυθε δέ σαφῶς Χριστός ἡ ἀλήθεια». Ἡ σχετική θεοπτία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τώρα ὁλοκληρώνεται. Ὁ θεόπτης Μωυσῆς μετά τό θάνατό του  ἔγινε αὐτόπτης, εἶδε τό φῶς τῆς θεότητος ἄμεσα καί «οὐ δι᾿ ἀμυδρῶν αἰνιγμάτων».
  *Ἐκπροσωποῦν τά δύο μέρη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τό νόμο (Μωυσῆς) καί τούς προφῆτες (Ἠλίας). Οἱ δύο ἄνδρες μαρτυροῦν τόν Χριστό ὡς «νόμου καί προφητῶν πληρωτήν καί ποιητήν» καί ἀποδεικνύουν ὅτι «ὁ πάλαι διά νόμου καί προφητῶν λαλήσας ὑπῆρχε Θεός».
  *Ἀντιπροσωπεύουν δύο κόσμους: τῶν ζώντων (Ἠλίας) καί τῶν νεκρῶν (Μωυσῆς) καί μαρτυροῦν ὅτι ὁ Κύριος «ζώντων καί νεκρῶν κυριεύει».
 Ἀπό τίς ἄφθονες θεολογικές ἀλήθειες πού διατυπώνουν οἱ ὕμνοι τῆς Μεταμορφώσεως ἐπισημαίνω:
 1.    Τήν τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ, πού ἀποκαλύπτεται στόν κόσμο «μυστικῶς» ἀλλά καί «ἀναφανδόν», καθώς στό γεγονός παρουσιάζονται καί τά τρία πρόσωπα τῆς Τριάδος.
 2.    Τή θεανθρώπινη φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· «μυστήριον πρό αἰώνων κεκαλυμμένον», τό ὁποῖο «ἐπ᾿ ἐσχάτων ἐφανέρωσεν» ἡ Μεταμόρφωση.
    

Σοφία Καρακασίδου
            Δρ. Θεολογίας

Σάββατο, 15 Αύγουστος 2020 07:33

Ἀπό τήν δημιουργία στόν Δημιουργό

 farosἝνας βράχος προβάλλει πάνω ἀπ᾿ τή θάλασσα -πού τόσες φωνές τραγούδησαν τό βαθύ της γαλάζιο. Ἀνεβαίνω κι ἡ ἀνάσα μου ὅλο καί πιό γοργή ἀνταμώνεται μέ τό χτύπο τῆς καρδιᾶς μου. Στήν ἄκρη του ὁ φάρος -ἕνας ἄσπρος, ψηλός φάρος σάν αὐτόν τοῦ πιό τρελοῦ μου ὀνείρου. Κι ἐγώ ἐκεῖ μπροστά, πάνω στά βράχια, ν᾿ ἀτενίζω μιά στό βάθος τό ἀρχαῖο πέλαγος καί μιά μπροστά μου -κατάματα- τόν ἥλιο πού σέ λίγο θά δύσει. Τόση ὀμορφιά δέν χωράει ἡ ματιά οὔτε ἡ ψυχή βαστᾶ νά τή ζήσει ἀμίλητη, καί ξεσπάει ἡ καρδιά σέ τραγούδι! Νά ᾿μαι μπροστά σέ πελώριο θέατρο; Κι ἡ παράσταση ἀρχίζει. Ἔχουν τόσα νά μοῦ ποῦν τά χρώματα πού ἁπαλά βάφουν τήν ἀτμόσφαιρα κι ἔχω τόσα νά τούς πῶ. Κι ὅσο πορφυρώνεται τό φῶς, πιότερο ὀμορφαίνουν ὅλα γύρω μου. Κι ὅσο χαμηλώνει ὁ ἥλιος, τόσο καταλαγιάζει τό πανηγύρι μέσα μου κι ἀλλάζει μορφή. Μιά βαρκούλα μοναχά πού σκίζει τό πέλαγος ἀποσπᾶ τήν προσοχή μου. Κι ὕστερα ὅλα ἡσυχάζουν.
 Ἔχω ἀπό ὥρα μπεῖ στό ναό τῆς φύσης Σου κι ἀκούω τή φωνή Σου. Τώρα ἦρθε ἡ σειρά μου νά Σοῦ μιλήσω. Μέ ἕνα λόγο, μέ μιά ματιά, μιάν ἀνάσα, ἕνα σκίρτημα; Δέν ἔχει σημασία. Εἶμαι τόσο ψηλά πού Σέ βλέπω ἀπέναντι -τόσο καθαρά πού δέ μοῦ μένει οὔτε στάλα ἀμφιβολίας. Εἶσαι σέ κάθε σκηνή πού ξετυλίγεται μπροστά μου. Τί θά Σοῦ πῶ; Τί ἄλλο ἀπ᾿ τό τραγούδι τῆς ψυχῆς μου; Ἀφήνω τήν κιθάρα στά βράχια. Θέλω ν᾿ ἀκούγεται μόνο ὁ ἦχος τῆς γαληνεμένης θάλασσας καί ὁ δρόμος τοῦ ἥλιου πού δύει. Τέτοιες στιγμές ἀρκεῖ καί μόνο ἡ σιωπή. Σκύβω μέσα βαθιά μου καί ἀναρωτιέμαι: Εἶναι ἀλήθεια ὅ,τι ζῶ ἤ εἶναι ὄνειρο; Ἡ φωνή μου πνίγεται στό ἀπέραντο γαλάζιο. Μπροστά στήν τόση ὀμορφιά ἡ σκέψη πετᾶ σέ πρόσωπα ἀγαπημένα. Κι ἄξαφνα εἶναι ὅλοι ἐκεῖ γύρω μου. Τούς φέρνω νοερά μπροστά Σου. Κι ἔπειτα πάλι μόνη...
 Μπροστά στό μεγαλεῖο τῆς φύσης στέκομαι τόσο μικρή καί ἀνάξια. Πόσο θά ᾿θελα νά στέκομαι μπροστά Σου μέ παρρησία. Μά εἶναι τόσες οἱ σκιές πού διεκδικοῦν θέση ἀνάμεσά μας. Ἀναπολῶ τόν χαμένο χρόνο, τίς στιγμές πού Σέ πλήγωσα. Τόν τέλειο ἑαυτό πού μέ περιμένει... Ἀνοίγω τά χέρια καί φωνάζω, μ᾿ ὅση δύναμη ἔχω, ν᾿ ἀκουστῶ ὥς τό ἄπειρο: Ἡ ὀμορφιά τῆς φύσης Σου μέ ἐλέγχει γιά τό μικρό μου ἀνταπόδομα στίς μεγάλες εὐεργεσίες. Ὅμως Σέ νιώθω ζωντανό μπροστά μου καί μέσα μου. Σέ νιώθω πατέρα καί μέ τό θάρρος τοῦ μικροῦ παιδιοῦ ζητῶ νά ἀνανεώσω τήν ὑπόσχεση πού τόσες φορές ἀθέτησα. Νά ἀρχίσω πάλι ἀπ᾿ τήν ἀρχή... Τό φῶς ὅλο καί χάνεται πίσω ἀπ᾿ τή γραμμή πού χαράζει τό τέλος τῆς θάλασσας. Ἡ αὐλαία πέφτει καί ὁ χτύπος τῆς καρδιᾶς ἀντηχεῖ σάν βουβό χειροκρότημα. Ὁ φάρος ἀνάβει καί σβήνει σταθερά καί μοῦ δείχνει τό δρόμο. Μιά λέξη χαράζεται τώρα φωτεινή στό δρόμο τοῦ ἥλιου πού ἔδυσε: Μετάνοια. Νά ἔζησα ἄραγε κάτι ἐλάχιστο ἀπ᾿ τή γλυκύτητά της;

