Τό ἱστορικό γεγονός τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου βιώνεται ἀπό τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας στόν καθημερινό πνευματικό ἀγώνα. Τήν ἐμπειρία αὐτή ἀποτυπώνει θαυμάσια ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος στόν λόγο του «Περὶ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως» (Λόγος ΙΓ΄), ἀπό τόν ὁποῖο ἀποσποῦμε τά παρακάτω παραθέματα:
Ἡ ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως δέν ἔρχεται μόνο μιά φορά τόν χρόνο∙ ἔρχεται καθημερινά καί συνεχῶς σέ ὅσους κατανοοῦν τό νόημά της. Ἐκεῖνοι, μετέχοντας στά Πάθη τοῦ Κυρίου μέ τή μετάνοια, τήν ταπείνωση καί ὅλη τήν ἐν Χριστῷ ζωή, βλέπουν τή  δόξα τῆς μυστικῆς ἀναστάσεως τῆς νεκρωμένης ψυχῆς τους. Καί ἀνάσταση τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἕνωσή της μέ τή ζωή, τόν Θεό δηλαδή πού εἶναι ἡ ὄντως αἰώνια ζωή.
 Οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ἀνθρώπους πιστεύουν στήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, πολύ λίγοι ὅμως εἶναι αὐτοί πού τήν βλέπουν καθαρά καί γι᾽ αὐτό δέν μποροῦν νά προσκυνήσουν τόν Ἰησοῦ ὡς Ἅγιο καί Κύριο. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι στήν ἀναστάσιμη προσευχή πού καθημερινά ἔχουμε στό στόμα μας δέν λέμε «Ἀνάστασιν Χριστοῦ πιστεύοντες...», ἀλλά «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…». Πῶς ὅμως μᾶς προτρέπει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο νά λέμε ὅτι εἴδαμε κάτι πού δέν εἴδαμε; Ὁ Χριστός ἀναστήθηκε μία μόνο φορά πρίν χίλια χρόνια* καί οὔτε τότε τόν εἶδε κανείς νά ἀνασταίνεται. Ἀσφαλῶς τό Πνεῦμα δέν μᾶς προτρέπει νά λέμε ψέματα. Ἀντίθετα, μᾶς προτρέπει νά ὁμολογοῦμε τήν ἀλήθεια, ἐπειδή ἀκριβῶς ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ συντελεῖται μέσα στόν κάθε πιστό καί ὄχι μόνο μία φορά ἀλλά κάθε ὥρα. Μέσα μας ἀνασταίνεται ὁ Κύριος κάθε ὥρα λαμπροφορεμένος, ἀπαστράπτοντας τίς ἀστραπές τῆς ἀφθαρσίας καί τῆς θεότητας.
 Νά, λοιπόν, γιατί ψάλλουμε «Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν» (Ψα 117,27). Διότι ὁ Ἀναστημένος ἀποκαλύπτεται σέ ὅσους ἔχουν πνευματικά μάτια, δίδοντάς τους τή χάρη νά Τόν βλέπουν μέσα τους ὁλοζώντανο, Αὐτόν τόν ἀθάνατο, τόν «ἀνώλεθρο», ὥστε νά ψελλίζουν τά χείλη «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…».

Δ. Καλογεράκη
Δρ. Θεολογίας

•    Ὁ Ἅγιος ἔζησε στό μεταίχμιο 10ου καί 11ου αἰ.