Ἡλιανή

Τετάρτη, 19 Ιούλιος 2023 07:27

Ἀσυμβίβαστοι

Pr Hlias Φωτεινό μετέωρο, ἀστέρι ἄδυτο φαντάζει ἡ αὐστηρή μορφή του στόν πολύφωτο οὐρανό τῆς Ἐκκλησίας. Κι ἡ θαρραλέα ὁμολογία του, ἀνέπαφη ἀπό τῶν αἰώνων τό πέρασμα, φθάνει στ᾿ αὐτιά μας ζωηρή, κρυστάλλινη. Γίνεται μήνυμα ἐνθαρρυντικό καί παράγγελμα ἐπιτακτικό• «ζηλῶν ἐζήλωκα τῷ Κυρίῳ παντοκράτορι» (Γ' Βα 19,10).
 Σέ χρόνια δύσκολα ἔζησε ὁ προφήτης Ἠλίας. Σέ ἐποχή θρησκευτικῆς ἀποστασίας, ἠθικῆς ἐξαχρειώσεως καί κοινωνικῆς ἀκαταστασίας. Μέ μελανά χρώματα ἀποτυπώνει τήν ἐποχή τοῦ προφήτου ἡ χρυσῆ γλῶσσα τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου• «Πυκνότατο σύννεφο κάλυπτε τά σύμπαντα, διότι ὅλοι πρόκοβαν στό κακό. Εἶχε ναυαγήσει ἡ οἰκουμένη, ὄχι στά νερά ἀλλά στήν ἀσέλγεια. Ἡ σωφροσύνη εἶχε παραμερισθῆ καί ἡ ἀκολασία ἐπιδεικνυόταν. Ἡ ἀρετή καταδιωκόταν καί ἡ κακία καμάρωνε».
 Βυθισμένοι στό σκοτάδι τῆς εἰδωλολατρίας οἱ ἄνθρωποι, «τόν Κτίστη ἔβλεπαν καί τά κτίσματα προσκυνοῦσαν». Μά ἐκεῖ πού τό κακό ἔπαιρνε τίς πιό τραγικές διαστάσεις του ἦταν στήν ἐξαχρείωσι καί αὐτῶν τῶν λειτουργῶν τοῦ Θεοῦ. Ὑπῆρχε μία νοοτροπία συμβιβασμοῦ τῶν ἀσυμβιβάστων. Μία προσπάθεια νά ἱκανοποιήσουν καί τόν Θεό καί τά εἴδωλα. Ἔτσι κατήντησαν "ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης". Μέ τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ ὡδηγοῦσαν τούς ἀνθρώπους στήν ἀθεΐα. Ἐπαγγελλόμενοι τήν ἀλήθεια κατηύθυναν στήν πλάνη τίς ψυχές.
 Ἀνάμεσα σ᾿ ὅλους αὐτούς ὁ Ἠλίας «κρατοῦσε τό λυχνάρι τῆς ἀρετῆς, τό φῶς τῆς εὐσεβείας». Ἑβραϊκό τ᾿ ὄνομά του, σημαίνει «ὁ Γιαχβέ εἶνε ὁ Θεός μου». Ἀλλά καί ὅπως ἀκούγεται στή δική μας γλῶσσα, στρέφει τή σκέψη μας στόν ἥλιο πού φωτίζει, ζωογονεῖ, θερμαίνει. Βέβαια, ὅπως ἔδειχναν τά πράγματα, «κανέναν δέν ὠφελοῦσε τό φῶς τοῦ προφήτου, διότι ὅλοι κείτονταν σέ ὕπνο βαθύ, αἰχμάλωτοι τῆς ἁμαρτίας». Αὐτό ὅμως δέν πτόησε τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ. Δέν τόν παρέσυρε ὁ χείμαρρος τῆς ἀσεβείας. Δέν τόν κατέβαλε ἡ ὁρμή τῆς γενικῆς κρίσεως. «Μονώτατος» αὐτός ἀναδείχθηκε νικητής τοῦ κακοῦ.
 Συγκλονιστική μές στήν ἀπολυτότητά της ἡ νοοτροπία του καθηλώνει ἀλλά καί ἐμπνέει• «Ὅσο ὁ Ἰσραήλ ἐγκαταλείπει τό νόμο σου, Κύριε, τόσο ἐγώ θά τόν φυλάγω. Ὅσο ἐκεῖνοι θά φεύγουν μακριά σου, τόσο ἐγώ θά σέ πλησιάζω. Ὅσο θά σέ περιφρονοῦν, τόσο θά σέ λατρεύω. Ὅσο θά ντρέπωνται νά σέ ὁμολογήσουν, τόσο θά διακηρύττω τήν πίστι στ᾿ ὄνομά σου».
 Ὤ  καί νά ἄνοιγαν τ᾿ αὐτιά τῆς ψυχῆς μας, ἀδελφέ μου! Νά ἄγγιζε τίς χορδές της τό μήνυμα τοῦ ζηλωτοῦ προφήτου! Θά γινόταν τότε ἕνα εὐλογημένο ὁρόσημο γιά ᾿μᾶς ἡ μνήμη του, 20ή Ἰουλίου. Θά ξεκινούσαμε τό πιό ὄμορφο καλοκαίρι τῆς ζωῆς μας, -γιατί ὄχι;- τήν ἀνανεωμένη ἐν Χριστῷ ζωή μας. Μιά ζωή ἀσυμβίβαστη μέ τοῦ κακοῦ τήν τυραννία, διαποτισμένη ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πυρωμένη ἀπό τόν ἱερό ζῆλο. Στόν αἰῶνα μας, τόν ψυχρό καί ἀδιάφορο, κάνε μας, Κύριε, ζηλωτάς εὐσεβείας! Ἀμήν.
               

Στέργιος Σάκκος

Σάββατο, 18 Ιούλιος 2015 07:13

ΜΕΙΝΟΝ ΜΕΘ' ΗΜΩΝ (CD)

meinon

ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΝΕΟ CD "ΜΕΙΝΟΝ ΜΕΘ' ΗΜΩΝ"

ΜΕ 12 ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ (ΚΥΡΙΩΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΤΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ) ΚΑΙ 9 ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΑ...

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΕΙ:

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

(ΜΕ ΣΤΙΧΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΕΣ)

                                                                  1. Μεῖνον μεθ' ἡμῶν

                                                                  2. Στή σκέπη τῆς Πλατυτέρας

                                                                  3. Ἀγγελικό τραγούδι

                                                                  4. Ἐλθέ, Παράκλητε ἀγαθέ!

                                                                  5. Πορεία πίστεως

                                                                  6. Φῶς Χριστοῦ

                                                                  7. Εὐωδία ἀπ' τόν Χριστό

                                                                  8. Καί ἐπί γῆς εἰρήνη

                                                                  9. Θεία καταφυγή

                                                                10. Στραμμένοι στόν Χριστό

                                                                11. Ἁγία Χρυσῆ

                                                                12. Ἐκκλησία

 

ΟΡΧΗΣΤΡΙΚΑ

                                                                13. Στή σκέπη τῆς Πλατυτέρας

                                                                14. Φῶς Χριστοῦ

                                                                15. Μεῖνον μεθ' ἡμῶν

                                                                16. Καί ἐπί γῆς εἰρήνη

                                                                17. Ἀγγελικό τραγούδι

                                                                18. Ἐλθέ, Παράκλητε ἀγαθέ!