Ἀνάγκη ὁρίων

 Τά παιδιά νιώθουν μέσα τους δύο ἀντίθετες συναισθηματικές παρορμήσεις ἤ ἀνάγκες: Αἰσθάνονται ἔντονη τήν ἀνάγκη τῆς προσκόλλησης καί τῆς σιγουριᾶς, τήν ἀνάγκη νά συνδεθοῦν μέ τούς γονεῖς τους πού τά ἀγαποῦν καί τά φροντίζουν, καί συγχρόνως νιώθουν πολύ ἔντονο τό αἴσθημα τῆς ἀνεξαρτησίας, πού τά βοηθάει νά διαφοροποιοῦνται ἀπό ἐκείνους καί νά ἀναπτύσσουν τή δική τους προσωπικότητα. Αὐτή ἡ κίνηση τῆς ἀνεξαρτησίας ἐπιτρέπει στό παιδί νά ἀνελίσσεται καί νά ἐξελίσσεται, νά ὡριμάζει ὡς πρόσωπο καί νά δημιουργεῖ. Ἡ διαδικασία αὐτή εἶναι ἐπίπονη καί παίρνει χρόνια πολλά, διότι οὔτε αὐτόματη εἶναι ἀλλά οὔτε καί εὐθύγραμμη. Ἐμπλέκονται πλῆθος παράγοντες: κληρονομικότητα, περιβάλλον στενό καί εὐρύτερο (οἰκογένεια, σχολεῖο, φίλοι, συγγενεῖς, τηλεόραση κτλ.). Οἱ γονεῖς πρέπει νά τά λάβουν ὅλα αὐτά ὑπ᾽ ὄψη τους, προκειμένου νά ὁριοθετήσουν τήν ἀγωγή τοῦ παιδιοῦ. Οἱ σχετικές ἔρευνες ἀλλά καί ἡ καθημερινή πείρα ἔχουν ἀποδείξει ὅτι ἡ ὕπαρξη ὁρίων στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν εἶναι ὅρος «ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ» γιά τή σωστή ἀγωγή.
 Τά ὅρια εἶναι σάν τίς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ. Τό ποτάμι χωρίς ὄχθες εἶναι ἕνας λάκκος. Ἕνα παιδί χωρίς ὅρια τείνει νά εἶναι ἕνα ἀπρόβλεπτο παιδί στή συμπεριφορά του καί ἡ «ροή» του ὁδηγεῖται σέ ὁποιαδήποτε κατεύθυνση. Ὅρια εἶναι οἱ «ὄχθες» του, πού τό βοηθοῦν νά διαμορφώσει τήν προσωπικότητά του καί τό καθοδηγοῦν πρός τήν ἀνέλιξή του. Ὡστόσο, ἕνα παιδί μέ πάρα πολλά ὅρια στήν ἀγωγή του ποτέ δέν ἀναπτύσσει ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτό του. Ἀλλά καί ἕνα παιδί πού μεγαλώνει μέ ἐλάχιστα ἤ χωρίς ὅρια δυσκολεύεται νά προσαρμοστεῖ στήν πραγματικότητα καί νά ὡριμάσει.
 Ὁ καθορισμός τῶν ὁρίων εἶναι μία σημαντική δεξιότητα τῶν γονιῶν στό μεγάλωμα ἑνός συνεργάσιμου παιδιοῦ. Πρίν ἀποφασίσουμε κάποια ὅρια, ὀφείλουμε νά σκεφτοῦμε καί τίς συνέπειες πού μπορεῖ νά ὑπάρξουν ὥστε νά εἴμαστε προσεκτικοί. Σχηματικά μποροῦμε νά κατηγοριοποιήσουμε τή συμπεριφορά τοῦ παιδιοῦ μας παίρνοντας ὡς παράδειγμα τούς σηματοδότες κυκλοφορίας:
α. Πράσινο φῶς χαρακτηρίζουμε κάθε συμπεριφορά τοῦ παιδιοῦ πού κρίνουμε ἀποδεκτή καί τό ἐνθαρρύνουμε νά τή συνεχίσει.
β. Πορτοκαλί φῶς χαρακτηρίζεται ἡ συμπεριφορά τοῦ παιδιοῦ πού δέν μᾶς ἀρέσει ἀλλά τήν ἀνεχόμαστε ἤ τήν ἀγνοοῦμε.
γ. Κόκκινο φῶς εἶναι συμπεριφορές πού γιά κανένα λόγο δέν θά ἀνεχθοῦμε. Σέ αὐτές τίς συμπεριφορές θέτουμε ὅρια στό παιδί μας, ὅπως θά δοῦμε μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στό ἑπόμενο τεῦχος.