                                                                19. Εὐωδία ἀπ' τόν Χριστό

                                                                20. Θεία καταφυγή

                                                                21. Ἁγία Χρυσῆ

Τετάρτη, 29 Ιούλιος 2015 13:08

Ἱκεσία γιά τήν Πατρίδα

livanoto

Ἦχος δʹ. Ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ σταυρῷ

Ὡς τετοκυῖα τὸν Θεὸν τῶν ἁπάντων, ταῖς μητρικαῖς Σου πρὸς αὐτὸν ἱκεσίαις, Θεογεννῆτορ Κόρη Ἀειπάρθενε, χάριν ἐπουράνιον, φωτισμὸν καὶ εἰρήνην, σύνεσιν καὶ φρόνησιν, καί μετάνοιαν δίδου, τοῖς ἄρχουσι καί τῷ λαῷ ἡμῶν, σὴν γὰρ αἰτοῦμεν, ταχεῖαν ἀντίληψιν.

Ἦχος γʹ. Θείας πίστεως.

Σκέπη πέφηνας καὶ σωτηρία, καὶ ἀντίληψις καὶ προστασία, τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων Πανύμνητε‧ ὅθεν πρός Σε καί νῦν καταφεύγομεν, τῆς ἐνεστώσης ἀνάγκης ἀπάλλαξον, καί διάσωσον τό Ἔθνος ἡμῶν Παντάνασσα, ἐκ πάσης ἀπειλῆς καί ἀπογνώσεως.

Μεγαλυνάριον

Σκέπη Ὀρθοδόξων χριστιανῶν, ὑπάρχεις Παρθένε, πάντας σκέπουσα τοὺς πιστοὺς· διὸ τῇ σῇ Σκέπῃ, Ἑλλὰς πᾶσα προστρέχει, ἐν μετανοίᾳ κράζει· Δέσποινα πρόφθασον.

Ἦχος πλ. αʹ. Χαίροις ἀσκητικῶν.

Χαίροις Θεογεννῆτορ ἁγνή, τῆς ἀγαθότητος πηγὴ ἡ ἀκένωτος, Ἑλλήνων ἡ θεία σκέπη καὶ προστασία θερμή, καὶ παραμυθία ἐν ταῖς θλίψεσι‧ πρὸς σὲ γὰρ Πανάμωμε, καταφεύγομεν πάντοτε, καὶ σωτηρίαν καὶ εἰρήνην καὶ λύτρωσιν, τῇ σῇ χάριτι, ἀληθῶς κομιζόμεθα‧ ὅθεν τῆς θείας Σκέπης σου, ὑμνοῦμεν τὰ θαύματα, καὶ τῆς προνοίας σου Κόρη, τοὺς οἰκτιρμοὺς μεγαλύνομεν, δι' ὧν ἀεὶ σῴζεις, περιστάσεων ποικίλων, τοὺς πεποιθότας σοι.

Ἦχος αʹ. Τῶν οὐρανίων ταγμάτων.

Τὴν Ἀειπάρθενον Κόρην καὶ Θεοτόκον Ἁγνήν, τὴν τῶν πολεμουμένων, συμμαχίαν καὶ σκέπην, ἡμῶν δὲ ἐξαιρέτως καταφυγήν, καὶ ἑτοίμην βοήθειαν, ἀνευφημήσωμεν σύμπασα ἡ Ἑλλάς, μεγαλύνοντες τὴν Σκέπην αὐτῆς.

Ὅμοιον

Ἡ Βασιλεύουσα πόλις Παρθένε πρότερον, ἐρρύετο κινδύνων, καὶ δεινῶν πολεμίων, τῇ Σκέπῃ σου τῇ θείᾳ καὶ θαυμαστῇ, ἡ Ἑλλὰς δὲ νῦν ἅπασα, μετανοοῦσα προστρέχει ὅπως ρυσθῇ, συμφoρῶν καὶ περιστάσεων.

 

  Κύριε τῶν δυνάμεων, μεθ’ ἡμῶν γενοῦ. Ἄλλον γὰρ ἐκτός σου βοηθὸν ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν,  Κύριε τῶν δυνάμεων, ἐλέησον ἡμᾶς!
   Πανάγαθε Θεέ καί Πατέρα μας, σέ δοξάζουμε καί σέ ὑμνοῦμε, σέ εὐλογοῦμε καί σέ εὐχαριστοῦμε γιά τήν πολλή φιλανθρωπία καί τό ἄπειρο ἔλεός σου, χάρις στό ὁποῖο ἀπολαμβάνουμε τό πλῆθος τῶν εὐλογιῶν σου στήν ζωή μας, παρά τήν τόση ἀναξιότητα καί ἁμαρτωλότητά μας.
  Ἰδιαίτερα σέ εὐχαριστοῦμε, διότι σέ μᾶς χάρισες μία πατρίδα τόσο γενναιόδωρα εὐλογημένη ἀπό τό ἅγιο χέρι σου. Σύ, Κύριε, εὐεργέτησες τήν Ἑλλάδα μας μέ πολλά ἀγαθά, πνευματικά καί ὑλικά. Τήν πλούτισες μέ τόσους ἁγίους, πατέρες, μάρτυρες καί νεομάρτυρες. Ἐκτός ἀπό τήν φυσική ὀμορφιά πού ἔδωσες στούς τόπους της, προίκισες τήν γῆ καί τό ὑπέδαφος καί τίς θάλασσές της μέ πλουτοπαραγωγικές πηγές, ὥστε νά εἶναι μία πλούσια χώρα. Σύ τήν κατέστησες φάρο ὁδηγητικό καί φωτισμένο δάσκαλο τῆς οἰκουμένης μέ τήν ὀρθόδοξη πίστη, μέ τήν ἔνδοξη ἱστορία καί τόν λαμπρό πολιτισμό, πού μέ τήν δική σου εὔνοια ἀνέπτυξε.
  Ἐμεῖς ὅμως, Κύριε, ἔναντι ὅλων αὐτῶν τῶν ἀναρίθμητων εὐεργεσιῶν σου φανήκαμε ἀχάριστοι, ἄρχοντες καί λαός. Ἀλλοτριωθήκαμε καί ἀποξενωθήκαμε ἀπό Ἐσένα τόν εὐεργέτη μας· σέ ἀπομακρύναμε καί σέ ἐξορίσαμε ἀπό τήν ζωή μας· καταπατήσαμε τό Εὐαγγέλιό σου καί θεσπίσαμε νόμους ἀντιευαγγελικούς. Μιμηθήκαμε τήν συμπεριφορά ἐκείνων τῶν ἀγνωμόνων Ἑβραίων, πού προτίμησαν τόν Βαραββᾶ καί καταψήφισαν Ἐσένα, τόν ἀναμάρτητο Ἰησοῦ. Δολοφονήσαμε ἕναν ἄξιο καί ἅγιο κυβερνήτη στήν πόρτα τῆς ἐκκλησιᾶς, τήν ὥρα πού ἐκεῖνος πήγαινε νά λειτουργηθεῖ μέ τήν Σύνοψη στό χέρι, ἕνα πρωϊνό Κυριακῆς. Καί ἐξακολουθοῦμε, μέ τήν ἴδια ἀπερισκεψία καί κακουργία, νά ἐξοντώνουμε ἀνθρώπους ἄρτιους καί ἱκανούς νά ἐργασθοῦν γιά τό καλό τῆς πατρίδος, ἐνῶ ἐπιζητοῦμε καί προβάλλουμε ἄρχοντες «συνεταίρους κλεπτῶν καὶ κακούργων», ὅπως θά ἔλεγε ὁ προφήτης Ἠσαΐας. Ἐμεῖς τούς ἐκλέξαμε ἐκείνους πού μᾶς ὁδήγησαν στά σημερινά ἀδιέξοδα. Ἐμεῖς, σαγηνευμένοι ἀπό τόν εὔκολο πλουτισμό, τούς ἀνεχθήκαμε νά ἐξανεμίζουν ὄχι μόνο τό δημόσιο χρῆμα ἀλλά καί τίς περιουσίες τόσων πολιτῶν, πλουσίων καί φτωχῶν, πού παρασύρθηκαν στήν παγίδα τοῦ χρηματιστηρίου, μέ ἀποτέλεσμα νά χάσουν ὄχι μόνο τίς οἰκονομίες τους ἀλλά πολλοί καί τήν κοινωνική ὑπόληψη καί τήν οἰκογενειακή εἰρήνη καί τήν ὑγεία καί τήν ἴδια τήν ζωή τους· πόσα δράματα δέν εἴδαμε, πόσα θύματα δέν θρηνήσαμε!
  Μετά ἀπό ὅλα αὐτά οἱ δοσίλογοι ἄρχοντές μας, πού ἄδειασαν τά ταμεῖα τοῦ κράτους καί τά ξαναγέμισαν μέ δανεικά, τά ὁποῖα ἐπίσης κατασπατάλησαν, μᾶς ὁδήγησαν στήν οἰκονομική κρίση, μᾶς ἐξευτέλισαν διεθνῶς καί μᾶς ὑποδούλωσαν οἰκονομικῶς στούς τραπεζῖτες καί τούς τοκογλύφους. Καί φθάνουν σήμερα νά συνομιλοῦν κρυφά μέ τούς ἀδίστακτους δανειστές μας καί νά παζαρεύουν ἐδάφη ἑλληνικά, πού τά ἔχουν ποτίσει μέ τό αἷμα τους οἱ προηγούμενες γενιές. Κι ὥσπου νά μᾶς πουλήσουν, χαρατσώνουν μέ φόρους ἀβάσταχτους τόν ταλαίπωρο λαό, πετσοκόβουν τούς μισθούς καί ψαλιδίζουν τίς συντάξεις τῶν φτωχῶν, ἐνῶ μέ ἕναν παράδοξο τρόπο κρατοῦν σχεδόν ἀμείωτες τίς δικές τους παχυλές ἀποδοχές.
  Κύριε, σῶσε τήν Ἑλλάδα μας, διότι χάνεται, παραδίδεται στόν ὄλεθρο, βρίσκεται ἤδη στό χεῖλος τοῦ κρημνοῦ. Μόνον ἐσύ μπορεῖς νά τήν σώσεις, ἁπλώνοντας τό παντοδύναμο καί στοργικό σου χέρι. Καί θά τήν σώσεις, ἄν μετανοήσουμε! Δός μας, Κύριε, μετάνοια ἀληθινή, σάν ἐκείνη τῶν Νινευϊτῶν, πού ἀπέτρεψε τήν καταστροφή τους!...