Ἀθανάσιος Γκάτζιος

 «Ἑορτὴ ἑορτῶν» καί «πανήγυρις πανηγύρεων» ὀνομάζεται ἀπό τόν ἱερό ὑμνογράφο τό Πάσχα· «Λαμπρή» τό ὀνόμασε ὁ λαός μας. Μάλιστα στά μαῦρα χρόνια τῆς σκλαβιᾶς ἔφτανε μιά μέρα μόνον, ἡ «Λαμπρή», νά καλλιεργεῖ τή γλυκειά ἐλπίδα τῆς λευτεριᾶς, τῆς ἀνάστασης τῆς πατρίδας μας. Θά περιηγηθοῦμε στό εὐωδιαστό τῆς λογοτεχνίας μας περιβόλι, γιά νά δοῦμε πῶς οἱ λογοτέχνες ὑμνοῦν τή Λαμπρή.
 Καταρχήν ἡ Ἀνάσταση κατέχει ἐξέχουσα θέση στά δημώδη ἄσματα. Μέ τοῦτα τά τραγούδια τό ἔθνος μας κρατήθηκε αἰῶνες ὁλόκληρους, καθώς γιά τά σκλαβωμένα Ἑλληνόπουλα ἀποτελοῦσαν τό καλύτερο σχολεῖο, ὅταν ἔξω ἀπό τίς ἐκκλησιές χόρευαν καί τραγουδοῦσαν:
«Σήμερα, Δῆμο μ᾽, Πασχαλιά,
σήμερα πανηγύρι.
Τά παλληκάρια χαίρονται
καί ρίχνουν στό σημάδι.
Καί σύ, Δῆμο μ᾽,
στά Γιάννενα στόν ἅλυσο δεμένος,
στόν ἅλυσο, στό κούτσουρο,
στό ἔρημο τουμπρούκι».
 Ὁ ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στόν «Λάμπρο» ζωγραφίζει τήν πασχαλινή ἀτμόσφαιρα μέ τόν καθαρότατο οὐρανό, τό γλυκό ἀγέρι, τίς δαφνοφόρες ἐκκλησίες, τίς εἰρηνοφόρες ἀγκαλιές, τή λάμψη τῶν εἰκόνων καί τό ἀντιφέγγισμα στά πρόσωπα ἀπό «τό φῶς πού χύνουνε οἱ λαμπάδες».
«Καθαρότατον ἥλιο ἐπρομηνοῦσε
τῆς αὐγῆς τό δροσάτο ὕστερο ἀστέρι,
σύγνεφο, καταχνιά, δέν ἀπερνοῦσε
τ’ οὐρανοῦ σέ κανένα ἀπό τά μέρη
καί ἀπό κεῖ κινημένο ἀργοφυσοῦσε
τόσο γλυκό στό πρόσωπο τ’ ἀέρι,
πού λές καί λέει
μές στῆς καρδιᾶς τά φύλλα:
Γλυκειά ἡ ζωή καί ὁ θάνατος μαυρίλα.
Χριστός ἀνέστη! Νέοι, γέροι καί κόρες,
ὅλοι, μικροί μεγάλοι, ἑτοιμαστῆτε
μέσα στές ἐκκλησίες τές δαφνοφόρες
μέ τό φῶς τῆς χαρᾶς συμμαζωχτῆτε...».
Δίκαια ἡ κριτική τό θεώρησε ὡς τήν πιό ἄρτια ἀπόδοση τῆς μεγάλης γιορτῆς τῶν ὀρθοδόξων στή νεοελληνική ποίηση.
 Ὁ ποιητής τῆς πεζογραφίας Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης συνθέτει τήν ἀναστάσιμη ἀτμόσφαιρα, ἀξιοποιώντας τήν αἰσθητική ἀξία τῶν γλωσσικῶν μέσων καί φθάνοντας στόν γνωστό οἶστρο τῆς εἰκονογράφησης τῆς ἐαρινῆς φύσης: «Ἡ Ἐκκλησία ὑμνεῖ καί πανηγυρίζει τήν Ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος... ἀποβάλλουσα τήν πένθιμον περιβολήν, ἐνδύεται λευκήν καί φεγγοβόλον στολήν, ὡς ἄν ἀντανακλᾶ ἐπ’ αὐτῆς ἡ λευκότης καί ἡ λάμψις τοῦ ἀγγέλου, τοῦ ἀποκυλίσαντος τόν λίθον τοῦ μνημείου.
Τά ἀνήλια βάθη, οἱ ζοφεροί θόλοι τῶν χριστιανικῶν ναῶν, διαυγάζονται ὡς ἐν ἡμέρᾳ ἀνεσπέρου φωτός... Ὦ μέθη τῆς Νύμφης ἐπί τῇ ἀνακτήσει τοῦ Νυμφίου, ὦ μέθη τρισαγία καί ἀνερμήνευτος!...
 Τό ἔαρ συνεορτάζει μετά τῆς Ἐκκλησίας, ἡ φύσις συναγάλλεται μετά τῆς πίστεως... Ἡ Ἄνοιξις, ὡς ἄλλη μυροφόρος, ὡς τῆς Μαγδαληνῆς Μαρίας ἀδελφή, κηρύσσει διά μυρίων στομάτων ὅτι “ἑώρακε τόν Κύριον”».
 Ὁ Κωστῆς Παλαμᾶς στό ποίημα «Ἀνάσταση» βλέπει τόν ἄγγελο πού ἦρθε τήν πέτρα νά κυλίσει νά σκορπᾶ «ὅλη τή λάμψη του στή φύση» καί προχωρεῖ ἀποκαλύπτοντας τήν προσωπική του μέθεξη.
«Ἀνάσταση κι ἀγάπη λαμπερή,
κάθε καμπάνα χαρωπά σημαίνει
καί ξημερώνει μέρα καί φορεῖ
στολή μ’ ἀστέρια κ’ ἄνθια κεντημένη…
Ἡ ὀμορφιά κι ἡ ἄνοιξη κι ἡ νιότη
φωλιάζουν μέσα μου, τρεῖς θησαυροί,
Καί ντύνουν τῆς καρδιᾶς μου τή γυμνότη
μ’ ἀνάσταση κι ἀγάπη λαμπερή».
 Ὁ Κώστας Κρυστάλλης, τό ἁγνό ἠπειρωτόπουλο πού παροικεῖ στήν Ἀθήνα τοῦ 1892, αἰσθάνεται τούς γλυκασμούς τῆς γλυκόλαλης καμπάνας καί ἀναπολεῖ τό ἠπειρώτικο Πάσχα μέ τόν γυρισμό τῶν ξενιτεμένων καί τήν προσέλευση ὅλων στήν ἐκκλησιά τοῦ χωριοῦ τους:
 «Κι οἱ καμπάνες, πού στολίζουν, ἀπό τρεῖς κι ἀπό πέντε μαζί, τά ψηλά καμπαναριά τῶν ἐκκλησιῶν τοῦ Πίνδου, ἀναστατώνουν αὐτές τίς ἡμέρες μέ τούς ἤχους των ὅλη τήν ἔκταση τῶν βουνῶν καί τά βάθη τῶν ἀγρίων ἐκείνων φαραγγιῶν... Πιό χαρωπές ὅμως ἀντηχοῦν οἱ καμπάνες στόν ὄρθρο τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα, στήν πρώτη Ἀνάσταση. Καί σημαίνουν, σημαίνουν ἀδιάκοπα τότε, σάν νά θέλουν νά ξυπνήσουν καί τούς νεκρούς ἀπ’ τά μνήματά τους, γιά νά γιορτάσουν στήν ἐκκλησιά τή μεγάλη Ἀνάσταση.
 ... Κι ὅταν βγαίνουν ἀπολείτουργα ἀπ’ τήν ἐκκλησιά, τούς χαιρετίζει μέ χαμόγελα τό ροδόλευκο γλυκοχάραγμα, πού βάφει μέ τήν πορφύρα του τίς ἄκρες τ’ οὐρανοῦ καί τῶν κορυφῶν τά χιόνια καί μυρώνει μέ θεϊκά ἀρώματα τά χλοερά χαλιά τῶν χαμηλωμάτων καί τόν αἰθέρα καί διαλύει τά σκοτάδια τῶν βαθιῶν φαραγγιῶν... Χαϊδεύει ὁ Λαμπριάτικος ἥλιος τόν χιονισμένο Πίνδο, τόν χαϊδεύει ... Καί χαμογελάει τώρα ὁ Πίνδος καί λησμονάει τό μακρύ χειμωνιάτικο ὕπνο του καί ξαναπαίρνει ζωή καί δύναμη».
 Τό «Χριστός ἀνέστη» εἶναι τρόπος ζωῆς. Τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως διαπερνᾶ τίς ψυχές μας καί δημιουργεῖ πραγματικά μιά ἐπανάσταση, μία ἐκ βαθέων ὑπαρξιακή ἀλλαγή. Ὁ ποιητής Γ. Δροσίνης παρουσιάζει στό ποίημά του «Ἡ μετάνοια» τόν ἀναστημένο Κύριο νά ἐπισκέπτεται τόν φυλακισμένο πού συναισθανόμενος τό ἔγκλημά του δακρύζει:
«Χριστός ἀνέστη!
Ἀκούγεται ξάφνου ἡ ψαλτική
κι ὁλόχαρη ἡ καμπάνα ἀπ’ τό ξωκκλήσι.
Καί τοῦ φονιᾶ τό μάτι ἔχει δακρύσει...
Καί τότε στό κελλί περιχυμένο
μέ φῶς μυρίων λαμπάδων
εἶδαν τό Χριστό…
Ἦρθα γιά σέ!
Εἶπε στό μετανοιωμένο...».
 Ὁ ποιητής Γ. Βερίτης στόν «Ἀναστάσιμο» τραγουδᾶ τήν ἐσταυρωμένη Ἀγάπη πού ἔρχεται, ἀνοίγει τούς τάφους καί μᾶς ἐλευθερώνει ἀπό τήν κατάσταση τοῦ χωρισμοῦ, τῆς ἐγωπάθειας, τῆς ἐγωκεντρικῆς μόνωσης:
«Στήν ἀναστάσιμη χαρά
φυτρώνουν μέσα μας φτερά...
Δόξα, ὡσαννά στόν Πλαστουργό
πού ’ρθε μέ λόγο καί Σταυρό
τόν κόσμο ν’ ἀναπλάσει...
Πλάκες πού στέκατε βαρειές
στά μνήματα καί στίς καρδιές,
σᾶς ἔσπασε ὁ Χριστός μου».
 Κλείνουμε τή λογοτεχνική περιήγησή μας μέ τό ποίημα τοῦ Σ. Σκίπη «Μεγάλη Παρασκευή τοῦ 1942», μέ τό ὁποῖο ὁ ποιητής ἐκδηλώνει τήν ἀντιστασιακή καί συνάμα ἐλπιδοφόρα του διάθεση:
«Φέτος στή θέση τοῦ Χριστοῦ
στό Γολγοθᾶ οἱ ἐχθροί μας
καρφώνουνε τή Λευτεριά
καί κλαίει, πονεῖ ἡ ψυχή μας.