Στέργιος Σάκκος (2012)

Κυριακή, 12 Ιούλιος 2015 19:38

Λογική καί ἠθική

 istosΣυμπληρώθηκαν ἑβδομήντα ἔτη ἀ­πό τή λήξη τοῦ Β΄ παγκοσμίου πολέμου στό εὐρωπαϊκό ἔδαφος (1945-2015). Οἱ λαοί κατα­πλη­γωμένοι ἀπό τίς συρρά­ξεις θρη­νοῦ­σαν πενηνταπέντε περίπου ἑκα­τομ­μύρια νεκρούς καί ἦσαν ὑποχρε­ω­μένοι νά ἀνασυ­γκρο­τη­θοῦν, καθώς σχε­δόν ὅλες οἱ ὑποδομές εἶχαν κατα­στραφεῖ καί τό ζωικό κεφά­λαιο εἶχε ἀ­φα­νιστεῖ.
 Οἱ ἀναλυτές, ὑπό τήν ἐπήρεια τῆς ὑλιστικῆς φιλοσοφίας, ἑρμηνεύουν τίς ἀνθρώπινες ἐνέργειες προβάλλοντας ὡς μόνο κίνητρο τό οἰκονομικό! Μέ αὐ­τόν τόν τρόπο σκέψης ὅμως καί ὁ πό­λε­μος εἶναι λογική ἐνέργεια, ἄν ­κο­­μίζει ὀφέλη σ’ ἐκεῖνον πού τόν κη­ρύσσει! Ὅ­σο καί ἄν φαίνεται ἀστεῖος ὁ συλ­λο­γι­σμός, ἐξέταση σέ βάθος φανε­ρώνει πε­ρίτρανα ὅτι ἡ λογική δικαιώνει ἀκό­μη καί τήν ἀθλιότερη κίνηση τοῦ ἀν­θρώ­που, ἄν ἀπό τήν ἀνάλυση ἀπου­­σιάζει τό ἠθικό κριτήριο τῆς ἐνέργειας. Βέ­βαια, ἀντιμέτωπος ὁ ἄνθρωπος μέ τή συμ­φο­ρά τοῦ πολέμου σπεύδει ἐκ τῶν ὑστέ­ρων νά καταδικάσει τήν ἀγριότητα πού πολλοί ἐπιδεικνύουν κατά τή διε­ξαγω­γή του, πέφτοντας ἀπό ἀντί­φα­ση σέ ἀν­τίφαση.
 Ἄς ἐξετάσουμε τά συμβαίνοντα μέ νηφαλιότητα καί χωρίς προκατάληψη. Ὁ ἄνθρωπος τῆς νεωτερικότητας καυ­χᾶται ὄχι μόνο γιά τή λογική συγκρό­τηση τῆς σκέψης του ἀλλά καί γιά τήν ἀνακάλυψη καί διατύπωση τῶν δικαι­ωμάτων τοῦ ἀτόμου (καθώς ἀγνοεῖ τό πρόσωπο), τῶν στερημένων κατά βά­ναυσο τρόπο κατά τό παρελθόν! Σύμ­φωνα μέ τήν ἀστική ὑλιστική φιλοσο­φία, τήν ὁποία ἐν πολλοῖς ἀντι­γρά­φει καί ἡ μαρξι­στι­κή, τά δικαιώματα εἶναι θεμελιωμένα στό φυσικό δίκαιο! Αὐτή εἶναι ἡ κο­ρύ­φωση τῆς τραγωδίας τοῦ ἀνθρώπου τῆς ἀποστασίας καί τῆς ἀ­πόρ­ριψης τοῦ θεί­ου δικαίου στό ὄνομα τῆς λογικῆς. Τό φυσικό δίκαιο εἶναι ἀνύ­παρκτο καί τά πάντα γύρω ἀπό αὐτό αἴωλα, ἔπεα πτε­ρόεντα. Τό φυσικό δί­και­ο εἶναι ἡ συ­γκαλυμμένη μορφή τοῦ δι­καίου τοῦ ἰσχυροῦ, τό ὁποῖο, ἄν καί διαχρονικά καταγγέλλεται, εἶναι τό μό­νο σέ ἰσχύ. Ὁ Φιοντόρ Ντοστογιέφσκυ ἔγραψε ὅτι «χωρίς Θεό ὅλα ἐπιτρέπον­ται» (Ἀδελ­φοί Καραμαζώφ). Ἀσφαλῶς θά τόν ἀν­τικρούσουν ἐκεῖνοι πού ὑ­περαμύ­νονται τῆς διακήρυξης τῶν ἀν­θρωπίνων δικαι­ωμάτων καί τῶν κατα­­στατικῶν ἀρχῶν τῶν διεθνῶν ὀρ­γα­νι­σμῶν (ΚΤΕ, ΟΗΕ)! Ὅμως μόνον ἄν­θρω­ποι ἀπό ἄλλον πλα­νήτη, ἀγνοοῦντες τή γήινη ἱστορία τῶν τελευταίων αἰ­ώνων, θά ἐντυπω­σιάζονταν ἀπό τίς ἀρχές αὐ­τές καί τίς δια­κηρύξεις. Ὁ λογικός ἄν­θρω­πος χωρίς ἠθική συγκρότηση ὄχι μό­νο ἀπέτυχε παταγωδῶς νά βελτιώσει τά πράγματα, ἀλλά ἀπεναντίας ἔδωσε τό δικαίωμα σέ κάποιους νεότερους φι­λο­σόφους νά διατυπώσουν τή θεωρία τοῦ παρα­λό­γου. Ἀλλά μ’ αὐτήν δίδεται πρώ­της τά­ξεως συγχωροχάρτι στούς δράστες πληθώρας ἐγκλημάτων κατά τῆς ἀν­θρωπότητας. Ὁ σύγχρονος ἄν­θρωπος δέν εἶναι παράλογος, εἶναι ἐμ­παθής.
 Εὐτυχῶς ὑπάρχουν κάποιοι δια­νο­η­τές οἱ ὁποῖοι ἀποφεύγουν νά ἐκτίθεν­ται ἀνεπανόρθωτα προβάλλοντας ἀπό­ψεις εὐτελεῖς καί φαιδρές. Ἕνας ἀπό αὐτούς εἶναι ὁ διαπρεπής γάλλος ὑλι­στής δια­νοητής καί φιλόσοφος Ἀλμπέρ Καμύ (τιμημένος μέ τό βραβεῖο Nobel λογοτε­χνίας). Ἀποσπάσματα τοῦ ἔργου του «Ὁ ἐπαναστατημένος ἄνθρωπος» παραθέ­τουμε στή συνέχεια:
 «Θά μπορούσαμε ν’ ἀποδείξουμε ἐ­πίσης ὅτι δέν ὑπάρχουν παρά μόνο δυό δυνατοί κόσμοι γιά τό ἀνθρώπινο πνεῦ­μα, ὁ ἱερός (ἤ γιά νά μιλήσουμε μέ χρι­στιανικό λεξιλόγιο ὁ κόσμος τῆς θείας χάρης) κι ὁ κόσμος τῆς ἐξέγερσης. Ἡ ἐξαφάνιση τοῦ ἑνός ἰσοδυναμεῖ μέ τήν ἐμφάνιση τοῦ ἄλλου... Ζοῦμε σέ μία δί­χως ἱερό καί ἀπαραβίαστο ἱστορί­α… Μπο­ροῦμε, μακριά ἀπό τό ἱερό καί τίς ἀ­πόλυτες ἀξίες, νά βροῦμε κανόνες μί­ας συμπεριφορᾶς; Αὐτή εἶναι ἡ ἐρώ­τηση πού θέτει ἡ ἐξέγερση».
 Τήν ἀπάντηση τῶν πλείστων τή δώ­σαμε ἤδη: Εἶναι τό φυσικό δίκαιο τῶν ἀρχῶν καί τῶν διακηρύξεων. Ὅμως ὁ Καμύ δέν ἱκανοποιεῖται μ’ αὐτήν τήν ἀπόκριση καί συνεχίζει μέ τίς ἀκόλου­θες σκέψεις:
«Ἀπό τή στιγμή πού ὁ ἄνθρωπος ὑ­ποβάλλει τόν Θεό σέ ἠθική κρίση, τόν σκοτώνει μέσα του. Ποιό εἶναι τότε τό θεμέλιο τῆς ἠθικῆς; Ἀρνοῦνται τόν Θεό στό ὄνομα τῆς δικαιοσύνης, νοεῖται ὅμως ἡ ἰδέα τῆς δικαιοσύνης χωρίς τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ; Μήπως βρισκόμαστε σέ παραλογισμό;
 Ἄν δέν νοεῖται, καί πράγματι δέν νοεῖται, δικαιοσύνη χωρίς τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ἀσφαλῶς εἶναι χωρίς θεμε­λί­ωση καί σαθρό ὅσο καί ὁ ἱστός τῆς ἀρά­χνης τό φυσικό δίκαιο. Ἡ ὅποια ἠ­θική τῶν ἀρχῶν καί διακηρύξεων ὑπο­κρύ­πτει, κατά τόν Νίτσε, μεταφυσική πίστη καί πρέπει νά καταπολεμηθεῖ. Αὐ­τό ἐ­πιχείρησαν οἱ ἐγκληματίες Ναζί, χω­ρίς βέβαια νά θεωρεῖται ὁ Νίτσε ξεκά­θα­ρα ἠθικός αὐτουργός τῶν κακουρ­γη­μάτων πού διέπραξαν κατά τῆς ἀνθρω­πότητας.
 Στόν ὀρυμαγδό τῶν γε­γο­νότων μέ τήν ἀποχώρηση τῶν «χρι­στιανῶν» ἀπό τό προσκήνιο τῆς ἱ­στο­ρίας (ἄρνηση τοῦ ἱεροῦ) κάποιοι, ἐλά­χιστοι ἔστω, παρέ­μειναν πιστοί στό χρέ­ος καταθέτοντας τή μαρτυρία τους καί ὁδηγούμενοι στό μαρτύριο. Παρα­θέτω ἐπιστολή πρός τούς γονεῖς του τοῦ μελ­λο­θα­νά­του Ἀ­λεξίου Σμο­ρέλ, ὀρθο­δόξου φοι­τητοῦ καί μέ­λους τῆς ἀντι­ναζι­στι­κῆς ὀργά­νωσης τῆς Γερ­μανίας «Λευ­κό ρό­δο»: «Ἀ­γα­πη­τοί μου πατέ­ρα καί μη­τέρα. Μέ τό θέ­­λη­μα τοῦ Θεοῦ σήμερα ἡ ἐπί­γεια ζωή μου θά κλεί­σει γιά νά πάω σέ μία ἄλλη, ἡ ὁ­ποία δέν θά ἔχει τέλος καί στήν ὁποία θά ξανα­συ­να­ν­τη­θοῦμε. Ἄς εἶναι αὐτή ἡ μελ­λοντική συνά­ν­τη­ση ἡ πα­ρηγοριά καί ἡ ἐλπίδα σας. Δυ­στυ­χῶς αὐτό τό χτύ­­­πη­μα θά εἶ­ναι πολύ βα­ρύτερο γιά σᾶς παρά γιά μέ­να, διότι φεύγω μέ τή βεβαιό­τητα ὅτι μέ βα­θειά πεποίθηση ὑπη­ρέ­τησα τήν ἀλήθεια. Ὅλα αὐ­τά μέ ἀ­φή­νουν μέ ἤρεμη συν­­εί­δη­ση, παρ’ ὅλο πού ἡ ὥρα τοῦ θανά­του μου πλη­σιά­ζει. Σκε­­­φθεῖτε τά ἑκα­­τομ­μύρια τῶν νέων πού ἔ χα­­σαν τή ζω­ή τους ἔξω στά πεδία (τῶν μαχῶν). Ἡ μοί­ρα τους εἶναι ἐξίσου καί δι­κή μου...».
 Ὄχι, ἅγιε πλέον (τῆς ρω­­σικῆς Ἐκ­κλησίας) Ἀλέ­ξι­ε Σμορέλ! Ἡ μοίρα τους δέν ἦταν καί δική σου. Οἱ πλεῖ­στοι ἀπό ἐκείνους ἔπε­σαν χωρίς νόημα, γιατί δέν τούς δίδαξαν τόν Θεό ὡς ἀγάπη. Ἐσύ θυσιάστηκες ἀ­πό ἀγά­πη στό ἀνθρώπινο πρόσω­πο, ὅ­πως σοῦ εἶχε δι­δάξει ἡ εὐ­σεβής μητέρα σου.