Μά ἀπό τόν τάφο της θά βγῆ
καί πάλι ἀναστημένη!
Τήν περιμένουμε ἄγρυπνοι,
σκυφτοί, γονατισμένοι».

Ἀμήν. Καλή Ἀνάσταση καί στήν πατρίδα μας!

Εὐδ. Αὐγουστίνου
Φιλόλογος – Θεολόγος

 Ἕνα νεανικό κεφάλι σκυμμένο πάνω ἀπό ἕνα μνῆμα. Ὄχι δέν κλαίει, δέν θρηνεῖ, ἀλλά προσεύχεται. Ζητάει βοήθεια ἀπό  μία ὄντως ἡρωική ψυχή, ἀπό μία ἐλεύθερη καί τίμια μάρτυρα τοῦ πνεύματος. Ζητάει τήν πρεσβεία μίας ἁγίας. Στέκεται μέ δέος μπροστά στό τίμιο λείψανο τῆς μάρτυρος Θωμαΐδος· αὐτό πού μετέφερε μέ εὐλάβεια στή Σκήτη τῆς Ἀλεξάνδρειας ὁ ἡγούμενος Δανιήλ καί τό ἐνταφίασε μέ τιμές στό κοιμητήριο τῶν πατέρων. Κι ἔγινε τό μαρτύριo τῆς νεαρῆς χριστιανῆς ἔμπνευση γιά τούς ἀγωνιζόμενους πιστούς καί τό μνῆμα της καταφύγιο καί τόπος προσευχῆς. Θαυμαστά ἀπαντοῦσε ἡ μάρτυς σέ ὅσους πάλευαν στό ἀγώνισμα πού ἐκείνη ἀναδείχθηκε πρωταθλήτρια, σέ ὅσους μέ πόνο  ζητοῦσαν τήν πρεσβεία της γιά τήν νίκη ἔναντι τῶν σαρκικῶν πειρασμῶν.
 Στήν Ἀλεξάνδρεια τοῦ 5ου αἰώνα, στό εὐλογημένο σπιτικό της εὐωδίαζε ἡ ἁγνότητα, ἔλαμπε ἡ ἀμοιβαία κατανόηση. Ὑφαινόταν ἡ καθημερινή ἁρμονία μέ τήν ὀμορφιά τῆς ἀγάπης καί τή χάρη τῆς εὐλογίας τοῦ Θεοῦ.
Ἡ θύελλα ξέσπασε ἀπρόσμενη, μά   τραγική καί καταιγιστική. Ὁ μισόκαλος φθόνησε τούτη τήν ὀμορφιά. Ὄργανό του ἕνα πρόσωπο οἰκεῖο καί ἀγαπητό, ὁ πατέρας τοῦ συζύγου της. Ὀρθώθηκε ξαφνικά μέ σατανικό πάθος μπροστά στήν εὐσεβῆ νύφη του προκαλώντας την στήν ἁμαρτία. Κι ἀναμετρήθηκε τότε ἡ σωφροσύνη μέ τήν ἀκολασία, ἡ πρόσκαιρη ἡδονή μέ τήν αἰώνια τρυφή. Ἡ πιστή Θωμαΐς, πού ἀπό μικρή εἶχε μάθει νά ζῆ καί νά ἀγωνίζεται κάτω ἀπό τήν ἁγία παρουσία τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ, ἀντιστάθηκε γενναῖα. Ἡ ἀδύναμη γυναικεία φύση δέν κάμφθηκε κι ὅταν δέχθηκε τήν ἀπειλή τοῦ θανάτου. Ἀποδείχθηκε ἰσάξια τῶν γενναίων ἀγωνιστῶν τοῦ πνεύματος κάθε ἐποχῆς. Τυφλωμένος τότε ἀπό τήν πονηρή ἐπιθυμία ὁ σατανικός ἄνδρας μαχαίρωσε θανάσιμα τή σεμνή δούλη τοῦ Κυρίου.
 Τοῦ φοβεροῦ δράκοντος τήν ὁρμή καταπόντισε μέ τά ρεῖθρα τοῦ αἵματός της ἡ Θωμαΐδα καί, ὅπως σημειώνει στοχαστικά ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «ἔλαβε στέφανον μάρτυρος διὰ τὴν σωφροσύνην».
Μπρός στή γενναία ἀθλήτρια τῆς παρατάξεως τοῦ Κυρίου στεκόμαστε εὐλαβικά κι ἐμεῖς τήν 14η Ἀπριλίου πού τελοῦμε τή μνήμη της καί δεόμαστε μαζί μέ ὅσους ἐπικαλοῦνται τήν πρεσβεία της μέσα στούς αἰῶνες. Ἱκετεύουμε μυστικά γιά τίς σύγχρονες συζυγίες, πού ὁ σαρκικός λίβας τίς χτυπᾶ ἀδυσώπητα, καί μαζί γιά τή νεότητα, πού σαλεύεται καί παγιδεύεται στά ἄνομα δίχτυα τῶν πονηρῶν καιρῶν μας. Δεόμαστε καί ζητοῦμε νά πνεύσει ἐντός μας ἡ χάρη τοῦ παναγίου Πνεύματος μέ τίς δικές της πρεσβεῖες:
 «῾Ρῦσαι μολυσμῶν σαρκὸς καὶ πνεύματος καὶ παντοίων προσβολῶν τοῦ πολεμήτορος τοὺς βοῶντάς σοι, Θωμαΐς· χαῖρε, πάνσεμνε».