Ἀπόστολος Παπαδημητρίου

Παρασκευή, 10 Ιούλιος 2015 23:44

Ὅσιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης

οσιοςπαισιος

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α´. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τῆς ἐνθέου ἀγάπης τὸ πῦρ δεξάμενος ὑπερβαλλούσῃ ἀσκήσει ἐδόθης ὅλος Θεῷ, καὶ παράκλησις πολλῶν ἀνθρώπων γέγονας, λόγοις θείοις νουθετῶν, προσευχαῖς θαυματουργῶν, Παΐσιε θεοφόρε· καὶ νῦν πρεσβεύεις ἀπαύστως ὑπὲρ παντὸς τοῦ κόσμου, Ὅσιε.

Παρασκευή, 10 Ιούλιος 2015 13:53

ΜΑΝΑ, Η ΑΓΚΑΛΙΑ ΣΟΥ ΟΥΡΑΝΟΣ

ΜΑΝΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΕΟ

 ΜΑΝΑ, Η ΑΓΚΑΛΙΑ ΣΟΥ ΟΥΡΑΝΟΣ

 Ἑλένης Βασιλείου, Θεολόγου

27 διηγήματα στά ὁποῖα πρωταγωνιστεῖ ἡ μορφή τῆς μάνας...

Σάββατο, 09 Φεβρουάριος 2019 12:41

ΑΓΙΑ ΓΟΛΙΝΔΟΥΧ

ΓΟΛΙΝΔΟΥΧ ΝΕΟ

ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΝΔΟΞΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΓΟΛΙΝΔΟΥΧ-ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚ ΠΕΡΣΙΑΣ

(ἑορταζομένης 13 Ἰουλίου)

Ποίημα τοῦ ἱερομονάχου Ἀθανασίου Σιμωνοπετρίτου

 

Προμηθευθεῖτε τήν Ἀκολουθία ἀπό τό Βιβλιοπωλεῖο μας (τηλ. 2310 274518).

 therapeia daimon Οἱ πολλές θεραπεῖες δαιμονιζομένων στά εὐαγγέλια ἀποτελοῦν ἕνα ἰδιάζον στοιχεῖο, πού γίνεται «πέτρα σκανδάλου» γιά ὁρισμένους μελετητές τῆς Γραφῆς. Τό πρόβλημα ἐπικεντρώνεται σέ δύο σημεῖα. Πρῶτο, στό μεγάλο ἀριθμό τῶν περιπτώσεων αὐτῶν καί, δεύτερον, στή δυσκολία ἀκριβοῦς διακρίσεως μεταξύ καθαρῶς δαιμονιζομένων καί ἀσθενῶν πού πάσχουν ἀπο ψυχικά νοσήματα. Καί τό μέν πρῶτο σημεῖο ἀποτέλεσε θέμα τῆς στήλης αὐτῆς σέ προηγούμενο φύλλο τοῦ περιοδικοῦ μας, ἐνῶ τό δεύτερο θά μᾶς ἀπασχολήσει ἐδῶ.

Ὑπάρχουν δαιμόνια

  Τό θέμα ἀποκτᾶ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον, διότι πολλές ἐκδηλώσεις δαιμονιζομένων, πού ἀναφέρονται στά εὐαγγέλια, ὅπως κραυγές, ἀπώλεια αἰσθήσεων, ἐπιληψία, μανία, συμπίπτουν μέ τά συμπτώματα ὁρισμένων συγχρόνων ψυχικῶν ἤ νευρικῶν νοσημάτων. Εὔλογα, λοιπόν, πολλοί ρωτοῦν· τά νοσήματα αὐτά ὀφείλονται σέ δαιμόνιο; Καί, ἀνάλογα μέ τίς πεποιθήσεις τους, ἄλλοι πανικοβάλλονται ἤ ἀπελπίζονται, ἐνῶ ἄλλοι καγχάζουν καί περιφρονοῦν τήν ἁγία Γραφή.
  Οἱ τελευταῖοι, ἐπειδή δέν παραδέχονται τήν ὕπαρξη τοῦ πνευματικοῦ κόσμου, ἰσχυρίζονται ὅτι δέν ὑπάρχει διάβολος καί ὅτι τά δαιμόνια εἶναι ἁπλῶς ὁρισμένες ψυχολογικές ἀντιθέσεις, ἀποκυήματα κάποιας ἄρρωστης ἤ καταπιεσμένης προσωπικότητας, πού θά ξεπερασθοῦν μόλις ὁ ἄνθρωπος γίνει ὑγιής καί ἐλεύθερος. Σ' αὐτούς ἔχουμε νά ἀντιτάξουμε τόν αἰώνιο καί ἀληθινό λόγο τοῦ Θεοῦ, τό Εὐαγγέλιο, ὅπου ὁ Κύριος ξεκάθαρα μιλᾶ γιά δαιμόνια καί ἀπαλλάσσει ἀπό τήν κυριαρχία τους πολλούς «κατεχομένους ὑπό πνευμάτων ἀκαθάρτων». Εἶναι ἀσέβεια καί βλασφημία γιά ἕναν χριστιανό νά ἀμφισβητεῖ τήν εἰλικρίνεια τοῦ Χριστοῦ ἤ τήν ἀξιοπιστία τῶν εὐαγγελικῶν διηγήσεων.

Μία διευκρίνιση

  Ξεκινώντας ἀπό τήν εὐαγγελική ἀλήθεια ὅτι ὑπάρχει σατανᾶς κι εἶναι αὐτός ὁ αἰώνιος ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου, πού ἔχει τή δύναμη νά ἐπιδρᾶ πάνω στόν ἄνθρωπο καί νά τοῦ δημιουργεῖ προβλήματα μέσα στήν ἴδια τήν προσωπικότητά του, θέλω κατ' ἀρχήν νά κάνω μία διευκρίνιση. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δέν εἶναι καθόλου σκλάβοι τοῦ σατανᾶ, δέν ἐνεργοῦνται ἀπό τίς δαιμονικές δυνάμεις, ἀλλά ἀντίθετα εἶναι εὐλογημένοι καί ἅγιοι ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, πού τυχαίνει νά πάσχουν ἀπό ψυχικά ἤ νευρικά νοσήματα (ψυχοπάθειες, ψυχώσεις, νευροπάθειες κτλ.). Στίς περιπτώσεις αὐτές δέν ἔχει καμμία ἀνάμειξη τό πονηρό πνεῦμα. Δέν πρέπει νά φοβοῦνται αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ὅτι εἶναι δαιμονισμένοι. Ὁ Θεός ἐπιτρέπει νά πάσχουν οἱ δοῦλοι του ἀπό τέτοιου εἴδους ἀσθένειες ὅπως κάποιοι ἄλλοι πάσχουν ἀπό καρδιοπάθειες ἤ καρκίνο ἤ ὁποιοδήποτε ἄλλο νόσημα. Ἡ ἀσθένεια γίνεται ὁ σταυρός τοῦ πιστοῦ, πού ὅταν τόν σηκώσει ἀγόγγυστα καί μέ πίστη στόν Θεό ἀποβαίνει ἡ εὐλογία καί ἡ δόξα του, τόν ὁδηγεῖ στόν ἁγιασμό καί στή χαρά τοῦ παραδείσου.
  Στούς ἀνθρώπους πού ἀναμφισβήτητα ὑφίστανται τήν ἐπήρεια τοῦ πονηροῦ πνεύματος καί ἐνεργοῦνται ἀπό αὐτό, διακρίνουμε τρεῖς περιπτώσεις, πού θά ἐκτεθοῦν στή συνέχεια.

Πάθηση δαιμονική

  Στήν πρώτη περίπτωση, ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὑγιής ψυχικά καί σωματικά, ἀλλά μέσα του βρῆκε τόπο ὁ σατανᾶς καί τά δαιμόνια. Συχνά οἱ σατανικές δυνάμεις δέν περιορίζουν τήν ἐνέργειά τους μόνο στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου τόν ὁποῖο κατέκτησαν. Ἁπλώνουν τήν κυριαρχία τους καί στό σῶμα του. Προσβάλλουν τό νευρικό του σύστημα, σαλεύουν τό μυαλό του ἤ καταστρέφουν κάποιο ἄλλο ὄργανο τοῦ σώματός του.
  Τά εὐαγγέλια παρουσιάζουν πολλούς ἀνθρώπους μέ δαιμονικές παθήσεις. Ἐκτός ἀπό τίς περιπτώσεις ὅπου ἀνάμεσα στίς ἄλλες θεραπεῖες ἀσθενῶν ἀναφέρεται ὅτι ὁ Κύριος ἔβγαζε καί τά ἀκάθαρτα πνεύματα ἀπό πάσχοντες ἀνθρώπους, τούς δαιμονιζομένους (Μθ 4,24· 8,16· Μρ 1,32), μνημονεύονται καί ἐκτενέστερα ὁρισμένα περιστατικά. Ὁ Ματθαῖος καί ὁ Λουκᾶς, παραδείγματος χάριν, ἀναφέρουν γιά ἕναν ἄνθρωπο πού τόν βασάνιζε «δαιμόνιον κωφόν» (=κωφάλαλο) (Μθ 9,32· Λκ 11,14).
  Ὁ Ματθαῖος σημειώνει τή θεραπεία τοῦ δαιμονιζομένου τυφλοῦ καί κωφοῦ, «ὥστε τόν τυφλόν καί κωφόν λαλεῖν καί βλέπειν» (Μθ 12,22).
Ἐπίσης, οἱ τρεῖς συνοπτικοί, ἀμέσως μετά τή μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου, ἱστοροῦν τή θεραπεία τοῦ νέου ὁ ὁποῖος βασνίζεται ἀπό «πνεῦα ἄλαλον», πού «ρήσσει αὐτόν καί ἀφρίζει καί τρίζει τούς ὀδόντας αὐτοῦ, καί ξηραινεται» (Μρ 9,18· Μθ 17,14-18· Λκ 9,37-42).
  Ἄμεση καί ἐντυπωσιακή εἶναι ἡ θεραπεία ὅλων αὐτῶν τῶν περιπτώσεων. Φθάνει νά ἐπιτάξει ὁ Κύριος τό πονηρό πνεῦμα «ἔξελθε ἀπ' αὐτοῦ» καί ἀμέσως ὁ δαιμονισμένος γίνεται καλά, διότι ἡ ἀσθένειά του ὀφείλονταν στό δαιμόνιο. Πολλές φορές ἕνας τέτοιος δαιμονισμένος ἔχει τίς ἐκδηλώσεις τοῦ παράφρονα ἤ παρανοϊκοῦ καί μπορεῖ νά ἀσκεῖ ὑπεράνθρωπες δυνάμεις, π.χ. νά σπάει ἁλυσίδες ἤ νά κατακομματιάζει τίς σάρκες του. Αὐτό βλέπουμε στήν περίπτωση τῶν δαιμονισμένων ἀπό τή χώρα τῶν Γαδαρηνῶν (Μρ 5,3-5· Μθ 8,28· Λκ 8,27).