Ἰχνηλάτης

Ἀπολύτρωσις 70 (2015) 116

Ἀθάντα ὀχυρά μας!
« Ἀπ’ τό Βοριά σάν τί κακό,
σάν τί μαυρίλα νά ᾿ναι;
Ξεκίνησαν τ᾿  ἀπάτητα
τά κάστρα νά πατήσουν...»
 6η Ἀπριλίου 1941. Ἕνα ἄλλο μοιραῖο πρωινό ξημερώνει γιά τήν πολύπαθη Ἑλλάδα. Ἡ σιδερόφρακτη καί μηχανοκίνητη Γερμανία ἀπό τίς 5.15΄ τά χαράματα κτυπᾶ ἀπρόκλητα τά ἑλληνικά στρατεύματα τῆς ἑλληνοβουλγαρικῆς μεθορίου. Ἡ εἰρωνεία εἶναι πώς μισή ὥρα μετά τήν ἐπίθεση ὁ πρεσβευτής τῆς Γερμανίας στήν Ἀθήνα, πρίγκιπας Ἔρμπαχ, ἐπισκέπτεται τόν ἕλληνα πρωθυπουργό Ἀλέξανδρο Κορυζῆ στό σπίτι του. Ἰταμά τοῦ ἀνακοινώνει τήν εἴσοδο τῶν χιτλερικῶν στρατευμάτων στό ἑλληνικό ἔδαφος. Ἀστράφτει τότε καί βροντᾶ ξανά τό ἡρωικό «Ὄχι».
«Τό βούιξαν οἱ ρεματιές,
τό πῆραν τ’ ἀκροβούνια
καί οἱ τάφοι σάν νά τ’ ἄκουσαν...
ξυπνῆσαν Διγενῆδες.
Στά καλντερίμια ἀκούστηκαν
τ’ ἄτια νά χλιμιντροῦνε
κι ὅλα μαζί σάν νά ᾿σμιξαν
κι εἶπαν κι ἐκεῖνα:  Ὄχι !...»
 Νέες ἔνδοξες σελίδες γράφονται στά ὀχυρά τῆς Μακεδονίας. Ροῦπελ, Περιθώρι, Παρταλούσκα, Λίσσε, Παλιουριῶνες, Καρατάς, Κάλη, Μαλιάγκα... ἀνασταίνουν Θερμοπύλες καί Μαραθῶνες. Ἀπό τό Μπέλες μέχρι τό Νέστο μιά ὁλόκληρη ἁλυσίδα ἀπό ὀχυρωματικά ἔργα, κατασκευασμένα τό 1936-1940, προασπίζουν τά σύνορά μας μέ τή Βουλγαρία. Εἶναι ἡ περίφημη «Γραμμή Μεταξᾶ».
Τί εἶχαν οἱ στρατιῶτες μας ν’ ἀντιτάξουν μπρός στήν πανίσχυρη γερμανική πολεμική μηχανή; Μέσα πενιχρά μά καρδιές γρανιτένιες. Πῆραν τή διαταγή: «Ἡ πατρίδα θέλει τή ζωή σας. Ὅποιος ἀπό σᾶς ἔχει ὑποχρεώσεις οἰκογενειακές μεγάλες ἤ ἄλλους λόγους μπορεῖ νά φύγει». Δέν σαλεύει κανείς ἀπό τή θέση του. Ἔχουν πάρει τήν ἀπόφασή τους: ἀντίσταση μέχρις ἐσχά¬ων! Καί νά, στό ὀχυρό Ροῦπελ εἶναι γραμμένο: «Κανείς δέν θά περάσει». Ἕνας στρατιώτης λέει μέ σθένος στόν διοικητή του: «Στρατηγέ μου, θά πολεμήσουμε μέ τούς στρατούς ὅλου τοῦ κόσμου!». Κι ὅταν γερμανός ἀξιωματικός καλεῖ νά παραδώσουν οἱ ἕλληνες ὑπερασπιστές τό ὀχυρό Μαλιάγκα, ἕνας πολεμιστής τούς φωνάζει στά γερμανικά: «Ὅταν πεθάνουμε, ἐλᾶτε νά τό πάρετε!».
Τέσσερα μερόνυχτα κυλοῦν. Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη. Ἡ στρατιά τοῦ φόν Λίστ θερίζεται, δέν προχωρεῖ. Τά ὀχυρά βαστοῦν γερά, παραμένουν ἄπαρτα. Ἔχουν φράξει ὅλες τίς διαβάσεις. Καί θά ἔμεναν οἱ γερμανικές στρατιές ἀμήχανες, στάσιμες πρό τῶν πυλῶν, ἄν δέν τούς ἄναβε πράσινο φῶς ἡ Γιουγκοσλαβία. Μπρός στίς μηχανοκίνητες μεραρχίες τοῦ Χίτλερ τό γιουγκοσλαβικό μέτωπο καταρρέει. Ἀκάθεκτοι οἱ εἰσβολεῖς χυμοῦν στά ἑλληνικά ἐδάφη. Κι ἐνῶ τά ὀχυρά μας ἀντιστέκονται μέ πρωτοφανῆ ἐπιτυχία, ἀγνοώντας παντελῶς τίς ἀστάθμητες ἐξελίξεις, ὑπογράφεται στή Θεσσαλονίκη -τό μεσημέρι τῆς 9ης Ἀπριλίου- τό πρωτόκολλο συνθηκολόγησης. Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας Γερμανοί πληροφοροῦν τόν διοικητή τοῦ ὀχυροῦ Ροῦπελ γιά τή συνθηκολόγηση. Κι ἐκεῖνος τούς ἀπαντᾶ: «Τά ὀχυρά δέν πααδίδονται ἀλλά καταλαμβάνονται!».
Ἀργά τό βράδυ στούς στρατιῶτες τοῦ χρέους δίδεται  ἡ διαταγή «παύσατε πῦρ». Ὥς τότε τά ὀχυρά παρέμεναν ἀπόρθητα. Κι ἡ λογική δέν τό χωρᾶ. Μεριάζουν καί ὑποχωροῦν οἱ ἀνίκητοι! Ὁ γερμανός στρατηγός καλεῖ τούς ὑπερασπιστές τοῦ Ροῦπελ νά τούς συγχαρεῖ γιά τήν ἡρωική τους ἀντίσταση. Παρουσιάζονται ἕνας ἔφεδρος ἀξιωματικός, ἕνας ἐπιλοχίας, δύο λοχίες καί 28 στρατιῶτες. Γεμάτος ἔκπληξη γιά τήν ἰσχνή ἄμυνα ρωτᾶ: «Ποῦ εἶναι οἱ ἄλλοι;». Ὁ ἔφεδρος ἀξιωματικός μπαρουτοκαπνισμένος τοῦ ἀπαντᾶ: «Δέν ὑπάρχουν ἄλλοι». Τότε ὁ γερμανός στρατηγός ντροπιασμένος κρύβει τό πρόσωπό του μές στίς παλάμες του.
Ἕνα παλληκάρι ἀπό τά Ἄνω Πορόια Σερρῶν, ὁ λοχίας Δημ. Ἴτσιος, διοικεῖ ἕνα πολυβολεῖο στό Ροῦπελ. Μέ τά φυσέκια του προξενεῖ μεγάλες ἀπώλειες στόν ἀντίπαλο. Ἀλλά οἱ ἐχθροί ἀνατινάζουν τή σκεπή καί μπαίνουν μέσα. Ρωτᾶ ὁ γερμανός ταγματάρχης, μέ διερμηνέα, ποιός διοικεῖ τό πολυβολεῖο. Ἐμφανίζεται μπροστά του ὁ λοχίας Ἴτσιος. Ὁ Γερμανός τόν προστάζει νά τόν ἀκολουθήσει. Βγαίνουν πιό ἔξω, ὅπου κείτονται νεκροί διακόσιοι Γερμανοί. «Τοῦτο τό μακελλειό εἶναι δικό σου ἔργο. Μοῦ σκότωσες τούς καλτερους στρατιῶτες μου. Σέ συγχαίρω!», λέει στόν λοχία καί τοῦ δίνει τό χέρι. Ὁ Ἴτσιος σέ στάση προσοχῆς τόν χαιρετᾶ στρατιωτικά. Μεμιᾶς ὁ ταγματάρχης ἀλλάζει ὕφος, κοιτάζει τόν ἐπιλοχία του καί τόν διατάζει: «Τουφέκισέ τον!».
 Οἱ ἐχθροί μιλοῦν ἔκπληκτοι γιά τήν ἑλληνική ἄμυνα σ’ ὁλόκληρη τή «Γραμμή Μεταξᾶ». Τή χαρακτηρίζουν «μεγαλειώδη». «Εἶστε ἀξιέπαινοι, διότι προξενήσατε ἐντύπωση μεγάλης ἰσχύος καί μεγίστης ἀφθονίας μέσων...», τονίζει ὁ γερμανός ἐπιτελάρχης στόν ἀντιστράτηγο Δέδε. Κι ἕνας ἄλλος ἐπικεφαλῆς γερμανικῶν τμημάτων ἐξομολογεῖται σ’ ἕλληνα λοχαγό: «Πολέμησα στήν Πολωνία, στό Βέλγιο, στή Γαλλία. Γιά τήν Ἑλλάδα εχαμε ὅλοι τήν ἰδέα -ἔχοντας ὑπ᾿ ὄψιν τή δυσαναλογία τῶν δυνάμεων- ὅτι θά ἐπρόκειτο γιά ἁπλό στρατιωτικό περίπατο. Ὁποιοδήποτε ἄλλος στρατός, πού θά ἀντιμετώπιζε τό πεζικό μας, τό πυροβολικό μας, τά τάνκς, τά στούκας, τά φλογοβόλα, θά πετοῦσε ἀπό τήν πρώτη στιγμή τά ὅπλα, ἐνῶ ἐσεῖς μέ τά πενιχρά σας μέσα ἀντισταθήκατε παντοῦ καί δέν μᾶς ἐπιτρέψατε νά περάσουμε. Τό εἶδα μόνος μου στόν τομέα πού πολέμησα».
 Μά «ὁ ἀετός τῆς ἑλληνικῆς δόξας ἔπρεπε τώρα νά μαζέψει τά φτερά του». Ἡ θύελλα ἀρχίζει. Ἡ γερμανική μπότα ἀντηχεῖ στούς δρόμους τῆς δύστυχης πατρίδας μας καί σφίγγει πιότερο τή σκιαγμένη καρδιά τοῦ Ἕλληνα. Κυριακή τοῦ Πάσχα, 20 Ἀπριλίου 1941. Νά, πῶς περιγράφει τή λαμπρή αὐτή μέρα ὁ Ἐλ. Εἱμαρμένος: «Καθίσαμε νά φᾶμε ἀνόρεχτα καί ἀμίλητοι. Εἴχαμε βράσει καί αὐγά, ἀλλά δέν τά βάψαμε κόκκινα• τ’ ἀφήσαμε ἄσπρα. Δέν θέλαμε τό χρῶμα τῆς χαρᾶς τοῦ Πάσχα, τό σύμβολο τῆς Ἀναστάσεως, νά πάει χαμένο, νά ἐξουδετερωθεῖ ἀπό τήν κατάσταση. Ἀναβάλλοντας τό βάψιμο εἴχαμε τό παρήγορο συναίσθημα ὅτι ἀναβάλλουμε ἁπλῶς καί τήν Ἀνάσταση, τήν ἀληθινή Ἀνάσταση τῆς χαρᾶς, τῆς εἰρήνης καί τῆς ἀγάπης...».