Πάθος δαιμονικό

  Στή δεύτερη περίπτωση δαιμονισμοῦ, ὁ ἄνθρωπος εἶναι καί πάλη ἀπόλυτα ὑγιής σωματικά καί ψυχικά, ἀλλά κατέχεται ἀπό πονηρό πνεῦμα. Σύμφωνα μέ τήν ἀνθρωπολογία τῆς ἁγίας Γραφῆς μόνος του ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά φθάσει σ' ἕνα ὁρισμένο ὕψος ἀγαθότητος ἤ νά καταβαραθρωθεῖ σ' ἕνα βάθος κακίας καί ἀθλιότητος. Γιά νά ξεπεράσει τά ὅρια αὐτά πρέπει νά ἐνισχυθεῖ ἀπό πνευματικές δυνάμεις. «Οὐδείς ἐν Πνεύματι Θεοῦ λαλῶν λέγει ἀνάθεμα Ἰησοῦ, καί οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Α΄Κο 12,3). Τόν αἱμομίκτη τῆς Κορίνθου γιά τήν ἀνόσια πράξη του τόν παραδίδει ἡ Ἐκκλησία στό σατανᾶ «εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός (Α΄Κο 5,5), ἐνῶ ὁ ἱερουργός εὐλογώντας τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας εὔχεται νά ἔχουν τήν «κοινωνία τοῦ ἁγίου Πνεύματος» (Πρβλ. Β΄Κο 13,13), διότι τό ἅγιο Πνεῦμα ἐξασφαλίζει τήν πνευματική ἀτμόσφαιρα τῆς χάριτος. Τό Πνεῦμα τό ἅγιο ἀνεβάζει τόν ἄνθρωπο στά ὕψη τῆς ἁγιότητος. Ἀντίθετα, τό πονηρό πνεῦμα, οἱ σατανιές δυνάμεις τόν καταποντίζουν στά βάθη τῆς κακίας καί τῆς πονηρίας.
  Στήν περίπτωση αὐτή ἡ κυριαρχία τοῦ σατανᾶ δέν εἶναι ἀπόλυτη πάνω στόν ἄνθρωπο. Ἐδῶ δέν ἔχουμε ἀσθενῆ δαιμονισμένο, ἀλλά ὑγιῆ, πού ἀπό τήν ἐπήρεια τοῦ δαιμονίου χάνει τόν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ του καί παρουσιάζται ἄθλιος καί ἐλεεινός σέ ὑπερβολικό βαθμό.
  Τήν εἰκόνα τῶν δαιμονιζομένων αὐτοῦτοῦ εἴδους μᾶς δίνει πολύ παραστατικά ὁ ἱερός Χριστόστομος στήν ἑρμηνεία του στό κατά Ματθαῖον εὐαγγέλιον. Ἀναφερόμενος στούς δαιμονιζομένους τῶν Γαδαρηνῶν ὁ ἱερός πατήρ παρατηρεῖ· «Καί σήμερα μπορεῖ κανείς νά δεῖ στά μνήματα πολλούς δαιμονισμένους τῶν ὁποίων τή μανία τίποτε δέν συγκρατεῖ· οὔτε σίδερα, οὔτε ἁλυσίδες, οὔτε πλῆθος ἀνθρώπων, οὔτε συμβολή, οὔτε νουθεσία, οὔτε φόβος, οὔτε ἀπειλή, οὔτε τίποτε ἄλλο ἀπο τά παρόμοια». Ποιοί εἶναι αὐτοί οἱ δαιμονισμένοι μᾶς ἀποκαλύπτει στή συνέχεια. Ὅταν κάποιος εἶναι ἀκόλαστος, λέει, δέν διαφέρει καθόλου ἀπό τό δαιμονισμένο, ἀλλά γυρνᾶ γυμνός ὅπως ἐκεῖνος. Καί φορᾶ μέν ροῦχα, τοῦ λείπει ὅμως ἡ ἀληθινή περιβολή κι εἶναι γυμνός ἀπό τήν εὐπρέπει πού ταιριάζει στόν ἄνθρωπο. Κατακόπτει τόν ἑαυτό του ὄχι μέ πέτρες, ἀλλά μέ ἁμαρτήματα πολύ χειρότερα ἀπό τίς πέτρες. Ποιός λοιπον θά μπορέσει νά δέσει ἕναν τέτοιο ἄνθρωπο; Ποιός θά τόν σταματήσει ἀπό τήν ἀσχημοσύνη καί τόν οἶστρο τῆς ἀκολασίας, πού ποτέ δέν εἶναι στά συγκαλά του καί πάντοτε συχνάζει στά μνήματα; Διότι τά μνήματα εἶναι τά καταγώγια τῶν πορνῶν, γεμάτα μέ πολλή βρωμιά καί πολλή σαπίλα.
  Παρόμοια, δαιμονισμένος εἶναι κατά τόν Χρυσόστομο καί ὁ φιλάργυρος. Ποιός θά μπορέσει ποτέ νά τόν δέσει; Μήπως καθημερινά δέ τοῦ προβάλλονται φόβοι καί ἀπειλές καί προτροπές καί συμβουλές; Ἀλλά αὐτός σπάζει ὅλα αὐτά τά δεσμά. Ὅπως ἀποδεικνύει ὁ ἱερός πατήρ, ὁ φιλάργυρος εἶναι χειρότερος καί ἀπό τούς δαιμονισμένους, διότι ἐκεῖνοι μέν ὅταν κάνουν τό κακό βρίσκονται σέ κατάσταση ἀναισθησίας, ἐνῶ αὐτός μέ περίσκεψη ἐνεργεῖ παράφρονα… ὁρμᾶ ἐναντίον ὅλων σάν ἅδης, ὅλους τούς καταπίνει καί περιφέρεται σάν κοινός ἐχθρός τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.
  Στήν ἐπήρεια δαιμονίου ὀφείλεται καί ἡ ὑπερβολική ὀργή, πού κατά τόν ὁρισμό τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «μανία τίς ἐστιν ὀλιγοχρόνιος». Τό νά συγκρατήσεις τήν ὀργισμένη ψυχή, διδάσκει ὁ φωστήρ τῆς Καισαρείας, δέν εἶναι εὐκολώτερο ἀπό τό νά συγκρατήσεις ἕνα δαιμονισμό, διότι αὐτοί πού ὀργίζονται δέν διαφέρουν σέ τίπτε ἀπο τούς δαιμονισμένους, οὔτε στή συμπεριφορά, οὔτε στή διάθεση. Ἀλλά καί ἡ μέθη, λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, εἶναι «αὐθαίρετος δαίμων», δηλαδή δαίμονας στόν ὁποῖο θεληματικά παραδίδεται ὁ ἄνθρωπος.
  Ὁ ἄνθρωπος πού σκλαβώθηκε σέ δαιμονικό πάθος εἶναι χειρότερος ἀπό ἐκεῖνον πού πάσχει ἀπό δαιμονική πάθηση, τονίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. «Τόν ἐνοχλούμενο ἀπό τόν δαίμονα στό σῶμα, λέει, φανερά ὅλοι ἄνθρωποι συνήθως τόν λυποῦνται, ἐνῶ τόν φονέα καί τόν φιλάργυρο, τόν ὑπερήφανο καί τόν ἀναίσχυντο δέν τούς λυποῦνται, ἀλλά καί τούς μισοῦν. Διότι ὁ πρῶτος πέφτει στό πάθος ἀκούσια, ἐνῶ ἐκεῖνος πού ἀγαπᾶ τήν ἁμαρτία προσελκύει τό κακό ἐλεύθερα καί μάλιστα μερικές φορές ἔχει κρυμμένη τή βλαπτικότητα καί κακοήθεια τῆς νόσου».

Ἀσθενής δαιμονισμένος

  Στήν τρίτη περίπτωση δαιμονισμένου ἀνθρώπου ἀνήκει ὁ ψυχικά ἄρρωστος πού συγχρόνως δέν ἔχει κανένα σύνδεσμο καί σχέση μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Ζῆ μακριά ἀπό τόν Θεό καταπατώντας τό θέλημά του. Στήν περίπτωση αὐτή ἡ ψυχική ἀσθένεια ἐκθέτει σοβαρά τόν ἄνθρωπο στήν ἐπήρεια τοῦ πονηροῦ. Μοιάζει, θά λέγαμε, μέ μία ρωγμή τοῦ ψυχικοῦ κόσμου ἀπ' ὅπου εἰσδύει μέσα του τό πονηρό πνεῦμα καί τόν κάνει ὄργανό του. Στήν ὀργανική βλάβη τοῦ ἀνθρώπου (ψυχικές ἤ νευρικές διαταραχές) προστίθεται ἡ βλάβη τήν ὁποία προκαλεῖ ὁ σατανᾶς. Ἡ κατάσταση τοῦ ἀρρώστου χειροτερεύει καί συνεχῶς ἐπιδεινώνεται, χωρίς νά μποροῦμε νά διακρίνουμε τί ὀφείλεται στό νευροψυχικό παράγονται καί τί στόν πνευματικό.

* * *

  Μέ τίς τρεῖς παραπάνω περιπτώσεις καλύπτεται, σέ γενικές γραμμές, ἡ ἁγιογραφική καί πατερική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τούς δαιμονισμένους. Τό πρακτικό συμπέρασμα ὅλων αὐτῶν εἶναι ὅτι ὁ σατανᾶς ἔχει τή δυνατότητα νά ἐπηρεάσει καί νά κυριεύσει τόν ἄνθρωπο, μέ τή δική του συγκατάθεση (περίπτωση ὑγιοῦς πού παραδίδεται στόν πονηρό ἤ στά πάθη του) ἤ καί χωρίς αὐτήν (περίπτωση ἀσθενοῦς ἀπίστου). Μένει ὅμως ἀδρανής ὁ πονηρός καί εἶναι ἀνίκανος νά προκαλέσει ὁποιαδήποτε βλάβη, ὅταν πρόκειται γιά πιστό δοῦλο τοῦ Θεοῦ εἴτε αὐτός εἶναι ὑγιής ψυχικά καί ὀργανικά εἴτε πάσχει ἀπό κάποιο νόσημα.

Στέργιος Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 42 (1987) 172-174