Ἑλληνίς

Ἀπολύτρωσις 61 (2006) 109-110

 Μέ τίς εὐλογίες τοῦ καινούργιου πάπα ἔχει ἀρχίσει μιά ἐκστρατεία ἀποκατάστασης τοῦ Ἰούδα τοῦ Ἰσκαριώτη. Ποιό εἶναι τό ἐπιχείρημα αὐτῆς τῆς προσπάθειας; Ὁ Ἰούδας δέν ἦταν ἐσκεμμένα κακός• ἁπλῶς ἐκπλήρωνε τήν ἀποστολή του στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ.
 Αὐτή ἡ ἀποκατάσταση εἶναι μιά διπλωματική κίνηση τοῦ πάπα Βενέδικτου πού ἀποσκοπεῖ στή βελτίωση τῶν χριστιανοεβραϊκῶν σχέσεων.
Πόσο διαφορετικοί εἴμαστε μέ τή Δύση καί τή νοοτροπία της! Ἕνας ἀλάθητος πάπας δέν διστάζει, γιά χάρη τῆς διπλωματίας καί ἴσως γιά τά οἰκονομικά συμφέροντα τοῦ Βατικανοῦ, νά ἀνατρέψει τήν αὐθεντική ἱστορία καί τήν παράδοση. Περιφρονώντας τά θεόπνευστα Εὐαγγέλια ἐνστερνίζεται τήν ἔκδοση νέου Εὐαγγελίου, τοῦ φερομένου ὡς Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰούδα, πού κατοχυρώνει τή νεοφανῆ ἄποψη γιά τόν «παρεξηγημένο» μαθητή.
 Ἡ δυσφήμηση τοῦ Ἰούδα, ὑποστηρίζουν οἱ θεολογικοί κύκλοι τοῦ παπισμοῦ, συνέβαλε στή δημιουργία τοῦ ἀντισημιτισμοῦ. Τί κρίμα ὅμως πού, ἀπαλλάσσοντας τόν Ἰούδα ἀπό τήν εὐθύνη τῶν πράξεών του δέν γλυτώνουν ἀπ᾿ τά «ἀντισημιτικά μηνύματα» τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας! Κάτι πρέπει νά κάνουν καί γιά τούς φαρισαίους, τούς ἱερεῖς, τούς ἀρχιερεῖς, τούς σαδδουκαίους ἀλλά καί τόν ἰουδαϊκό ὄχλο πού ὁδήγησε στήν καταδίκη τόν Ἰησοῦ.
 Ἀλλά καί μία ἀκόμη ἔνσταση: Πῶς κατάφερε ἕνας ἁπλός μαθητής μέ τή στάση του νά δημιουργήσει ρεῦμα μίσους γιά ἕναν ὁλόκληρο λαό; Ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος κατά τήν ἀνθρώπινη φύση του ἦταν Ἑβραῖος, ἡ Παναγία μητέρα του ἐπίσης, οἱ ἀπόστολοι, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, γιά νά μήν ἀναφερθοῦμε στούς δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού τιμῶνται ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἄν ἀρρωστημένα μυαλά ὁρμώμενα ἀπό προσωπικές ἐμπάθειες καί ἀπωθημένα (πρβλ. Χίτλερ) ἐξαπέλυσαν διώξεις ἐναντίον τοῦ συγκεκριμένου λαοῦ, δέν σημαίνει πώς φταίει γι᾿ αὐτό ἡ εὐαγγελική ἱστορία καί πρέπει νά τήν ἀνατρέψουμε.
Στήν ὀρθόδοξη Ἑλλάδα μας ἡ χριστιανική πίστη ὄχι μόνο δέν δημιούργησε κλίμα μίσους ἀπέναντι στό πολυάριθμο ἑβραϊκό στοιχεῖο πού βρισκόταν στήν πατρίδα μας ἀλλά τό ἀντίθετο. Ἐνέπνευσε τήν ἀγάπη, τό σεβασμό ἀλλά καί τήν ὑποστήριξη τῶν δεινοπαθούντων Ἑβραίων τήν περιόδο τοῦ ᾿40. Ἁπλά μέλη τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί οἱ ἐπίσημοι ταγοί της μέ πρωτεργάτη τόν ἀρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό προσέφεραν προστασία καί, λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα, διέσωσαν πλῆθος Ἑβραίων ἀπό τά κρεματόρια.
 Μήπως οἱ παπικοί, γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ ἀντισημιτικοῦ ρεύματος, ἀντί νά προχωρήσουν σέ καινοτομίες ἐπικίνδυνες, χρειάζεται νά ἐμβαθύνουν στή διδασκαλία τῶν Εὐαγγελίων τά ὁποῖα θέλουν νά ἀνατρέψουν; Ἡ καλλιέργεια τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης πού προσφέρεται θυσιαστικά ἀκόμα καί στούς ἐχθρούς, αὐτή μόνο ἐκμηδενίζει τίς διαφορές καί γεφυρώνει τίς ἀντιθέσεις.

Κρής

Δεῖτε ἐδῶ καί κατεβάστε σχετικές παρουσιάσεις, κείμενα καί τραγούδια.